برای مقابله با زیاده خواهیها چه باید کرد؟ در مقابل زیاده خواهیهای کشورهای دیگر چه؟ این پرسشی است که این روزها باید همه، به ویژه مسئولان بارها از خودشان بپرسند و دربارهاش بیندیشند.
به گزارش «تابناک»؛ به فاصله چند روز مانده تا جام جهانی فوتبال، شنیدن درباره تحریم ویژه کمپانی نایک برای ملی پوشان فوتبال کشورمان چندان خوشایند نیست؛ اما آنچه این ممنوعیت را تلختر جلوه میدهد، نه تحریم ظالمانه و گسترش دامنه آن به ورزش، که برخی اقدامات مسئولان کشورمان است.
برای درک ماجرا لازم است، کمی به عقب برگردیم و رویدادی را مرور کنیم که به جهاتی متفاوتترین اعتراض ثبت شده در تاریخ کشورمان است؛ کمپین نخریدن خودروهای صفر داخلی که به شکلی فراگیر و وسیع بروز و نمود یافت و هدف از آن، فریاد زدن برخی خواستههای عمومی از جمله کاهش نرخ و ارتقا ایمنی محصولات وطنی بود؛ درخواستهایی که قدمت زیادی دارند، اما این بار شبیه شکوفا شدن بغضی خاموش بروز کرده و خودروسازان را به گوشه رینگ رانده بودند، بی آنکه خللی در جامعه به وجود آید و کمبودی احساس شود. «نه» بزرگی که نه با تجمع و اعتصاب و امثال اینها، که به شیوهای مسالمت آمیز و بی حاشیه فریاد زده میشد.
گویی همگان تازه به قدرتی پی برده بودند که در وجودشان بود، اما هرگز استفاده نشده بود. قدرتی پرزور که موجب شده بود غولهای خودروساز بعد از مدتها اربابی کردن برای مشتریان، به جایگاه حقیقی خود پس زده شوند و بدانند آنچه مایه حیاتشان است، نه خط تولید که مشتریان هستند.
نکتهای که هنوز کامل فهم نشده و آثار مثبتش بروز و نمود نیافته، برخی دولتمردان از جمله وزیر صنایع وقت پا به میدان گذاشتند و بعد از آنکه با کلام نامناسب از خجالت تحریم کنندگان خرید خودروی صفر و هواداران این تفکر درآمدند، طرحی تدارک دیدند تا مقاومت مردم در نخریدن را در هم بشکنند و البته موفق هم شدند.
از فروپاشی آن کمپین و بازگشت اوضاع به روال سابق (اگر نگوییم بدتر از سابق!) مدت مدیدی میگذرد و در این بازه، اتفاقات فراوانی رخ داده است، اما استراتژی ناصواب آن روزهای دولت، تازه در حال خودنمایی است؛ در روزهایی که آمریکا زیر قول و قرار خود زده و بار دیگر بر طبل تحریمها میکوبد و میکوشد، مؤثرتر از هر زمانی در این عرصه فعالیت کند.
در نتیجه بدعهدی سابقه دار آمریکایی ها، بار دیگر تحریمهای کشورمان به موضوع روز تبدیل شده و آثار آن یکی پس از دیگری از راه میرسند و خودنمایی میکنند. از جمله دنباله روی دیگر کشورهای غربی از سیاستمداران ینگه دنیا که نمونه بارز و آشکار آن، خروج پژو-سیتروئن از بازار کشورمان است.
همان شرکت بی وفای فرانسوی که بعد از برجام به بازار خودرو کشورمان برگشته و قرار بود محصولاتی به روز را در اختیارمان بگذارد تا از یاد ببریم چگونه پیشتر به سادگی به ما پشت کرده و بی عمل به تعهداتش، ایران را ترک گفته بود؛ شرکتی که حالا ثابت شده تنها رفیق کیف پول ایرانیان است نه بیشتر.
این در حالی است که از زمان اعلام خبر بازگشت این خودروساز مشهور به بازار ایران تا همین اواخر، مسئولان کشورمان بازی جدیدی را با مردم آغاز کردند که به ظاهر پاسخ به برخی مطالبات عمومی، از جمله مطالبات مطرح با کمپین نخریدن خودروی بی کیفیت بود، اما در عمل، به بازی خودروساز فرانسوی با جیب ایرانیان شباهت داشت.
چندین نوبت اعلام نرخ برای پژو ۲۰۰۸ که پسابرجامی خوانده میشد و افزایش لجام گسیخته قیمت این محصول به وضوح نشان میداد که نه پژو-سیتروئن و نه دولتمردان و خودروسازان وطنی، به دنبال جبران مافات نیستند و قصدی برای رسیدگی زیربنایی به مطالبات عمومی را ندارند؛ وضعیتی که حالا با اعلام خروج فرانسویها از ایران، به ثبت یک باخت بزرگ دیگر برای خودروسازان وطنی و دولت مردان منجر شده است.
باختی از جنس بی توجهی به درخواستهای مردم؛ همان درخواستهایی که سبب ساز شکل گیری کمپین تحریمی شد و اگر قرار به بررسی شان باشد، این روزها مجال مناسب تری برای مطرح شدن دارند، چون خودروسازان محصول هایشان را نمیفروشند و به رغم آنکه مدعی هستند، تولیداتشان داخلی است، با هر نوسان قیمت ارز، قیمت هایشان را افزایش میدهند.
افزایشهایی که هرچند به احیای آن کمپینِ خاص منجر نشده و احتمالا نخواهد شد، آثار شومش را در دیگر عرصهها میتوان دید. در رفتار ورزشکارانی که وقتی میشنوند نایک تحریمشان کرده، اعتراضشان به این اقدام را یکپارچه فریاد نمیزنند، در مردمی که وقتی میبینند پژو بار دیگر بدعهدی کرده، اعتراضی نمیکنند و حتی سمبولیک (مثل کندن آرم پژو از خودروهایشان یا پوشاندن آن با چسب) واکنش نشان نمیدهند و... .
بی تفاوتی دردناکی که بی شک یکی از دلایل بروز آن، رفتار نامسئولانه مسئولان است؛ رفتاری که میشود با یک عذرخواهی مسئولانه، نخستین گام را برای تصحیحش برداشت. گامی کوچک، اما موثر، در آستانه فصلی که تحریم کتانیهای نایک و خروج پژو-سیتروئن احتمالا تنها شروع آن باشد!