به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز چهارشنبه هفدهم اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که گمانهها برای احتمال رویایی نظامی چین و آمریکا، آینده دولت الکاظمی در عراق و آخرین نظق علی مطهری در مجلس در کنار عناوینی همچون تبدیل شهرهای سفید کرونایی به قرمز و محکومیت مدیران بانک سرمایه به ۶۷ سال زندان در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
سید علی موسوی خلخالی در بخشی از یادداشتی با عنوان مسیر پیش روی الکاظمی در شماره امروز روزنامه اعتماد نوشت: تصمیم ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی و الوطنیه به رهبری ایاد علاوی برای عدم شرکت در جلسه رای اعتماد به کاظمی را میتوان پذیرفتن خطر از سوی آنها در مسیر پر دستانداز سیاسی عراق آن هم در این وضعیت خطرناک و وخیم عراق دانست که میرود در سایه اختلافات سیاسی و مشکلات اقتصادی شدت یابد. تظاهراتی که یکشنبه و دوشنبه شب در شهر واسط با وجود منع آمد و شد ناشی از کرونا علیه احزابی که در مسیر دولت سنگاندازی میکنند به راه افتاد، موید این ادعاست.
البته اجماع کلی برای انتخاب کاظمی وجود دارد و پیشبینی نمیشود که او نتواند از پارلمان رای نگیرد به ویژه که فشارهای خارجی به حاکمیت عراق برای تشکیل هر چه سریعتر دولت رو به افزایش است، اما این بدان معنا هم نیست که کاظمی بعد از رای آوردن میتواند با خیال راحت به کاخ نخستوزیری برود و کار خود را آغاز کند. تجربه عادل عبدالمهدی نشان داد که دولت هر چقدر هم از اسلافش بهتر باشد، چوب اشتباه احزاب و تنفر عمومی از آنها و کارشکنی جریانهای سیاسی را در نهایت خود دولت میخورد.
کاظمی در صورتی که چهارشنبه شب رای اعتماد بگیرد و صبح پنجشنبه کار خود را آغاز کند با کوهی از مشکلات در برابر خود مواجه است؛ سقوط قیمت نفت و کاهش ۲۳ درصدی تولید نفت به دلیل پایبندی عراق به تعهدات اوپک، بحران کرونا که جدا از تاثیرات بهداشتی و زیستمحیطی، تاثیرات عمیق اقتصادی بر پیکره نحیف اقتصاد عراق گذاشته، عدم تصویب بودجه سال ۲۰۲۰ همچنین کشمکش تقسیم آن میان دولت مرکزی بغداد با استانهای دیگر به ویژه کردستان و تا اندازهای کمتر بصره، ادامه دعوای احزاب با دولت برای تعیین مدیران کل، معاونین وزرا، روسای سازمانها، سفرا و دیگر پستهای مهم، داعش و ناامنیهایی که اخیرا ایجاد کرده و احتمال تشدید فعالیتهای ایذایی آن، حشد الشعبی و قضیه دو پارچه شدن آن و فشارهای آمریکا برای اعمال محدودیت بر آن، فشارهای آمریکا برای کاهش سطح روابط بغداد با تهران در حالی که بغداد (فارغ از اینکه چه کسی نخستوزیر عراق باشد) نیاز مبرم به تعامل مستقیم و مستمر با تهران دارد، خروج نظامیان آمریکایی از عراق که مصوبه پارلمان را پشت سر خود دارد و آمریکاییها آن را اقدامی خلاف روابط دوستانه با عراق میدانند، فراهم آوردن تمهیدات لازم برای انتخابات زودهنگام که باید دستکم برای یک سال آینده برگزار شود و دهها پرونده ریز و درشت دیگر تنها بخشی از مشکلات عدیده نخستوزیر آینده است. این همه در حالی است که فصل داغ تابستان به دلیل قطعی برق بیش از یک دهه است، تبدیل به سنتی برای تظاهرات علیه دولت شده و پیشبینی میشود امسال به دلیل تشدید فعالیتهای داعش و تخریب مراکز انتقال برق همچنین فشار آمریکا برای قطع واردات برق از ایران، وضعیت سختی را برای کاظمی به وجود آورد. بسیاری معتقدند که فضای ناامن رو به گسترش عراق، نخستوزیری امنیتی میخواهد، اما نه آن قدر امنیتی که همه چیز را از عینک امنیتی ببیند و تعاملات را سخت کند. کسانی که کاظمی را برای این سمت انتخاب کردهاند، معتقدند که او گزینه مناسبی برای فضای ناامن فعلی عراق است که سابقه امنیتی او بیشتر از ۴ یا ۵ سال نیست و هنوز روحیه فرهنگی و روزنامهنگاریاش بر روحیه سیاسی- امنیتیاش میچربد.
روزنامه جوان طی گزارشی با عنوان آیا چین به سمت رویارویی نظامی با امریکا میرود؟ در شماره امروز خود نوشت: استراتژی مبتنی بر چینستیزی تنها ادعایی نبوده که از سوی پکن و رسانههای چینی مطرح شده باشد بلکه این استراتژی توسط وبسایت امریکایی پولیتیکو در ۲۴ آوریل رونمایی شد. پولیتیکو در گزارش خود در مورد یادداشت ۵۷ صفحهای به قلم یکی از استراتژیستهای ارشد جمهوریخواهان نوشت که به نامزد انتخاباتی حزب جمهوریخواه توصیه میکند تا چین را محور تبلیغات خود قرار دهد و از این محور برای توجیه هر چیز و به خصوص ناکامیها دولت ترامپ برای واکنش مناسب به شیوع ویروس کرونا بهرهبرداری کند.
با توجه به رفتار ترامپ و دولتمردانش طی روزهای اخیر معلوم میشود که گزارش پولیتیکو نه تنها بیجهت نبوده بلکه خط مشی خود را بر مبنای توصیههای آن استراتژیست تدوین کرده است. یک نمونه آشکار وقتی روشن شد که جامعه اطلاعاتی امریکا اول ماه میاعلام کرد ویروس کرونا «ساخته دست انسان یا از نظر ژنتیکی اصلاح شده» نیست و دفتر مدیر اطلاعات ملی امریکا هم تأکید کرد یک «اجماع گسترده علمی» درباره طبیعی بودن عامل ویروس کرونا وجود دارد و با این اجماع همنظر است. با این حال، ترامپ همان روز ادعای خود را در مورد یک آزمایشگاه در چین به عنوان منشأ ویروس کرونا تکرار کرد تا نشان دهد حتی با وجود سازمانهای اطلاعاتی خودش هم باز استراتژی چینستیزی را در اولویت قرار داده است.
شکی نیست که ترامپ از استراتژی چینستیزی برای فراافکنی از شکستهایش به خصوص در مورد واکنشش به ویروس کرونا استفاده میکند. امریکا با قریب یک میلیون و ۲۰۰ هزار مبتلا و ۶۸ هزار تلفات یکسوم از مبتلایان و تلفات در سطح جهان دارد و حتی خود ترامپ در مصاحبه روز یکشنبه با فاکسنیوز گفت: «احتمالاً بین ۷۵ هزار تا ۱۰۰ هزار نفر را از دست خواهیم داد. این چیز وحشتناکی است.» بنابراین، ترامپ و برنامه انتخاباتی او از استراتژی چینستیزانهاش کوتاه نخواهد آمد چراکه بدون این استراتژی توان پاسخگویی به منتقدان با این حجم بالا از تلفات ندارد.
شایعاتی نظیر پناهنده شدن دانشمند چینی به نامه شی ژنگ لی به سفارت امریکا در پاریس به همراه اسنادی از انستیتو ویروسشناسی ووهان یا انتشار اطلاعات چهار صفحهای از وزارت امنیت داخلی امریکا و تکرار اتهامات قبلی علیه چین تنها نمونههایی از استراتژی چینستیزانه امریکاست که از تمامی عوامل خود برای ایجاد جبههای علیه چین استفاده میکند تا ترامپ بتواند با استفاده تبلیغاتی از این جبهه به جنگ رقبای دموکرات خود در انتخابات ریاست جمهوری برود. در مقابل، انتظار میرود اولویت چین در حال حاضر همکاری جهانی برای مقابله با ویروس کرونا باشد، اما اگر ستیزهجویی امریکا تا آنجا پیش برود که پکن احساس کند این ستیزهجویی منافع استراتژیک آن را تهدید میکند، رو آوردن به بدترین گزینه یا رویارویی نظامی بعید به نظر نمیرسد. باید توجه داشت که این گزینه برای ترامپ بسیار بدتر از پکن خواهد بود، زیرا در این ماههای مانده به انتخابات، بدترین وضعیت برای ترامپ درگیر شدن در یک رویارویی نظامی است و شاید گزارش مورد نظر رویترز پیشدرآمدی برای آن و هشداری از سوی پکن به ترامپ باشد.
محمدرضا محبوبفر جامعهشناس و کارشناس اپیدمیولوژی بیماریهای واگیر در بخشی از یادداشتی که در شماره امروز روزنامه جهان صنعت منتشر شده نوشت: انتشار نقشه نرخ پیشرفت و پراکندگی جغرافیایی ویروس کرونا و تقسیمبندی مناطق کشور به سفید، زرد و قرمز از سوی رییسجمهور روحانی بازی با کلمات است و چنین اقدامی سیاست جاری کشور در مقابله و کنترل بیماری را بیشتر نمایان میکند. کارشناسان و متخصصان بهداشتی و پزشکی در درون و بیرون از دولت معتقد به خوشخیالی رییسجمهور در خصوص نحوه رفتار ویروس کرونا هستند. رفتارشناسی ویروس کرونا در شدت بیماریزایی نشان داده در سراسر دنیا نقطه سفیدی وجود ندارد و حتی کاهش نسبی آمار بیماری و کنترلهای صورت گرفته در کانونهای انتشار بیماری بسیار حساس و متزلزل بوده است و حتی کشورهایی مانند چین و کره جنوبی در برداشته شدن قرنطینه و محدودیتها و ممنوعیتها محتاطانه عمل کردند و نظارتها و مراقبتهای شدید بهداشتی و درمانی همچنان ادامه دارد. چنین نگرشی به جامعه و بیماری کرونا حاکی از انتقال و جابهجایی ویروس از طریق هر چیز ممکن مثل فعالیتهای انسانی، ذرات معلق موجود در هوا، آب و فاضلاب، حشرات و حیوانات است. این در حالی است که امروز در کشور علاوه بر اینکه رفتارشناسی ویروس به درستی درک و تبیین نشده، مردم جامعه نیز به حال خود رها شدهاند تا کل جمعیت با ایمنی جمعی که پیدا میکنند نسبت به بیماری مصونیت لازم را به دست آورند.
مطابق پیشبینی کارشناسان و متخصصان مستقل و غیردولتی بهداشتی و اپیدمیولوژی بیماریهای واگیر اکنون ایران دوباره در تب و تاب اپیدمی کرونا قرار گرفته است. کانونهای انتشار بیماری در کشور که میرفت در پس قرنطینه و محدودیتها و ممنوعیتهای کرونایی کمی آرام بگیرد دوباره با موج دوم بیماری مواجه شده است.
امروز با وجود موفقیت نسبی ایران در زمینه کنترل بیماری کرونا، شرایط موجود بسیار شکننده است و هر گونه سخنان غیرمسوولانهای از سوی هر یک از مقامات کشور درخصوص سادهانگاری بیماری کرونا و دعوت مردم به از سرگیری فعالیتهای عادی روزانه به فاجعهای در آینده ختم خواهد شد که تنها دخالت نظامی اوضاع در ایران را تحت کنترل درخواهد آورد. سردرگمی و ناهماهنگی در زمینه اطلاعرسانی و برخورد مسوولان ایران با معضل کرونا متاسفانه امروز کشور را در نقطهای قرار داده است که سیر صعودی شیوع ویروس دست کم در برخی از استانها این گمانهزنیها را تقویت کرده که به راستی در ایران چه میگذرد و مرجع تصمیمگیری در این بحران کیست؟
براساس اخبار دریافتی در پی اعلام نقاط سفید بیماری در کشور، نافرمانیهای بهداشتی در استانها افزایش یافته و از دیگر سو همزمان با موج دوم کرونا آمادگیهای بیمارستانی در کشور افزایش یافته است و با توجه به اعلام ستاد ملی کرونا در خصوص عدم اعلام آمار از سوی سازمان ثبت احوال باید همه آمار تحویل ستاد و از سوی آنها اعلام شود که نتیجه این پنهانکاری، سفید و کمخطر قلمداد شدن کانونهای بیماری توسط مردم و جدی نگرفتن بیماری بوده است. حتی سخنگوی وزارت بهداشت و درمان که پیشتر از کنترل بیماری در برخی نقاط کشور خبر داده بود و بر سخنان رییس خود مبنی بر سفید و زرد شدن مناطقی از کشور صحه گذاشته بود در یک عقبنشینی آشکار اعلام کرده سیاستی مبنی بر مناطق سفید از نظر شیوع کرونا به طور متمرکز وجود نداشته است و اسامی شهرها که چند روز قبل اعلام شد هیچ منبع رسمی نداشته است! جهانپور همچنین گفته است اگر ما تصمیمگیرنده بودیم یک سال کشور را تعطیل میکردیم. .
اما اظهارات جهانپور بسیار تاملبرانگیز است و معلوم نیست چه دستان نهان و آشکاری در پس مدیریت ابربحران کرونا در کشور وجود دارد. امروز بیش از ۷۰ درصد از بهبودیافتگان کرونا و افرادی که تاکنون در کشور به بیماری مبتلا نشدهاند دچار مشکلات روحی و روانی شدهاند و تداوم وضعیت موجود به صلاح کشور و ملت و حتی خود جمهوری اسلامی ایران نیست. در چنین شرایطی انتظار میرود قوه قضاییه و ریاست آن شخصاً پا به میدان گذاشته تا مردم مظلوم ایران بیشتر از این بازیچه اهداف سیاسی عدهای نشده و با ورود جوانان انقلابی و جهادی به عرصه مبارزه و کنترل کرونا بازی به نفع مردم تمام شود.