هرچند «محسن هاشمی رفسنجانی» پس از اینکه رأی اول تهران را کسب کرد، همه فکر می کردند که کرسی دار شهرداری تهران خواهد شد، اجماع اصلاح طلبان برای اینکه ترکیب اصلاح طلب شورای شهر حفظ شود و هیچ یک از اعضای علی البدل که همگی اصولگرا هستند به شورا راه پیدا نکنند، باعث تبعیت او از این تصمیم جریانی شد و فرزند ارشد آیت الله مرحوم عطای شهرداری را به لقایش بخشید.
با پذیرفتن این تصمیم، جمعی اصلاح طلبان از سوی «محسن هاشمی» با وجود اینکه او میثاق نامه مربوط به این مسأله را امضا نکرده بود، رئیس فعلی شورای شهر تهران، مناسب ترین گزینه برای این مسئولیت معرفی شد و با وجود اینکه افرادی مثل مسجد جامعی و الویری در بین اعضای شورا حضور داشتند، در نهایت رأی به ریاست او بر پارلمان شهری پایتخت داده شد.
آنچه در ادامه می خوانید، ماحصل پرسش و پاسخ خبرنگار «تابناک» با «محسن هاشمی رفسنجانی» رئیس شورای شهر تهران است.
س) ارزیابی شما از اقداماتی که در گذشته در شهرداری تهران و شورای شهر تهران انجام شده است چیست؟
- طبیعتا ارزیابی عملکرد قبلی شورای شهر و شهرداری تهران ـ که حدود 20 سال به طول انجامیده است ـ فرصت گسترده ای را می طلبد و در این حوزه، شاهد عملکردهای مثبت و بعضا منفی هستیم. البته براساس برآوردی که پیش از فعالیت مدیریت شهری از عملکرد گذشته داشتیم، فعالیت های عمرانی خودرو محور و بهسازی تصویر تهران، به عنوان نقاط مثبت اصلی مدیریت شهری گذشته مطرح بود، در صورتی که به ساماندهی سیستم حمل ونقل عمومی علی الخصوص سامانه حمل ونقل ریلی باید اولویت های بیشتری داده می شد.
افزایش بی رویه هزینه های اداره شهر نیز به عنوان یکی از ضعف ها بدون ایجاد درآمد پایدار اصلی به شمار می آمد، اما در حدود دو ماه گذشته از مسئولیت مدیریت شهری جدید گزارش ها و اطلاعات و مدارکی از نهادهای نظارتی و مدیران زیرمجموعه دریافت کردیم که البته هنوز کامل نیست و طبیعتا پس از بررسی و جمع بندی آنها، می توان گزارشی جامع از عملکرد دوره گذشته به اطلاع افکارعمومی و شهروندان رسانده شود. البته یکی از این طرح ها، تصویبی شورا الزام شهرداری به ارائه گزارش ارزیابی وضعیت شهرداری تهران طی یکصد روز است که امیدواریم به موقع ارائه شود.
س) مهمترین مشکلاتی که اکنون شهر تهران درگیر آن است و برنامه های آتی مدیریت شهری برای رفع آنها چیست؟
- به لحاظ محیطی، مهمترین معضلی که شهروندان تهرانی از آن در حال حاضر رنج می برند، ترافیک و پیامدهای آن نظیر آلودگی هواست و راه حل آن نیز در توسعه شبکه حمل ونقل عمومی و افزایش ظرفیت مترو است. در سال های اخیر در حوزه توسعه زیرساخت مترو اقدامات خوبی انجام شده که نیاز به تکمیل و تأمین تجهیزات ثابت و متحرک دارد که بتوان در این دوره ظرفیت مترو را از حدود 2.5 میلیون سفر در روز به دو برابر این رقم رساند. البته تقاضای رسیدگی به آسیب های اجتماعی به دلیل شرایط اقتصادی کشور و جمعیت انبوه حاشیه نشین تهران است که در شهرهای اقماری نیز به وضوح دیده می شود.
توازن منابع مالی مدیریت شهری تهران مخدوش شده است
اما از نظر داخلی مهمترین مشکل مدیریت شهری در حال حاضر نبود درآمد پایدار و لذا کمبود منابع مالی و فربه شدن بدنه شهرداری تهران است که با اتکای بیش از حد به درآمدهای ناپایدار و فروش تراکم هم توزان منابع مالی مدیریت شهری مخدوش شده است و هم در دوره فعلی شهرداری دچار کمبود نقدینگی شده است، لذا به استقراض از منابع بانک و عدم پرداخت هزینه های شهر منجر شده، از سوی دیگر افزایش بی رویه حجم بدنه شهرداری و چند برابر شدن آن در دوره گذشته موجب افزایش هزینه و کاهش کارایی مجموعه شده است که باید فرایندهای چابک سازی و تأمین درآمد پایدار جهت حل این مشکلات اجرا شود.
س) در رابطه با تأثیر حضور شهردار در هیأت دولت و احتمال رئیس شورای شهر در هیأت وزیران نظر شما چیست؟
- به دلیل قرار گرفتن پایتخت و بخش عمده مبادلات اقتصادی و فعالیت های سیاسی کشور در تهران، به صورت طبیعی بخشی از مسائل تهران ملی است و انتظارات و تعهدات ملی نیز بر دوش شهردار تهران است که با حضور وی در هیأت وزیران امکان تعامل مناسب با مسئولان مختلف کشور ایجاد می شود .
در مورد حضور رئیس شورای شهر چنین موضوعی مطرح نیست.
س) میزان بدهی های شهرداری و مجموعه های مالی آن به ویژه پیمانکاران چقدر است و میزان مطالبات شهرداری از دولت چه میزان است؟
- مجموعه بدهی شهرداری تهران به سیستم بانکی کشور با در نظر گرفتن اصل و بهره آن، حدود 20 تا 25 هزار میلیارد تومان است که البته هر سال حدود 4هزار میلیارد تومان به دلیل دیرکرد در بازپرداخت به آن افزوده می شود، بخش عمده آن مربوط به بانک شهر است.
مجموعه بدهی مشخص به دستگاه ها، پیمانکاران بابت پروژه ها و مردم بابت املاک قرار گرفته در طرح های عمرانی نیز حدود 10 هزار میلیارد تومان است که باید برنامه مناسب برای بازپرداخت آن طراحی شود. البته در این میان، بحث هولوگرام ها که هنوز میزان دقیق آن روشن نشده است نیز وجود دارد که در بخشی از موارد به عنوان مطالبه و بخشی نیز ناصحیح صادر شده است که باید دقیق از سوی شهرداری بررسی و گزارش شود. پروژه های نیمه تمام در این آمار محاسبه نشده اند که در حدود 20 هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود.
س) یکدستی ترکیب شورای شهر و شهرداری چه امتیازات و معایبی دارد؟
- همراهی و هماهنگی اعضای شورای شهر موجب می شود تا اختلافات و تنش ها در حوزه سیاستگذاری مدیریت شهری کمتر شود و بتوان برنامه منسجمی برای اداره شهر تدوین کرد، از سوی دیگر، کاهش بعد نقد و آسیب شناسی عملکرد مدیریت شهری نیز اشکال این یکدستی است که باید با افزایش سعه صدر و خود انتقادی آن را برطرف کرد.
س) با توجه به دستگیری بعضی از مسئولین سابق شهرداری در رابطه با فساد مالی، شورای شهر در چه حدی وارد خواهد شد و پیگیری می نماید؟
- در طول مدت سپری شده از آغاز فعالیت شورای شهر تهران، گزارش هایی از سوی نهادهای نظارتی درباره تخلفات شهرداری و شورای شهر به دست ما رسیده است که با توجه به محرمانه بودن این گزارش ها و منع قانونی طرح آن در جلسه علنی، این گزارش ها در جلسه غیرعلنی به سمع اعضای شورا رسید.
اما در رابطه با این پرونده ها هنوز گزارش رسمی از سوی مرجع قضایی در رابطه با تخلفات افراد دستگیر شده به دست ما نرسیده که طبیعتا با پایان مرحله تحقیقات، این گزارش ارسال و پس از آن شورا به وظایف قانونی خود عمل خواهد، البته تاکنون گزارش های غیررسمی دریافت کرده ایم.