بین الملل تابناک: انتشار سند جدیدی از سوی پنتاگون درباره برنامه هسته ای ایران، افزایش احتمال تعطیل شدن دولت آمریکا، بیانیه کاخ سفید درباره حرکت عربستان و اسرائیل به سمت توافق، درخواست سناتورهای آمریکایی برای تعلیق دسترسی های امنیتی مقام ایرانی پنتاگون و افشای نقش پنهان امارات در نبرد میان دو ژنرال در سودان، از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
انتشار سند جدیدی از سوی پنتاگون درباره برنامه هسته ای ایران
وزارت دفاع آمریکا در سندی که به تشریح راهبردهای این کشور برای مقابله با سلاحهای کشتار جمعی میپردازد، بار دیگر اذعان کرده که جمهوری اسلامی ایران سیاست ساخت سلاح هستهای را دنبال نمیکند.
در صفحه پنجم این سند پانزده صفحهای به نام «سند راهبردی مقابله با سلاحهای کشتار جمعی» که روز پنجشنبه منتشر شده تصریح شده که جمهوری اسلامی ایران علیرغم داشتن فاصله حدوداً دو هفتهای با تولید مواد هستهای لازم جهت ساخت بمب، این سیاست را دنبال نمیکند.
در این بخش آمده است: «برآورد میشود ایران در حال حاضر برنامه تسلیحات هستهای را دنبال نمیکند، اما توانایی لازم برای تولید مواد هستهای لازم جهت ساخت یک بمب هستهای در کمتر از دو هفته را دارد.»
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته، ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هستهای این کشور متهم کردهاند؛ ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند، اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد.
علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ یکجانبه از این توافق خارج شد.
این نخستین بار نیست که دستگاههای حکومتی در آمریکا به عدم تلاش جمهوری اسلامی ایران برای ساخت سلاح هستهای اشاره میکنند. در ارزیابی دستگاههای اطلاعاتی آمریکا ـ که تیرماه سال جاری منتتشر شده بود ـ نیز نتیجهگیری مشابهی حاصل شده بود.
ارزیابی دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده ـ که روز ۱۹ تیرماه منتشر شده بود ـ تصریح شده بود: «ایران در حال حاضر فعالیتهای کلیدی تولید تسلیحات هستهای که برای تولید یک ابزار هستهای قابل آزمایش مورد نیاز است، انجام نمیدهد.»
قبلتر از آن، در گزارش سالانه «جامعه اطلاعاتی آمریکا» در سال ۱۴۰۱ هم نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی گفته بودند: «ایران فعلا اقدامی در راستای تولید بمب هستهای نکرده است.»
اعتراف چندین باره آمریکا مبنی بر اینکه ایران به دنبال سلاح هستهای نیست، در حالی صورت گرفته است که بهانه دستیابی ایران به سلاح هستهای، یکی از مبناهای اصلی اعمال تحریمهای یکجانبه از سوی واشنگتن علیه مردم ایران بوده است.
این مساله موضع جمهوری اسلامی را که همواره ادعاهای ضدایرانی غرب را رفتارهایی مغرضانه با اهداف سیاسی و به دور از واقعیتهای فنی دانسته، تأیید میکند.
وزارت دفاع آمریکا در سند جدید از ایران به عنوان «تهدیدی مستمر» یاد کرده و مدعی شده ایران به تعهدات خود ذیل کنوانسیون سلاحهای شیمیایی پایبند نبوده است.
در این سند ادعا شده است: «مضاف بر این، ارزیابی ایالات متحده این است که ایران به تعهداتش ذیل کنوانسیون سلاحهای شیمیایی پایبند نیست. به عنوان مثال، ایران اعلانیه کامل تأسیسات تولید سلاحهای شیمیایی خود را برای پایبند ماندن به این معاهده ارائه نکرده است.»
ادعای آمریکا در حالی مطرح شده که جمهوری اسلامی ایران پیش از این داشتن برنامه تسلیحات شیمیایی را رد کرده است.
افزایش احتمال تعطیل شدن دولت آمریکا
روز جمعه، دولت فدرال آمریکا یک قدم به تعطیلی نزدیکتر شد، زیرا نمایندههای تندرو جمهوریخواه در کنگره آمریکا از پیشنهاد مجلس سنا برای باز نگاه داشتن دولت حمایت نکردند و طرح همحزبیهای خودشان برای اعطای زمان بیشتر به قانونگذاران جهت مذاکره بر سر بودجه کل سال را نیز رد کردند.
چنانچه کنگره موفق نشود تا ساعت ۱۲:۰۱ دقیقه یکشنبه به وقت محلی به توافقی بر سر لایحه بودجه دولت فدرال دست پیدا کند، بخشهای مهمی از دولت فدرال به حالت تعطیل درخواهند آمد و صدها هزار کارمند فدرال به مرخصی اجباری فرستاده خواهند شد.
جانت یلن، وزیر امور خزانهداری آمریکا، روز جمعه تصریح کرد که تعطیلی دولت فدرال باعث تضعیف پیشرفتهای اقتصادی دولت خواهد شد و میتواند پیشرفت در پروژههای مهم زیرساختی را به تأخیر بیندازد.
تعطیلی دولت فدرال در صورت وقوع چهارمین تعطیلی در یک دهه گذشته خواهد بود و تنها چهار ماه بعد از آن اتفاق افتاد که تنشهای مشابه موجب شد، دولت فدرال تنها چند روز با نکول بدهی ۳۱ تریلیون دلاری خود فاصله داشته باشد. این تفرقههای مکرر باعث ایجاد نگرانیهای جدی در والاستریت شده؛ جایی که سازمان رتبهگذاری مودی هشدار داده تکرار این رویه میتواند به ارزش اعتباری آمریکا لطمه وارد کند.
بیانیه کاخ سفید درباره حرکت عربستان و اسرائیل به سمت توافق
کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در حال حرکت به سمت توافق بر سر کلیات توافق برای عادیسازی روابط هستند.
پیش از این، منابع خبری گزارش دادهاند، عربستان سعودی در ازای عادی سازی روابط با صهیونیستها خواستار دریافت ضمانتهای امنیتی از ایالات متحده، دریافت کمک برای توسعه برنامه بومی هستهای و کاهش محدودیت برای دریافت سلاحهای آمریکایی است.
تحلیلگران پیش از این گفتهاند، روی کار آمدن کابینه راست افراطی در فلسطین اشغالی به ریاست «بنیامین نتانیاهو» موجب شده، برخی از کشورهایی که عادیسازی روابط با تلآویو را آغاز کرده بودند، آن را به حالت تعلیق درآورند.
بسیاری از نمایندههای دموکرات در مجلس سنا که باید احتمالاً به بخشهایی از توافق ریاض و تلاویو رأی بدهند، انتقادهای سرسختانهای هم به دولت عربستان سعودی و هم به رژیم صهیونیستی دارند.
عادیسازی روابط رژیم صهیونیستی با عربستان سعودی غیر از عوامل یادشده در بالا با موانع دیگری هم روبه روست. منابع آگاه چند ماه پیش به آکسیوس گفته بودند یکی از بزرگترین موانع برای ایجاد یک توافق گسترده بین عربستان سعودی و اسرائیل درخواست ریاض برای ارتقاء همکاری نظامی این کشور با آمریکا و دسترسیاش به سامانههای تسلیحاتی بسیار پیشرفته است.
سعودیها علاوه بر این خواستار آن هستند که کاخ سفید برای خریداری مهمات برای نیروی هوایی عربستان سعودی مجوز صادر کند. دولت بایدن به فاصله چند هفته پس از ورود به کاخ سفید فروش چنین مهماتی به عربستان را به دلیل جنگ یمن به حالت تعلیق درآورد.
مانع دیگر در این مسیر، درخواست عربستان سعودی برای برخوردارشدن از حمایت آمریکا جهت توسعه برنامه هستهای این کشور و از جمله غنیسازی اورانیوم است.
توسعه برنامه هستهای عربستان و غنیسازی اورانیوم در خاک آن کشور برای رژیم اسرائیل منشأ نگرانیهای جدی است، اما مقامهای اسرائیلی میگویند، رایزنیهایی برای رسیدن به چندین راه حل در این خصوص در جریان است.
چند ماه پیش، روزنامه نیویورک تایمز هم در گزارشی درباره موانع این توافق نوشته بود، رژیم صهیونیستی به این درک رسیده که عربستان سعودی به وعده نتانیاهو مبنی بر عدم الحاق کرانه باختری راضی نخواهد شد و به «اقدامات قابل توجه در میدان عمل» نیاز دارد.
در آن گزارش تصریح شده بود، بعید است چنین «اقدامات قابل توجه در میدان عمل» مورد تایید عناصر افراطی کابینه نتانیاهو قرار گیرد و اعمال فشار در این راستا میتواند باعث از بین رفتن آن شود.
علیرغم این موانع در هفتههای گذشته، نشانههایی از نزدیکتر شدن دو طرف به یک توافق ظاهر شده بود. محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی و حاکم غیررسمی این کشور حدود ده روز پیش در گفتوگویی با شبکه خبری فاکسنیوز گفته بود، دو طرف روز به روز به توافق سازش نزدیک میشوند.
برخی از تحلیلگران موافقت عربستان سعودی طی روزهای گذشته با افزایش نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی را هم نشانهای از نزدیکتر شدن تلآویو و ریاض به توافق سازش تفسیر کردهاند.
درخواست سناتورهای آمریکایی برای تعلیق دسترسیهای امنیتی مقام ایرانی پنتاگون
تارنمای فریبیکن، بامداد شنبه گزارش داد که گروهی از سناتورهای جمهوریخواه آمریکایی در نامهای به وزارت دفاع این کشور، خواستار تعلیق فوری دسترسیهای امنیتی «آریان طباطبایی» شدند.
سی سناتور در نامهای که جمعه به وقت محلی به رویت فریبیکن رسید، از پنتاگون خواستند تا برای انجام بررسیهای بیشتر، دسترسیهای امنیتی طباطبایی همچون رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران فورا تعلیق شود.
قانونگذاران جمهوری خواه عضو کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا تحقیقات رسمی درباره نحوه استخدام طباطبایی در دولت بایدن را که دسترسیهای امنیتی فوق محرمانه دارد، آغاز کردهاند.
راجر ویکر سناتور جمهوری خواه عضو کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا، جزو کسانی است که نام وی در نامه به پنتاگون آمده است.
افشای نقش پنهان امارات در نبرد میان دو ژنرال در سودان
یک رسانه آمریکایی از نقش امارات در درگیری سودان پرده برداشت.
روزنامه نیویورک تایمز فاش کرد که امارات به بهانه نجات پناهجویان، عملیاتی محرمانه را برای حمایت از نیروهای پشتیبانی سریع در درگیری داخلی سودان به پیش میبرد.
در گزارش این رسانه آمریکایی آمده است: امارات سلاح پیشرفته و پهپاد به نیروهای پشتیبانی سریع میدهد و به درمان نیروهای حمیدتی میپردازد و مجروحان بسیار بدحال این نیروها را به بیمارستانهای نظامیش منتقل میکند.
مرکز این عملیات در یک فرودگاه و بیمارستان در شهری دور افتاده در آن سوی مرز سودان در چاد است و هواپیماهای باری اماراتی از ماه ژوئن تقریباً هر روز در آنجا فرود میآیند.
این رسانه گزارش داد: شواهد نشان میدهد که امارات از نیروهای پشتیبانی سریع حمایت میکند، اما اصرار دارد عملیاتش در مرز با سودان یک عملیات صرفاً بشردوستانه است. در واقع امارات از مأموریت کمک رسانی خود برای پنهان کردن حمایت نظامی خود از حمیدتی استفاده میکند.
رسانه مذکور به نقل از مسئول ارشد آمریکایی آورده است: اماراتیها، حمیدتی را عامل خود میدانند.
این رسانه آورده است که نیروهای حمیدتی طی هفته گذشته از موشکهای کورنت ضد تانک که امارات به آنها داده، در حمله به پایگاه مستحکم در خارطوم استفاده کردند.
به نوشته این رسانه، این نقش امارات در سودان به شدت خشم مقامات آمریکایی را به دنبال داشته است، به ویژه که احساس میکنند روابط امارات با روسیه و چین روند رو به رشدی داشته است.
گفتنی است، بنا بر آمار منتشرشده از سوی سازمان ملل متحد، از آغاز درگیری میان ارتش سودان به فرماندهی ژنرال عبدالفتاح البرهان و نیروهای پشتیبانی سریع این کشور به فرماندهی ژنرال حمیدتی، نزدیک ۵ هزار غیرنظامی کشته و نزدیک به ۱۲ هزار تن زخمی شدهاند. علاوه بر این، در نتیجه این درگیری بیش از ۴.۶ میلیون سودانی از خانه و کاشانه خود آواره شدهاند.