نجفی در یک قدمی قصاص، هفده جاسوس «سیا» چگونه به دام افتادند، رستگاری در اینترنت، واکنش سخنگوی دولت به ادعای گم شدن یک میلیارد یورو ارز دولتی، به رسمیت شناخته شدن ارزهای مجازی، تراز منفی موالید در ایران، رهایی ۲۹ میلیون نفر از سود مرکب، دو انتصاب برای توانمندسازی محرومان، بیانات هبر انقلاب در دیدار با هیأتی از حماس، فراز و فرودهای روابط آمانو با ایران و رمزگشایی از ماجراجویی انگلیس، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز سه شنبه یکم مردادماه در حالی چاپ و روانه پیشخوان مطبوعات شدند که ضربه سنگین وزارت اطلاعات به جاسوسان سیا، به رسمیت شناخته شدن ارزهای دیجیتال در جلسه مشترک دولت و مجلس، دادگاه سوم پرونده قتل میترا استاد، پایان مسأله فلسطین به نفع مردم فلسطین و دنیای اسلام در بیانات رهبر انقلاب و درگذشت یوکیو آمانو فراز و فرودهای روابط ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در دوران مدیریت او از جمله محورهای خبری است که در صفحات نخست روزنامههای امروز برجستهتر از سایر اخبار منعکس شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
رونمایی از اسم رمزهای شبکه اختاپوسی فساد!
روزنامه خراسان در گزارشی از دادگاه بانک سرمایه با عنوان رونمایی از اسم رمزهای شبکه اختاپوسی فساد! نوشت: در حالی پرونده بانک سرمایه به مرحله سوم و ایستگاه بیست و یکم رسیده است که در هر جلسه از دادگاه، ابعادی جدید از نحوه زد و بند در تخصیص تسهیلات و ضمانت نامهها و شگردهای مفسدان آشکار میشود. جلسه دیروز به بررسی اتهامات متهم کلهر (مشاور مدیرعامل و دبیر جلسات هیئت مدیره بانک سرمایه در سال ۹۴ و عضو کمیته اعتباری بانک) و پویان مهر (مدیر وقت یکی از شعب بانک سرمایه) و استماع دفاعیات آنها اختصاص داشت. به گزارش میزان و ایرنا، متهم کلهر در این جلسه، خود را از اتهامات بری دانست و گفت که به دلیل بیماری صعب العلاج، در بسیاری از جلسات مربوط به امضای تسهیلات حضور نداشته است. اما نماینده دادستان در پاسخ به کلهر این اظهارات را رد کرد و به صراحت گفت: «امروز پرونده فردی مطرح میشود که مهره اساسی در شبکه فساد اختاپوسی است.
کلهر از طرفی به پرویز کاظمی وصل است و از طرف دیگر با وزارت رفاه همکاری میکرده است». قهرمانی نماینده دادستان توضیح داد که متهم، در جریان ارائه تسهیلات به یک شرکت صوری (متعلق به کارتن خوابان) ابتدا تسهیلات را امضا میکند و امضای مدیرعامل (بیرانوند) را هم میگیرد، اما بعد از وقوع فساد و برای رد گم کردن، روی آن مینویسد که مخالف هستم! نماینده دادستان با تاکید بر این که، کسی که مخالف است امضا نمیکند، به پیامکهای رمزآلود ذی نفعان این ماجرا اشاره کرد و توضیح داد که متهم امامی (از دریافت کنندگان تسهیلات غیرقانونی) در پیامکی نوشته است: «کلی (کلهر) امضای لر (بیرانوند) را گرفته است»! نماینده دادستان خطاب به حاضران در جلسه تاکید کرد: اینها اسم رمز است و خنده دار نیست، در این پیامکها اطلاعات بسیار زیادی از زد و بندهای بانک سرمایه وجود داشته است.
نماینده دادستان گفت: باید اعلام جرم میکردید. وی از کلهر خواست درباره ارتباطش با امامی توضیح دهد که او گفت: بنده هیچ ارتباطی با آنها ندارم. درباره امضاها نیز باز میگویم در کمیته اعتباری مخالفت کردم و نتیجه مخالفتهایم این بود که مرا از بانک خارج کردند؛ سهو قلم داشتم و اشتباه خود را اصلاح کردم. قاضی مسعودی مقام خطاب به متهم گفت: شما چند بار سهو قلم داشتید؟ او پاسخ داد: فقط یک بار!
در ادامه متهم پویان مهر، مسئول وقت شعبه اسکان بانک سرمایه در جایگاه حاضر شد. قهرمانی گفت: فردی را از بابل میآورند و در خیابان از او امضا میگیرند و به نامش ۵۰-۴۰ میلیارد تومان ضمانت صادر میشود، وقتی که این فرد مطلع میشود و به پویانمهر مراجعه میکند متهم اقدامی نمیکند. وی خطاب به پویانمهر گفت: چرا برای این موارد پس از اطلاع اعلام جرم نکردید؟ پس برای چه حقوق میگرفتید؟ مگر روبات بودید، چرا مانع فساد نشدید؟
مرگ آمانو و سرنوشت برجام
اردشیر سنایی در ستون دیپلماسی روزنامه اعتماد با عنوان آمانو و سرنوشت برجام به مناسبت درگذشت یوکیو آمانو در ارتباط با برجام نوشت: مدیرکل آژانس مستمرا چه در گزارشهای ادواری و چه در گزارشهای ویژه یا پروندهای، مسوول جمعبندی گزارش و امضای آن است. در میان برخی از مدیران پیشین آژانس، لحن و ادبیات گزارشهای منتشر شده، به میزان زیادی وفاداری و گرایش به سمت کشورهای حامی مدیرکل وقت مشخص بود. برای مثال در دوره محمد البرادعی، مدیرکل مصری پیشین آژانس - که سیاستمداری نسبتا مستقل محسوب میشد - نظرات کشورهای مهم و تاثیرگذار، همواره در متن گزارشها مورد اشاره قرار میگرفت. در آن دوران استفاده از ادبیات دوپهلو، اشاره به گمانهزنیهای برخی قدرتهای بزرگ و اشاره به موارد ابهامبرانگیز بدون نتیجهگیری واضح، باعث میشد تا سوءبرداشتهای سیاسی و غیرفنی از گزارشها به ویژه در مورد پرونده ایران سادهتر و معمولتر باشد.
انتخاب یوکیو آمانو از کشور ژاپن تا حدودی باعث شد که تعادل و توازن به منصب مدیرکل آژانس بینالمللی بازگردد. گزارشهای یوکیو آمانو با گرایش بیشتر به توصیف و نتیجهگیریهای دقیق و واضح فنی و حقوقی، تا حدودی گرایشهای سیاسی آژانس را متعادلتر کرد. حالا اینکه بعد از فوت ایشان که یکی از چهرههای موثر و مهم در مذاکرات هستهای جمهوری اسلامی ایران بود و برجام در دوران زعامت ایشان به سرانجام رسید، ممکن است اثراتی در پرونده هستهای ایران داشته باشد. یوکیو آمانو، بلافاصله بعد از اعلام توافق هستهای، سفر مهمی به تهران انجام داد و بعد از آن در ۱۵ گزارش متوالی که با دقت فنی و حقوقی بالا تهیه شده بود، پایبندی ایران را بدون استفاده از عبارات مبهم و قابل تفسیر گزارش کرد. اما اینکه بعد از فوت یوکیو آمانو، چه اتفاقی برای پرونده ایران میافتد، سوالی است که بسیار به شخصیت، اعتبار و میزان استقلال مدیرکل بعدی آژانس بستگی خواهد داشت. برجام یک توافق روشن است و مفاد، تعهدات و محدودیتهای آن به روشنی در توافق ذکر شده است. با این حال اینکه چه شخصی جانشین یوکیو آمانو میشود، در شرایطی که پرونده برجام در شرایط حساس و ویژهای قرار دارد و اختلافها میان ایران و شرکای باقی مانده در توافق بعد از خروج امریکا، باعث اقدامهای تقابلی ایران شده است، میتواند اثراتی در سرنوشت این توافق چندجانبه داشته باشد.
به هر تقدیر پیشبینی میشود که پرونده برجام با اقدامات تقابلی ایران در چارچوب برجام و کاهش سطح اجرای تعهدات ایران، در ماههای آینده بارها و بارها به جز گزارشهای دورهای، موضوع جلسات شورای حکام، گزارشهای ویژه و فشارهای سیاسی به آژانس باشد. اینکه مدیرکل بعدی آژانس تا چه اندازه خود را وامدار قدرتهای انتخابکنندهاش، به ویژه دولت ایالات متحده امریکا بداند که مخالف سرسخت برجام است، در سرنوشت برجام تاثیر بسزایی خواهد داشت. لحن، ادبیات و تفسیرپذیر بودن گزارشهای مدیرکل آژانس میتواند تاثیر زیادی برای پرونده هستهای جمهوری اسلامی ایران داشته باشد و همانگونه که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته ایران امیدوار است که مدیرکل بعدی، مسیر آقای آمانو را ادامه دهد. اگر مدیرکل بعدی استقلال آمانو را نداشته باشد و خودش را وامدار کشورهای تاثیرگذار در انتخابش بداند، این احتمال وجود دارد که محتوای گزارشهای او در مورد برنامه هستهای موثر باشد و اشکالاتی در مسیر اجرای موفق برجام ایجاد کند.
آیا توقیف نفتکش انگلیسی توسط ایران تلافی جویانه محسوب میشود؟
سید عبدالله متولیان در بخشی از یادداشتی با عنوان رمزگشایی از ماجراجویی انگلیس که روزنامه جوان در شماره امروزش آن را چاپ کرده است، نوشت: تردیدی نیست که انگلیس با پروپاگاندا قصد مرعوب کردن ایران و تحمیل شرایط ظالمانه بعدی را داشته و دارد که در اینصورت هر عقل سلیمی میپذیرد که هزینه عقبنشینی و تسلیم شدن به مراتب بیشتر از هزینه ناچیز مقاومت و نمایش اقتدار ایران است. امروز بهجز غرب زدهها و مرعوبین داخلی تقریباً تمام تحلیلگران داخلی و بینالمللی متفقاً اقدام ایران را نشانه هوشمندی و اقتدار ایران دانسته و رسماً به سران انگلیس خطر مقابله با ایران و هزینههای غیرقابل جبران و باورناپذیر بستن تنگه هرمز و ناامن شدن هر گونه تردد کشتیرانی را گوشزد میکنند. ایران اسلامی پس از ساقط کردن مدرنترین، گرانترین، فنیترین و پیچیدهترین پهپاد جاسوسی امریکا اینک رسماً به دولت خبیث انگلیس متذکر میشوند که دوران بزن در رو و تحمیل فشار بدون هزینه، تمام شده است.
در خاتمه این یادداشت کوتاه این نکته کلیدی را نیز متذکر میشویم که اقدام ایران در توقیف کشتی انگلیسی در خلیج فارس اولاً به هیچ وجه یک اقدام تلافیجویانه نبوده و ثانیاً این اقدام صرفاً به دلیل سرپیچی نفتکش انگلیسی از مقررات بینالمللی و عدم توجه به درخواستها و اخطارها و خاموش کردن سیستم راداری خود صورت گرفته و ثالثاً اقدام سپاه نیز بنا به درخواست رسمی سازمان بنادر و کشتیرانی ایران بوده است. بر این اساس حق مقابله به مثل، گوشمالی دادن دزدان دریایی انگلیس و اعمال اقتدار ایران کماکان محفوظ بوده و در صورتی که دولت انگلیس از دزدی دریایی خود اظهار پشیمانی نکند قطعاً ایران ناچار به اعمال حق حاکمیت و دفاع از حقوق مسلم خود خواهد بود.
رفتار مدرن با پدیده مدرن ارز دیجیتالی
حسین سلاح ورزی، رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران در بخشی از یادداشت خود در روزنامه ایران با عنوان رفتار مدرن با پدیده مدرن ارز دیجیتالی نوشت: واقعیت این است که این اتفاق یعنی تولید ارزهای دیجیتال متوقف شدنی نیست مگر اینکه فایده اقتصادی نداشته باشد. تولید ارزهای دیجیتال البته برخی معایب مثل آلوده کردن طبیعت و مصرف بیش از اندازه برق ممکن است داشته باشد که آن را نیز میتوان مقرون به صرفه کرد. با توجه به اینکه تولید پول دیجیتال در چین بهعنوان یک کشور دارای اقتصاد کنترل شده و در سوئیس بهعنوان یک کشور با اقتصاد آزاد درجریان است و البته درکشوری مثل ونزوئلا نیز بهعنوان پول نجات بخش نیز تولید میشود بهنظر میرسد دولت، بانک مرکزی و نهادهای قدرت درایران هرگز نباید با این پدیده شگفت انگیز برخورد حذفی و انحصارگرایانه داشته باشند. اگراین اتفاق بیفتد و انحصارهای بیهوده و غیر کارشناسی ایجاد کنیم، رانت و فساد دراین فعالیت نیز رشد میکند و دولتها باید هزینههای این رانت و فساد را از جیب مردم پرداخت کنند. نیروی انسانی ترقیخواه و ورزیده ایرانی که جوانان ارزندهای درمیان آنها وجوددارد باید بتوانند درچارچوب قانون وعرف درتولید این محصول فعالیت کنند و از فایدههای آن برای خود و جامعه ایرانی بهرهمند شوند.
برای اینکه معایب و مضرات احتمالی این پول دیجیتال در شروع کار کمتر و کمتر شود میتوان بانگاهی آینده نگرانه داد و ستد آن را درداخل با محدودیتهای موقت و گذرا مواجه کرد، اما اجازه دهد بهعنوان وسیله پرداخت در شبکه جهانی ارز دیجیتال فعالیتها انجام شود. صدورمجوز از سوی بانک مرکزی برای داد و ستد داخلی شاید با توجه به شرایط امروز ایران یک حق باشد، اما باید توجه داشت این وضعیت ابدی نیست و نباید راهبندان انحصار ایجاد کرده و ایران را از ورود به این عرصه بازداشت. ایران امروز میتواند دراین عرصه با توجه به نیروی انسانی ورزیده و توسعه خواه به جایگاه خوبی برسد. با این پدیده مدرن رفتار مدرن داشته باشیم و بستر انحراف و عقب ماندگی را فراهم نکنیم.