به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز در حالی چاپ و منتشر شد که صـدای زلال معـترضـان آب و واکنشها به تجمع مردم اصفهان، پایان ممنوعیت تردد شبانه، بازگشت تمام دانشآموزان به مدرسه از فردا و سهم ۵۲ درصدی همسایگان از مبادلات تجاری ایران در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
هادی محمدی طی یادداشتی در شماره امروز خراسان با عنوان نزدیک شدن به زمان طلایی در مذاکرات هستهای نوشت: گفته شده تا ۷۲ ساعت پس از وقوع یک زلزله، زمان طلایی برای حداکثر زنده یابی از زیرآوارماندگان است و هر چه این ساعات بیشتر میشود احتمال زنده ماندن هم کمتر. در مذاکرات بین المللی این ساعات طلایی بالعکس است یعنی طرفین هر میز مذاکرهای بعد از تعیین زمان مذاکره، سعی دارند تا آخرین روزها و ساعات نزدیک به مذاکره، هرچه میتوانند دست خود را از ابزارهای مذاکراتی پر کنند تا پشت میز گفتگوها بتوانند آن ابزارها را به امتیاز برای خود بدل سازند. دقیقا دو هفته دیگر، ۸ آذر است و طبق قرار قبلی، مذاکره کنندگان ارشد ایران و ۱+۴ به صورت مستقیم و مذاکره کننده آمریکا به صورت غیرمستقیم و از طریق ۱+۴ به وین میآیند. این دوهفته زمان طلایی این مذاکرات هستند و همه طرفها به ویژه ایران و آمریکا سعی دارند تا میتوانند از این زمان برای پر کردن دست خود استفاده کنند و از ابزارهای کسب شده برای یافتن امتیاز از میان آوار برجام و مذاکرات قبلی وین سود ببرند. مثلا رابرت مالی مسئول ایران در وزارت خارجه آمریکا به تازگی در تور منطقهای خود تلاش کرد تا این پیام را به ایران منتقل کند که در روند مذاکرات جدید، آمریکا ماموریت دارد تا نگرانیهای کشورهای عربی منطقه خلیج فارس راجع به ایران را دنبال کند و به نوعی رویکرد مذاکراتی آمریکا را به روندهای منطقهای پیوند بزند از سوی دیگر او به سرزمینهای اشغالی نیز سفر داشته تا پیام قاطعی برای ایران و همراهی رژیم صهیونیستی با آمریکا را نمایش دهد.
در بخش غیردیپلماتیک نیز برخی مقامات آمریکایی به طعنه از وجود گزینههای دیگر سخن میگویند و در جایی که نمیخواهند خودشان به صراحت ایران را تهدید نظامی کنند، عناصر اسرائیلی را جلو میاندازند تا مثلا در حوزه فضاسازی برای خود از ابزار تهدیدات این رژیم هم بهره برده باشند. در کنار این همراه سازی عربی و عبری و تهدیدات صریح و پنهان، با در لفظ انداختن عباراتی همچون «توافق موقت» سعی میکنند خود را حامی مذاکرات و دارای طرح نو برای خروج از بن بست نشان دهند تا در صورت هر شکست احتمالی، ایران متهم میدان لقب بگیرد. همه اینها در کنار فشارهای حقوق بشری به تهران که نشانه هایش را در قطعنامه مجمع عمومی و بیانیه شورای حقوق بشر سازمان ملل و برگزاری دادگاه نمایشی آبان ۹۸ در لندن شاهد بودیم تلاش دارند تا موضع خود را در مذاکرات ۲۹ نوامبر قوی نشان دهند.
در سوی مقابل، اما ایران به اقدامات فنی هستهای خود که دو سال و نیم قبل آغاز کرده و یک سال است شدت بخشیده ادامه میدهد تا جایی که بدون نظارت فراپادمانی ۲۲ دوربین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و بازرسان این نهاد، توانسته است بیش از ۲۱۰ کیلو uf۶ با غنای ۲۰ درصد و بیش از ۲۵ کیلو UF۶ با غنای ۶۰ درصد تولید کند و ظرفیت غنی سازی را به بیشترین حد از زمان غنی سازی در ایران، یعنی ۱۶ هزار سو برساند. همچنین براساس گزارش برجامی اخیر آژانس، کارخانه ساخت فلز اورانیوم ایران در اصفهان نیز آماده بهره برداری است و همه اینها نشان میدهد ایران اگر اراده کند در آستانه ایجاد یک نگرانی بزرگ امنیتی برای اروپا و آمریکا خواهد بود. جمهوری اسلامی در کنار اقدامات فنی خود با دادن اجازه به رافائل گروسی مدیرکل آژانس که در هفتههای اخیر مواضع غیر سازندهای علیه تهران داشت، به نوعی بازی چماق و هویج را اجرا کرده و در کنار چماق پیشرفت سریع هستهای خود، هویج راه دادن گروسی به تهران را در آستانه نشست فصلی آژانس به اجرا گذاشته است. همچنین استدلال منطقی ایران مبنی بر این که آمریکا طرف برهم زننده برجام بوده است و اروپاییها با دنباله روی از واشنگتن به شکست برجام کمک کرده اند، در کنار صبر یک ساله ایران که نشانه روشنی از تمایل تهران به حفظ توافق هستهای است، مهمترین برگ برنده مذاکراتی ما در کنار ابزارهایی است که پیشرفت برق آسای صنعت هستهای برای کشورمان به دست آورده که باید توسط مذاکره کنندگان ایرانی به خوبی استفاده شود.
طرفهای مقابل میدانند ایران دیگر به راحتی وعدههای آنها و حواله کردن اقدامات به بعد از انجام تعهدات هستهای خود را قبول نمیکند و شرایط منطقه و جهان و درگیریهای سیاسی و اقتصادی میان کشورهای بزرگ و صنعتی هم نشان از تغییرات بزرگی است که اجماع سازی ایالات متحده را آن چنان که در دهه ۹۰ شمسی میتوانست اجرا کند، بسیار سخت کرده است بنابراین یک راه مهم، برد- برد و کم هزینه بیشتر ندارد و آن پایان دادن به رفتارهای غیراصولی که تنها وقت همه را تلف میکند و التزام واقعی به لغو تمام تحریمها در چارچوب برجام است.
روزهای پیش رو همزمان با طلایی بودن از جهت قدرت بخشی به ابزارهای دیپلماتیک ما میتواند خطرناک، از جهت افتادن در دامهایی باشد که محورهای ضد ایرانی همچون تندروهای آمریکایی، صهیونیستها و سعودیها چیده اند. به نظر میرسد تیم مذاکراتی ایران که همچنان در حال کامل شدن است و خبرهای جدید رسیده از ترکیب، نشانههای خوبی از حضور افراد متبحر دارد، باید با دقت کامل مراقبت کند تا ضمن توجه به دامهای دیپلماتیک و بازیهایی همچون پلیس خوب و بد در میان ۱+۴ و آمریکا با توجه به این نکته که در ارائه طرحها و پیشنهادهای خود کاملا محاسبه شده و با در نظر گرفتن جلوگیری از اجماع سازی رقیب گام بردارد، از قبول وعدههایی که امکان عملیاتی شدن نداشته و تنها به شکست مذاکرات به هزینه ایران میانجامد، پرهیز کند. بهترین راه برای دور زدن چنین حقهای، داشتن شاخصهای قابل اندازه گیری و راستی آزمایی است که با توجه به تجربه برجام، پیش روی ما قرار دارند.
سیدحسن موسویچلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه آرمان ملی نوشت: یکی از موضوعاتی که بیش از دو دهه است در ایران مورد تمرکز بیشتری واقع شد؛ یعنی به طور خاص اگر بخواهیم بگوییم از سال ۷۸ که اورژانس اجتماعی تشکیل شد، موضوع حمایت از کودکان در برابر هر نوع مخاطره و آزاری است. موضوعی که به دلیل اهمیتی که دارد در سازمانهای جهانی هم به آن توجه شده و یک روز را با عنوان پیشگیری از کودکآزاری که ۱۹ نوامبر و معمولا برابر با ۲۸ یا ۲۹ آبان است را از سال ۲۰۰۰ تعیین و نامگذاری کردند. ما هم در کشور خودمان به اهمیت این موضوع پی بردیم و به همین دلیل سازوکارهای متعدد و متفاوتی برای حمایت از کودکان در معرض آزار یا آزاردیده طراحی و برنامهریزی کردیم. یکی از اقدامات خوبی که انجام شده بود، طبیعتا تاسیس اورژانس اجتماعی از سال ۷۸ با سازوکاری که اورژانس اجتماعی دارد، بود. کار دیگری که انجام شد، تصویب قوانین مختلف و مرتبط از جمله قانون حمایت از اطفال و نوجوانان است که سال ۹۹ بعد از ۱۹ سال تصویب و آئیننامه اجراییمرتبط با این موضوع نوشته شد. آنچه به بهانه امروز مهم است، ساختار برنامههای ما در حوزه حمایت از کودکان در معرض آزار است که باید به گونهای باشد که هم برای پیشگیری سطح یک یعنی اطلاعرسانی و آگاهسازی با هدف پیشگیری از وقوع چنین آسیبی تلاش شود. طبیعتا باید از همه ظرفیتها به طورمستمر استفاده شود. آموزش و پرورش یکی از بهترین بسترها برای آموزش در این حوزه است.
سازمانهای غیردولتی هم بستر دیگری را دارند. این موضوع در انواع مختلف دانشگاهها میتواند جدی گرفته شود و رسانهها به این موضوع توجه لازم را داشته باشند. یکی از مواردی که میتواند در این مقطع کمک کند تا ما از کودکان حمایت کنیم، علاوه بر توسعه مستمربرنامههای پیشگیری، حمایت از کودکانی است که به هر دلیلی مورد آزار قرار میگیرند. به همین دلیل قانون حمایت از اطفال و نوجوانان میتواند محور کار باشد. از این باب که محورش مددکاری اجتماعی است، سازمان بهزیستی به عنوان سازمان اجتماعی در این حوزه است، وظایف سازمانها مشخص شده و خانواده محور است چراکه ما باید همه سازوکارها را برای حمایت از کودکان در برابرهمه افراد در زمینه خشونت، پیاده بکنیم و به همین دلیل همه کسانی که در این حوزهها کار میکنند باید این قانون را بشناسند. همچنین خانوادهها، معلمها، پلیس، قضات، مددکاران اجتماعی، روانشناسان، پزشکان، کادر درمان و حتی نویسندگان فیلمنامهها، دبیران اجتماعی سرویسهای رسانهای نیز باید این قانون را بشناسند و این امر میتواند کمک کند که این افراد به موقع شناسایی شوند. چراکه ما نباید اجازه دهیم کسی فکر کند که کودک ملک طلقش است و این موضوع بسیار مهم و جدی است. این قانون بهرغم اینکه خیلی دیرشد، ولی یکی از قوانین پیشرو در حوزه حمایت از کودکانی است که به نوعی در معرض آزار هستند یا آزار میبینند که ما این نوع مداخلات را در پیشگیری سطح دو میبینیم؛ و همینطور حمایت از کودکان و خانوادههایی که در چنین شرایطی قرار دارند برای اینکه بتوانند توانمند شوند. چون برخی از این کودکان به دلیل فقر مجبورند در محیطهایی کار کنند که مورد آزار قرار میگیرند. در همین قانون هم وظایفی به عهده دستگاههای حمایتی گذاشته شده و این روز و این مناسبت را بهانه میکنم که به این نکته اشاره کنم که کودکان سرمایه ما هستند و در برابر هر نوع خشونتی توسط هر کسی و هر کجا وهر زمانی، باید مورد حمایت قرار بگیرند. مراقبت از کودکان، حق آنها و وظیفه همه سازمانها و دولت است که بتواند این فضا را ایجاد بکند. امروز بهانهای است که نیمنگاهی به آنچه در حوزه کودکان و کودکآزاری و پیشگری از کودکآزاری هم انجام دادیم، داشته باشیم. به امید روزی که رفاه اجتماعی کودکان، شاخص سلامت همهجانبه کودکان تبدیل به دغدغه همه ما شود.
محمدجواد جمالینوبندگانی، عضو کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت نوشت: در تحلیل اخبار مربوط به مذاکرات هستهای و به تبع آن مذاکرات مستقیم و غیرمستقیمی که با آمریکاییها تا حالا انجام شده – از دولت قبل تا حال حاضر- اینطور به نظر میرسد که در طرف آمریکایی اصرار به سیاست فشار حداکثری وجود دارد؛ با وجود آنکه دیگر ترامپ هم در مسند کار نیست. آمریکا در عین حال که مایل است به برجام برگردد و ایران را هم دعوت به بازگشت به برجام میکند، در چند هفته گذشته چند شرکت و برخی اتباع ایران را تحریم کرده است. برخی قوانین درباره تحریم ایران و تحریم شرکت ماهان را تمدید کردهاند. در واقع آنها هم در عمل مایل نیستند به برجامی که در ۲۰۱۵ مورد توافق قرار گرفت، برگردند، اما بالاخره این طور نشان میدهد که حاضریم برگردیم و این به خاطر آن است که از نظر رژیم حقوقی و بینالمللی خود را مثل زمان ترامپ در مظان اتهام قرار ندهند.
از طرف دیگر مذاکرات را از نزدیک با کشورهای همسایه ایران شروع کردهاند. مشخصا آقای رابرت مالی به اسراییل و کشورهای منطقه رفته و آنها را برای ایجاد یک دستهبندی جدید علیه ایران هماهنگ میکند. بیانیه ریاض را هم داشتند که به نظر میرسد در آن هم یک سیاست چماق و هویج را در نظر داشتند، چون ضمن اینکه ایران را متهم میکند، وعده میدهد که در صورت برگشت به برجام روابط اقتصادی برقرار میشود.
جمهوری اسلامی ایران هم با توجه به سابقهای که آمریکا در عدم اجرای برجام و خروج یکطرفه از آن داشته، به دنبال دریافت ضمانتهای کافی است و به نظر نمیرسید که طرف آمریکایی تمایلی به این تضمین دادن داشته باشد. از طرف دیگر جناح اروپایی برجام یعنی انگلستان و فرانسه و آلمان هر چه پیش میرویم مواضع تندتری میگیرند، حتی آقای لودریان گفته است که شورای حکام باید علیه ایران بیانیه بدهد. ضمن اینکه آقای گروسی هم با یک ناشیگری زیاد عمل میکند. او که به نظر من از نظر شخصیت فنی و حرفهای هم خیلی از آمانو و البرادعی فاصله دارد، هر روز گزارشات و فشارهای بیشتری همسو و هماهنگ با طرف غربی به ایران وارد میکند. در این شراط طرفین در حال چانهزنی هستند تا فشار بیشتری به طرف مقابل وارد کنند؛ ایران با افزایش غنیسازی و آنها هم با تحریم. در مجموع، اما به نظر میرسد در روزهای اخیر فاصله ایران، آمریکا و اروپا در حال بیشتر شدن است و با ادامه این موضعگیریهای فعلی از سوی طرفین توافق به سختی به دست خواهد آمد.
در عین حال احتمال دارد در مذاکرات پیش رو یک توافقی برای ادامه مذاکرات انجام شود، اما به نظر نمیرسد با این دیوار بلند بیاعتمادی بین طرفین، موفقیت در مذاکرات نزدیک باشد. باید قبول کنیم که توافق در شرایط فعلی نه ساده است و نه سریع.