حالا ۴،۵ روز از بازگشت آخرین تیم اعزامی به المپیک پاریس میگذرد. تیم ملی کشتی آزاد که با ۵ ورزشکار صاحب ۴ مدال شد، عصر چهارشنبه به کشور بازگشت. پیشتر هم به تناوب دیگر تیمهای اعزامی که مسابقاتشان به اتمام رسیده بود و در بازگشت مورد استقبال مسئولان و بعضاً مردم قرار گرفتند. در ادامه هم قهرمانان و مدالآوران به شهرهای خود رفتند و همشهریهایشان برای آنها سنگ تمام گذاشتند.
در این میان مصاحبهها و اظهارنظرهای پیروزمندانه مسئولان ورزش، کلیپهای حماسی تلویزیون و موج پیامهای تبریک، پابرجا بود. حالا اگر از تمجیدهای بی اساس و هورا کشیدنهای بیوقفه برای تاریخسازی ورزشکاران دو رشته تکواندو و کشتی فرنگی و عملکرد قابل قبول کشتی آزاد از لحاظ تعداد مدال، سیراب شدهاید، بنشینید و با تیمی از کارشناسان و اهل فن دلسوز و صاحب نظر، ضمن ریشهیابی ناکامیها به دنبال راهحل اساسی و عملی برای خروج ورزش کشور از وضعیت فعلی باشید. ورزشی که بدون تعارف، در شرایط ایدهآلی نیست و به جز چند رشته خاص، بقیه در وضعیت ناامیدکنندهای قرار دارند. در مجموع ۳۲ رشته ورزشی در بازیهای المپیک ۲۰۲۴ پاریس حضور داشتند که کاروان ایران با ۴۰ ورزشکار متشکل از ۲۹ سهمیه مردان و ۱۱ سهمیه زنان در ۱۳ رشته ورزشی در بزرگترین و مهمترین رویداد ورزشی جهان شرکت کرد. حاصل آن هم کسب ۱۲ مدال (۳ طلا، ۶ نقره و ۳ برنز) توسط ورزشکاران دو رشته تکواندو و کشتی بود.
ضعف ورزش ایران در المپیک قرار است از سوی کدام نهاد ارزیابی شود؟ وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک که به عنوان دو نهاد اصلی و مرجع در حال جشن و پایکوبی هستند و رسانه ملی هم در روزهای گذشته میلاش به تعریف و تمجید و تشویق کاروان ایران و جایگاه کسب شده بوده و البته انواع و اقسام مقایسهها هم برای اثبات اینکه ورزش ایران، رویداد کاملاً موفقی را پشت سرگذاشته انجام شده است. بزرگنمایی تا جایی پیش رفت که پیمان اسدیان، یکی از مجریان ویژه برنامه المپیک در تلویزیون در اظهارنظری عجیب و غیرکارشناسی، تأکید کرد که جدول مدالهای المپیک مِلاک خوبی برای توسعهیافتگی است و چون ما از ترکیه، عربستان، امارات، قطر، دانمارک و ... مدالهای بیشتری در المپیک گرفتهایم، یعنی توسعهیافتهتر هستیم! این ادعا در شرایطی مطرح شد و مخاطب را در حیرت فرو برد که ماجرا به شکل دیگری است. واقعیت این است که سهم مدال ایران با جمعیت ۸۵ میلیون نفری، از تمام رشتههای ورزشی به جز تکواندو و کشتی، عدد «صفر» بود.
البته در اینجا لازم است از تک ستارههایی چون رضا علیپور در سنگنوردی و مهدی الفتی در ژیمناستیک با احترام یاد کنیم، اما نکته اینجاست که این ورزشکاران بدون پروسه درست نهادها و ارگانهای ورزشی به این سطح رسیدهاند و بدون تعارف هرچه هست حاصل تلاش و استعداد و اراده کمنظیر خودشان است. چه بسا اگر اینگونه نبود، در هر کدام از این رشتهها و البته رشتههایی پر مدال چون دوومیدانی، شنا و تیراندازی بیش از اینها سهمیه المپیک داشتیم و صد البته کسب مدال. اگر دلسوز واقعی برای ورزش کشورمان وجود داشته باشد، واقعیت این است که نشانههای عقبماندگی و پسرفت ورزش کشورمان در پاریس، مشهود بود.
به عقیده تعدادی از کارشناسان، ورزش در سیطره مجموعهای از سؤمدیریتها و بیتوجهیها قرار دارد و بعضاً در دست افرادی فرصتطلب اسیر است که به دنبال منافع شخصی هستند، نه خدمت به ورزش کشور. برای آزادسازی ورزش نیازمند عملیاتی گسترده و مدون با ژنرالهایی کاربلد و دلسوز هستیم و در کنار آن سرمایهگذاری درست و اصولی و بدون بایدها و نبایدهای محدود کننده و زیانبار.
نکته مهم دیگری که در المپیک پاریس به چشم آمد اما قطعاً توجه خاصی در ایران به آن نخواهد شد، مسئله احترام به مردم و افکار عمومی است. در همین المپیک پاریس شاهد مواردی بودیم که قابل تأمل است. شوکو میاتا، ژیمناستیککار ۱۹ ساله ژاپنی و کاپیتان تیم زنان این کشور بهدلیل تخطی از مقررات تیمی به خاطر کشیدن سیگار از شرکت در رقابتهای المپیک کنار گذاشته و به کشورش بازگردانده شد. بعد از این اتفاق مقامات انجمن ژیمناستیک ژاپن در کنفرانس خبری ضمن تعظیم مقابل خبرنگاران، از مردم این کشور عذرخواهی کردند. در مورد دیگری آنا کارولینا ویرا، شناگر برزیلی به دلیلی خروج بیاجازه از محل اسکان تیم ملی کشورش و انتشار پستهایی در فضای مجازی، از المپیک ۲۰۲۴ اخراج شد. مسئول تیم شنای برزیل هم گفت: «ما اینجا برای تفریح یا تعطیلات نیامدهایم. ما اینجا برای برزیل هستیم، برای ۲۰۰ میلیون مالیاتدهندهای که برای ما تلاش میکنند.» در کوران برگزاری بزرگترین رویداد ورزشی جهان، یورو اسپورت خبر داد که باب بالارد، مفسر خود در المپیک ۲۰۲۴ را به دلیل اظهارات جنسیتزده علیه زنان، محروم کرده است. این اتفاق در شرایطی افتاد که صحبتهای کارشناس باعث واکنش تند کاربران در فضای مجازی شده بود.
اینها چند مورد از اتفاقاتی است که در راستای توجه به مردم و افکارعمومی افتاد. مسئلهای که در میان مسئولان ورزش و چه بسا درصدی قابل توجه از ورزشکاران کشورمان، کمیاب است. همین ماجرای لباس رسمی کاروان ایران را در نظر بگیریم. کمیته ملی المپیک در اقدامی که ناشی از بی توجهی و بی اعتنایی به مردم بود، از رونمایی رسمی امتناع کرد و در ادامه هم که حواشی زیادی به دلیل شکل و ظاهر لباسهای ورزشکاران ایجاد شد. موضوعی که حتی صدای وزیر ورزش را هم درآورد و کیومرث هاشمی هم در مصاحبهای از کمیته ملی المپیک در خصوص این موضوع انتقاد کرد. نکته عجیب اینکه در روزهای برگزاری مسابقات، مهسا جاور ملیپوش تیم قایقرانی ایران، صحبتهایی عجیب در خصوص لباسها و مردم داشت که بسیار حاشیهساز شد، اما هیچ خبری از برخورد یا تذکر مسئولان به ورزشکاری که باعث ناراحتی مردم و افکارعمومی شده، منتشر نشد. چرا که این موضوع مهم، برای مسئولان ورزش ایران اهمیت چندانی ندارد.