گواهی عدم سوءپیشینه، حاوی اطلاعاتی است که نشان میدهد فرد سوء پیشینه دارد یا خیر. چنانچه فردی در گذشته مرتکب جرمی شود، تحت شرایطی این امکان وجود دارد که در سابقه فرد درج شود.
به گزارش «تابناک»؛ زمانی که فردی مرتکب جرمی شده و به موجب حکم قطعی دادگاه، محکوم شود و در مورد وی به تناسب جرم ارتکابی، مجازاتی تعیین شود، این محکومیت و تحمل مجازات، در سابقه کیفری او ثبت شده و به اصطلاح قانونی، او دارای «سوءپیشینه» می‌شود.
مجرمان دارای سوءپیشینه، از برخی حقوق اجتماعی محروم می‌شوند. حقوق اجتماعی عبارت است از حقوقی که قانونگذار برای اتباع کشور جمهوری اسلامی ایران و سایر افراد مقیم در قلمرو و حاکمیت آن منظور کرده و سلب آن به موجب قانون یا حکم دادگاه صالح است.
تا زمانی که در مورد متهمی حکم محکومیت قطعی صادر نشده باشد، بنا به هر اتهامی از قبیل سرقت، کلاهبرداری و … به دادسرا یا دادگاه احضار شود، دارای سوءپیشینه نمی‌شود، چون شاید در پایان رسیدگی دادگاه مشخص شود که آن فرد بیگناه است؛ بنابراین زمانی که حکم محکومیت قطعی کیفری صادر و مجازاتی تعیین شود، فرد مجرم دارای سوءپیشینه می‌شود.
ماده ۶٢ مکرر قانون مجازات اسلامی در خصوص این موارد مقرر میدارد: «محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی به شرح ذیل، محکومعلیه را از حقوق اجتماعی محروم می‌کند و پس از انقضای مدت تعیینشده و اجرای حکم، رفع اثر می‌شود:
۱- محکومان به قطع عضو در جرایم مشمول حد، پنج سال پس از اجرای حکم،
۲- محکومان به شلاق در جرایم مشمول حد، یک سال پس از اجرای حکم،
۳- محکومان به حبس تعزیری بیش از سه سال، دو سال پس از اجرای حکم،
تبصره ۱ - حقوق اجتماعی عبارت است از حقوقی که قانونگذار برای اتباع کشور جمهوری اسلامی ایران و سایر افراد مقیم در قلمرو حاکمیت آن منظور کرده و سلب آن به موجب قانون یا حکم دادگاه صالح است. از قبیل؛
الف - حق انتخاب شدن در مجالس شورای اسلامی و خبرگان و عضویت در شورای نگهبان و انتخاب شدن به ریاست جمهوری.
ب - عضویت در کلیه انجمنها، شورا‌ها و جمعیتهایی که اعضای آن به موجب قانون انتخاب می‌شوند،
ج - عضویت در هیاتهای منصفه و امنا،
د - اشتغال به مشاغل آموزشی و روزنامه‌نگاری،
ه- استخدام در وزارتخانه‌ها، سازمانهای دولتی، شرکتها، مؤسسات وابسته به دولت، شهرداریها، مؤسسات مامور به خدمات عمومی، ادارات مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و نهاد‌های انقلابی،
و - وکالت دادگستری و تصدی دفاتر اسناد رسمی، ازدواج و طلاق و دفتریاری،
ز - انتخاب شدن به سمت داوری و کارشناسی در مراجع رسمی،
ح - استفاده از نشان و مدالهای دولتی و عناوین افتخاری.
تبصره ۲ - چنانچه اجرای مجازات اعدام به جهتی از جهات متوقف شود، در این صورت آثار تبعی آن پس از انقضای هفت سال از تاریخ توقف اجرای حکم رفع می‌شود.
تبصره ۳ – در مورد جرایم قابل گذشت، در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی اجرای مجازات موقوف شود، اثر محکومیت کیفری زایل می‌شود.
تبصره ۴ - عفو مجرم موجب زوال آثار مجازات نمی‌شود؛ مگر اینکه تصریح شده باشد.
تبصره ۵ - در مواردی که عفو مجازات آثار کیفری را نیز شامل می‌شود، همچنین در آزادی مشروط، آثار محکومیت پس از گذشت مدت مقرر از زمان آزادی محکومعلیه رفع می‌شود.»
در مورد سابقه محکومیت لازمالاجرای دو بار یا بیشتر به علت جرمهای عمدی مشابه با هر میزان مجازات باید گفت جرمهای سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشا و خیانت در امانت، جزو جرمهای مشابه محسوب می‌شوند؛ بنابراین اگر محکومیت افراد به غیر از موارد فوق باشد، نمیتوان فرد را از حقوق اجتماعی محروم کرد.
