نقش هاشمی در رئیس جمهور شدن روحانیون، فرار قاچاقچی حرفهای قطعات خودرو از دفاع، فاصله گرفتن از پوپولیسم احمدی نژادی توصیه به اصلاح طلبان، شمشیر دولبه استیضاح ترامپ، راز شکست طرح مکرون در نشست نیویورک، چین؛ همراه با ایران یا همگام با آمریکا، بایدها و نبایدهای مدیریت بحران در حادثه لردگان، مدارس به پیمانکاران واگذار میشوند؟ و موج تازهواردها در بورس از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز یکشنبه چهاردهم مهرماه در حالی چاپ و منتشر شد که اظهارات متهم دومین جلسه محاکمه گروه عظام به اتهام قاچاق سازمان یافته، لغو ممنوعیت آمد و شد در بغداد و بازگشت آرامش به لردگان در کنار تیترها و تحلیلهایی درباره استیضاح ترامپ و ماجرای اوکراین گیت و گزارشهایی با محوریت روز تهران در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
بحران عراق قابل حل است؟
حسن داناییفر، سفیر پیشین ایران در عراق طی یادداشتی که در شماره امروز روزنامه ایران منتشر شده نوشت: کشور عراق از سال ۲۰۰۳ که حکومت بعث ساقط شد، دستخوش تحولات بسیار زیادی بوده است که باعث شده برآورده شدن مطالباتی که مردم این کشور در پایان دوره صدام داشتند به تأخیر افتد. پس از گذشت ۱۶ سال از سقوط صدام، انباشت مطالبات مردم عراق در بخشهای رفاهی و خدماتی، فسادی که از زمان سقوط صدام با حضور امریکاییها در این کشور شکل جدیدی پیدا کرد، تأثیر پذیری جامعه عراق از محیط پیرامونی خود، فضای باز سیاسی تقریباً نامحدود در عراق با حضور شبکههای بسیار ماهوارهای و فضای مجازی، رقابتهای شدید بین احزاب و جریانهای سیاسی، تبدیل به عواملی شدهاند که هر از چندگاهی باعث بروز برخی اعتراضها در جامعه متکثر عراق میشوند؛ اعتراضهایی که نمونه آن را در چند روز اخیر در بغداد و شماری از شهرهای عراق شاهد بودهایم.
در اعتراضهای یک هفته گذشته در عراق شعارها حاکی از درخواست مردم برای رسیدگی دولت به مشکلات آنان شامل کمبود امکانات رفاهی در این کشور و بخصوص بیکاری بودهاست. درخواستهایی که دولت عراق هم طی روزهای گذشته آنها را بحق دانسته و اعلام کرده باید به آنها رسیدگی شود و با بررسیهای پارلمانی گامهای لازم برای برطرف شدن آنها برداشته شود. لازم است توجه داشته باشیم هرچند این مسائل قطعاً مسائلی نیستند که یک دولت بتواند در یک یا دو سال قادر به حل آنها باشد، اما با توجه به تدبیری که در مرجعیت شیعه عراق، دولتمردان، پارلمان و رئیسجمهوری عراق وجود دارد، این مسائل به مرور زمان قابل حل خواهد بود.
در نگاه به حوادث اخیر عراق نباید از مسائل مربوط به سیاست خارجی دولت این کشور نیز غافل بود. سفر نخستوزیر عراق به چین و سفرهای احتمالی مقامات روس به بغداد برای انجام گفتگوهایی جهت فروش تجهیزات به این کشور، نشان دهنده آن است که دولت عادل عبدالمهدی، برخلاف آنچه امریکا خواهان آن است، به سیاستی همهسوگرایانه و همه جانبه گرایش دارد. در این راستا میتوان به برخی اقدامات دولت و بانک مرکزی عراق در جهت گشایش برخی حسابها با ارزهایی غیر از دلار اشاره کرد. همان طور که هدف قرار گرفته شدن پایگاههای حشدالشعبی از سوی رژیم اشغالگر قدس را محکوم کرد و از احتمال شکایت به مراجع بینالمللی نیز سخن گفت. مواضع مستقل دولت عراق درخصوص مسائل ایران و امریکا نیز در همین راستا صورت گرفته است. ضمن آنکه در آستانه اربعین قرار داریم که نمایشی عظیم و جهانی است و بخصوص از روابط ایران و عراق حکایت میکند. از همین رو میتوان وجود دخالتهای خارجی در بروز حوادث اخیر عراق را نیز مؤثر دانست. پوشش رسانهای این حوادث توسط برخی رسانههای وابسته به امریکا نظیر الحره و الهدف سعودی، تئوری دخالت بیگانگان در اعتراضهای اخیر عراق را تأیید میکند. برطرف کردن چنین توطئههایی بیش از هر زمانی نیازمند هوشیاری و مواظبت جوانان و مردم عراق است.
البته جریانات و احزاب سیاسی عراق بخوبی میدانند که اکنون زمان پررنگ کردن اختلافات و رقابتهای داخلی بین خودشان نیست. زیرا اگر حادثهای ناگوار در عراق روی دهد، همه آنها را در بر میگیرد. معتقدم با وجود مانورهای سیاسی برخی از رهبران و جریانات سیاسی در روزهای اخیر، همه میدانند که در مهار اینگونه مسائل باید به سمت هم اندیشی و همگرایی حرکت کنند.
از همین روی، پیشبینی میکنم، به شرط اینکه عراق از دایره حکمت و تبعیت از مراجع تقلید خارج نشود، طی روزهای آینده، شاهد مهار آشوبهای روزهای اخیر باشیم و اربعین امسال باشکوهتر و به یادماندنیتر از هر زمانی برگزار شود.
چرا اصلاحطلبان متهماند؟
کیوان مهرگان در ستون نگاه روز امروز روزنامه اعتماد طی یک یادداشت با عنوان چرا اصلاحطلبان متهماند؟ درباره موضوع شائبه شهیدزدایی از خیابانهای تهران نوشت: از اواسط شهریور ماه ۱۳۹۸ یک خط خبری «مرموز» علیه شهرداری تهران به راه افتاد. تک خطی این خط خبری این بود: شهرداری تهران پیشوند شهید را از مقابل اسامی شهدا در تابلوهای نامگذاری برخی معابر و خیابانها حذف کرده. تلاش شهردار تهران و برخی همکارانش برای توضیح آنچه صورت گرفته آنگونه که باید و شاید در نظر مخالفان موثر واقع نشد و مخالفان با پافشاری بر ادعای خود همچنان فشار رسانهای که طبعا مقدمه فشار سیاسی بر تحولخواهان شهری بود را ادامه دادند.
کار تا آنجا بالا گرفت که محسن هاشمی، رئیس شورا به علی اعطا، سخنگوی شورا که از قضا فرزند شهید است ماموریت داد با تشکیل یک کمیته حقیقت ماجرا را کشف کند. این تلاش شورا هم مخالفان را راضی نکرد. گرد و غباری بلند شده بود. فضای مجازی پر شده بود از خبرهای راست و دروغ. هر کس هر چه دلش میخواست، نثار اصلاحطلبان میکرد. هفته دفاع مقدس در راه بود. طبعا حساسیت ماجرای نام شهدا نوع مواجهه شهرداری اصلاحطلبان که از سال ۷۶ از سوی جناح رقیب خود متهم به شهیدزدایی و شهادتزدایی از شهر و ذهن شهروندان بودند، زیادتر شده بود. چند روز مانده به آغاز هفته دفاع مقدس، سازمان زیباسازی شهر تهران به عنوان متولی تبلیغات شهری با اکران بیش از هزار آیتم تبلیغاتی در ابعاد و طرحهای خلاقانه و متفاوت نقطه پایانی به این بحث سیاسی/خبری بیهوده گذاشت. کاری که سازمان زیباسازی کرد مانند سیلی بود که غبار بر پا شده را با خود برد. از روزی که سازمان زیباسازی شهر تهران تبلیغات خود را با تمرکز بر نام و یاد و خاطره قهرمانان ملی آغاز کرد اگرچه آن خط خبری قطع شد، اما کسی از مدعیان نپرسید که اگر نزدیک به یک ماه بمباران خبری شما صحت داشت پس این کار زیباسازی چیست؟
کسی برای متولیان این اقدام شاخه گلی به نشانه تشکر نفرستاد. مخالفان فقط ساکت شدند. واقعیت این است که از سال ۷۶ که اصلاحطلبان پیروز شدهاند به شکل حیرتآوری قیمومیت همه ارزشهای دفاع مقدس اعم از افتخار رزمندگی و شهادت و جانبازی و حتی اسارت واگذار شده به جناح مقابل اصلاحات و نکته تلخ ماجرا این است که وقتی زندگینامه اصلاحطلبان را مرور میکنی آنان که سنشان به جبهه میرسیده یا رزمنده بودهاند یا شهید...
شهیدانی در خانواده دارند یا سابقه جانبازی و آزادگی دارند. پیروز حناچی خود رزمنده بوده. علی اعطا و حجت نظری فرزندان شهدا هستند. محسن هاشمی فرزند قائم مقام فرماندهی کل قوا در زمان جنگ بوده. این رفتار قیممآبانه ۲۰ سال است که ادامه دارد. آیا نمیخواهد یک روز تمام شود؟ هر ایرانی با شرفی در هر نقطه از جهان پای قهرمانان ملی که وسط باشد با سربلندی از مقام و جایگاه آنان تجلیل خواهد کرد. این ستایش امری جاری در تاریخ ایران است و از زمان گذشتههای دور تا رییسعلی دلواری و باکری و همت و چمران و از این پس هم ادامه خواهد یافت.
جناحی کردن سرمایههای معنوی از ارزش و اعتبار کسانی که دستشان به این امر مذموم آلوده است، کم میکند. این گرد و غبار که فرو نشستای کاش یک بار برای همیشه جناح مقابل اصلاحات از مستمسک قرار دادن نام و یاد شهدای والامقام ایران برای فشار به جریان رقیب دست بردارد. شما هزار بار دیگر اصلاحطلبان را متهم کنید آنان هزار بار دیگر (نه به خاطر فشار شما) بلکه به خاطر باورشان به تکریم شهدا، تمام تهران که سر جای خود تمام ایران را به یاد شهدا به نام آنان زینت خواهند داد.
اگر ترامپ نتیجه استیضاح را نپذیرد...
روزنامه جوان مقالهای با عنوان اگر ترامپ نتیجه استیضاح را نپذیرد نوشته مایکل هرش / ترجمه آزاده سادات عطار را در ستون یادداشتهای امروز خود منتشر کرد که در آن آمده است: اگر «دونالد ترامپ» رئیسجمهور امریکا استیضاح و از سمت خود برکنار شود، نباید انتظار داشت که وی نتیجه را بپذیرد. پاسخ ترامپ به تحقیق برای استیضاحش به خاطر بهکارگیری سیاست خارجی در راستای منافع سیاسی شخصی، بیش از هر کار دیگری که ترامپ تاکنون انجام داده، نشان میدهد که او، در کنار سیاستمداران مستبد جهان قرار دارد، چرا که او خودش یکی از آنهاست و یا اینکه حداقل آرزو میکند که یکی از این افراد باشد. به همین دلیل تداوم روند قانون اساسی برای برکناری او، با توجه به آنچه وی در روزهای اخیر گفته، نشان میدهد که حتی اگر سنا ترامپ را محکوم و مجلس نمایندگان هم او را استیضاح کند، رئیسجمهور امریکا به راحتی چنین اقدامی را تحت عنوان حکمی غیرقانونی رد خواهد کرد. البته او همین حالا هم درباره جنگ داخلی هشدار داده است. ترامپ روز سه شنبه گذشته هم در پیامی توئیتری نوشته بود: «من دارم به این جمعبندی میرسم که آنچه در جریان است، استیضاح نیست بلکه کودتاست.»
در چند هفتهای که موضوع رسوایی اوکراین مطرح شده، ترامپ همواره تأکید کرده که در زمینه درخواست از «ولودیمیر زلنسکی» همتای اوکراینی خود برای تحقیقات درباره «جو بایدن» که یکی از نامزدهای احتمالی دموکراتها در انتخابات سال ۲۰۲۰ خواهد بود کار اشتباهی انجام نداده است. این در حالی است که «تام بوسرت» یکی از مشاوران پیشین ترامپ افشا کرده است که وی پیشتر به رئیسجمهور گفته بود که اتهامزنی علیه بایدن بیاساس است. با این حال ترامپ بارها و بارها گفته که صحبتهایش با زلنسکی بسیار خوب بوده است. ترامپ علاوه بر این تلاش کرده که «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان امریکا را به دلیل پیگیری استیضاح خود، بیاعتبار کند. وی هفته پیش در این مورد به خبرنگاران گفته بود: «من در حدی نگرانم که او دیگر رئیس مجلس نمایندگان نباشد.» ترامپ همچنین پیشنهاد داده است که «آدام شف» رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان امریکا به دلیل خیانت دستگیر شود. با این اوصاف، انتظار میرود ترامپ از این پس هم چنین رویهای را در پیش بگیرد.
بسیاری از گفتهها و توئیتهای ترامپ به قدری بیمعنی هستند که به نظر مسخره میآیند، اما اگر بخواهیم بیپرده سخن بگوییم اینها بیانگر دیدگاههای یک فرمانروای مستبد هستند. تقریباً در سه سالی که از به قدرت رسیدن او میگذرد، بسیاری از صاحبنظران گفتهاند که رئیسجمهور امریکا یک فرد مستبد است، اما هیچ کدام از کارهایی که ترامپ تا به حال انجام داده به اندازه بحران اوکراین روشنگر دیدگاه واقعی وی نبودهاند. ترامپ به دولت خود به ویژه «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه دستور داده که با دستاوردهای کنگره و احضارهای آنان مخالفت کنند. او البته بر این هم پافشاری میکند که آنچه بخواهد را میتواند انجام دهد. ترامپ در ماه جولای در جریان سخنرانی گفته بود: «من بنابر ماده ۲ قانوناساسی، حق دارم به عنوان رئیسجمهور هر کاری که بخواهم انجام دهم.» او همچنین بارها استرالیا و دیگر کشورها را تحت فشار گذاشته است تا با «ویلیام بار» دادستان کل امریکا برای اقدام علیه «رابرت مولر» بازپرس ویژه تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ همکاری کنند.
رئیسجمهور امریکا چندین بار کشورهای غربی دموکراتیک را تحقیر کرده است و از «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه که تلاش میکند او را بار دیگر به عضویت گروه ۷ درآورد، حمایت کرده است. او به تازگی هم میکوشد تا از نقش روسیه در اقدام نظامی در شرق اوکراین چشمپوشی کرده و یا دستکم نقش مسکو را در این زمینه تقلیل دهد. ضمن اینکه برخلاف جمعبندی امریکا اعلام کند که اوکراین و نه روسیه در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ مداخله کرده است.