به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه کیهان، بیژن نامدار زنگنه که در دولت هاشمی رفسنجانی، ۸ سال وزیر نیرو و در دولت‌های خاتمی و روحانی ۱۶ سال وزیر نفت بوده است، درباره اعداد و ارقام ارائه‌شده توسط دولت سیزدهم درباره فروش نفت به تجارت نیوز گفت: «گویا دروغ برای مسئولان مالیات ندارد. این دروغ‌ها هرچقدر هم بزرگ باشند، باز هم مالیات ندارند. در مورد آمار مربوط به فروش و صادرات نفت دروغ می‌شنویم.»
او در پاسخ به این پرسش که در شرایط بدون برجام می‌توان نفت فروخت یا خیر؟ توضیح داد: «بدون احیای برجام هم می‌توان صادرات نفت را بالا برد، اما بدون توافق با آمریکا این امر شدنی نیست.»
وزیر نفت دولت‌های خاتمی و روحانی با اعتراف ناخواسته به اینکه می‌توان بدون احیای برجام فروش نفت را بالا برد در تناقضی آشکار، مدعی شده که بدون توافق با آمریکا این امر شدنی نیست، اما آمار‌های بین‌المللی، اعتراضات آمریکا و مواضع برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب، شاذ بودن اظهارات زنگنه را نشان می‌دهد. زنگنه، چون نمی‌تواند پیشرفت‌ها و دستاوردهای دولت سیزدهم را انکار کند با دلائلی موهوم، آنها را دروغ می‌خواند و در واقع به دستاوردهای دولت سیزدهم در افزایش فروش نفت اعتراف می‌کند.
آمار مراجع بین‌المللی از صادرات نفت ایران
وزیر نفت سابق در حالی مدعی شده است که آمار‌های مربوط به افزایش صادرات نفت ایران دروغ است که انگار که همه مؤسسات معتبر خارجی و شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها دروغ می‌گویند.
طبق آمار موسسات معتبر خارجی، صادرات نفت ایران با روی کارآمدن دولت سیزدهم بیش از دو برابر شده است. تغییر رویکرد فروش نفت به بازار‌سازی و گسترش تعاملات با چین و معطل نماندن برای به سرانجام رسیدن یا نرسیدن مذاکرات از جمله دلایل موفقیت در این حوزه بوده است.
هفته گذشته اوپک گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد ایران روزانه سه میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه از آن صادر می‌شود. همچنین طبق آخرین گزارش موسسه کپلر و ورتکسا، میزان صادرات نفت ایران در ابتدای دولت سیزدهم حدود ۶۰۰ الی ۷۰۰ هزار بشکه در روز بوده است و این عدد در ماه می (اردیبهشت) سال ۲۰۲۳ به یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
طبق آمار تانکر ترکرز هم صادرات نفت و میعانات گازی ایران در ۲۰ روز ابتدای ماه گذشته میلادی به ۲.۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. البته تانکر ترکرز در پایان ماه آگوست (مرداد) رقم صادرات نفت ایران در این ماه را بیش از یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه در روز اعلام کرد. در مجموع طبق آخرین گزارش تانکر ترکرز، میانگین صادرات نفت ایران در سال جاری میلادی به بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
بلومبرگ هم با انتشار نموداری از موسسه کپلر نوشت که ایران امسال صادرات نفت خود را افزایش داده، زیرا از نظر ژئوپلیتیکی قوی‌تر شده است و بیشتر محموله‌ها به چین می‌روند. طبق آمار کپلر، بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان در ماه گذشته حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام از ایران وارد کرده است.
بررسی میانگین صادرات نفت ایران به چین طبق آمار کپلر نشان می‌دهد که میزان فروش نفت به این کشور به حدود یک میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳ رسیده است که این رقم بیش از سه برابر سال ۲۰۲۰ بوده و ۳۰۰ هزار بشکه از میزان فروش نفت به چین در دوره اجرای برجام بیشتر است.
آژانس بین‌المللی انرژی نیز در گزارش خود با عنوان «نفت ۲۰۲۳» در ژوئن سال جاری نوشت: با وجود محدودیت‌های مالی سخت، ایران موفق شد تولید نفت خام خود را حدود ۱۴۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد و به نظر می‌رسد تهران فروش سریع نفت به چین را که از سه ماهه سوم سال گذشته حدود یک میلیون بشکه در روز بوده، حفظ کرده است.
اعتراض آمریکا به چین درباره ایران
اعتراضات آمریکا به چین، این ادعای وزیر نفت سابق را که افزایش فروش نفت ایران حاصل توافق با آمریکا است، رد می‌کند. دولت چین درحالی مجددا به خریدار اصلی نفت ایران تبدیل شده است که آمریکایی‌ها فشار‌های مختلفی برای جلوگیری از صادرات نفت ایران به چین انجام داده و می‌دهند. رابرت مالی، نماینده ویژه سابق ایالات متحده آمریکا در امور ایران بهمن‌ماه گذشته در مصاحبه‌ای با بلومبرگ گفته بود: «چین مقصد اصلی صادرات غیرقانونی ایران است و گفتگو‌ها برای منصرف کردن پکن از خرید‌ها تشدید خواهد شد.»
در پاسخ به این اظهارات، هوآ چوانیینگ؛ سخنگوی وزارت خارجه چین اظهار داشت: «چین و ایران همواره با رعایت اصول برابری و منفعت متقابل، رابطه برد-برد و تجاری سازی همکاری کرده‌اند. چین قاطعانه با هرگونه تحریم یک‌جانبه مخالف است و از ایالات متحده می‌خواهد تا در اسرع وقت از اعمال قوانین داخلی خود درخصوص تحریم‌های یک‌جانبه ایران بر نهاد‌ها و‌اشخاص طرف ثالث دست بردارد.»
رد ادعا‌های شاذ زنگنه در رسانه اصلاح‌طلب
وزیر سابق نفت در مصاحبه اخیر خود با یک رسانه اصلاح‌طلب- که پس از بالا گرفتن انتقادات به ادعا‌های زنگه بدون هیچ توضیحی از سایت این رسانه حذف شد- ادعا می‌کند که اعداد و ارقام اعلام شده درباره افزایش صادرات نفت ایران، دروغ‌هایی است که توسط دولتمردان فعلی عنوان می‌شود درحالی‌که گزارش‌ها متعدد خارجی خبر از جهش تولید و صادرات نفت ایران داده‌اند و نمی‌توان همه موسسات خارجی از جمله کپلر، ورتکسا، تانکر ترکرز، آژانس بین‌المللی انرژی، اداره اطلاعات انرژی آمریکا، اویل پرایس، بلومبرگ، رویترز، موسسه SVB و پترولجستیک را متهم به دروغ‌گویی کرد.
جهش صادرات نفت ایران به قدری موضوع روشنی است که رسانه بامداد نو (نزدیک به اصلاحات) نوشت: «با توجه به توضیحات زنگنه، اکنون از دولت انتظار می‌رود در کنار طرح ادعا‌های بزرگ، به این پرسش هم پاسخ دهد که آیا توافق پنهانی با آمریکا صورت گرفته است؟»
یعنی این رسانه اصلاح‌طلب در ادامه، ادعای نخست زنگنه مبنی بر دروغ بودن جهش صادرات نفت را رد می‌کند! در واقع ادعای وزیر سابق نفت به قدری دور از واقعیت بود که رسانه‌های جریان اصلاحات نیز آن را تکذیب کرده‌اند.
اعتراضات پی‌در‌پی آمریکا به دور زدن تحریم نفتی از سوی ایران و توقیف نفتکش‌های ایرانی، نشان می‌دهد که افزایش فروش نفت ایران ناشی از توافق با آمریکا نیست، اما وزیر نفت دولت‌های روحانی و خاتمی که ناخواسته اعتراف کرده که بدون احیای برجام می‌توان فروش نفت را بالا برد در تناقضی آشکار هنوز هم باور ندارد که می‌توان بدون توافق با آمریکا نفت فروخت و بی‌اعتنا به آمار‌های بین‌المللی و اعتراضات آمریکا، آمار‌های کشور را دروغ می‌خواند!
البته این قبیل اظهارات از سوی مدیران دولت اصلاحات و اعتدال که همه دنیا را آمریکا و چند کشور غربی می‌بینند و همین چند سال قبل در دولت روحانی می‌گفتند نمی‌توانیم حتی یک قطره نفت بفروشیم و از ترس آمریکایی‌ها دست روی دست گذاشته و عملا صادرات نفت را به حداقل رساندند بعید و عجیب نیست.
فراموشی زنگنه
درباره ادعای وزیر سابق نفت مبنی بر عدم امکان صادرات نفت بدون توافق با آمریکا چند نکته مطرح است؛ طبق آمار موسسه کپلر قبل از شروع به کار دولت سیزدهم، در دوره وزارت بیژن زنگنه نیز با ایجاد زیرساخت و شبکه ضدتحریمی فروش، صادرات نفت ایران افزایش یافت و از حدود ۲۵۰ هزار بشکه در ژوئن (خرداد) ۲۰۲۰ به ۸۵۰ هزار بشکه در مارس (اسفند) ۲۰۲۱ رسید و سپس با رقم ۶۵۰ هزار بشکه تحویل دولت سیزدهم شد.
سؤال این‌جاست که اگر بدون توافق با آمریکا نمی‌توان نفت فروخت، پس چگونه در اواخر دولت قبل و در دوران وزارت شخص آقای زنگنه این اتفاق رقم خورده است؟ افزایش صادرات نفت در اواخر دولت قبل و بدون توافق با آمریکا، ادعای وزیر سابق نفت را رد می‌کند.
در دولت سیزدهم نیز تاکنون نه‌تن‌ها تحریمی علیه ایران در حوزه صادرات نفت برداشته نشده است بلکه طبق گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا از ماه می‌سال گذشته میلادی تا ژوئن امسال، دولت بایدن ۲۲۳ تحریم نفتی جدید علیه شبکه فروش نفت ایران شامل شرکت‌ها، افراد و نفتکش‌ها اعمال کرده است.
در واقع آقای زنگنه به‌گونه‌ای ناخواسته به پیشرفت‌ها و دستاوردهای دولت رئیسی اعتراف کرده است. توضیح آن که دولت آقای روحانی پیشرفت در بسیاری از عرصه‌ها از جمله صدور نفت را در گرو برجام و برقراری رابطه با آمریکا می‌دانست. حتی آب خوردن مردم را هم با همین فرمول ارزیابی می‌کرد و اما، اکنون که دولت رئیسی بدون برجام و بدون تن دادن به باج‌خواهی‌های آمریکا دستاوردهای فراوانی را برای کشورمان رقم زده است، آقای زنگنه که هنوز در اسارت متوهمانه فرمول برجام و رابطه با آمریکا به سر می‌برد، نمی‌تواند یا نمی‌خواهد به دست آوردن این همه دستآورد را بدون برجام و بدون اجازه (!) آمریکا باور کند و به همین علت آنها را نتیجه توافق‌های پشت پرده با آمریکا معرفی می‌کند. به بیان دیگر بی‌آنکه بخواهد به پیشرفت‌های بزرگ دولت رئیسی اعتراف می‌کند.
در مجموع به نظر می‌رسد اظهارنظر وزیر سابق نفت در رد افزایش صادرات نفت ایران و دروغگو خواندن همه رسانه‌ها و مؤسسات خارجی بیشتر ناشی از کارنامه ضعیف وی در موضوع صادرات نفت باشد.
