کیهان خواستار لغو «توافق» لوزان است/ یارکشی در خاورمیانه/ پیروزی دلچسب در آزادی/ مخالفت کارشناسی با تحریم حج/ ادامه جنگ فکت‌شیت‌ها

موج اعتراض به جنایت سعودی‌ها در جده و مخالفت‌ها با حج عمره با توجه ویژه روزنامه‌ها به پیروزی پرسپولیس در برابر النصر عربستان همراه شده است. ادامه تحلیل‌ها در‌باره تفاهم لوزان و تلاش وزارت خارجه برای حل بحران یمن، دیگر مطالب مهم روزنامه‌های آخر هفته هستند.

در ادامه می‌توانید روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های چهار‌شنبه را بخوانید.

کیهان باز هم بیشتر مطالب خود را به مخالفت‌ با مذاکرات هسته‌ای اختصاص داده است. حسین شریعتمداری در یادداشت روز کیهان به موضوع اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران پرداخته و نوشته است: «در این میان نکته درخور توجهی وجود دارد که متأسفانه از آن غفلت شده است و آن، این که؛ قید «داوطلبانه- VOLONTARY» برای دور زدن مجلس است چرا که وقتی اعلام می‌شود پروتکل الحاقی به طور داوطلبانه پذیرفته شده است، یعنی هنوز قرارداد، پیمان و معاهده‌ای صورت نگرفته که مطابق اصل 77 قانون اساسی به تصویب مجلس نیاز داشته باشد».

شریعتمداری در پایان سرمقاله خود نوشته: توافق لوزان به گفته و تصور تیم هسته‌ای کشورمان یک بیانیه مطبوعاتی است و الزام‌آور نیست! ولی از آنجا که شامل چارچوب‌های اولیه (بخوانید‌‌ همان مرحله اول از توافق دومرحله‌ای) است، در تعریف حقوقی نام «توافق» دارد و نه «بیانیه». اما، در هر دو حالت، هنوز دست مسئولان محترم کشورمان بسته نیست و می‌توانند با استناد به اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی از پذیرش آن خودداری کنند.

در مقابل، شایان ربیعی در سرمقاله روزنامه ابتکار با تیتر « آیا مالک ایران، دلواپس‌ها هستند؟» تلاش کرده است، زمینه را برای اعتراض‌های جدید به دلواپس‌ها فراهم کند. وی در ابتدای این مطلب نوشته: حدود یک سال از ورود اصطلاح «دلواپسی» به گفتمان سیاسی ایران می‌گذرد؛ اصطلاحی که اگرچه ذاتا حامل معنای سیاسی و حزبی نیست اما با رویکرد تندروانه‌ای که یک گروه سیاسی خاص با محوریت این اصطلاح، اتخاذ کرده، به یک ترم سیاسی و جناحی تبدیل شده است.این رویکرد به خوبی توانسته نشان دهد که دلواپسی یک اصطلاح عمومی قابل اطلاق به عموم مردم در فضای سیاسی نیست و دلواپسان صرفا نسبت به موضوع‌هایی که برای گروه، جناح و طیف فکری آنها منفعتی نداشته باشد، اظهار دلواپسی می‌کنند؛ بر همین اساس شایسته است سوءاستفاده گروه تندرو سیاسی از این اصطلاح را یک سرقت تمام عیار از زبان و فرهنگ فارسی بدانیم. یک نگاه اجمالی به اشخاص شناخته شده دلواپسان و سوابق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تحصیلی آنها، خود به خوبی معرف ترم سیاسی «دلواپسی» در ایران است. بدیهی است که دلواپسی برای عموم ایرانیان در همه شئون کشور از جمله مسأله هسته‌ای یک حق طبیعی و بنیادی است و از جمله حقوق شهروندی به شمار می‌آید و رهبر انقلاب نیز در نخستین سخنان خود در آغاز سال ۱۳۹۴ به آن اشاره کردند. اما آنچه مدنظر این نوشتار است، از یک سو سرقت این اصطلاح از سوی گروه‌های تندرو برای تامین منافع جناحی و از سوی دیگر پیشفرض تلویحی و اساسا غلط این گروه درباره فراقانونی بودن اظهار دلواپسی است که شایسته است با توجه به دیگر جنبه‌های رفتاری دلواپسان و در مقیاسی کلان‌تر آن را «خودصاحب‌پنداری کشور» نامید. در واقع دلواپسان به خود حق می‌دهند که بدون اجازه قانونی تجمع برگزار کنند، تفاسیر خود از وقایع سیاسی را تفسیر عمومی ملت جلوه بدهند، برگزیدگان و منتخبان ملت را آماج حمله با آجر و سنگ و... قرار بدهند، در سالی که نام فرهنگ را بر پیشانی دارد، با چوب و چماق کنسرت‌ها را به هم بریزند و عموما به هر چیزی که منفعتی خاص برایشان ندارد پیله کنند و اصطلاحا «گیر» بدهند و.... در ‌‌نهایت طوری رفتار کنند که خود را صاحبان واقعی کشور جلوه بدهند و قضاوت و تفسیرشان از همه شئون مملکت را به عنوان قضاوت و تفسیر ارجح ملت جا بزنند.

رسالت دیگر روزنامه اصولگرایان که بیشتر صفحه اول خود را به موضوع حادثه فرودگاه جده اختصاص داده در شروع مطلبی با تیتر «اردوغان چگونه ادعاي خود را اثبات مي کند» به وعده‌های اردوغان در سفر به تهران پرداخته و نوشته: رئیس جمهور ترکیه در دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، با تاکید بر لزوم حل مسائل و مشکلات دنیای اسلام در درون آن و بدون دخالت غرب، گفت: مشکلات زیادی در منطقه وجود دارد که باید با کمک یکدیگر، آن‌ها راحل کنیم و نباید برای حل این مسائل منتظر غرب ماند. رئیس‌جمهور ترکیه، همچنین با بیان اینکه جنایتهای گروه تروریستی داعش را محکوم می‌کند، تأکید کرد: من داعش را مسلمان نمی‌دانم و علیه آن نیز موضع‌گیری کرده‌ام. «سؤال اصلی اینجاست که اردوغان در عمل برای مهار داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در منطقه مانند النصره چه اقدامی صورت داده است؟ آیا حقیقت تلخ رفت و آمد آزاد عناصر داعش در شهرهای مرزی ترکیه و سوریه را می‌توان کتمان کرد؟ آیا رویکرد اردوغان در جریان حمله داعش به کوبانی و عدم اقدام آنکارا در آزادسازی این شهر، نشان از همگرایی اردوغان و تروریستهای منطقه نمی‌داد؟ چندی پیش اردوغان با یک افشاگری البته هدفمند از سوی معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا مواجه شد. «جو بایدن» در سخنرانی خود در دانشگاه هاروارد در ایالت ماساچوست آمریکا گفت: بزرگ‌ترین مشکل در جنگ سوریه هم پیمان‌های منطقه‌ای ما هستند. مثلا ترک‌ها، سعودی‌ها و اماراتی‌ها دوستان خوبی بودند اما آن‌ها کاری از پیش نبردند چون تنها هدفشان سرنگونی بشار اسد بود.

روزنامه اصلاح‌طلب شرق مطالب زیادی در حمایت از مذاکرات هسته‌ای را در صفحات مختلف خود درج کرده است. سرمقاله این روزنامه با تیتر «زمینه‌های حادثه فرودگاه جده» به قلم صباح‌زنگنه، سفیر پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی (جده)، نگاهی متفاوت به حادثه پیش آمده دارد. نویسنده پس از مرور دلایلی‌ در پایان سرمقاله شرق آورده: وزارت امور خارجه حتما به این حادثه به عنوان مسأله‌ای جدی در چارچوب مسائل دیپلماتیک رسیدگی می‌کند و درخواست اجرای احکام قانونی و شرعی در مورد دو مأمور خاطی را خواهد داشت چون این برخورد حکایت از اقدام به یک جرم جمعی با قصد و نیت قبلی جهت توهین به یک ملت و مذهب دارد. پیشنهاد توقف سفر عمره مفرده نیز موضوعی است که دارای ابعاد گسترده بوده و به سود تثبیت حضور دشمنان انسانیت در عربستان از خیل همین مأموران خاطی خواهد شد اما در صورت عدم تضمین امنیت و احترام ایرانیان، حتما قابل اجراست. به نظر می‌رسد مسئولان ایرانی در سازمان‌های مرتبط حتما باید دقیق‌تر و هشیار‌تر به این مسأله ورود کرده و نوع آموزش‌های پیش از اعزام به حج و سطح حمایت از اتباع و زائران ایرانی را افزایش دهند.

روزنامه جوان که تیتر و تصویر اصلی صفحه اول خود را به ترتیب به «جنگ فکت‌شیت‌ها» و پیروزی پرسپولیس بر حریف عربستانی اختصاص داده است، در مطلبی با تیتر « ملاحظات اقتصاد منطقه‌اي در توافق هسته‌اي» به قلم هادی محمدی به نتایج اقتصادی یک توافق هسته‌ای پرداخته و در انتهای آن نوشته: امريكايي‌ها حاضر نيستند بدون اخذ تضمين از ايران، سازمان همپيمانان خود در منطقه را نابود كنند. يك توافق هسته‌اي كه تمامي تحريم‌هاي ايران را لغو نمايد، يك رخداد بزرگ اقتصادي در منطقه خواهد بود و پتانسيل اقتصاد ملي ايران را با سرازير شدن ظرفيت‌هاي جديد خارجي به يك جهش بزرگ تبديل مي‌كند كه از ايران يك قدرت بسيار بزرگ خواهد ساخت. آيا شاخص‌‌هاي چنين رخدادي در رفتار و رويكردهاي امريكا به چشم مي‌خورد. اسرائيلي‌ها مي‌گويند اگر ايران با تحريم توانسته‌ جايگاه و اقتدار منطقه‌اي خود را تا اين مرحله برساند، زماني كه اين تحريم‌ها برداشته شود و از كنترل امريكا هم خارج باشد، نظام استعماري و صهيونيستي و ارتجاعي منطقه، فروپاشي خواهد كرد. با اين نگاه، راهبرد اوباما در مذاكره با ايران، ظرفيت‌سازي جديد در محيط سياسي داخل كشورمان است و بعيد است با بلاهت به لغو تحريم‌ها بپردازد، البته يك مثل عاميانه معتقد است كه امريكا زير بار زور نمي‌رود ولي اگر پر زور باشد آن را مي‌پذيرد.

تصویر صفحه اول روزنامه وطن امروز و متن مربوط به آن نشان می‌دهد که مسابقه دیروز بین دو تیم ایرانی و عربستانی تا چه حد تحت تأثیر مسائل سیاسی قرار داشته است. وطن امروز در ابتدای مطلب «ارتش سرخ انتقام گرفت» نوشته: پرسپولیس شب گذشته با نتیجه یک بر صفر النصر عربستان را شکست داد اما دیدار ارتش سرخ پایتخت ایران با تیمی که در رتبه اول لیگ عربستان سعودی قرار دارد، فقط یک بازی ساده نبود بلکه یک جنگ حیثیتی تمام‌عیار بود. سرخ‌های ایران مقابل تیمی صف‌آرایی می‌کردند که این جنگ را خارج از زمین شروع کرده ‌بودند؛ انتخاب لباس نظامی توسط النصری‌ها بهانه خوبی است برای اینکه این بازی را جنگی تمام عیار بدانیم اما این رقابت نه در تهران بلکه در فرودگاه جده آغاز شده بود؛ جایی که به ۲ نوجوان ایرانی تعرض صورت گرفت و قلب میلیون‌ها ایرانی جریحه‌دار شد. ایرانی‌ها منتظر یک واکنش قاطع از سوی مسؤولان بودند اما اقدام بسیار نرم و ظریف وزارت امور خارجه در قبال این تعرض نتوانست آن‌ها را آرام کند. به همین علت بود که در دیدار پرسپولیس مقابل سعودی‌ها همه آمدند؛ آنهایی که تحمل چنین تعرضی به یک هموطن را نداشتند خود دست به کار شدند و با پرچم‌های بزرگ ایران ورزشگاه آزادی را برای سعودی‌ها جهنم کردند.

شهروند روزنامه وابسته به سازمان هلال احمر که در روزهای گذشته نیز از سکوت «جامعه مدنی» در برابر حادثه فرودگاه جده شاکی بود، بخش زیادی از مطالب صفحات اول و دوم خود را به این موضوع اختصاص داده است.

روزنامه‌های قانون و جوان با وجود اختلاف‌های سیاسی خود در استقبال از تلاش‌های وزارت خارجه برای سست کردن ائتلاف متجاوز به یمن شریک هستند. قانون که تصویر صفحه اول خود را به سفر ظریف به عمان اختصاص داده، در شروع مطلبی با تیتر «ياركشي درخاورميانه» نوشته: اردوغان هنوز در تهران بود كه خبر سفر ظريف به پاكستان و عمان روي خروجی خبرگزاري ها قرار گرفت. سفري در راستاي ديپلماسي فعال دولت يازدهم ولي با رويكردي راهبردي و حساس! سفر ظریف به پاکستان و عمان در حالی روی می داد که اين روزها خاورمیانه شاهد جنگ تازه اي در يمن است و برخي از كارشناسان، اين جنگ را كه عربستان آغاز كننده آن بود، نبرد عليه ايران، در خاك يمن مي دانند. آل سعود در اين هياهو سعي دارد تا براي پيروزي دراين كارزار ياركشي ها در منطقه را به نفع خود انجام دهد و تا حدودي برخي از كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس و مصر نيز با او همراه شدند وعمان تنها كشور عرب حاشيه خليج فارس بود كه دست رد به سينه عربستان زد. عمان همواره در طول ادوار مختلف تاريخ نشان داده كه هم‌پيمان قابل اطمينانی براي ايران است و هميشه در لحظات حساس به كمك ايران آمده است و اين بار هم انتخاب عمان همراهی با ایران بود. از سوي ديگر عربستان كه فكر مي كرد در حملات خود مي توانند از نيروهاي پاكستان هم استفاده كند با واکنش درخوری از سوی مقامات پاکستان رو‌به‌رو نشد. پس از اظهار نظرهای اولیه پاکستان، گویا مسئولان اين كشور با كمي تامل به اين نتيجه رسيدند كه منافع ملي آن ها در كنار كشيدن از ائتلاف حمله به يمن است.

روزنامه خراسان نیز در مهم‌ترین مطلب خود با تیتر «طرح ايران براي آتش بس در يمن» نوشته است: توقف جنگ و حملات نظامي در یمن، زمینه سازی برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه، مذاکره یمنی ـ یمنی و گرد هم آمدن گروه‌های حاضر در یمن پای میز مذاکره در کشوری بی‌طرف برای ایجاد دولتی فراگیر متشکل از همه احزاب و طوایف، ۴ گام ایران برای حل بحران در این کشور است که روز سه شنبه ظریف از سوی دکتر روحانی در نشست خبری مشترک با همتای ترک خود بیان کرد. با گذشت دو هفته از تهاجم عربستان سعودی به یمن، می‌توان این سخنان را اولین طرح پیشنهادی حل بحران از سوی یک کشور پرنفوذ در منطقه دانست طرحی که باعث شده تا مردان دیپلماسی کشورمان بعد از یک ماراتن سخت هسته‌ای در لوزان، این بار به دنبال حل وفصل بحران یمن باشند. ظریف به عمان و پاکستان رفته و سرمدی قائم مقامش را برای سفری دوره‌ای راهی لبنان و الجزایر و تونس نموده و از سوی دیگر امیر عبداللهیان معاون عربی وزارت خارجه نیز گفت‌وگو با طرف‌های چینی و روسی را برای کمک به پیشبرد دیپلماسی ایرانی انتخاب کرده است.