در مورد نفت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به اوپک برای دستکاری بازار نفت اخطار داد و با اعمال فشار بر عربستان سعودی از این کشور خواست که تولید خود را برای جبران کاهش صادرات ایران در پی تحریم های جدید، افزایش دهد.

جنگ اقتصادی در پی افشاگری اسامی متخلفان، جنوب در صف آب، بیانات فرمانده کل قوا در دانشگاه امام حسین (ع)، فسخ چهل قرارداد در املاک نجومی، دولت روی خط شفافیت، خداحافظی مسی از جام جهانی با آواز خروس‌ها، درس‌های تیم فوتبال ایران برای جامعه دلالان خیابانی یا دلالان سوپرمارکتی؟ آخرین فرصت برجامی ایران به اروپا، نقش سکه‌های طلایی بر تابلو‌های بورس و تحلیل‌هایی درباره سفر روحانی به اروپا از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

در حالی‌ که فشارها از سوی آمریکا بر کشورهای مختلف برای کاهش خرید نفت ایران افزایش می یابد و مقامات و دیپلمات‌های کابینه دونالد ترامپ در کشورهای مختلف، مشغول رایزنی برای این منظور هستند، شکل‌گیری محور روسی ـ سعودی در بازار نفت و در راستای پوشش کاستی نفت ایران در بازار، موضوعی جالب‌توجه است که اکنون تحلیلگران مختلف به آن پرداخته‌اند.

حمایت همه جریان‌های سیاسی از دولت، پشت صحنه FATF نهاد مالی یا اهرم سیاسی؟! انتقاد زنگنه از چوب لای چرخ گذاران قرارداد‌های نفت ی، شمارش معکوس تحریم نفت ی، پشت صحنه دعوا‌های فوتبالی اخیر، جریان انقلابی به دنبال استیضاح یا استعفای رئیس‌جمهور نیست، عقب‌نشینی امریکا از تحریم‌های نفت ی ایران، آبرسانی با تانکر در آبادان و خرمشهر، خداحافظی گوچی و سردار!، هشدار نفت ی ایران به عربستان و جزئیات برگزاری حج ۹۷ از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

با اعلام تحریم نفت ی ایران که از ماه نوامبر امسال اجرایی می‌شود بازار نفت جهانی دچار تلاطم شده است. ترامپ از عربستان سعودی خواسته است تا ظرفیت تولید خود را بیشتر کنند تا کمبود فروش نفت ایران تامین شود. در گزارش خبری بلومبرگ و مصاحبه ای با وزیر نفت کشورمان بیژن نامدار زنگنه، ضمن تاکید بر این تحریم ها می‌گوید که جمهوری اسلامی ایران برای بدترین شرایط آمادگی دارد. گزارش خبری بلومبرگ را در این باره ببینید.

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا روز سه شنبه و در راستای بالا بردن فشار به سایر کشور در جهت عدم سرمایه گذاری در ایران گفت که ایالات متحده به کشورهای جهان گفته است که تمام واردات نفت خود از ایران را از ماه نوامبر متوقف کنند و بعید به نظر می رسد که در این امر کشوری معاف گردد.

خبرگزاری CNBC گزارش داده است که ایالات متحده آمریکا می تواند از روسیه بخواهد تولید نفت را افزایش دهد تا همراه واشنگتن در جهت وضع تحریم های جدید علیه ایران از کمبود عرضه جهانی نفت جلوگیری کند.

شش فرد مسلح به شکل خدمتکار در صبح سی‌ام آذرماه 1354 به جلسه وزیران نفت سازمان اوپک واقع در وین اتریش وارد شدند و شروع به تیراندازی کردند. این گروه با نام گروه «ارتش انقلاب عربی» را ایلیچ رامیرز سانچز ونزوئلایی معروف به «کارلوس شغال» فرماندهی می‌کرد. کارلوس به همراه سه چپ‌گرای آلمانی و انیس نقاش و یکی از همدستانش به شکل خدمتکار به محل اجلاس در وین نفوذ کردند. در 5 دقیقه اول آنها 3 نفر را کشتند و سپس در سالن مواد منفجره کار گذاشتند. مهاجمان، بیش از 80 نفر، شامل 12 وزیر نفت و 68 کارمند و عضو هیأت نمایندگی را به گروگان گرفتند. جمشید آموزگار نخست‌وزیر ایران در سال‌های 1356 تا 1357 که در آن زمان ریاست مجمع سالانه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول و رئیس دوره‌ای اوپک را به عهده داشت نیز در میان این گروگان‌ها بود. او همچنین از طرف ایران به عنوان مذاکره‌کننده ارشد نفت ی در این اجلاس بود. آنها از مقامات اتریشی یک دستگاه اتوبوس با پنجره های پوشیده، یک هواپیما با 3 خدمه و باک پر تقاضا کردند. همچنین تاکید کردند بیانیه‌های آنان از رادیو و تلویزیون اتریش در هر دو ساعت به زبان فرانسوی، قرائت شود. این عملیات در واکنش به دومین «توافق‌نامه جداسازی نیروها» میان مصر و «رژیم صهیونیستی» موسوم به «قرارداد سینای 2» به امضاء رسید که براساس آن، مصر به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای عربی، امتیازات ویژه‌ای را در ازای بازپس گیری بخشی از صحرای سینا از صهیونیست‌ها، به اسرائیل داده بود. توافق مصر و رژیم صهیونیستی و همچنین تعطیلی ایستگاه رادیویی فلسطین در قاهره به دلیل پخش برنامه‌های مخالف با «قرارداد سینای 2» باعث شد که در 15 سپتامبر گروهی از فدائیان فلسطینی سفارت مصر در اسپانیا را اشغال کنند و سفیر، کنسول، وابسته مطبوعاتی و شش کارمند اسپانیایی سفارت را گروگان بگیرند. فداییان فلسطینی که خود را وابسته به سازمان «سپتامبر سیاه»معرفی می‌کردند تهدید کردند که اگر مصر «قرارداد سینای 2» را لغو نکند، گروگان های خود را خواهند کشت. فدائیان، از مقامات مصری که در «کنفرانس صلح ژنو» شرکت کرده بودند، خواستند که با صدور یک بیانیه مشترک این قرارداد را خیانتی به مصری‌ها و خلق عرب قلمداد کنند و مصر نیز سریعاً «مذاکرات ژنو» را ترک کند. سفرای الجزایر، کویت و عراق مذاکراتی را با گروگان‌گیران سفارت آغاز کردند. انور سادات رئیس جمهور وقت مصر در تلگرافی به یاسر عرفات، او را مسئول جان تمامی گروگان‌ها دانست. یک روز بعد، مهاجمان فلسطینی طی توافقی همراه با گروگان‌های خود و سفرای عراق و الجزایر، تحت نظارت پلیس به فرودگاه برده شدند. یک هواپیما آن‌ها را به الجزایر برد و گروگان‌ها در فرودگاه الجزیره آزاد شدند. گروگانگیران وزیران حاضر در نشست اوپک که تحت رهبری فردی به نامایلیچ رامیرز سانچز (با اصالت ونزوئلایی) معروف به کارلوس بودند، در بیانیه‌ای 8 ماده‌ای که تمام آرمان‌های اعراب را در آن ایام در خود داشت، خواستار شعار «سه نه» (نه «معاهده»، نه «مذاکره» و نه «شناسایی رژیم صهیونیستی») مصوب اجلاس سران عرب در خارطوم (1967)، تقبیح هر عملی که به اشغال هر قسمتی از سرزمین فلسطین مشروعیت ببخشد و... شدند. آنها دیپلمات‌ها را به سه دسته دوست، بی‌طرف و دشمن تقسیم کردند که دوستان شامل الجزایر، عراق و لیبی و دشمنان شامل ایران، عربستان، امارات متحده عربی و قطر بودند. حمله‌کنندگان نام «سازمان بازوی انقلاب عرب» را بر خود نهاده بودند. کارلوس از دولت اتریش درخواست هواپیما کرد تا گروگان‌ها را به هر جا خواست ببرد و از این کشور خواست بیانیه‌ای درباره آرمان فلسطین هر دو ساعت از رادیو و تلویزیون اتریش پخش کند و گرنه ابتدا زکی یمانی و جمشید آموزگار را خواهد کشت و بعد سالن را منفجر خواهد کرد.سرانجام مقامات پس از چند ساعات مذاکره بی‌حاصل به خواسته گروگانگیران تن دادند و گروگان گیرها به همراه دریافت بین پنج تا پنجاه میلیون دلار آمریکا همراه با گروگان‌هایشان با اتوبوس به سمت فرودگاه و سپس با هواپیما به سمت الجزایر حرکت کردند. آنها در الجزایر برخی گروگان‌های عرب را آزاد کردند و به سوی لیبی حرکت کردند. اما در لیبی هواپیمایی جهت حرکت به سمت عراق در اختیارشان قرار نگرفت و به ناچار پس از اینکه نتوانستند در تونس فرود بیایند مجدداً به الجزایر بازگشتند و در نهایت پس از آزادی گروگان‌ها در الجزایر، گریختند. تأثیر این حادثه چنان بود که اوپک تا 25 سال اجلاسی در این سطح و گستردگی حضور برگزار نکرد. تصاویری از این گروگان گیری که پس از سه روز در دوم دی ماه 1354 به پایان رسید را در تابناک می‌بینید.

کشورهای اوپگ و غیراوپک برای افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت توافق کردند و ایران نیز با رعایت یک فرمول با این توافق همراهی کرد. بر مبنای استدلال برخی اعضای کمیته نظارتی اوپک و‌ غیر اوپک (JMMC)، پایبندی‌ اوپکی ها‌ به توافق کاهش تولید بیش از ۱۵۰درصد بوده، به همین خاطر پیش از این، به جای ۱/۸ میلیون بشکه، ۲/۸میلیون بشکه از تولید نفت در بازارها کم شده بود و آنها با این استدلال به دنبال افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت بودند. ایران با این توافق همراهی کرد، مشروط به اینکه اگر کشوری نتوانست سهم خود در یک میلیون بشکه جدید را پر کند، این سقف خالی بماند و در عین حال کشورها بتوانند سهم خود را به دیگر کشورها واگذار کنند. در واقع اگر کشوری چون ایران نتواند سهم خود را در یک میلیون بشکه جدید پر کند، این سهم خالی می‌ماند و تولید به یک میلیون نخواهد رسید و بدین ترتیب ساختار سهمیه بندی اوپک حفظ شد. با این مدل توافق احتمالاً شاهد تولید نفت بین 500 تا 600 هزار شبکه در روز خواهیم بود که طبیعتاً بر قیمت نفت تاثیر خواهد گذاشت. گزارش رضا زندی از محل مذاکرات و توضیح این خبرنگار تخصصی حوزه نفت را به همراه بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران را پس از این توافق می‌بینید.

کشورهای اوپگ و غیراوپک به دنبال افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت هستند؛ افزایش تولیدی که دست آمریکا را برای فشار به خریداران نفت ایران برای جایگزینی نفت دیگر کشورها به جای نفت ایران را باز می‌کند و از این منظر به نفع ایران نیست. آمریکا در دوران پیش از برجام، شماری از کشورهای خریدار نفت ایران را مشروط به اینکه هر شش ماه دست کم 20 درصد از خرید نفت خود را از ایران کاهش دهند، از شمول تحریم‌ها مستثنی کرده بود. بدین ترتیب بود که کاهش مستمر میزان فروش نفت ایران بدون شُک به بازار نفت و با حفظ نسبی قیمت نفت رخ داد. اکنون نیز دولت آمریکا احتمال به دنبال همین روش می‌رود و یک میلیون تولید مازاد نفت ، دست آمریکایی‌ها را باز می‌کند. با توجه به اینکه سیاست ایران مخالفت با افزایش تولید است، زنگنه جلسه کمیته نظارتی اوپک و‌ غیر اوپک را به دلیل که احساس کرده مباحث به سمت افزایش تولید نفت پیش می رود، ترک کرده است. وزیر نفت ایران قصد دارد به هر ترتیب ممکن جلوی افزایش تولید نفت را که مسیر تحریم ایران را هموار کند بایستد. بنابر ادعای برخی اعضای کمیته نظارتی اوپک و‌ غیر اوپک (JMMC)، پایبندی‌ اوپکی ها‌ به توافق کاهش تولید بیش از ۱۵۰درصد بوده، به همین خاطر پیش از این، به جای ۱/۸ میلیون بشکه، ۲/۸میلیون بشکه از تولید نفت در بازارها کم شده بود و آنها با این استدلال به دنبال افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت هستند. با توجه به آنکه تصمیمات اوپک باید با اجماع همه اعضاء صورت پذیرد، احتمال دور زدن سازوکار اوپک و افزایش تولید برخی کشورها خارج از این چارچوب وجود دارد. گزارش چند بخشی رضا زندی خبرنگار حوزه نفت که «تابناک» در یک گزارش تجمیع کرده درباره آنچه در وین محل برگزاری اجلاس اوپک می‌گذرد را می‌بینید.

با توجه به فرارسیدن نشست سرنوشت ساز اوپک و هم پیمانان آن در روز جمعه هفته‌ی جاری در وین اتریش و تأثیرات احتمالی تصمیم این نهاد بر قیمت جهانی نفت ، این نوشتار در سه بخش به بررسی روند تحولات چند ساله‌ی اخیر در بازار نفت پرداخته و موضع احتمالی کشور‌های عضو این نهاد در نشست آتی اوپک را به بحث و بررسی خواهد گذاشت.

بر اساس گزارش های منتشر شده، گفته می شود که هند از این پس پول نفت وارداتی از ایران را با هدف دور زدن فشارهای اقتصادی آمریکا علیه این کشور به روپیه (واحد پول هند) پرداخت خواهد کرد. 

بر اساس گزارش های منتشر شده، دولت لبنان تصمیم دارد در دریای مدیترانه اقدام به اکتشاف مخازن جدید نفت و گاز کند. این در حالی است که تا کنون ‌رژیم صهیونیستی نسبت به این موضوع اظهار نظر نکرده اما پیش از آن دولت لبنان را در خصرص اقدام به اکتشاف نفت در نواحی مورد مناقشه تهدید کرده بود.

سرگذشت صنعت نفت ایران

روز دوشنبه قیمت نفت آمریکا نسبت به قیمت بسته شده در اواخر روز جمعه ( آخرین روز هفته کاری گذشته) افزایش یافت و به ۷۱.۵۷ دلار رسید. از دلایل افزایش قیمت نفت در روز جاری می توان به افزایش شاخص سهام برخی کالاهای اساسی در بازار بورس پس از کاهش تنش های اقتصادی میان آمریکا و چین اشاره کرد.

بر اساس گزارش های منتشر شده، وزیر اقتصاد هند ضمن اظهار نگرانی در مورد افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی گفته که هنوز برای پیش بینی کردن تاثیر تحریم های آمریکا بر روی واردات نفت کشورش از ایران بسیار زود است.

بعد از پیمان شکنی ترامپ و خروج یکطرفه او از برجام، نگرانی ها در مورد افزایش قیمت جهانی نفت افزایش یافته است، در این برنامه از شبکه آمریکایی فاکس نیوز پیش بینی می شود نفت وست تگزاس اینترمیدیت به بشکه ای 70 دلار و بیشتر برسد. آیا تاثیرات منفی اقتصادی خروج آمریکا از برجام بر آمریکا رو به افزایش خواهد بود؟

به گفته ی سهیل محمد المزروعی وزیر نفت امارات متحده عربی، کشورهای بیشتری باید به جمع نهاد اوپک و همپیمانان آن با هدف اجرای قرارداد کاهش تولید نفت اوپک و در نتیجه ی آن کاهش مازاد عرضه ی نفت بر تقاضای این محصول ملحق شوند. 

به گفته ی یکی از متخصصان بازار مبادلات ارزی، معمر قذافی رهبر سابق لیبی قصد داشت که تسلط دلار بر بازار خاورمیانه را با ایجاد کردن واحد پول دینار با پشتوانه ی طلا از بین ببرد اما در کار خود موفق نبود. این در حالی است که چین این شانس را دارد که راه قذافی را ادامه داده و در آن موفق باشد.