سخنان دیروز رئیس‌جمهور درباره تحریم‌ها با بایکوت جالبی در صفحه اول
روزنامه‌های هوادار دولت مواجه شده و در مقابل به تیتر اول روزنامه‌های مخالف
مذاکرات هسته‌ای تبدیل شده است. بلاتکلیفی ماجرای حضور زنان در ورزشگاه، خیز
برداشتن گروه‌های مختلف به سوی انتخابات امسال مجلس و تحولات اقتصاد دیگر موضوعات
مهم مطالب روزنامه‌های دوشنبه هستند.
در ادامه روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های دوشنبه را می‌خوانید.
تیتر اصلی کیهان یعنی «حل همه مشکلات در گرو مذاکرات حتی آب خوردن!»
به مطلبی اختصاص دارد که در شروع آن امده است: رئیس‌جمهور طی سخنانی حل انواع و
اقسام مشکلات کشور را از محیط زیست گرفته تا آب شرب مردم به رفع تحریمهای ظالمانه
غرب منوط دانست.
نکته طنز آمیز درباره کیهان این است که در زیر این تیتر تصویری از
تظاهرات در اوکراین با عنوان «ما گرسنه‌ایم/ شعار مردم اوکراین علیه دولت نارنجی»
امده و در توضیح آن نوشته شده است که هزاران اوکراینی با برگزاری تظاهرات علیه
دولت نارنجی این کشور با فریاد «ما گرسنه‌ایم» خواستار استیضاح و استعفای دولت
غربگرای این کشور شدند.
سرمقاله کیهان را هم محمد ایمانی با عنوان «سهم دشمن و دوست در تحریف
امام(ره)» نوشته که در بخشی از ان امده: تشیع لندنی، عقبه اسلام آمریکایی و التقاطی
است. بی‌علت نیست که وقتی فتنه 88 سر برآورد، اتاق فکر آن در لندن با حضور 5
روشنفکر التقاطی اعلام موجودیت کرد. این حلقه
(شامل کدیور و سروش و عبدالعلی بازرگان و...) طیفی از بقایای نهضت آزادی،
باند مهدی هاشمی در قم، افراطیون کارگزاران و مشارکت و حلقه کیان) را دور هم جمع
کرده بود. سایت حلقه لندن 5 خرداد 1392 در یادداشتی قابل تأمل خواستار تحریف شخصیت
امام خمینی و مصادره به مطلوب آن برای انتقام‌گیری از امام و رهبری میشود. عنوان
مقاله «آیت‌الله خمینی در برابر آیت‌الله خمینی»! است و نویسنده راز این تحریف را
در محبوبیت شخصیت امام می‌داند.
جمهوری اسلامی از سخنان دیروز رئیس‌جمهور تیتر اول «تلاش برای رفع
تحریمهای ظالمانه، حرکت در مسیر استقلال و ایستادگی است» انتخاب کرده است. سرمقاله
جمهوری اسلامی با عنوان «ماهیت مشترک آل سعود و صهیونیست‌ها» باز هم به مسائل
منطقه و نزدیکی عربستان و رژیم اسرائیل اختصاص دارد و در بخشی از ان امده: ماجرای
جنگ 33 روزه علیه لبنان و جنگ 22 روزه علیه فلسطین را چه کسی فراموش کرده است؟ همه
می‌دانند که اصرار اصلی برای تداوم آن، عمدتاً از جانب ریاض بود و خشم آل سعود از
شکست صهیونیست‌ها از مقامات ارشد تل آویو هم بیشتر بود. اما آنهمه خیانت و خباثت
آل سعود و همدستی آشکار و نهان با صهیونیست‌ها راه به جائی نبرد و قطعاً از این پس
نیز سرنوشت طرح‌های مشترک آنها همین خواهد بود. اصرار به «تغییر نظام ایران» و
«تشکیل یک کشور کردی» هم طرح جدیدی نیست و قدمت آن به دهه‌های قبل باز می‌گردد.
گروه حقوق و قضا روزنامه قانون در شروع گزارشی در باره حضور زنان در
ورزشگاه با عنوان «زنان همچنان بلاتكليف» نوشته است: 10 روز ديگر تيم ملي واليبال
ايران ميزبان تيم ملي آمريكا خواهد بود و همچنان حضور زنان در ورزشگاه‌ها در هاله‌اي
از ابهام قرار دارد. طي سال‌هاي اخير يك موضوع بسيار عادي به مسئله‌اي پيچيده
تبديل شده است و از چالش‌هاي مهم دو دهه
اخير دولت‌ها بوده است هرچند در رابطه با مسابقات فوتبال اين چالش در بسياري از
بازي‌هاي مهم وجود داشته است و نخستین
حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران به بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶
بازمی‌گردد. در این بازی که ایران به جام‌جهانی صعود کرد، علاوه بر زنان، رئيس
دولت اصلاحات نیز از تماشاگران ویژه بود.
در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت با ارسال نامه‌ای به رئیس
سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. این
نامه با اظهارنظرهای متفاوتی در میان مسئولان کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و
خبرگزاری‌های خارجی همراه شد. احمد خاتمی، خطیب نماز جمعه تهران مهم‌ترین عامل
مخالفت روحانیون با حضور زنان در ورزشگاه‌ها را اهمیت رعایت حجاب و عفاف دانست و
گفت نمی‌توان تضمینی بر رعایت آن در صورت حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تماشای
مسابقات ورزشی داد. البته در ۱۲ ارديبهشت سال جاري برای اولین بار در ایران؛ درهای
ورزشگاه روی زنان در قم باز شد و زنان قمي توانستند در بازی صبای قم، نساجی
مازندران به ورزشگاه بروند.
دیگر مطلب مهم قانون گفت و گویی با سید علی صالحی در آستانه شصت
سالگی وی با عنوان « درد سانسور همه چيز را ويران می‌كند» است. قانون همچنین در
مطلبی با عنوان «جدایی کابینه از محمود» به تشکیل حزب از جانب برخی از اعضای دولت
سابق پرداخته و از جمله نوشته: در روزهایی که محمود احمدی نژاد به جلسات ولنجک و
جنت آباد بسنده كرده، عده ای از وزرا و
معاونان او راه خود را از سمت ولنجک به سوی دیگری کج کرده‌اند و جبهه ای جدا از او
تشکیل داده اند.یکی از نزدیکان احمدی نژاد درحالی خبر از تاسیس «جبهه یاران کارآمدی
وتحول ایران اسلامی»داده است که به گفته
او هیچ مشورتی با احمدی نژاد برای تاسیس این مجموعه گرفته نشده است. این
چهره نزدیک به احمدی‌نژاد، روز گذشته در مصاحبه با جماران از تاسیس حزب«يكتا»
توسط نزدیکاني كه حالا ديگر از مخالفان احمدي نژاد هستند، خبر داد و گفت:جمعی از وزیران
ومعاونان رئیس دولت نهم ودهم تصمیم گرفته‌اند مجموعه‌ای تحت عنوان «جبهه یاران
کارآمدی وتحول ایران اسلامی» که مخفف آن «یکتا»ست را تاسیس کنند اما این مجموعه هیچ
ارتباطی به گفتمان بهار و احمدی نژاد ندارد. وی در ادامه افزود: برای تاسیس این
مجموعه هیچ نوع استمزاج ونظرخواهی ازاحمدی نژاد صورت نگرفته است واین موضوع اصولا
به آقای احمدی نژاد یا نزدیکان وی ارتباطی ندارد؛ درواقع این موضوع ابتکاري است که
ازطرف وزیران ومعاون رئیس جمهور دولت قبل صورت گرفته است.
روزنامه دولتی ایران تیتر اصلی خود را به «تغییرات در کنکور 94»
اختصاص داده است و سخنان رئیس‌جمهور را در مطلبی با تیتر « زنجیر تحریم را از پای
محیط‌زیست باز می‌کنیم» پوشش داده است. سرمقاله ایران با عنوان «دوران بی‌مسئولیتی
در قبال محیط‌زیست گذشته است» را سید محمد مجابی معاون توسعه مدیریت و امور مجلس
سازمان حفاظت محیط زیست نوشته ولی از آن مهم‌تر یادداشتی با عنوان « یارگیری
علیه مذاکره هسته ای از خیابان تا اتاق خبر» به قلم آفرین چیت‌ساز اول است
که در شروع ان آمده: جریان موسوم به دلواپسان بعد از آنکه طرح اعتراض خیابانی‌شان
علیه مذاکره هسته‌ای با تدبیر مراجع نظام متوقف شد این بار برنامه جدیدی را در فضای
رسانه‌ای بویژه شبکه‌های اجتماعی کلید زده‌اند، در این مرحله آنها جمع‌آوری امضا و
تومار و به اصطلاح «نظرخواهی عمومی» را جایگزین واکنش‌های خیابانی کرده‌اند. اتفاق
جالب اینجا است که در این طرح نظرخواهی یا یارگیری علیه تیم مذاکره‌کننده به سراغ
کسانی رفته‌اند که اساساً به اعتبار شغل و حرفه‌شان هیچ نسبتی با سیاست خارجی
ندارند و از آنها خواسته میشود درباره موضوعی اعلام موضع کنند که تخصصی‌ترین و فنی‌ترین
بخش مذاکرات هسته‌ای (نوع دسترسی به مراکز هسته‌ای و امنیتی ایران) است.
در این مرحله آنها سعی می‌کنند پازل جنگ تبلیغاتی علیه تیم مذاکره‌کننده
را با افرادی نام آشنا در بخش‌های هنری یا فرهنگی جامعه پرکنند. البته نوع استفاده
ابزاری از اهل هنر و فرهنگ مسبوق به سابقه است. ریشه این نوع کامجویی‌های سیاسی به
تفکری بر می‌گردد که هنر و هنرمندان را ابزاری در خدمت سیاست می‌بیند که باید از
شهرت و اعتبار آنها در برهه‌های انتخابات و بزنگاه کشاکش‌های سیاسی بهره جست. این
در حالی است که تجربه نشان می‌دهد در این نوع حرکت‌ها هنر، گره‌ای از مشکلات اهل سیاست
نمی‌گشاید، بلکه موجی از بدبینی و بیزاری میان نسل فرهیخته نسبت به اهل قدرت پدید
می‌آید. تندروها در بزنگاه انتخابات خرداد 92 نیز برای یارگیری از برخی اهل هنر خیز
برداشتند اما اکثریت بزرگان این عرصه چون آثار افراطی‌گری دولت پیشین را در عرصه‌های
بین‌المللی لمس کرده بودند دست رد به سینه آنها زده و رو به اردوگاه اعتدال
نهادند.
دیگر مطلب مهم روزنامه ایران گفت و گویی با قاسم افتخاری پایه‌گذار
درس استراتژی‌های نظامی با عنوان «بنیان برنامه هسته‌ای ایران واقع‌گرایانه است»
است.
در روزنامه اطلاعات که تیتر اصلی آن « باید به خاطر صدماتی که به طبیعت
زده‌ایم توبه کنیم» است، مطلب مهم یادداشت محمدکاظم سجادپور با عنوان «فضاي عمل
بازيگران منطقه‌اي» در ادامه سلسله یادداشت‌های مربوط به تحولات در خاورمیانه است
که در بخشی از ان امده: در خصوص امكان بيشتر نقش‌آفريني بازيگران منطقه‌اي بايد
گفت نه در دوران بعد از جنگ جهاني اول و جنگ جهاني دوم و نه در خاورميانه، اين قدر
محيط عمل بازيگران منطقه‌اي باز نبوده است. در واقع از بعد از جنگ اول تا پايان
جنگ سرد در 1991، اصلي‌ترين بازيگران در منطقه خاورميانه، بازيگران فرامنطقه‌اي
بودند. ولي به مرور نقش بازيگران فرامنطقه‌اي و بينالمللي كمتر شده است و خلأ
بازيگري آنها بتدريج توسط بازيگران منطقه‌اي پر شده است. به‌عبارت ديگر انسداد
سيستم بينالمللي كه بر خاورميانه سيطره داشت، كم شده و نتيجه عملي اين رفع
انسداد، بازشدن محيط در مقابل بازيگران منطقه‌اي مخصوصاً قدرت‌هاي منطقه‌اي بوده
است.
اما جالب آنكه بازيگران منطقه‌اي، به‌نظر مي‌رسد كه بعضاً آمادگي
پذيرش نقش‌آفريني منطقه‌اي را ندارند يا نقش‌آفريني آنها هنوز در قالب نگاه كهن و
جنگ سردي صورت مي‌پذيرد و اين در حالي است كه دنياي جنگ سرد به پايان رسيده است.
اين پديده مخصوصاً در بين بازيگران عرب منطقه مشهود است. براي آنها چسبيدگي به
قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي آنچنان ساختاري شده كه تصور فضاي عمل مستقل دشوار است. ولي
بايد در نظر داشت كه نوع بازيگران منطقه‌اي به آمادگي براي زيستن در محيط جديد
سياسي در منطقه را ندارند. توضيح آنكه قدرت با مسئوليت همراه است و مسئوليت‌پذيري
در تعاملات قدرت، نيازمند نوعي پختگي و نبوغ در تصميم‌گيري و احتياط استراتژيك
است. به جز موارد استثنائي، وجه غالب در فضاي بازي بازيگران منطقه‌اي عدم آمادگي
در مديريت شرايط نوين است. رفتار بازيگراني مانند تركيه و قطر در بحران‌هاي دنياي
عرب در چندسال گذشته، با هيچ استاندارد و ضابطه‌اي پخته و سنجيده قلمداد نمي‌شود.
ابتکار از جمله روزنامه‌هایی است که گزارش سردار باقرزاده در باره
175 شهید غواص را در مطلبی با عنوان «در آن بحرید کاین عالم کف او است/ زمانی بیش
دارید آشنایی» همراه با تصویری در صفحه اول پوشش داده است.
این روزنامه «انتقاد تند رئیس‌جمهور از کسانی که باعث اعمال تحریم ها
شدند» را در تیتر اول خود یعنی «خیانت در حق مردم» پوشش داده است. سرمقاله ابتکار
را هم احمد شیرزاد با عنوان «راه مقابله با گروه‌های فشار، بردباری است» نوشته که
در شروع ان امده: اعمال محدودیت‌های فرهنگی برای هنرمندان بخش‌های مختلف در ایران یک
عقبه‌ی تاریخی دارد. جریانی همواره فکر می‌کند آن‌چه می‌گوید درست است در حالی که
همه‌ی حقیقت نزد یک نفر یا جمع نیست. به واقع درستی و نادرستی ایده‌ها و دیدگاه‌ها
در گذر زمان معلوم میشود و از رهگذر تعاطی افکار و مباحثه و گفت‌وگو می‌توان به
درستی یا نادرستی دیدگاه‌ها و افکار پی‌برد. این رویکرد که کسانی خودشان را بر حق
بدانند و معتقد باشند نظرشان درست است و به همین بهانه دیگران را از طرح دیدگاه و
نظرشان محروم کنند اشتباه است. جریانی که امروزه از آنها به عنوان «دلواپس» یاد
میشود، در واقعا همان «گروه فشار» است.
این جریان در ادوار مختلف از طریق اعمال فشار و قوه‌ی قهریه دنبال پیش‌بردن
اهداف و دیدگاه‌شان در عرصه‌ی سیاست و اجتماع هستند. این جریان حرفی غیر از خودشان
را بر نمی‌تابند و این روش غلط است و کسانی که این روش را اعمال می‌کنند جای تردید
نیست که ضرر می‌کنند. به اعتقاد من باید این وضعیت و رفتار‌ها را تحمل کرد و بهترین
راه‌حل برای مقابله به این جریان صبوری و تحمل است و نباید با بی‌صبری برخورد کرد.
با آگاهی بخشی و مباحثه و به چالش کشیدن این رفتار‌ها در رسانه‌ها و فضای عمومی در
یک فضای فرهنگی پویا باید حل‌شان کرد. من مثالی از سال‌های دهه‌ی هفتاد می‌زنم در
آن سال‌ها فیلم «آدم برفی» اکران شد و اکبر عبدی در نقش یک خانم بازی می‌کرد و اما
این فیلم به مذاق کسانی خوش نیامد در حالی که هیچ مضمون سیاسی نداشت. بسیاری از
انتقادها و اعتراض‌ها از طرف گروه فشار جلو سینما‌ها در گرفت. زمانی گذشت و اعتراض‌ها
خوابید و این فیلم هم از تلویزیون پخش شد و الان یادآوری این خاطره خنده‌دار است.
اما در گذر زمان این حساسیت‌ها بر طرف شد. با گذر زمان و به تدریج بسیاری از این
تندرو‌ی ها در جامعه هضم میشود و برای مقابله با این دست رفتار‌ها از رویکرد رادیکال
باید پرهیز کرد. در عین‌حال باید این دست رفتار‌ها نقد شود. به اعتقاد من الان
وزارت ارشاد در برخورد با این دست رفتار‌ها و جریان‌ها روش درستی را در پیش گرفته
است.
در پایان این که، خراسان که شکست انتخاباتی اردوغان را به عنوان تیتر
نخست خود انتخاب کرده، سرمقاله خود با عنوان «سخنانی خلاف تدبیر و امید» و به قلم
مهدی حسن‌زاده را به انتقاد از سخنان دیروز رئیس‌جمهور اختصاص داده و از جمله
نوشته: ترديدي نيست که تحريم ها اقتصاد کشور را با فشار و محدوديت هاي جدي مواجه
کرده است اما بحث بر سر اين است که تا چه ميزان مشکلات اقتصادي کشور معلول تحريم
ها بوده است. آيا اقتصاد ايران قبل از تحريم ها شرايط ايده آلي داشته است. آيا
محيط زيست، صنعت، بانک ها و حتي منابع آبي کشور قبل از تحريم ها در وضعيت مناسبي
قرار داشته است و پس از تحريم ها دچار مشکل شده است؟ اگر درياچه اروميه دچار
خشکسالي مي شود به علت تحريم هاست يا برداشت بي رويه از منابع آبريز اين درياچه
براي کشت محصولات آب بر، درياچه اروميه را به شوره زار تبديل کرده است. آيا صنعت
گرفتار روزمرگي، دور از نوآوري، بيگانه با دانشگاه، پر هزينه، انحصاري و
غيررقابتي، بايد صرفا منتظر رفع تحريم ها باشد يا به نيروهاي داخلي که ايده هاي نو
و خلاقانه مي پرورانند تکيه کند. آيا درمان نظام بانکي بيمار با معضلاتي نظير عدم
شفافيت در گردش مالي وجوه، ضعف جدي نظارت و فسادهاي ريز و درشت و هدر رفت منابع در
قالب معوقات بانکي کلان، فقط با داروي رفع تحريم ها ممکن است؟ اگر بابک زنجاني به
گفته مسئولان دولتي محصول تحريم ها (و شايد محصول عدم نظارت صحيح در اجراي روش هاي
دور زدن تحريم ها) بود، آيا فساد 3 هزار ميلياردي مه آفريد محصول معضلات داخلي
نظام بانکي نبود؟
