محمدرضا مقامی فرد| یکی از مهمترین شاخصهای اقتصادی برای تعیین سمتوسوی تورم و ارزش پول ملی، تغییرات حجم نقدینگی است. شاخصی که طی سالهای اخیر با رشد معناداری روبرو بوده است.
به گزارش سرویس اقتصادی «تابناک»، بانک مرکزی پس از چند ماه وقفه، بالاخره گزیده آمارهای اقتصادی را تا پایان مردادماه بهروزرسانی کرد و از سوی دیگر در خبری، آخرین تحولات کلهای پولی در شهریورماه را منتشر کرد.
نگاهی به آمارهای منتشر شده از سوی این بانک نشان میدهد حجم نقدینگی در اولین ماه رسمی شروع به کار دولت پزشکیان یعنی شهریورماه، از مرز تاریخی ۹ هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده است. به گونهای که تا پایان تابستان ۱۴۰۳، حجم نقدینگی به رکورد ۹ هزار و ۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ماه قبل، ۳.۱ درصد افزایش داشته و در بازه یکساله منتهی به پایان نیم سال نخست ۱۴۰۳، رشد ۲۷.۸ درصدی را به ثبت رسانده است که میتواند هشداری به دولت و تیم اقتصادی آن برای کاهش ارزش ریال و روند افزایشی تورم در آینده باشد.
این در حالی است که مقایسه حجم نقدینگی شهریور نسبت به مرداد، نشان میدهد که ظرف یک ماه، بیش از ۲۷۳ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است. از سوی دیگر، تغییرات حجم نقدینگی طی ۱۰ سال اخیر (مرداد ۱۳۹۳ تا مرداد ۱۴۰۳) بیان گر رشد قابل توجهی هزار و ۱۷۳ درصدی است. به گونهای که میانه تابستان ۱۳۹۳، حجم نقدینگی حدود ۶۹۱ هزار میلیارد تومان بود و حالا در میانه تابستان ۱۴۰۳، این عدد به بیش از ۸ هزار و ۷۹۷ هزار میلیارد تومان رسیده است.
رشد پایه پولی بیانگر نکته مهمی به نام تزریق پول پرقدرت به شبکه بانکی است. این شاخص مهم در مردادماه سال جاری نسبت به مردادماه سال قبل، ۲۵.۴ درصد افزایش داشته است و نسبت به پایان سال قبل نیز ۸.۴ درصد قد کشیده است؛ بنابراین در پایان پنجمین ماه سال، پایه پولی به رقم یک هزار و ۱۸۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. رقمی که بیش از ۱۶۶ هزار میلیارد تومانش به صورت اسکناس و مسکوک در جریان بوده و باقیمانده آن یعنی یک هزار و ۱۷ میلیارد تومانش به عنوان سپردههای بانکها نزد بانک مرکزی است.
آمار مردادماه بانک مرکزی بیان میکند در پنجمین ماه سال، ضریب فزاینده نقدینگی بهعنوان شاخصی که با درنظرگرفتن رقم پایه پولی، حجم نقدینگی را تشکیل میدهد، به عدد ۷.۴۳۴ رسیده است که نسبت به پایان سال قبل ۳.۱ درصد رشد داشته است. اما حالا با اطلاعات بانک مرکزی از رکوردشکنی حجم نقدینگی در سطح ۹ هزار و ۷۰ هزار میلیارد تومانی و رقم پایه پولی در شهریورماه، میتوان نتیجه گرفت که ضریب فزاینده نقدینگی در آخرین ماه تابستان امسال، با افزایش نسبت به مردادماه، به رقم ۷.۸۵۹۳ رسیده است. به بیان دیگر، هر یک تومان نقدینگی خلق شده در سیستم بانکی، در پایان سال، ۷.۸۵ برابر میشود و تاثیر مستقیمی در رشد تورم دارد. این در حالی است تا قبل از سال ۱۳۹۰، ضریب فزاینده نقدینگی عدد ۴ بود.