یک روز پس از روز دانشجو، مهمترین موضوع روزنامهها، وضعیت دانشگاهها، محتوای سخنان رئیسجمهور و دیگر سخنرانان مراسم در دانشگاههای مختلف و آینده جنبش دانشجویی است. در کنار این موضوع مهم سیاسی، تقدیم بودجه سال آینده به مجلس، آینده تحولات بازار ارز و ادامه سقوط بازار بورس، دیگر مطالب مهم روزنامههای دوشنبه است.
هشدار به دولت برای غفلت در دیدهبانی ارزی
دنیای اقتصاد در مطلبی با تیتر
«غفلت در دیدهبانی ارزی» نوشته است: در دو هفته گذشته بازار ارز با نوسانهای زیادی مواجه بوده که در تضاد با آرامش شدید بازار در دو ماه پیش از این نوسانها و حتی در تضاد با آرامش نسبی بازار در بازه زمانی حدودا ۱۸ ماهه منتهی به آذرماه بوده است. در این شرایط، کارشناسان معتقدند بانک مرکزی به عنوان «سیاستگذار ارزی» و «دیدهبان بازار ارزی» میتواند مأموریتهایی را به عهده بگیرد که با انجام آنها، در چنین مواقعی از شدت نوسانها بکاهد و فضای روانی بازار را مدیریت کند. از جمله گفته میشود که «کنترل فضای روانی»، «هدفگذاری محدوده مجاز قیمت ارز» و «اصلاح ساختار بازار» سه مأموریتی است که سیاستگذار پولی میتواند در جهت کنترل نرخ ارز در آنها به ایفای نقش بپردازد.
این روزنامه در ادامه نوشته است: در روز دوشنبه، ۱۰ آذر ماه، «دنیای اقتصاد» در گزارشی با تاکید بر وجود «سه باور اشتباه در بازار ارز»، عمده تحولات قیمتی در بازار را در نتیجه اتکای فعالان بازار به برخی باورهای اشتباه و بدون مبنا عنوان کرد. بر اساس این گزارش، «تغییر شرایط دیپلماتیک کشور با تصمیم به تمدید زمان مذاکرات»، «تصمیم اخیر اوپک و تبعات قیمتهای فعلی نفت بر اقتصاد کشور» و «انگیزه دولت برای جبران کسری بودجه با افزایش قیمت دلار» سه باور نادرست، ولی رایج در بازار ارز بودند که به نوسانی شدن قیمتها و خروج آرامش از بازار ارز منجر شدند و موجسازی و نوسانگیری از سوی فعالان غیررسمی نیز با تکیه بر این تلقیها صورت میگرفت. تحلیل صورت گرفته در این گزارش اظهار میکرد همزمانی تحرکات صورت گرفته از سوی سفتهبازان با انتشار و عمومی شدن این باورها، به هیجانی شدن بازار در روزهای انتهایی هفته مذاکرات و روزهای ابتدایی هفته مورد بحث (هفته گذشته) منجر شده است و موجسواری دلالان و فضای موجود در بازار باعث شده بهای دلار تا سطح ۳ هزار و ۵۰۰ تومان نیز افزایش پیدا کند. گزارش «دنیای اقتصاد» تاکید میکرد که فضای هیجانی بازار، مبنای واقعی ندارد و از سوی عوامل اقتصادی پشتیبانی نمیشود و با تکیه بر چنین استدلالهایی، آرام شدن فضای بازار را پیشبینی میکرد.
در روز دوشنبه، ۱۰ آذرماه، قیمت دلار برای نخستین بار پس از حدود یک هفته با کاهش همراه شد و سطح قیمت به حدود ۳۳۹۰ تومان رسید. در این روز و تقریبا در روزهای بعد، همانطور که پیشبینی میشد، قیمت دلار که بر اساس روند واقعی بازار نبود و از رفتار سفتهبازان نشأت میگرفت، از شدت نوسانهای خود کاست و بهای دلار نیز کاهش پیدا کرد. قیمت دلار در روز سهشنبه هفته گذشته تا سطح ۳۳۷۵ تومان کاهش پیدا کرد تا فعالان با این پرسش مواجه شوند که «سطح جدید قیمتی دلار» روی چه نرخی قرار میگیرد. این سطح قیمتی تا شنبه هفته جاری ادامه داشت تا آرامش ۵ روزه بازار، نهایتا در روز یکشنبه (دیروز) با نوسانی شدن مجدد، شکسته شود.
در این شرایط و با بروز نوسانات در بازار ارز پس از حدود ۱۸ ماه آرامش نسبی، این پرسش مطرح میشود که بانک مرکزی برای مدیریت نوسانات بازار چه مأموریتهایی میتواند به عهده بگیرد و ابزارهای موجود، تا چه حدی برای غلبه بر حملات سفتهبازی در بازار ارز، کارآیی دارد.
کارشناسان معتقدند نوسانات نرخ ارز هم طرف تقاضا و هم طرف عرضه اقتصاد را تحت تاثیر قرار میدهد، به همین دلیل تغییرات نرخ ارز بهعنوان یکی از متغیرهای اثرگذار در اقتصاد مطرح است. به اعتقاد کارشناسان، نرخ ارز بهعنوان معیار ارزش برابری پول ملی یک کشور در مقایسه با سایر اقتصادهای بین المللی است. به دلیل تاثیرگذاری نرخ ارز بر سایر شاخصهای مهم اقتصادی، نرخ ارز یک متغیر کلیدی محسوب میشود و بر تحولات آن تاثیر میگذارد. به همین دلیل، کاهش نوسانات ارزی، میتواند دامنه تغییر سایر متغیرهای اقتصادی را نیز کاهش دهد.
در این خصوص لزوم «دیدهبانی بازارارز از سوی سیاستگذار پولی» احساس میشود. در حقیقت، سیاستگذار پولی، باید با اطلاع از روند آتی فضای سیاسی و اقتصادی کشور، تغییرات بازار را در اختیار خود گیرد. در این خصوص کارشناسان معتقدند که بانک مرکزی میتواند با تدوین سه مأموریت، بهعنوان «بازارساز اصلی» نقش ایفا کند. بازار ساز به فردی اطلاق میشود که با دیدهبانی روند بازار، از نوسانات شدید شاخصهای قیمتی جلوگیری میکند.
مأموریت اول: کنترل فضای روانینخستین مأموریت سیاستگذار ارزی،
«جهتدهی به فضای روانی بازار» است. کارشناسان معتقدند که سیاستگذار پولی میتواند در راستای کنترل نوسانات بازار، با «سفارش گیری» و «سفارش پذیری»، عملیات بازار را تحت تأثیر خود قرار دهد. در این سیاست، بانک مرکزی با پیشبینی روندهای آتی قیمتها، بهمنظور مقابله با نوسانهای بیشتر روند بازار را در دست میگیرد. این در حالی است که اگر بانک مرکزی از قبل، سیاستی برای کنترل فضای روانی بازار اتخاذ نکند، غافلگیر خواهد شد و هزینههای تحمیل شده بعد از غافلگیری به مراتب بیشتر از قبل خواهد بود. همچنین بانک مرکزی بهعنوان سیاستگذار بازار ارز، میتواند با «دخالت از طریق اظهار نظر» خط مشی و سیاستهای آینده خود را ترسیم کند تا روی روند بازار اعمال قدرت کند. البته باید تاکید کرد که میزان اثرگذاری این روش به اعتبار بانک مرکزی بستگی دارد، بهنحویکه عملکرد پیشین مقامات پولی، در مدیریت بازار تا حد زیادی اعتبار ایشان را تعیین میکند.
مأموریت دوم: هدفگذاری محدوده قیمتی مجازکارشناسان معتقدند که بانک مرکزی به عنوان یک دیدهبان ارزی، میتواند با تعیین هدفگذاری ارزی و حرکت به سمت آن، از یک سو مسیر آتی سیاستگذار اقتصادی را مشخص کند و از سوی دیگر، با تحقق هدفگذاری مورد نظر، به میزان اعتبار خود در جامعه بیفزاید. بر اساس این راهبرد، بانک مرکزی میتواند با تعیین یک کریدور ارزی مشخص و به کارگیری ابزار مناسب، محدوده مجاز نوسانها در بازار را مشخص کند و با سیاستهایی که در این راستا در پیش میگیرد، از نوسانات بازار ارز بکاهد.
به عنوان مثال، بانک مرکزی میتواند با «معاملات دو سویه»، نوسانات بازار را به سمت هدفگذاری سوق دهد. در روش «معاملات دوسویه» بانک مرکزی بر مبنای قیمت بازار، حاشیه یا آستانهای را در دو طرف قیمت بازاری تعیین میکند؛ بهنحویکه در آستانه سقف قیمت، به صورت نامحدود اقدام به خرید ارز میکند و در آستانه کف، راهبرد فروش نامحدود را اتخاذ میکند. این نوع سیاست ترکیبی، علاوهبر کاهش فشار قیمت ارز، بدون از دست رفتن ذخایر ارزی، آرام آرام قیمتها را به سمت هدفگذاری مورد نظر سوق دهد.
مأموریت سوم: اصلاح ساختار بازارکارشناسان معتقدند که ساختار کنونی بازار ارز با چالشهای زیادی مواجه است و به دلیل ابتدایی بودن سازوکارهای تمهیدشده در این بازار، از کارآیی خاصی برخوردار نیست. البته این موضوع تا حدودی به این دلیل است که در سالهای گذشته و بهویژه از سال ۱۳۹۰ به بعد، بازار آزاد ارز ازسوی دولت چندان به رسمیت شناخته نمیشد و تا حدودی به بازار سیاه شباهت پیدا کرده بود. با وجود اینکه در حال حاضر این بازار از رسمیت صوری حداقل نزد دولت برخوردار شده، ولی مکانیزمهای لازم برای تبدیل این بازار به یک بازار کارآ هنوز تعبیه نشده است. به همین دلیل و در نبود نهادهای تخصصی، زمینه برای نقشآفرینی افراد غیرمتخصص در معاملات بزرگ بازار و قیمتگذاری ارز مهیا شده است. یکی از نتایج این روند این بوده است که دلالان و افراد بدون داشتن صلاحیت، جو بازار را در اختیار بگیرند و عامل افزایش بیثباتی در بازار شوند.
به گفته کارشناسان، سیاستگذار پولی باید با استفاده از ابزارهای نوین مالی به توسعه بازار یاری رساند. بررسیها نشان میدهد که بهرغم تجربیات ارزشمند از به کارگیری ابزارهای «سلف، آتی، اختیارات و سوآپ»، این نوع ابزارها کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند؛ در حالی که شواهد متعددی از میزان اثرگذاری بالای ابزار مذکور بر نرخهای ارز وجود دارد.
علاوهبر این، بانک مرکزی میتواند با اعتباردهی به نرخ رسمی ارز به فعالیتهای بازار ارز نیز جهت دهد. در این زمینه بانک مرکزی باید با کاهش شکاف بین نرخ رسمی و غیررسمی، درصورت افزایش نوسان، با تغییر قیمت نرخ رسمی روند حرکتی بازار ارز را در اختیار خود بگیرد.
ادامه سقوط ساکت بورس
اعتماد در شروع گزارشی با تیتر
«با افت ۵۴٢ واحدی شاخص کل؛ بورس در آستانه سقوط به کانال ۶٠ هزار واحدی» نوشته: روز گذشته باز هم بورس تهران عقب نشینی کرد و شاخص کل بازار با ۵۴٢ واحد نزول به ٧١ هزار و ١٧٠ واحد رسید تا در آستانه سقوط به کانال ۶٠ هزار واحدی قرار بگیرد. در بازار دیروز بیش از ۵۶٣ میلیون سهم به ارزش یک هزار و ٩٠٢ میلیارد ریال در ۴۴ هزار و ۵۵۴ معامله داد و ستد شد تا ارزش بازار به سه میلیون و ٢١۵ هزار و ٢۵١ میلیارد ریال برسد. هلدینگ خلیج فارس با ١٢٧ واحد منفی بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص گذاشت. این در حالی بود که دیروز بازار یکپارچه منفی بود و تنها چند نماد انگشت شمار در برخی گروهها مثبت معامله شدند. البته در گروه تسهیلات مسکن همچنان روند مثبت بود. تالار حافظ از هفته گذشته و پس از تمدید مذاکرات هسته یی قرمز پوش شده و روندی نزولی در پیش گرفته است. این روند نزولی که به نظر کارشناسان جو روانی و هیجانی ناشی از تحولات بینالمللی است در این مدت ارزش بازار را تحت تأثیر قرار داده و موجب خروج سرمایه و رونق از بازار سهام شده است. بدین ترتیب اعتمادی که چند وقتی بود به بازار سرمایه بازگشته بود و فعالان این حوزه از بازار را امیدوار کرده بود، تا اطلاع ثانوی از بازار رخت بر بسته و موجب رکود بازار شده است.
در این میان آنچه مشخص است، گذرا بودن این جو هیجانی و روانی است که پیش بینی میشود با گذر زمان و عادی شدن مساله تمدید مذاکرات روندی پایدار و طبیعی را به دنبال داشته باشد و بتواند بازار را از رکود فعلی خارج کند. «زینت مرادی نیا»، کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که در شرایط فعلی دولت و سازمان بورس باید سیاست حمایت از بازار را در پیش بگیرند تا قدری از شدت فشار عرضهها که ناشی از بیاعتمادی سهامداران نسبت به آینده بازار است، کاسته شود. این فعال بازار سهام مدیریت دولت در بخش بازار پول و بازارهای موازی مانند ارز و طلا و سکه را یکی دیگر از راههای حمایتی از بورس عنوان کرد و به «اعتماد» گفت: با توجه به بیانگیزگی و ریسک بالادر بازارهای ارز و طلادر شرایط کنونی و در نظر گرفتن رکود در بازار مسکن و همچنین پایین آمدن میزان سود مشارکت در خرید اقساطی خودرو، بورس ارزندهترین گزینه در میان بازارهای سرمایه گذاری به شمار میرود. مرادی نیا با اشاره به پایین آمدن قیمت نمادها در شرایط هیجانی فعلی انتخاب گزینههای بنیادی با قیمتهای کنونی را به سرمایه گذاران ریسک پذیر توصیه کرد و گفت: شرکتهایی که قرار است تا پایان سال جاری، مجامع عمومی سالانه خود را برگزار کنند، میتوانند در اولویت بالاتری نسبت به دیگر سهام برای خرید در نظر گرفته شوند. این کارشناس بازار سرمایه همچنین درباره پیش بینی روند آتی بورس، چشم انداز پیش روی بازار را مثبت ارزیابی کرد و در میان صنایع گروههای سرمایه گذاری، دارویی، خودرویی، لیزینگ، پتروشیمی و سیمان را ارزندهترین بخشها عنوان کرد.
روز دانشجو چگونه گذشت؟ روزنامه خراسان درباره
«۱۶ آذر داغ دانشگاهها» نوشته: مراسمهای بزرگداشت روز دانشجوی امسال، با شور و حرارت بیشتری نسبت به سالهای قبل در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور برگزار شد. کانون نشستهای داغ دانشجویی روز گذشته در دانشگاه مادر یعنی دانشگاه تهران بود. با این حال، خبر لغو سخنرانی برخی چهرههای اصولگرا در دانشگاههای سراسر کشور واکنشهایی به همراه داشت، تاجایی که احمد توکلی لغو سخنرانی برخی از منتقدان دولت در دانشگاه هارا ناسازگار با اسلام، اعتدال و قانون دانست.
به گزارش خراسان در روزی که کمتر از گذشته فضای امنیتی و سخت گیریهای ورود و خروج به دانشگاه تهران قابل لمس بود تشکل بسیج دانشجویی در تالار فردوسی دانشکده ادبیات فارسی و تشکل انجمن اسلامی دانشجویان در تالار شهید چمران دانشکده فنی یعنی همان مکانی که شریعت رضوی، بزرگ نیا و قند چی شصت و یک سال قبل به دست عوامل شاه به شهادت رسیدند برنامه روز دانشجوی خود را برگزار کردند. در سالن فردوسی که پذیرای اعضای بسیج دانشجویی بود، پرچمهای ایران، یاحسین، مرگ بر آمریکا و پرچم حزب ا... لبنان به همراه پلاکاردهایی که روی آنها نوشته شده بود خاک میخوریم اما خاک نمیدهیم، دانشجو نباید طعمه سیاست بازها شود، تا مبارزه هست ما هستیم، با صهیونیستها مقابله میکنیم و... به چشم میخورد و در سالن شهید چمران که پذیرای دانشجویان حامی انجمن اسلامی شده بود پرچمهای ایران و پرچمهایی به چشم میخورد که هماهنگ با رنگ پارچههای قرار داده شده در پشت سن دیده میشد. عکسهایی از روحانی، خاتمی، طالقانی، شریعتی و... نیز در دستان دانشجویان بود و هر از چندی شعارهایی در حمایت از این افراد سر میدادند.
مراسم بسیج دانشجویی حدود نیم ساعت زودتر آغاز و پس از قرائت قرآن و سرود جمهوری اسلامی ترانهای از حامد زمانی و سپس کلیپی از برنامه سال گذشته بسیج در روز ۱۶آذر پخش شد. سپس حجت الاسلام میرباقری به بیان انتظارات از دانشجو پرداخت و گفت: دانشجوی امروز باید بتواند در تغییرات بین المللی و جهانی اثرگذار باشد زیرا نرم افزار کدخدای جهان شکست خورده و باید دانشگاه ما نرم افزارهایی تولید کند که در جامعه جهانی عملیاتی باشد. درآن سو نیز مراسم انجمن اسلامی پس از قرائت قرآن و سرود جمهوری اسلامی با پخش ترانه یاردبستانی آغاز شد و در ادامه کلیپی از روند تغییر و تحولات در وزارت علوم به نمایش درآمد. شعارهایی همچون دانشجو میمیرد ذلت نمیپذیرد شعارهایی بود که حاضران با آنها به استقبال سخنان علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس به عنوان اولین سخنران این مراسم رفتند. مطهری که بخشهای مختلفی از سخنانش با تشویق حضار همراه بود، خاطرنشان کرد: یکی از برداشتهای غلط نسبت به انقلاب این است که برخی اصل ولایت فقیه را محصورکننده آزادی بیان میدانند در حالی که باید بگویم مشکل در برخی ولایتمداران است نه ولایت فقیه؛ چراکه ولی فقیه چنین اعتقاداتی ندارد. البته در انتقاد باید جایگاه ولایت فقیه را حفظ کرد؛ چرا که ولایت فقیه ولایت مکتب است ولایت فقه حاکم است نه ولایت شخص. پس از سخنان مطهری پیام تصویری سید محمدخاتمی رییس دولت اصلاحات پخش شد.
جواد دلیری در اعتماد در شروع مطلبی با
«بازهم نمادین ماند» نوشته: ١۶آذر همیشه یک روز نمادین بوده است، دیروز نمادینتر بود. امسال این روز برای دانشجویان در فضایی متفاوت از گذشته، پاس داشته شد. نه هیجان ٩٣ را داشت نه سکوت ٩٢، امسال شور و شعار بود. روز گذشته دو رویداد در دوسوی شهر اتفاق افتاد، حسن روحانی عالیترین مقام اجرایی در حضوری ارزشمند به دانشگاهی رفت که البته سیاسی نبود اما سخنانی گفت که سیاست در آن موج میزد، نشستی پرسشگرانه نبودو بیشترالبته رسمی. سخنانش هم در عین حال دلنشین و دلگرم کننده بود. او بیواسطه بر وفاداری دولتش بر راهی که آغاز کرده، صحه دوباره گذاشت. وقتی گفت: «ما همانی که بودیم خواهیم ماند و از خط و راه خود بازگشت نخواهیم داشت»؛ تاکید کرد که از نقد و انتقاد حمایت و استقبال میکند. گفت که امروز روزی نیست که با صاحبان نفوذ سر و سری داشته باشیم و از آنها رای اعتمادی بگیریم. مکنونات قلبی رئیس جمهور در این حضورهر چه بود، رفتاروسخنش آرزوی زنده ماندن کانون «نقد و پرسشگری» دانشگاه را نمایان کرد. پیامش تقلابرای شکستن جو تردید و یاس دانشجویان و نیز تکیه بر «تلقی نوین از نقش دانشجویان» بود. برهمین اساس، حضور رییس جمهور فقط تلطیف قلوب و ترمیم آلام دانشجو و دانشگاه نبود. هرچندمراسمی که عنوان جدیترین الگوی نقد قدرت را گرفته زمینه و ظرفیت آن را داشت که با رسم و آیین ایرانی، لباس تشریفات نپوشد و به یک توصیف و تجلیل سپری نشود و به خیل آیینهایی نپیوندد که در آن میزبان به استماع میپردازد و میهمان تکلیف خود را با قرائت نطقی رسمی ادا میکند.
ابتکار از روزنامههای هوادار دولت نیز اصولگرایان را به مواجهه با روز دانشجو متهم کرده و در پاسخ به اینکه
«راز برخورد سرد اصولگرایان چیست؟» نوشته: نگاهی به اتفاقات یک سال گذشته پیرامون وضعیت دانشگاه و رد گزینههای متعدد پیشنهادی رئیس جمهور برای وزارت علوم از سوی رئیس جمهور توسط چهرههای مشهور اصولگرا، نشان میدهد که موضوع دانشگاه و دانشجو، برای این جناح از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و بدون تردید تعیین یک روز برای بزرگداشت مقام دانشجو نیز فرصتی بوده تا این اهمیت را به خوبی نشان دهند، اما با اتفاقات روز گذشته همچنان این سئوال به ذهن میرسد که راز این استقبال سرد از ۱۶ آذر چیست؟ آیا آنچنان که پیش از این احمدتوکلی گفته است، بدنه دانشگاه دل با اصلاح طلبان و اعتدال گرایان دارد و به همین خاطر اصولگرایان ترجیح میدهند که این عرصه را از طریق نهادهایی چون مجلس و با ابزاری چون سئوال و استیضاح وزیران علوم تحت کنترل خود درآورند؟
در مقابل وطن امروز در مطلبی با تیتر
«حرفهایی که نان نشد» از جمله نوشته: دولت روحانی در عمل نشان داده است نسبت روشنی با جامعه دانشگاهی ندارد. فارغ از همه حواشی و هزینههایی که وزارت علوم دولت یازدهم تاکنون ایجاد کرده است اما نگاهی به مواجهه دولت و شخص رئیسجمهور با دانشجویان در ۱۶ آذر سال گذشته و امسال بهخوبی نوع نگاه دولت یازدهم به جامعه دانشگاهی را تبیین میکند. ۱۶ آذر امسال نیز مانند سال گذشته به نام دانشجو بود اما با مشاهده مراسم دیروز در دانشگاه علوم پزشکی ایران عدهای معتقدند به کام دولت تمام شد. به گزارش «وطن امروز»، حسن روحانی روز گذشته در حالی برای سخنرانی روز دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی ایران حضور یافت که چون روال سال گذشته باز هم نمایندگان تشکلهای دانشجویی در این برنامه حضور نداشتند. امسال اما یک تفاوت قابل توجه در برنامه ۱۶ آذر نسبت به سال گذشته وجود داشت. تداوم فضای امنیتی بر برنامه سخنرانی رئیسجمهور و نمایشی بودن این جلسه تا حدی بود که نمایندگان تشکلهای بزرگ دانشجویی در اعتراض به سخنرانی نمایندگان دانشجویی که توسط دولت انتخاب شده بودند با صدور بیانیههای جداگانهای از حضور در برنامه رئیسجمهور انصراف دادند. انجمناسلامی دانشجویان مستقل، دفتر تحکیم وحدت، جامعه اسلامی دانشجویان، جنبش عدالتخواه دانشجویی و بسیج دانشجویی در بیانیههای جداگانهای به طور رسمی امتناع خود را از حضور در جلسه رئیسجمهور اعلام کردند.
روزنامههایی که سخنان روحانی در روز دانشجو را باور ندارند! طه هاشمی معاون دانشگاه آزاد در مطلبی با تیتر
«تجدید عهد روحانی با دانشگاهیان» در روزنامه دولتی ایران نوشته: دیروز رئیس جمهوری در میان دانشجویان حاضر شد و بار دیگر حرف دل دانشجویان کشور را مطرح کرد. دکتر روحانی در جمع دانشجویان بارها و بارها از بیانصافیها سخن گفت. او از جنبشهای دانشجویی و تحرک در میان دانشجویان گفت و بر این نکته اشاره داشت: «دانشجو باید منتقد، دیدهبان و ناظر باشد. اگر نگذاشتند دانشجو انتقاد کند، لااقل نسبت به دولت انتقاد کند. دیوار دولت فعلاً از همه کوتاهتر است. هر کسی به هر بهانهای از گوجه فرنگی گرفته تا مسائل هستهای دولت را نقد میکند. دولت به انتقاد دلسوزانه و شرافتمندانه افتخار میکند، زیرا بدون نقد ما نمیتوانیم پیشرفت کنیم. انتقاد، علم و پژوهش دو روی یک سکه هستند».
روحانی در جمع دانشجویان با افتخار اعلام کرد: «امروز همان راهی را ادامه میدهد که بنا بود میلی منفرد آن را ادامه دهد و نگذاشتند. بنا بود دکتر توفیقی ادامه دهد و نگذاشتند؛ دکتر فرجی دانا آمد و این راه را بر عهده گرفت، اما ادامه راه برای وی ممکن نشد و همان راه را دکتر نجفی ادامه داد، همان راهی را که قرار بود دکتر نیلی احمدآبادی و دکتر دانش آشتیانی ادامه دهند». همین جملات بود که از سوی رئیس جمهوری مطرح میشد و همه دانشجویان فریاد حمایت از رئیس جمهوری را سر میدادند.
این سخنان اتمام حجت دوباره رئیس جمهوری با مردم و البته جامعه دانشگاهیان بود.
او بار دیگر بر عهدی که با مردم بسته بود تأکید کرد و این موضوع حالا در دانشگاهها نمایان است. اگر امروز در دانشگاه شاهد نشاط و امید در بین دانشجویان هستیم به این علت است که فضای کار برای همه افکار و گروهها در دانشگاهها فراهم شده است.
دانشگاه در گذشته اینگونه نبوده است. بازگشت دانشجویانی که به ناحق از تحصیل بازمانده بودند و البته بازگشت استادان خانهنشین به دانشگاه، پویا شدن فعالیت تشکلهای دانشجویی در زمینه فرهنگی، سیاسی و علمی همه گواه این است که دولت میخواهد در دانشگاه تغییر ایجاد کند.
برطرف ساختن فضای امنیتی و انتظامی از روی تشکلها و گروههای دانشجویی، حمایت و هدایت پدرانه و دلسوزانه آنان به سوی فعالیتهای فاخر و تعریف خطوط قرمز نظام و چارچوبهای قانونی برای فعالیت آنان، نگاه فراجناحی و سعه صدر در برابر دانشجویان و شناخت و اهتمام به مطالبات حقیقی آنان جزو اولویتهای اصلی دولت یازدهم در حوزه دانشگاهها است.
باید قبول کنیم زمانی که دولت یازدهم استقرار پیدا کرد کشور دچار مشکلات بسیاری بود از مسائل مختلف داخلی در حوزه اقتصاد و فرهنگ و اجتماع گرفته تا اوضاع بههم ریخته سیاست خارجی. باید قبول کنیم که دولت یازدهم بخوبی از پس بسیاری از مشکلات بر آمد و این موضوع حداقل در دانشگاهها خود را نشان میدهد.
بخشهایی از سخنان روحانی با تردید و یا مخالفت برخی روزنامهها همراه شده است. از جمله همانگونه که در بالا به آن اشاره شد، جواد دلیری در اعتماد با لحنی آمیخته به تردید نوشته: مکنونات قلبی رییس جمهور در این حضور هر چه بود، رفتاروسخنش آرزوی زنده ماندن کانون «نقد و پرسشگری» دانشگاه را نمایان کرد. پیامش تقلابرای شکستن جو تردید و یاس دانشجویان و نیز تکیه بر «تلقی نوین از نقش دانشجویان» بود. برهمین اساس، حضور رییس جمهور فقط تلطیف قلوب و ترمیم آلام دانشجو و دانشگاه نبود. هرچند مراسمی که عنوان جدیترین الگوی نقد قدرت را گرفته زمینه و ظرفیت آن را داشت که با رسم و آیین ایرانی، لباس تشریفات نپوشد و به یک توصیف و تجلیل سپری نشود و به خیل آیینهایی نپیوندد که در آن میزبان به استماع میپردازد و میهمان تکلیف خود را با قرائت نطقی رسمی ادا میکند.
وطن امروز در پاسخ به رئیسجمهور در مطلبی با تیتر
«سخنانی که در شأن رئیسجمهور نیست» به قلم محمدتقی رهبر امام جمعه و نماینده سابق اصفهان در مجلس شورای اسلامی نوشته: سخنان رئیسجمهور محترم در مراسم روز دانشجو کمی عجیب بود. آقای روحانی میگوید دیوار دولت از همه کوتاهتر است ولی در عین حال، ما آغوش خود را برای انتقاد باز کردهایم. اما حرف بعدی ایشان نشان میدهد در باطن رئیسجمهور چیزی نیست که به زبان میآورد، زیرا بلافاصله در خلال سخنان خود عنوان میکند لازم نیست عدهای تازه به دوران رسیده نسبت به ارزشهای اسلام و انقلاب نگران باشند. این سخنان در شأن رئیسجمهوری با مشی اعتدال نیست.
آقای رئیسجمهور! نگرانی نسبت به انقلاب و آینده کشور وظیفه همه است. کسانی که نگران هستند، تازه به دوران رسیده نیستند. ببینید! در حوزههای علمیه، علما، مراجع و آیات عظام اعلام کردهاند نگران هستند. آیا اینها تازه به دوران رسیدهاند؟! زمانی که بنده در ساواک به عنوان یک طلبه تحت شکنجه قرار گرفتم، آقای روحانی یک طلبه جوان و مبتدی در حوزه سمنان بود. بنده هم نسبت به آینده انقلاب نگران هستم.
حسین شریعتمداری نیز در بخشی از یادداشت روز کیهان با تیتر
«روز شناسنامهدار!» نوشته: آقای دکتر روحانی در بخشی از سخنان خود، تاکید کرد که دولت از دیدگاه خود درباره اداره دانشگاهها عقبنشینی نمیکند و ضمن تائید چندباره گزینههای معرفی شده برای وزارت علوم که مجلس به آنها رأی اعتماد نداده بود و تائید عملکرد آقای فرجیدانا که از سوی نمایندگان مردم استیضاح و برکنار شده بود، اعلام کرد «امروز آقای دکتر فرهادی همان راه را ادامه خواهد داد» که باید گفت؛ اظهارات ایشان اولا؛ نادیده گرفتن جایگاه و رسالت مجلس در قانوناساسی است. ثانیا؛ بیاحترامی به رأی ملت است که نمایندگان مجلس را برگزیدهاند و ثالثا؛ آقای دکتر فرهادی به یقین با بقیه گزینهها تفاوت ماهوی دارد و علاوه بر سوابق ایشان، اظهارنظر صریح وی که فتنه را خط قرمز میدانند نشان میدهد مانند بقیه گزینهها نیستند.