به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، میوه‌هایی چون موز، آناناس، دراگون فروت، نارگیل، بلوبری، پشن فروت، انبه، پاپایا، آواکادو، سالاک، جک فروت، منگوستین و پالسا، گواوا چیکو و سیتاپل جزء میوه‌های استوایی و گرمسیری بوده که در کمتر مناطقی از آب و هوای ایران قابل پرورش هستند اما با احداث گلخانه پرورش آنها به بهترین شکل ممکن در کشور حتی در استان‌های سردسیر نیز امکان‌پذیر است.
نخستین واحد گلخانه زیرکشت محصولات استوایی و گرمسیری استان همدان با سرمایه گذاری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان واقع در شهرک گلخانه‌ای شهرستان کبودراهنگ یکی از جمله این گلخانه‌ها بوده است که این نوع از طرح‌های گلخانه های زیرکشت محصولات استوایی از طرح های نو در پرورش محصولات استوایی در گلخانه ها به شمار می‌رود.
ارزش بالای دارویی میوه‌های استوایی و گرمسیری
گلخانه‌دار کبودراهنگی پرورش‌دهنده میوه‌های استوایی و گرمسیری در گفت‌و گو با ایسنا، اظهار کرد: در کنار ارزش افزوده و توجیه اقتصادی بالای تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری، این نوع از میوه‌ها از خواص و ارزش دارویی بالایی برخوردار بوده که اگر بتوان تولید آن را در کشور توسعه و ارتقاء داد و مردم نیز توانایی استفاده و مصرف این میوه ها را داشته باشند، به واسطه مصرف این میوه ها به جرأت میزان مصرف دارو توسط مردم در کشور به نصف خواهد رسید و کاهش خواهد داشت.
ابوالقاسم قمری با اشاره به نحوه گرایش خود به تولید میوه های استوایی و گرمسیری اظهار کرد: متأسفانه در رابطه با کشت محصولات کشاورزی اینکه چه محصولی در کجا، به چه میزان و اندازه و چه چیزی توسط کشاورز و بهره‌بردار کشت و تولید شود هیچ کنترلی توسط دستگاه‌های ذیربط این امر وجود ندارد.
۷۰ درصد کشت گلخانه‌های سطح استان به گوجه‌فرنگی اختصاص دارد
وی با بیان اینکه همین بی‌نظمی و نابسامانی در تولید بهره‌برداران در بسیاری از اوقات موجب تضرر سنگین آنها می‌شود، افزود: در سال‌جاری ۷۰ درصد کشت گلخانه‌ها به کشت گوجه‌فرنگی اختصاص داده شده و اگر اتفاقی برای بازار گوجه‌فرنگی بیفتد گلخانه‌داران بسیاری دچار ضررهای هنگفت خواهند شد.
قمری تصریح کرد: متأسفانه گلخانه‌داران و بهره‌برداران کشاورزی وقتی می‌بینند یک محصول کشاورزی در بازار به قیمت بالایی به فروش می‌رسد بدون هیچ‌برنامه ریزی و نیازسنجی در کشت بعدی خود همان محصول را تصمیم به تولید می‌گیرند و همین امر ضررهای سنگین را برای آنها رقم می‌زند.
وی بیان کرد: در سال ۱۳۹۷ حدود چهار سال پیش گلخانه خود را احداث کردم و نخستین کشت خود را به کشت فلفل دلمه اختصاص دادم و تولید با کیفیت فلفل کشت اول گلخانه‌ام در استان اصفهان بسیار معروف و زبانزد شد که البته به دلایل همین نابسامانی و بی نظمی دچار تضرر شدم.
قمری ادامه داد: کشت دوم فلفل دلمه گلخانه‌ام نیز به ممنوعیت صادرات برخورد کرد و چون کشت گلخانه بنده از نوع هیدروپونیک بود، این نوع از کشت بسیار هزینه بر است و به ناچار هر چه درآمد و تجهیزات داشتیم برای سرپا نگه داشتن گلخانه به فروش رساندیم و این بار هم متضرر شدیم و نتوانستیم و به مدت هشت ماه روزانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای تولید فلفل دلمه‌ای که هر کیلو ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان بود، هزینه می‌کردم و در آخر کیلویی ۷۰۰۰ تومان به فروش می رساندم.
وی یادآور شد: بعد از آن با فکر اینکه برای اینکه دچار مشکل نشوم و بتوانم ضرر و زیان قبل را جبران کنم، به کشت خیار گلخانه‌ای روی آوردم که باز هم در این برنامه با شکست و تضرر مواجه شدم و تصمیم گرفتم دیگر تولید صیفی در گلخانه را متوقف کنم چراکه بی نظمی و بی سامانی کشت تنها موجب تضرر بود و هیچ صرفه‌ای نداشت.
این گلخانه‌دار کبودراهنگی ۵۵ ساله با اشاره به مساحت ۵۰۰۰ مترمربعی گلخانه خود ادامه داد: برحسب علاقه‌ای که به میوه‌های استوایی و گرمسیری داشتم، از همان ابتدای احداث گلخانه خود از ۵۰۰۰ مترمربع مساحت کشت گلخانه خود را در حدود ۲۷۰ متر آن را به کشت میوه های استوایی و گرمسیری به صورت آزمایشی اختصاص دادم.
وی گفت: در این مساحت ۲۷۰ مترمربعی اختصاص داده شده به کشت آزمایشی میوه های استوایی از همان ابتدای آغاز به کشت آزمایشی، موز، لیمو، بلوبری، بلک‌بری، پاپایا، انبه و رُزبری کردم و خوشبختانه کشت آزمایشی تولید این میوه‌ها در گلخانه‌ام جواب داد و همین امر موجب شد تا با توجه به تضرر سنگین از کشت صیفی این کشت را متوقف و کشت میوه های استوایی و گرمسیری را در پیش بگیرم.
قمری با بیان اینکه رشته تحصیلی بنده کارشناسی مکانیک نیروگاهی بود و گرایش بنده در اشتغال به پرورش میوه های استوایی و گرمسیری گلخانه‌ای موجب تعجب بسیاری از افراد بوده و است، تصریح کرد: به صراحت می توانم بگویم اگر رشته مکانیک در بحث کشاورزی ورود پیدا کند در اشتغال به کشاورزی به طور قطع کشاورزان خیلی موفق‌تر خواهند بود.
گلخانه ۵۰۰۰ مترمربعی تولید و پرورش میوه‌های استوایی در کبودراهنگ
وی با بیان اینکه از همان سال ۹۷ تا مدت سه سال میوه‌های مختلف استوایی و گرمسیری را در مساحت اختصاص داده شده به گلخانه‌ام برای کشت آزمایشی این محصول امتحان کردم و توانستم از این مساحت آزمایشی میوه‌های مختلفی چون رُزبری،گوجی بری و آناناس را در حجم کم کشت و برداشت کنم، اظهار کرد: پس از کشت آزمایشی و موفقیت آمیز بودن آن تمام سطح ۵۰۰۰ مترمربعی از مساحت گلخانه خود را به کشت میوه‌های استوایی و گرمسیری اختصاص دادم.
۳۷۰ اصله لیمو لایم‌کوات و ۶۵۰ پاپایا در گلخانه پرورش میوه‌های استوایی کبودراهنگ
قمری افزود: در حال حاضر در گلخانه پرورش میوه‌های استوایی خود دارای ۳۷۰ اصله لیمو لایم‌کوات و ۶۵۰ اصله پاپایا هستم که در رابطه با پاپایا رقمی از این میوه را کشت کرده‌ام که تاکنون در ایران کسی کشت نکرده و قند این رقم از پاپایا بین ۱۲ تا ۱۶ بوده و از نظر خوش طعمی دارای بهترین طعم است.
وی با اشاره به اینکه در دنیا پنج رقم از پاپایا وجود دارد که جزء بهترین‌ها هستند و کشت پاپایا گلخانه بنده جزء پنج رقم برتر دنیا به شمار می‌رود، تصریح کرد: معمولاً به خاطر ریسک بالای کشت این نوع از پاپایا و گرانی آن هیچ گلخانه‌داری نسبت به کشت این نوع از رقم پاپایا ریسک نمی‌کند و علاقه به ریسک پذیری بنده موجب شد تا به کشت این رقم از پاپایا روی آورم.
۹۰ اصله نهال آناناس در گلخانه پرورش میوه‌های استوایی کبودراهنگ
قمری همچنین با بیان اینکه علاوه بر آن در گلخانه خود دارای ۳۶ اصله درخت موز هم هستم و حدود دو سال و نیم است که از موز آن برداشت دارم، یادآور شد: ۹۰ اصله آناناس هم از دیگر میوه های استوایی کشت شده در گلخانه بنده بوده که ضمن آن چند پایه رُزبری قرمز و مشکی، انبه و برای سال اول به صورت آزمایشی گوجی بری هم کشت کرده ام .
پیش بینی تولید ۳۶ تن پاپایا در گلخانه پرورش میوه‌های استوایی کبودراهنگ
این گلخانه دار موفق کبودراهنگی پرورش دهنده میوه‌های استوایی گلخانه‌ای ادامه داد: پیش بینی تولید سالیانه پاپایا از گلخانه بنده حداقل ۳۶ تن با میانگین برداشت محصول از هر درخت پاپایا بین ۵۰ تا ۷۰ کیلو خواهد بود.
پیش بینی تولید سالیانه شش تن لیمو لایم‌کوات در گلخانه کبودراهنگ
وی با بیان اینکه درختان لیمو لایم‌کوات گلخانه‌ام در سال سوم کشت خود هستند و درختان روی گل‌رفته‌اند، خاطرنشان کرد: هر نهال کوچک و بزرگ در سال سوم بین ۱۵ تا ۲۰ کیلو باید محصول بدهند و تقریباً براساس پیش بینی به علت پیوسته و چهار فصل بودن آن به طور میانگین سالیانه در سال سوم شش تن تولید خواهند داشت.
قمری با اشاره به اینکه در رابطه با تولید موز هم میانگین هر ۱۵ روز یک خوشه برداشت دارم و اگر میانگین هر خوشه را ۲۵ کیلو درنظر بگیریم هر ماه دو خوشه خواهد بود، یادآور شد: تعداد ۱۳ نهال از موزهای گلخانه‌ام هنوز به میوه نرسیده است که اگر به مرحله میوه برسند هر هفته امکان برداشت یک‌خوشه موز را از گلخانه خواهیم داشت.
ظرفیت تولید سالیانه ۶۰ تن میوه استوایی در گلخانه کبودراهنگ
وی ظرفیت تولید سالیانه میوه‌های استوایی و گرمسیری خود را ۶۰ تن برشمرد و تصریح کرد: البته این میزان ظرفیت تولید برای زمانی است که تمامی نهال های گلخانه به بار بنشینند و با به بار نشستن تمامی نهال‌ها سالیانه این گلخانه ظرفیت تولید ۵۰ تن پاپایا و ۱۰ تن سایر میوه‌های استوایی را دارد.
قمری با بیان اینکه بیشترین سطح میوه‌های استوایی این گلخانه به لیمو لایم‌کوات و پاپایا اختصاص دارد و مابقی هنوز در سطح کمتری کشت‌شده‌اند، اضافه کرد: فعلاً موز و تولید لیمو گلخانه ما تنها برای مصرف داخل استان بوده و موز تولید شده قبل از خارج شدن از گلخانه به علت کیفیت بالای آن بلافاصله خریداری می شود.
وی با اشاره به اختصاص مساحت بیشتر گلخانه به کشت پاپایا تصریح کرد: داخل استان حجم استفاده این میزان پاپایا تولید شده را ندارد که به خاطر همین با برداشت میوه پاپایا در دو ماه آینده اگر استان پذیرش این میزان حجم را نداشته باشد، پاپایا تولید شده را به اجبار به تهران و تبریز ارسال خواهیم کرد و یا برای صادرات آن تصمیم خواهیم گرفت.
قمری افزود: پیش از کشت پاپایا در این گلخانه پنج نفر اشتغال داشتند اما با کشت پاپایا و لیمو تعداد نفرات نیروی انسانی مشغول در گلخانه به سه نفر کاهش پیدا کرده است چراکه پاپایا و لیمو به نیروی انسانی زیادی برای پرورش و کست نیاز ندارد.
این گلخانه‌دار پرورش میوه های استوایی نوع سیستم آبیاری خود را سیستم آبیاری نوار تیپ(قطره‌ای) برشمرد و گفت: در رابطه با حجم میزان آب مصرفی میوه‌های استوایی میوه‌هایی چون پاپایا و لیمو هر ۱۵ روز نیاز به آبیاری دارند ضمن اینکه لیمو، موز، انبه، آناناس و رزبری کم‌آب هستند.
قمری یادآور شد: آناناس هر هشت روز، انبه هر پنج روز چهار لیتر و موز هر هفته هر درخت تنها حدود ۳۰ لیتر آب نیاز دارد.
هر کیلو پشن فورت ۸۵۰ هزار تومان
وی در ادامه با اشاره به توجیه اقتصادی و ارزش افزوده بالای پرورش میوه‌های استوایی و گرمسیری گلخانه‌ای اظهار کرد: در حال حاضر رُز بری صورتی از ترکیه به قیمت هر کیلو یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان وارد کشور می‌شود و پشن فورت که در گلخانه خود نهال آن را کشت کرده‌ام و به مرحله گل رسیده، هم اکنون هر کیلوی آن در بازار ۸۵۰ هزار تومان است.
قمری با بیان اینکه میوه‌های استوایی در کنار ارزش افزوده بالا تولید آن، در زمینه مصرف از نقش مؤثری در درمان برخوردار هستند، گفت: پشن فورت از نظر داروی گیاه در کمک به درمان دیابت، جلوگیری از سرطان، تنظیم فشارخون و محافظت از قلب، افزایش ایمنی بدن، ارتقاء سلامت گوارش، بهبود سلامت مغز و کاهش اضطراب، جلوگیری از آلزایمر، استحکام استخوان ها، جلوگیری از بیماری های تنفسی و بهبود گردش خون، کاهش وزن، تثبیت سلامت چشم، کنترل آسم و دانه های آن برای درمان زخم های سطحی، خاصیت ضدقارچ بودن، سلامتی پوست و مو، التیام آکنه، عوارض جانبی فوق العاده است.
وی همچنین با اشاره به اینکه اگر بتوان این میوه‌های استوایی و گرمسیری را به صادرات تبدیل کرد، ارزش افزوده بالایی برای کشور خواهد داشت، بیان کرد: علاوه بر آن اگر تولید و پرورش میوه‌های استوایی گلخانه‌ای در کشور حمایت، توسعه و تقویت شود این نوع از اشتغال از نظر تغدیه و سلامتی جامعه هم برای کشور نقش مؤثری خواهد داشت.
مشکل تهیه بذر میوه های استوایی
قمری در ادامه با اشاره به برخی از مشکلات خود در عرصه تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری گلخانه‌ای یادآور شد: متأسفانه در این رابطه کارشناس باتجربه نداریم و در کنار آن با توجه به اینکه بذر این میوه‌ها از کشور سریلانکا تأمین می‌شود در تهیه بذر با مشکل مواجه هستیم.
نبود صنایع تبدیلی میوه‌های استوایی و گرمسیری در کشور
وی قیمت بالای نهاده‌ها و کلسیم را از دیگر مشکلات خود در این عرصه فعالیت دانست و تصریح کرد: متأسفانه در این رابطه در کشور صنایع تبدیلی لازم وجود ندارد و اگر در بازار فروش، صنایع تبدیلی این حوزه راه اندازی شود علاوه بر تازه خوری فرآوری این میوه‌ها به محصولات مختلف چون کمپوت، مربا و ترشیجات و صادرات آن به طور قطع سه برابر قیمت خام آن ارزش افزوده به همراه خواهد داشت و صادرات فرآورده‌ها سه برابر خودش ارزش افزوده دارد.
قمری با بیان اینکه خوشبختانه در این شهرک گلخانه‌ای مشکلی در رابطه با آب نداریم، افزود: با توجه به اینکه میوه‌های استوایی و گرمسیری به گرما نیاز دارند به ناچار در شب‌های تابستان برای گرمایش گلخانه از هشت شب تا هشت صبح باید بخاری در مدار باشد و در فصل زمستان هم باید به صورت مداوم از سیستم گرمایشی استفاده داشت که این امر موجب هزینه‌های سنگین گاز بوده و در این رابطه معوقات هزینه گاز و مشکل سوخت یکی از جمله دغدغه‌های ما در این گلخانه به شمار می‌رود.
ضرورت حذف واسطه‌ها در صادرات
وی با بیان اینکه در حال حاضر در این رابطه بنده و سایر همکارانم که در این عرصه در استان‌های بوشهر و شیراز فعالیت دارند، دارای دغدغه و مشکل صادرات هستیم و بیشترین سود را واسطه ها در این عرصه می‌برند، یادآور شد: صادرات این نوع از میوها به کشورهایی چون امارات، دبی، کویت، سوریه، قطر و عمان بسیار خوب است اما اگر دست واسطه‌ها در صادرات این محصولات کوتاه شود و به نحوی بتوان با حذف واسطه‌ها نسبت به فروش محصولات تولید شده خود اقدام کنیم به طور قطع این محصولات از سودآوری و ارزش بالایی برای تولیدکننده برخوردار خواهد بود.
قمری با اشاره به اینکه برای مرتفع شدن بخشی از مشکلات خود در تولید نیازمند تسهیلات بانکی ۳۰۰ میلیون تومانی هستم، افزود: متأسفانه در این رابطه تنها با ۲۴۷ میلیون تومان از تسهیلات بانکی درخواستی بنده موافقت شد اما شرط تضامین سنگین بانک برای پرداخت تسهیلات موجب برگشت پرونده و بسته شدن پرونده تسهیلات بانکی درخواستی بنده شد و موفق به دریافت این تسهیلات به علت سخت گیری بانک در تضامین نشدم.
به گزارش ایسنا، در پایان اینکه امیدواریم با حمایت از چنین طرح‌های نو بتوان با تقویت این حوزه بازار جدیدی را در سبد صادرات محصولات غیرنفتی کشور با ارزش افزوده دوچندان جای داده و از طرفی با افزایش تولید این‌محصولات با قیمت‌هایی متعارف بتوان این نوع از میوه‌ها را در سبد مصرف خانوارها هم اختصاص داد.
