بین الملل تابناک: پس از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری ایران، وی بر شروع گفتگوهای هسته ای و رفع تحریمها تاکید کرده است.
انتخاب عباس عراقچی در سمت وزیر خارجه، مجید تخت روانچی در سمت معاون سیاسی وزیر خارجه و محمد جواد ظریف در سمت معاون رئیس جمهور نشانه هایی از جدیت دولت جدید ایران برای رفع تحریمهاست.
در این زمینه باید توجه داشت این موضوع مورد حمایت حاکمیت ایران نیز هست. بر این اساس هیئت ایرانی حاضر در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل گفتگوهایی را برای شروع مذاکرات هسته ای در دستور کار قرار داده است.
پزشکیان در نشست با مدیران ارشد رسانه های امریکایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در این خصوص گفته است: در رابطه با برجام، 100 بار گفتیم که حاضریم به توافقات خود عمل کنیم. ما امیدواریم بتوانیم پشت میز بنشینیم و گفتگو کنیم تا به تقویت «صلح و امنیت» در جهان کمک کنیم.
وی همچنین در اجلاس «تقویت اهداف سازمان ملل متحد» نیز گفت: تحریم های یکجانبه، دستیابی به اهداف توسعه پایدار را متوقف کرده و این واقعیت باید در هر سندی که برای آینده تهیه می شود، لحاظ شود.
عراقچی بیشتر در نیویورک می ماند!
همچنین عباس عراقچی در گفتگو با مجموعه «میدان مشق» گفته است: من چند روزی بیشتر از رئیس جمهور در نیویورک می‌مانم و ملاقات‌های بیشتری را با وزرای خارجه کشورهای بیشتری خواهم داشت؛ تلاش ما این است که دور جدیدی از مذاکرات در خصوص موضوع هسته‌ای آغاز شود. ما آمادگی آن را داریم و اگر طرف مقابل آمادگی آن را داشته باشد می‌توانیم در همین سفر شروع جدیدی از مذاکرات را داشته باشیم.
سخنان معنادار میشل
بر این اساس یکی از دستورکارهای هیئت ایران آغاز مذاکرات هسته ای در نیویورک است. در این راستا دیدارهای برجامی در نیویورک صورت گرفته است. برای نمونه می توان به دیدار مسعود پزشکیان با «چارلز میشل» رئیس شورای اروپا اشاره کرد.
دیداری که میشل آنرا چنین روایت می کند: «من در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران دیدار داشتم. نگرانی‌های اتحادیه اروپا را درباره این موضوعات تکرار کردم: ارسال تسلیحات به روسیه، بی ثبات کردن منطقه از طریق نیروهای نیابتی، شهروندان بازداشت‌شده اتحادیه اروپا، برنامه هسته‌ای و وضعیت حقوق بشر. همچنین بر اهمیت تعامل و گفتوگو برای پرهیز از تشدید (تنش‌ها) تاکید کردم.»
این در حالی بود که مسعود پزشکیان بر گسترش همکاری در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی در دیدار با رئیس شورای اروپا تاکید کرده بود. بنا بر اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری ایران، پزشکیان در این دیدار گفته است که «ما به دنبال رسیدن به یک‌زبان و نگاه مشترک برای همکاری با دیگر کشورها در عرصه‌های مختلف در جهت پیشرفت متقابل هستیم و گفتگو و تفاهم تنها راه رسیدن به این نگاه و زبان مشترک است.»
دکتر پزشکیان اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران هرگز موشک بالستیک به روسیه نداده و در جنگ میان روسیه و اوکراین نیز صرفاً به دنبال توقف درگیری‌ها و برقراری صلح است.
نشست برجامی محض
شاید مستقیم ترین دیدار برجامی را بتوان دیدار مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزارت خارجه ایران با « انریکه مورا» دانست. دیداری که روانچی درباره آن نوشته است: در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، گفتگویی صریح و سازنده با انریکه مورا داشتم. در این گفتگو، به طور خاص، بر موضوعات مرتبط با رفع تحریم و هسته‌ای تمرکز داشتیم. ایران، آماده است تا سهم خود را با حسن نیت انجام داده و به نگرانی‌ها و منافع متقابل از طریق دیپلماسی عزتمندانه بپردازد.
پیوند مسائل پادمانی با تعهدات برجامی؟
اگرچه ایران موضوع تعهدات برجامی را جدا از تعهدات ایران در قالب پادمان با آژانس بین المللی انرژی اتمی می بیند ولی به نظر می رسد حل مسائل پادمانی و همکاری با آژانس در این زمینه نیز می تواند بر شروع مذاکرات هسته ای تاثیر بگذارد. در همین راستا دیداری میان عباس عراقچی وزیر خارجه ایران با «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفته است.
گروسی در خصوص این دیدار گفته بود «پیش از سفر آتی به تهران، مهم است که با وزیر خارجه ایران دیدار داشته باشم».
گروسی طی دیدار 26 شهریور ماه با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران محمد اسلامی در وین گفته بود که «به زودی برای نشست‌های مهم سیاسی و فنی به ایران سفر خواهم کرد».
وی در صفحه ایکس (توئیتر سابق) اعلام کرد که هدف از دیدار با عراقچی در نیویورک، «برقراری مجدد تماس» با وزیر خارجه ایران پیش از سفر به تهران است.
مذاکرات در نیویورک شروع می شود؟
روند تحولات کنونی و مواضع طرف اروپایی نشان از این دارد که آنها پیش شرطهایی را برای شروع مذاکرات هسته ای از جمله ادعای ارسال تسلیحات از ایران به روسیه و توقف آنرا مطرح کرده اند.
بر همین اساس به نظر نمی رسد نیویورک جایی باشد که مذاکرات از آنجا استارت بخورد. با وجود این طرفین می توانند دیدگاههای خود را به منظور تسهیل این روند در آنجا به اشتراک بگذارند.
«مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه در این زمینه به خبرنگار تابناک گفته است: «در هر صورت، این (دیدارهای هیئت ایرانی با طرف اروپایی) فرصتی خواهد بود تا با شرکای احتمالی ایران در چنین مذاکراتی گفتوگو کنیم و پتانسیل احیای آنها را ارزیابی کنیم یا راه را به سوی آنها هموار کنیم. اما بعید است که خود مذاکرات در نیویورک و در مجمع عمومی که در آن بیشتر رهبران مشغول مسائل دیگر هستند آغاز شود.»
وی همچنین در خصوص اهمیت دیدار با طرف اروپایی از سوی ایران نیز می گوید: «رئیس اتحادیه اروپا می‌تواند به تلاش‌های میانجی‌گری خود بین ایالات متحده و ایران ادامه دهد. اما گفت‌وگوهای مستقیم ایران و آمریکا اکنون که از سوی رهبر ایران مجاز شده است، منتفی نیست.»
از سوی دیگر «پل پیلار» عضو پیشین شورای اطلاعات ملی آمریکا و یکی از کارشناسان مطرح بین المللی در زمینه مساله هسته ای ایران به خبرنگار تابناک می گوید: «اروپایی‌ها عمدتاً می‌خواهند با ارائه راهی برای دور زدن موانعی که در مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا وجود دارد، کمکی مثبت به توافق هسته‌ای جدید با ایران داشته باشند. در عین حال، اروپایی‌ها متوجه می‌شوند که واشنگتن جایی است که برخی از مهم‌ترین تصمیم‌ها در صورت رسیدن به توافق هسته‌ای جدید باید اتخاذ شود. حتماً باید نوعی هماهنگی بین بازیگران اصلی اروپایی و دولت ایالات متحده در مورد هر گونه گفتگو در این زمینه وجود داشته باشد.»
با وجود این روند کنونی نشان از این دارد که طرف اروپایی برای آغاز مذاکرات هسته ای پیش شرطهایی را مطرح کرده است و موضوع هسته ای را جدا از برخی مسائل نمی بیند. طرف آمریکایی هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و خواهان گفتگو در حال حاضر نیست. واشنگتن هم گفتگوهای هسته ای را به مسائل دیگر چون ادعای ارسال تسلیحات از سوی ایران به روسیه و جنگ غزه پیوند زده است.
آمریکا همچنین توقف اقدامات هسته ای ایران (تعهدات برجامی و پادمانی) را به عنوان پیش شرط مطرح کرده است. در این زمینه «متیو میلر» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است: دیپلماسی برای حل مساله هسته‌ای ایران همچنان در اولویت ما است اما با توجه به اقداماتی که ایران انجام داد، اولین چیزی که باید اتفاق بیفتد این است که ایران تشدید فعالیت های خود را متوقف و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را آغاز کند.
