دلار در آستانه سقوط به کانال ۱۱ هزار تومان، آخرین روزنه حفظ برجام در بروکسل، آقای نامرئی زعفران! انتصاب سه عضو فقهای شورای نگهبان، آغاز تولید پژو ۳۰۱ بدون حضور فرانسه در ایران، وعده رئیسی برای برخورد با خودروسازان بدعهد، ترس از دیپلماسی نرم ظریف، رشوه بگیران میلیاردی در وزارت صمت، رصد درآمد پزشکان، دیدار دو ساعته پوتین و سلیمانی و گزارش‌هایی درباره انتخابات شورایاری، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه ۲۵ تیرماه در حالی چاپ و منتشر شدند که سخنان روز گذشته حجت الاسلام رئیسی، رئیس دستگاه قضا درباره برخورد با خودروسازان متخلف و ابلاغ دستورالعمل حفظ کرامت و ارزش‌های انسانی در قوه قضائیه در کنار پایین آمدن قیمت دلار و سکه و گزارش‌هایی درباره چرایی آن در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده اند.
ترس امریکا از دیپلماسی ظریف و محدود کردن حرکت ظریف در نیویورک توسط وزارت خارجه آمریکا و آخرین روزنه حفظ برجام در بروکسل از دیگر محور‌هایی است که در روزنامه‌های امروز مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
چرا قیمت دلار پایین می‌آید؟
کمیل طیبی طی یادداشتی که در شماره امروز اعتماد منتشر شده، به موضوع دلایل کاهش قیمت ارز پرداخته و نوشته است: نرخ ارز تحت‌تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که بدون دقت در آن‌ها نمی‌توانیم شرایط بازار و تغییرات یا التهابات ارزی را بررسی کنیم. یکی از این عوامل شرایط حاکم بر اقتصاد است. زمانی که نرخ ارز افزایش یافت، حباب‌های قیمتی در بخش‌های مختلف ایجاد شد. اما با ورود نرخ ارز به کانال ۱۲ و ۱۳ هزار تومان، قدری از حباب‌های قیمتی تخلیه شد. از سوی دیگر تقاضا برای ارز و برخی کالا‌های ارزبر نیز متعادل شد. نرخ ارز در واقع نسبت قیمت کالا‌های قابل تجارت است به کالا‌های غیرقابل تجارت. زمانی که نرخ بیش از اندازه افزایش یافت، تقاضا برای برخی کالا‌هایی که اساسی نیز نیستند، تعدیل شد و ادامه این روند نرخ ارز را پایین آورد. اما وجود شرایط رکود تورمی بر اقتصاد نیز بر کاهش نرخ ارز بی‌تاثیر نبوده است.
طبعا وقتی رکود بر اقتصاد حاکم باشد تقاضای ارزی نیزبرای بازار‌ها تا حدی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، واقعی شدن نرخ ارز، از هم گسیختگی در بازار ارز را کم کرد و باعث شد دستگاه‌ها خودشان را با شرایط و قیمت‌های جدید تطبیق دهند. به عنوان مثال بسیاری از سفر‌های دستگاه‌های اجرایی کاهش یافت. همچنین بخشی از تقاضای ارز توسط خود مردم نیز کم شد. اما نکته مهمی که نباید از خاطر دور نگه داریم، اهتمام بانک مرکزی بود به کنترل ارز. رییس کل بانک مرکزی، جناب همتی بارها از مدیریت نوسان‌های ارز توسط سیاست‌های ارزی سخن گفتند و این سیاست به اجرا درآمدو مدیریت بازار ارز عملا باعث ثبات نسبی در بازار شد. به عبارت دیگر صداقت بانک مرکزی در ادعای خود مبنی بر سر و سامان دادن بازار ارز، باعث کاهش قیمت‌ها شد. تعدیل التهاب بازار ارز در کنار به‌کارگیری مکانیزم‌هایی مانند بازار ثانویه و سامانه سنا به کاهش نرخ ارز کمک می‌کند. رویکرد‌ها و بازار‌های ارزی، ما را به سمت بازار یکنواخت شده‌ای هدایت می‌کند که به تثبیت شرایط در بازار ارز کمک خواهد کرد، اما نکته مهمی که نباید از قلم انداخت، استقلال بانک مرکزی است.
بعد از التهاب‌های ارزی، بانک مرکزی توانست در سایه استقلال نسبی و عدم دخالت ارگان‌های دولتی تصمیم‌گیری‌های خوب و به دور از شرایط سیاسی اتخاذ کند که این عامل هم به کاهش التهاب‌ها کمک کرد. فلذا، با دقت و بررسی عواملی که برشمرده‌ام می‌توان نسبت به ادامه ثبات در بازار ارز خوشبین بود.
چرا قانون منع به کارگیری بازنشستگان درباره ائمه جمعه اجرا نمی‌شود؟
مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان بی‌تعارف درباره ائمه جمعه نوشت: اگر قانون منع به کارگیری بازنشستگان خوب است، چرا درباره آن دسته از ائمه جمعه که حداقل یکی دو دهه از سن بازنشستگی عبور کرده‌اند، اجرا نمی‌شود؟
نمازجمعه از برکات اسلام است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران احیا شد. در دوران جنگ تحمیلی، نمازجمعه و ائمه جمعه نقش بسیار مهمی در بسیج نیرو‌ها و امکانات برای کمک به دفاع مقدس داشتند. در مقاطع مختلف دهه‌های اول و دوم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تاثیر نمازجمعه و ائمه جمعه در روشنگری برای مقابله با توطئه‌ها بسیار موثر بود. از این پس نیز باید نمازجمعه تقویت شود تا با کارآئی هرچه بیشتر بتواند از انقلاب، آرمان‌ها، ارزش‌ها و تداوم نظام جمهوری اسلامی حمایت کند.
شرط اساسی تحقق این هدف والا که انتظاری کاملاً بجا از نمازجمعه است، اینست که ائمه جمعه، واجدشرایط لازم برای انجام این وظیفه مهم باشند. این شرایط عبارتند از: علم، عقل، تقوا، درک، شناخت صحیح از جامعه، اطلاعات عمومی، آشنائی با سیاست، دلسوز مردم بودن، ساده‌زیستی، مردمی بودن، برخورداری از تحلیل مسائل سیاسی جهان، استقلال فکری، نشاط جسمی و جامع‌نگری. کسی که این ویژگی‌ها را داشته باشد، یک انقلابی واقعی است.
خرده نگیرید که این همه شرط برای امامت جمعه چگونه در یک نفر جمع میشود؟ نگویید، چون کسانی که واجد تمام این شرایط باشند کمیابند؛ بنابراین باید از بخش عمده‌ای از این شرایط صرف‌نظر کرد و به حداقل‌ها قانع شد.
اگر تمام این شرایط در یک نفر جمع باشد، نمازجمعه شرکت‌کنندگان حداکثری خواهد داشت و با حذف شدن هریک از این ویژگی‌ها عده‌ای از حضور در نمازجمعه خودداری خواهند کرد. اینکه در سال‌های اخیر تعداد شرکت‌کنندگان در نماز‌های جمعه کم شده و همواره رو به کاهش است به این دلیل است که نسبت به وجود شرایط لازم در ائمه جمعه مسامحه شده و در نتیجه، نماز جمعه از مسیر واقعی خود فاصله گرفته است. امام جمعه‌ای که به جای پرداختن به مشکلات، تزریق امید به مردم و تحکیم وحدت در جامعه، بر طبل اختلافات می‌کوبد، بذر ناامیدی می‌کارد و پرداختن به حاشیه‌ها را بر متن ترجیح می‌دهد، طبعاً به مخاطبین خود نشان می‌دهد که فاقد بخش عمده‌ای از شرایط لازم برای عهده‌دار شدن مسئولیت امامت جمعه است. متاسفانه اکنون کم نیستند ائمه جمعه‌ای که فاقد بسیاری از شرایط هستند و قدرت جذب مردم و فشرده کردن صفوف را ندارند. برخلاف دوران صدر انقلاب که ائمه جمعه عموماً دارای نفوذ معنوی در مردم بودند.
خوشبختانه در میان ائمه جمعه افراد واجد شرایط و موفق نیز داریم، ولی وجود کسانی که فاقد ویژگی‌های لازم هستند و با سخنانشان مشکل‌آفرینی می‌کنند، چهره کلی نمازجمعه را خدشه‌دار می‌کند. در دهه‌های اخیر انرژی و پول زیادی برای ساختن مصلی در شهر‌های مختلف صرف شده، ولی برای ارتقای سطح کیفی ائمه جمعه سرمایه‌گذاری قابل توجهی نشده است و در نتیجه نمازخانه داریم، ولی نمازگزار نداریم و تعداد نمازگزاران جمعه سراسر کشور در هر جمعه در مقایسه با جمعیت نمازخوان، بسیار ناچیز است. مهم‌تر اینکه وجود جوان‌ها در نمازجمعه بسیار اندک است. این، یعنی ائمه جمعه با نسل کنونی رابطه چندانی ندارند. به جای اینکه بر این واقعیت چشم ببندیم، به این پرسش پاسخ بدهیم که با این وضعیت، چگونه میخواهیم همراهی نسل‌های آینده را با انقلاب و نظام تضمین کنیم؟
یکی از کار‌های خوب آیت‌الله جنتی این بود که از امامت جمعه تهران کنار رفت. هم‌اکنون حداقل در پنج مرکز استان نیاز به کنار رفتن ائمه جمعه بشدت احساس میشود. بعضی به‌دلیل کهولت سن، بعضی به دلیل افراطی بودن و بعضی به دلیل عدم مقبولیت و نداشتن قدرت جذب. در شهر‌های کوچک نیز به یک تجدیدنظر اساسی در مورد ائمه جمعه احساس نیاز میشود و در مجموع این سنگر بسیار مهم و تاثیرگذار برای آنکه بتواند واقعاً تأثیرگذار باشد به یک پالایش اساسی نیازمند است.
چهار سالگی برجام چالش‌ها و دستاورد‌ها
علی اکبر فرازی، سفیر اسبق ایران در رومانی در یادداشتی به مناسبت چهارسالگی برجام در روزنامه آرمان امروز نوشت: با توجه به فرارسیدن چهارمین سال تصویب برجام بهتر است نگاهی به پشت سرمان بیندازیم تا ببینیم توافق هسته‌ای در چه شرایطی امضا شد و پس از آن چه اتفاقاتی به وقوع پیوست. برجام یکی از مشکل‌ترین دوره‌های گفتگو‌های میان ایران و ۱+۵ در تاریخ روابط بین الملل بوده که یک طرف آن ایران بوده اســت. طرف ایرانی از این مذاکرات موفق بیرون آمد. ســناریوی برد-برد که از ابتدا از ســوی ایران اعلام شده بود، می‌توانست و هنوز هم می‌تواند همه طرف‌های درگیر را متقاعد به ادامه راه کند. اما مشــکلاتی در این روند پیش آمد که بخشی از این مشکلات ناشی از تفسیر‌های حقوقی و بخش بزرگی از آن نیز ناشی از تمایلات و خواسته‌های سیاسی بود. بزرگترین مشکل فراروی برجام قرار گرفتن دونالد ترامپ در راس هرم قدرت در کاخ ســفید و اعلام خروج آمریکا از برجام بود که توافق هسته‌ای را با چالش بزرگی مواجه کرد.
چالش بزرگ‌تر آن بود که دیگر متحدین در برجام خصوصا کشور‌های اروپایی نتوانستند در مقابل اراده آمریکا اقدام خاصی داشته باشند؛ لذا بیشتر اقداماتی که از سوی اروپایی ها صورت گرفت چیزی جز وقت کشی نبود. این روند باعث شد تا اجرای برجام روزبه روز با مشکلات بیشتری مواجه گردد. اینجا بود که ایران اعلام نمود گام به گام بخشی از تعهدات برجامی خود را نادیده می‌گیرد.
البته این مسأله به معنای نادیده گرفتن اصل برجام نیست بلکه به معنای دعوت از همه کشور‌های عضو برجام برای مشارکت در زنده نگه داشتن یک دیالوگ بین المللی است. آمریکایی‌ها رفتار خود را آرام آرام به اروپایی‌ها تسری دادند. اروپا جدای از آنکه توان انجام اقدامات مثبت قابل ذکری نداشت، عملا در خط آمریکا و در جبهه ایران هراسی افتاد و برجام را با مشکلات بیشتری مواجه کرد.
آینده برجام در دست کشور‌های عضو برجام است. اگر آمریکایی‌ها خواهان گفت‌وگو وادامه دیالوگ هستند، بهترین چارچوب برجام است؛ لذا بازگشت به برجام این اجازه و فرصت را به آن‌ها می دهد که بتوانند تا مواضع سایر طرف‌ها را بشنوند. اروپایی‌ها اگر در پی حفظ برجام هستند، میتوانند سازوکار روشن‌تر و سریع تری برای مشارکت در برجام پیدا کنند تا اینکه مطمئن شوند برجام به راه خود ادامه می دهد. مشکلاتی که دیگران بر ســر راه برجام قرار دادند، نباید مانع از آن شود که فراموش کنیم برجام دستاورد دیپلماتیک بزرگی بوده است. تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در برجام تیمی قدرتمند با اهداف روشن بود که از سوی نظام ترسیم شد و حرکت کرد. امیدواریم در آینده شاهد نتایج ملموس‌تر برجام باشیم. همان گونه که همگان می‌دانند ورود به برجام و توافق هسته‌ای از ابتدا با اذن و نظارت مقام معظم رهبری صورت گرفته است. تیم مذاکره کننده هسته‌ای تا جایی که توان داشت سعی کرد تا اهداف نظام را مد نظر داشته باشد. از این جهت که تیم مذاکره کننده توانست برجام را به امضا برساند، و این دستاوردی حداکثری بوده است که توانستند ایران را از بند ۷ منشور بیرون آورند. اینکه بعد‌ها مشخصا آمریکایی‌ها مفاد برجام را نادیده گرفتند خیلی به طرف ایرانی بازنمی گردد، بلکه مشکلات را دیگران برای برجام به وجود آوردند. به نظر می‌رسد تیم مذاکره کننده هسته‌ای وظیفه خود را در دیپلماسی چند جانبه به خوبی نشان داده است.
"زمانی که نرخ ( ارز ) بیش از اندازه افزایش یافت، تقاضا برای برخی کالا‌هایی که اساسی نیز نیستند تعدیل شد و ادامه این روند نرخ ارز را پایین آورد"
نوسانات ارزی خود یک مشکل است و با در نظر گرفتن جهت. کلی آن که منفی است نمی توان کسی را قانع کرد که در حال بهبود است.