چند سوال درباره تجمعات اعتراضی روز گذشته/انتخابات زودهنگام یا ترمیم کابینه؟! / جام جهانی ایران را از دست داد

حمله گازانبری به دولت، تعطیلی بازار بعد چهل سال، با اردوغان تا ۲۰۲۳، شکایت ایران از آمریکا در دادگاه لاهه، غرش موشک‌های یمن در ریاض، آشفتگی بازار مسکن، سایه تحریم‌های آمریکا در نمایشگاه گاز تهران، تدارک مصاف مالیاتی با سوداگران، اقدامات امیدوارکننده برای کنترل نابسامانی‌های بازار، افشاگری وزیر ارتباطات از سودجویی در بازار موبایل، آمریکا در صدد تقویت داعش، گلایه از کم تحرکی دولت و وداع سربلندانه ایران با جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه پنجم تیرماه در حالی چاپ و روانه پیشخوان روزنامه فروشی‌های کشور شدند که درخشش تیم ملی فوتبال مقابل پرتغال در شب گذشته و وداع شرافتمندانه اش از جام جهانی روسیه با تصاویر و عناوین مختلفی در صفحات نخست تعدادی از روزنامه‌ها که تا پایان بازی صفحات خود را نبسته بودند، برجسته شده است. تعطیلی بازار تهران و تجمعات اعتراضی در برخی نقاط تهران به همراه واکنش‌ها به تصمیمات جدید دولت برای کنترل اوضاع اقتصادی از دیگر مواردی است که در صفحات نخست روزنامه‌ها مورد توجه سردبیران قرار گرفته است.

روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از رئیس اتاق اصناف، جمله «ناآرامی‌های بازار تهران سازمان یافته است» را تیتر یک امروزش کرد. این روزنامه در سرمقاله امروز خود نیز به همین موضوع پرداخت و زیر عنوان ضرورت نظارت بی‌مسامحه به تحلیل احتمالات ناآرامی‌های روز گذشته بازار پرداخت.

روزنامه اعتماد که تصویری از کریم انصاری فرد در حال شکر کردن بعد از گل ایران را در نیم صفحه نخست خود قرار داد عبارت سربلند را تیتر یک کرد. سرمقاله امروز این روزنامه نیز با عنوان پرچمی که در باد می‌رقصد توسط ابراهیم افشار نوشته شده است که در آن بازی روز گذشته تیم ملی ایران و نا آرامی بازار تهران را دستمایه نوشته خود کرده است.
روزنامه قانون تصویر دروازبان تیم ملی ایران در حال مهار پنالتی رونالدو در بازی دیشب را در مرکز صفحه اول خود قرار داد و عنوان جام جهانی ایران را از دست داد را تیتر کرد. این روزنامه همچنین به نقل از دادستان کل کشور از بازداشت متهمان اصلی پرونده‌های مؤسسات مالی غیرمجاز خبر داد.

روزنامه کیهان عنوان با تهدید و ارعاب کسبه صورت گرفت موج سواری تروریست‌های اقتصادی روی گلایه‌های بازاریان را تیتر یک امروز خود انتخاب کرد. این روزنامه در گزارشی دیگر بیانیه ۱۵ هزار نخبه اصولگرا و اصلاح‌طلب در محکومیت نامه مذاکره با آمریکا را منتشر کرده است.

در ادامه چند یادداشت و سرمقاله منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

چند سؤال درباره تجمعات اعتراضی روز گذشته
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود با موضوع قرار دادن تجمعات اعتراضی روز گذشته نوشت: صاحبان دست‌های پنهان که همکاران داخلی ترامپ هستند، از یکطرف چپاول گری را پیشه کرده‌اند و از طرف دیگر طلبکاری می‌کنند و به عبارت روشن تر، هم از توبره می‌خورند و هم از آخور. روشن است که مردم حق دارند در شرایط سخت اقتصادی مطالباتی داشته باشند و در چارچوب قانون تجمع نمایند، ولی این تحرکات مربوط به مردم نبود و همانطور که رئیس اتاق اصناف گفت: سازمان یافته بود و از بیرون هدایت می‌شد.
اکنون سؤال این است که سهم این فرصت طلبان داخلی در ایجاد فضای ملتهب موجود و تحرکات خائنانه بیشتر است یا آقای دونالد ترامپ که طراح اصلی است؟

اگر طراح را همه کاره بدانیم باید سهم بیشتر را متعلق به ترامپ بدانیم، ولی اگر این واقعیت را در نظر بگیریم که طراح نمی‌تواند بدون نیرو‌های میدانی کاری از پیش ببرد، ناچاریم سهم همکاران داخلی ترامپ را بیشتر بدانیم. این‌ها پادو‌های رئیس‌جمهور آمریکا هستند که البته مزد پادوئی خود را از زمینه‌ای که او با خروج از برجام برایشان فراهم کرده دریافت می‌کنند.

بی‌عملی‌ها در برابر این تحرکات است. دولتمردان ما این روز‌ها سخن از نظارت می‌گویند، ولی در عمل نظارتی مشاهده نمی‌شود. اینکه برای ورود پنجهزار خودروی خارجی برخلاف قانون فقط اظهار تاسف شود، به جائی نمی‌رسیم. مسئولان باید جواب بدهند که چرا در دستگاه تحت مسئولیت آن‌ها چنین تخلفی رخ داده است. با خاطیان باید برخورد جدی شود. وقتی ارز دولتی به دستگاه‌ها یا افراد داده می‌شود باید عملکرد آن‌ها تحت نظارت دقیق باشد تا نتوانند اجناسی را که وارد می‌کنند به قیمت آزاد بفروشند. نظارت بدون مسامحه اگر باشد با کسانی که اجناس از قبل خریداری شده را گران‌تر از قیمت واقعی عرضه می‌کنند باید برخورد قاطع شود. متاسفانه هیچیک از این اقدامات صورت نمی‌گیرد و دولتمردان به نصیحت و توصیه و شعار دادن اکتفا می‌کنند و به این واقعیت تلخ توجه ندارند که گوش فرصت طلبان و سودجویان بدهکار نصیحت نیست.

سکوت مسئولان دولتی است. این خیانت‌ها و همراهی عناصر معاند و بدخواه با تحرکات خائنانه سودجویان را چرا آقای رئیس‌جمهور و سایر مسئولان دولتی به اطلاع مردم نمی‌رسانند. درباره تحرکات دو روز گذشته تهران، افراد صاحبنظر و کسانی که ناظر صحنه بودند از جمله خود ما که در اطراف مجلس شورای اسلامی شاهد این تحرکات بودیم، سوال‌های بسیاری درباره جوانب مختلف این تحرکات داریم. این تجمعات و راه پیمائی‌ها آیا مجوز داشت؟ مجوز را چه کسی صادر کرده بود؟ نیرو‌های امنیتی و اطلاعاتی آیا خبر داشتند که قرار است چنین تحرکاتی صورت بگیرد؟ اگر نداشتند چرا؟ و اگر داشتند چرا مانع نشدند؟ ما شاهد بودیم که دیروز این افراد با فرصت کافی و خیال راحت هرچه خواستند گفتند و هر قدر خواستند ماندند و با خیال راحت کار غیرقانونی خود را انجام دادند. آیا این‌ها نشانه‌های یک توطئه علیه دولت نیست؟!

این را هم اعلام می‌کنیم که توطئه علیه دولت در همین مرحله نمی‌ماند. اگر تمام ارکان نظام به یاری دولت نشتابند و به معاندان و همدستان خارجی آن‌ها مجال ادامه این تحرکات را بدهند، این آتش دامن همه را خواهد گرفت. کسانی تصور نکنند این دولت می‌رود و خودشان دولتی تشکیل خواهند داد و بر اریکه قدرت خواهند ماند. راه حفاظت از منافع مردم، کشور و نظام، حفاظت از دولت مستقر است. اگر شعله‌های آتشی که رئیس‌جمهور آمریکا و اذناب او در کشور ما برافروخته‌اند با همت همگانی خاموش نشود، دامن همه را خواهد گرفت. این هم قطعی است که اگر ارکان نظام متحد باشند، هیچ قدرتی، چه خارجی و چه داخلی، نمی‌تواند به نظام جمهوری اسلامی و ملت ایران کوچک‌ترین آسیبی وارد کند.

انتخابات زودهنگام یا ترمیم کابینه؟!
محمود صادقی، نماینده عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در بخشی از یادداشتی که روزنامه اعتماد در شماره امروز خود چاپ کرده، نوشت: انتظارات برآمده از تغییر دولت به‌خصوص در بحث برجام فراتر از حد واقعی بود، حال آنکه موانع داخلی و خارجی در مسیر بهره‌برداری از عواید برجام مانع از تحقق آن شد و این افزایش سطح مطالبات عملا جامعه را دچار نوعی التهاب کرد و لازم بود دولت به‌نوعی در بحث مدیریت انتظارات با جدیت بیشتری ورود کند، اما متاسفانه در این حوزه ناموفق بوده است.

از دیدگاه سیاسی نیز نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم این است که به نظر می‌رسد برخی رقبای سیاسی دولت گمان می‌کنند زمین خوردن این دولت، لزوما به‌معنای به‌پاخاستن آن‌ها است و این بازی را برد- باخت تصور کرده و گمان می‌کنند باخت دولت به معنای برد آنهاست؛ حال آنکه این مساله را پیش از این نیز یک مرتبه در جریان ناآرامی‌های دی‌ماه آزموده و دیدند که اگر این آتش شعله‌ور شود،‌تر و خشک را یک‌جا می‌سوزاند. این‌طور که پیداست این افراد از گذشته عبرت نگرفته‌اند.

اخیرا نیز شاهد مخالف‌هایی بودیم که ازسوی این جریان مخالفان دولت با لوایح مربوط به FATF و پولشویی صورت گرفت که به روشنی سازماندهی‌شده و به‌منظور ممانعت از بهره‌برداری دولت از عواید آن بود. درواقع آن‌ها سعی کردند مانع از به ثمر نشستن تلاش‌های دولت برای برقراری ارتباطات اقتصادی با جهان شوند و به همین دلیل نیز سعی در برقراری ارتباط میان این لوایح و برجام داشتند؛ حال آنکه این مسائل هیچ ربطی به برجام ندارد. با این همه و درکنار همه این عوامل، نباید نسبت به ضعف‌های دولت چشم‌پوشی کنیم؛ چراکه خود دولت نیز در بروز بخشی از این مشکلات نقش داشته است. فراکسیون امید پس از حوادث دی‌ماه سال ٩٦ در بیانیه‌ای به برخی ضعف‌های دولت اشاره و تاکید کردیم که رییس‌جمهور باید هرچه سریع‌تر نسبت به ترمیم کابینه، و به‌ویژه تغییر تیم اقتصادی دولت اقدام کند. هم‌اکنون در مذاکراتی که با وزرا داریم، شاهد عدم انسجام و هماهنگی میان وزرای دولت هستیم.
درمجموع معتقدم ام‌المسائل ما درکشور عدم یکپارچگی در نظام تصمیم‌گیری است که به‌خصوص در مباحث کلانی همچون روابط و سیاست خارجی یا مسائل اقتصادی خود را نمایش می‌دهد، اما فارغ از آن، باید توجه داشته باشیم که دولت روحانی نیز از جوانب مختلف، دچار ضعف‌هایی اساسی است. اولا اینکه آقای روحانی در جریان انتخابات اخیر، انتظارات افکار عمومی را به‌شدت و بی‌دلیل بالا برد. علاوه بر آن، متاسفانه در معرفی وزرای پیشنهادی و تشکیل کابینه، تغییر معناداری ایجاد نشد و اگر هم تغییری صورت گرفت، در جهت تضعیف دولت بود و منجر به ورود افرادی ضعیف‌تر از گذشته به دولت و همچنین گسترش عدم هماهنگی میان اعضای دولت شد.
نکته دیگری که به‌خصوص در جریان تصویب لایحه اصلاح ساختار دولت و همچنین لوایح ٤گانه مربوط به FATF شاهد بودیم، این است که دولت چندان تلاشی برای پیشبرد اهداف خود و به کرسی نشاندن نظراتش انجام نمی‌دهد و اقدام موثری برای توجیه نمایندگان نمی‌کند.

در پایان و به عنوان پیشنهاد نهایی معتقدم بهتر است به‌جای طرح موضوع برگزاری انتخابات زودهنگام، دولت باید به‌سمت ترمیم کابینه و اعمال تغییراتی هدفمند و متکی به برنامه‌ریزی دقیق در وزرا پیش برود. این موضوع لازم است با دقت و فوریت و بدون فوت وقت، حتی در همین هفته جاری در دستورکار دولت و آقای رییس‌جمهور قرار گیرد و این در حالی است که این تغییرات به‌خصوص در تیم اقتصادی و ریاست بانک مرکزی ضرورتی دوچندان دارد. همچنین باید توجه داشته باشیم که بخش قابل‌توجهی از مشکلات امروز کشور ناشی از اقدامات بیگانگان است و دولت مقصر تمامی این مسائل نیست. درنتیجه همه جناح‌های سیاسی داخل کشور باید به این مهم توجه داشته باشند.

جام جهانی ایران را از دست داد
روزنامه قانون در گزارشی که عنوان آن را تیتر یک امروز خود کرده، نوشت: به جرأت می‌توان گفت، بهترین عملکرد ایران در جام جهانی را با چشمان‌مان دیدیم. تیم ایران با سرمربیگری پیرمرد پرتغالی برای اولین بار توانست حضور پیاپی را در جام جهانی تجربه کند و برای اولین بار پس از ۲۰ سال توانست شیرینی برد در جام جهانی را نه مقابل تیمی تازه به فوتبال رسیده بلکه مقابل یک تیم قوی که قهرمان آفریقا شده به دست بیاورد. ملی پوشان کشورمان ۴ سال قبل، نیز بازی درخشانی مقابل آرژانتین برگزار کردند، اما این بازی باعث شد تا ایران در دوبازی دیگر گروه خوش کیفیت لازم را نداشته باشد به همین خاطرجام جهانی ۲۰۱۸ برای فوتبال ایران متفاوت شد. تیم مل در هر سه بازی سخت خود، نمایش بسیار راضی کننده‌ای داشتند.

شاید اگر تیم ایران تجربه بیشتری از بازی‌های بین المللی داشت مقابل اسپانیا و پرتغال نتیجه را واگذار نمی‌کرد. باید تیم ملی ایران را تحسن کرد که باوجود تمام کاستی‌ها و با جود تمام فاصله‌ای که بین کل ورزش ایران با سطح استاندارد ورزش در جهان وجود دارد، توانست هوشمندانه و منسجم به مصاف غول‌های فوتبال جهان برود و اگرچه در جمع آوری امتیاز ناکام ماند، اما به خوبی اعتبار جمع کرد و نشان داد که چرا مردم این کشور هنوز اول بودن در قاره آسیا را باور دارند.

ایران با بازی خوب مقابل اسپانیا، به همه اطمینان داد که می‌تواند پرتغال را شکست دهد. در این دو بازی فاصله زیادی بین ایران و دو کشور صاحب نام فوتبال دیده نشد. هرچقدر آن‌ها در مالکیت و حمله قوی بودند، ایران نیز در دفاع و بستن فضا‌ها موفق بود. شاید دیگر چنین فوتبالی را از ایتالیا نیز مشاهده نکنیم. فوتبالی که همه چیز را به حریف می‌دهد و در مقابل همه چیز را هم از او می‌گیرد! تیم ایران حریف تمرینی قهرمانان نبود. در واقع می‌توانیم بگوییم که بازی‌های تدارکاتی ایران در جام جهانی برگزار شد. تیم کی روش در هربازی پیشرفت بسیار چشمگیری نسبت به بازی قبل داشت. مانند سال ۲۰۱۴ شاهد تحلیل قوای بدنی ملی پوشان نبودیم. در هر سه بازی با پرسینگ شدید به خوبی غول‌ها را آزار دادیم و نشان دادیم ایرانیان نیز می‌توانند فوتبال با برنامه و منظمی داشته باشند، اما به هرحال در کسب امتیاز شانس با ما یار نبود، با این وجود درس‌های های زیادی گرفتیم و تجربه گرانبهایی به دست آوردیم که در حالت عادی برای آن‌ها باید میلیارد‌ها تومان خرج کنیم. اکنون تیم ایران، یک غول شرقی است. یک تیم قابل احترام است که با برنامه ریزی بهتر و سرمایه گذاری بیشتر می‌تواند اتفاقات بزرگ‌تری را رقم بزند. ایران از صعود بازماند، اما شانس صعود را تا آخرین لحظه حفظ کرد. کاری که آرژانتین پرستاره با مسی بزرگ از انجام آن ناتوان بود. تیمی که تا دیروز عراق را به عنوان کابوسی در مسابقات قاره‌ای می‌شناخت، امروز آنقدر سطح توقعات را بالا برده که مردم ایران انتظار شکست قهرمان جهان و قرمان اروپا را از آن دارند. به افتخار این تیم بزرگ می‌ایستیم و برایش دست می‌زنیم. حذف ۲۰۱۸ برای ما تلخ بود، اما در عین حال کام‌مان را شیرین کرد. حالا این باور را داریم که می‌توانیم در دوره‌های بعدی جام جهانی رویای فوتبال ایران را واقعی کنیم و هدف‌مان خیلی بالاتر از یک حضور در بزرگ‌ترین رویداد فوتبالی جهان باشد.