معرفی ده نشریه علمی پژوهشی برتر علوم پزشکی

گزارش استنادی نشریات علمی ـ پژوهشی وزارت بهداشت، بر اساس اطلاعات پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی منتشر شد.

به گزارش فارس، به نقل از روابط‌ عمومی جهاددانشگاهی، گزارش استنادی نشریات علمی- پژوهشی وزارت بهداشت در پایان هرسال بر اساس اطلاعات پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی منتشر می‌شود؛ گزارش (SID-JCR)به ارزیابی تمامی نشریات مصوب وزارت بهداشت، که حداقل سابقه انتشار از 2 سال قبل را داشته باشند، می‌پردازد.

در این رتبه بندی، شاخص تاثیر و شاخص آنی (شاخص‌های استاندارد و بین‌المللی ارزیابی نشریات) به عنوان معیارهای ارزیابی استفاده شده‌اند.بر این اساس، 10 نشریه برتر بر اساس شاخص تاثیر (Impact Factor) به شرح زیر معرفی شدند:

1- نشریه "IRANIAN JOURNAL OF PEDIATRIC DENTISTRY" به صاحب امتیازی انجمن دندانپزشکی کودکان ایران.
2- نشریه “JOURNAL OF RESEARCH IN HEALTH SCIENCES (JRHS) “ به صاحب امتیازی دانشگاه علوم پزشکی همدان .
3- “UROLOGY JOURNAL” وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
4- “IRANIAN JOURNAL OF PSYCHIATRY AND BEHAVIORAL SCIENCES (IJPBS)” به صاحب امتیازی دانشگاه علوم پزشکی مازندران.
5- نشریه“ARCHIVES OF IRANIAN MEDICINE“ ، به صاحب امتیازی نشریه فرهنگستان علوم پزشکی ایران
6- “INTERNATIONAL JOURNAL OF PEDIATRICS”وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد.
7- نشریه “MEDICAL JOURNAL OF THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN (MJIRI)” به صاحب امتیازی دانشگاه علوم پزشکی ایران.
8- ” IRANIAN JOURNAL OF OBSTETRICS, GYNECOLOGY AND INFERTILITY” وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد.
9- نشریه "توانبخشی" به صاحب امتیازی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
10- نشریه "ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها" به صاحب امتیازی دانشگاه شهید بهشتی

براساس نتایج این ارزیابی، دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی و علوم پزشکی مشهد هرکدام با دو نشریه برتر در این رده بندی، از جمله دانشگاه‌های موفق در حوزه نشریات علمی به شمار می‌آیند.

فاطمه عظیم‌زاده رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی (SID)، با بیان این مطلب که گزارش‌های استنادی (SID-JCR) نشریات علمی- پژوهشی مصوب وزارت بهداشت-درمان و آموزش پزشکی، به صورت سالانه و با استفاده از اطلاعات موجود در بانک اطلاعاتی این مرکز استخراج و منتشر می‌شود، گفت: در حال حاضر 415 عنوان نشریه دارای مجوز از وزارت بهداشت در پایگاه SID نمایه می‌شوند، نمایه سازی نشریات در SID باعث بهتر دیده شدن آنها و استفاده آسان‌تر و سریعتر محققان از این منابع علمی می‌شود، همچنین با توجه به ثبت داده‌ها و فراداده‌های موجود در بانک‌های اطلاعاتی این مرکز، امکان ارزیابی کمی و کیفی نشریات علمی فراهم شده است.

وی یادآور شد: در این گزارش نشریات حوزه علوم پزشکی بر اساس شاخص‌های تأثیر وآنی، مورد ارزیابی قرارگرفته‌اند.

رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی با اشاره به اینکه آخرین گزارش استنادی منتشر شده توسط این مرکز، بصورت خاص نشریات علوم پزشکی دارای رتبه علمی پژوهشی را مورد ارزیابی قرار داده است، افزود: گزارش استنادی نشریات یک روش معمول برای کیفیت سنجی انتشارات علمی به شمار می‌آید و از آنجا که شمار عناوین نشریات علمی کشور قابل توجه بوده و تعداد آنها از مرز 1800 عنوان گذشته است، ارزیابی و تعیین جایگاه کیفی آن‌ها اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.

وی افزود: شاخص تأثیر (Impact Factor) یکی از شاخص‌های مورد استفاده در این گزارش است و براساس تعداد ارجاعاتی که دریک بازه زمانی خاص توسط مقالات سایر نشریات علمی به مقالات یک نشریه دیگر داده می‌شود محاسبه و ارائه می‌گردد.

عظیم زاده یادآور شد: بررسی شاخص تأثیر (Impact Factor) نشریات نشان می‌دهد که نشریات انگلیسی از نظر میزان استنادهای اخذ شده، از اقبال بیشتری برخوردار هستند به‌طوری‌که در بین 10 نشریه برتر بر اساس شاخص تاثیر، 8 نشریه داخلی که زبان انتشار آن‌ها انگلیسی است به چشم می‌خورد و اغلب این نشریات در پایگاه‌های معتبر بین المللی حضور دارند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با مقایسه تغییرات آماری، شاخص تأثیر(Impact Factor ) و شاخص آنی ( Immediacy Index) نشریات حاضر در SID در سال‌های 1387و1396 گفت: بررسی این تغییرات نشان می‌دهد در سال 1387، حدود 30 درصد نشریات پزشکی دارای شاخص تأثیر بودند و این مقدار در آخرین گزارش به 57 درصد رسیده است به عبارت دیگر از 415 عنوان نشریه 238 نشریه، شاخص تاثیر غیر صفر داشتند. درحالیکه در سال 1387 تنها 7 درصد نشریات حوزه پزشکی دارای شاخص آنی بودند-یعنی در همان سال انتشار، به مقالات آن نشریه استناد شده بود- در آخرین گزارش 27 درصد نشریات شاخص آنی غیر صفر داشتند و این نشان دهنده تاثیر مثبت تأکید کمیسیون‌های مربوطه و همت صاحبان محتوا به انتشار به موقع نشریات و افزایش تعاملات علمی بین نویسندگان و محققان است.

روند صعودی رشد ده ساله‌ی نشریات پزشکی با توجه به شاخص تاثیر

رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی همچنین از رشد قابل توجه میانگین شاخص تأثیر در مقایسه با سال 87 ، خبر داد و افزود: در سال 96 با رشد قابل توجهی به عدد 113 هزارم رسیده‌ایم در حالیکه در سال 87 این عدد بیست و یک هزارم بوده است. مطالعه این شاخص در سال‌های متمادی از 1378 تا 1396 در نشریات علمی-پژوهشی علوم پزشکی کشور همواره روندی صعودی را نشان می‌دهد.

عظیم زاده گفت: در حال حاضر میانگین شاخص تاثیر صد و سیزده هزارم است و 71 نشریه در این گزارش شاخص تأثیر بالاتر از میانگین را دریافت نموده‌اند در حالیکه در سال1387، 22 نشریه شاخص تاثیری بالاتر از میانگین را به خود اختصاص داده بودند و نشریات دارای شاخص تأثیر در سال 87 از 30 درصد کل نشریات علمی-پژوهشی حوزه پزشکی به 57 درصد در سال 96 رسیده است. در شاخص آنی نیز شاهد شرایط رو به رشدی هستیم، بطوریکه شاخص آنی نشریات از 7 درصد در سال 87 به 27 درصد در سال96 رسیده است که این نشان دهنده عزم راسخ صاحبان محتوا و وزارت بهداشت در خصوص رعایت و نظارت بر اجرای استانداردهای لازم در خصوص کیفیت مقالات و زمان انتشار نشریات حوزه علوم پزشکی است.

وی ادامه داد: در کنار نشریات تخصصی علوم پزشکی، نشریاتی با موضوع سلامت، توانبخشی، مامایی و پرستاری جایگاه خوبی را در رتبه بندی بر اساس شاخص تاثیر به خود اختصاص داده‌اند که نشانگر اهمیت این موضوعات برای پژوهشگران است.

عظیم زاده با اشاره به نتایج حاصل از بررسی شاخص آنی، خاطر نشان کرد: جدول این شاخص نشان می‌دهد، اکثر نشریات حاضر در بالای جدول به زبان انگلیسی منتشر شده و در نمایه‌های معتبر بین المللی از جمله (ISI,Scopus,PubMed) حضور دارند و یکی از مهمترین دلایل دریافت بالاترین ضریب تأثیر آنی برای این نشریات انتشار به موقع آن‌ها است .

رئیس مرکز اطلاعات علمی در پایان خاطر نشان کرد: SID ظرفیت استخراج سایر شاخص‌های علمی از جمله نیمه عمر مقالات، میزان خود‌استنادی نشریات و نویسندگان، شاخص هرش، سرانه استنادی مقالات و همچنین استخراج میزان استناد نشریات بین‌المللی معتبر به نشریات ایرانی را دارا می‌باشدکه با توجه به نیاز سیاستگذاران و برنامه‌ریزان محاسبه و ارائه خواهد شد.