کنوانسیون پرمناقشه، ۲۱ سال بعد از دوم خرداد، ثبت بالاترین رقم صادرات نفت ایران، خروج دو هفتهای لایحه جنجالی از دستور کار مجلس، تماشای یواشکی فوتبال در کافه ها، هپکو موقتا دولتی شد، خواست مردم اصلاح در مسیر قدرت، شفر علیه کیروش، برانکو بیخیال کارلوس، شبکه خانگی چطور بازی را از سیما برد؟ توافق محرمانه دولت و تلگرام زیر ذرهبین مجلس، تله دیپلماتیک اروپا و محیط زیستیها جاسوس نیستند، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده اند.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز چهارشنبه دوم خرداد در حالی چاپ و منتشر شدند که واکنشها به اظهارات ضد ایرانی پمپئو وزیرخارجه آمریکا، ارجاع کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم از صحن به کمیسیون امنیت ملی و بیست و یکمین سالگرد دوم خرداد از مواردی است که در صفحات نخست آنها برجسته شده است.
روزنامه شرق که تیتر یک امروز خود را عنوان کنوانسیون پرمناقشه انتخاب کرده است، در گزارشی با همین عنوان با مقدمهای از رفتن موضوع کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم از صحن به کمیسیون امنیت ملی در مجلس نوشته است. این روزنامه همچنین در گفت وگویی با محمدرضا تاجیک با توضیح اصلاحطلبی در سراشیبی مقبولیت و مشروعیت از قول او عنوان این گفت وگو را ۲۱ سال پس از دوم خرداد انتخاب کرده است.
روزنامه کیهان انتقاد شدید رسانههای غربی از اظهارات وزیر خارجه آمریکا را با عنوان سیانان: سخنان پمپئو مواضع رهبر ایران درباره آمریکا را اثبات کرد را برجسته کرد و در یادداشت روز امروز خود با عنوان دو گرفتاری اصلی دولت روحانی به قلم محمد ایمانی از مواضع، شعارهای انتخاباتی و عملکرد او در زمینههای مختلف انتقاد کرده و طرح موضوع آشتی و وحدت ملی را مورد انتقاد قرار داده است.
روزنامه ایران عنوان جاسوس نیستند را از قول عیسی کلانتری معاون رئیس جمهوری به استناد گزارش هیأت تحقیق دولت درباره محیط زیستیهای بازداشتی تیتر یک کرد و در گزارشی دیگر ضمن پرداختن به واکنشهای منفی به شرط گذاریهای امریکا برای ایران عنوان پمپئو در کانون استهزا و تحقیر را تیتر آن انتخاب نمود.
روزنامه همشهری نیز عنوان همصدایی علیه هیاهوی پمپئو را تیتر اول امروزش کرد. این روزنامه همچنین گزارش ویژهای به مناسبت سوم خرداد روز فتح خرمشهر آماده کرده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
پمپئو در کانون استهزا و تحقیر
روزنامه ایران در شماره امروز خود طی گزارشی به واکنشها به اظهارات اخیر وزیر امور خارجه آمریکا پرداخت و نوشت: تلاش امریکا برای مقابله با ایران که دوشنبه گذشته تحت عنوان راهبرد جدید این کشور با قرائت بیانیه مدعیجویانه مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا صورت گرفت، متناسب با دیدگاه و شرایط کشورهای مختلف و مناسباتشان با ایران با بازخوردهای متفاوتی مواجه شد. پمپئو در سخنان دو روز پیش خود که با هدف تشریح ابعاد استراتژی جدید واشنگتن درباره ایران صورت گرفت، مدعی شد ایران به رغم اجرای برجام همچنان برنامه هستهای خود را با هدف دستیابی به تسلیحات هستهای پیگیری میکند و در عین حمایت از گروههای تروریستی به مداخله در امور داخلی کشورهای منطقه میپردازد. وزیر خارجه امریکا در امتداد چنین اتهاماتی، در حالی که وعده شدیدترین تحریمهای تاریخ را علیه ایران میداد، از آمادگی مشروط برای دستیابی به یک توافق فراگیر با ایران سخن گفت.
شروطی که از منظر قریب به اتفاق مقامها و صاحبنظران بینالمللی امکان تحقق یافتن آنها نزدیک به صفر است.
تنها ساعاتی بعد از سخنرانی وزیر خارجه امریکا بود که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به اظهارات ضد ایرانی وزیر خارجه امریکا در اندیشکده هریتیج واکنش نشان داد. او در بیانیهای که منتشر کرد، به حمایت از برجام پرداخت و با بیان اینکه «توافق هستهای ایران و تداوم حمایت از آن، دستاوردهای عمدهای در دیپلماسی بینالمللی محسوب میشوند که ضمانت میکنند ظرفیتهای هستهای ایران صرفاً برای مقاصد صلحآمیز باقی میمانند»، گفت: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون ۱۰ بار تأیید کرده که ایران تمامی تعهدات هستهای خود را اجرا کرده و به اجرای آن ادامه میدهد و تصریح کرده که تمامی دسترسیهای لازم برای اجرای مأموریتش را در اختیار داشته است.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه برجام، حاصل بیش از یک دهه مذاکرات پیچیده و حساس است، گفت: «این توافق متعلق به جامعه بینالمللی است و به تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده است. جامعه بینالملل انتظار دارد تمامی طرفها به الزاماتی که بیش از دو سال پیش به آنها متعهد شدهاند، پایبند بمانند.» این مقام بلندپایه اروپایی ضمن تأکید دوباره بر موضع حمایتجویانه اتحادیه اروپا از برجام و بیان اینکه «اتحادیه اروپا تا زمان پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود به تداوم اجرای کامل و مؤثر برجام پایبند است و پایبند خواهد بود»، تصریح کرد: «عادیسازی تجارت و روابط اقتصادی یکی از بخشهای اساسی این توافق است که جامعه بینالمللی بایستی آن را رعایت کند.» موگرینی در ادامه در حالی که تأکید میکرد برجام، هرگز برای پرداختن به تمامی موضوعات در روابط با ایران طراحی نشده به طرح جدید واشنگتن درباره ایران اشاره کرد و به کنایه گفت: «سخنرانی وزیر خارجه پمپئو مشخص نکرد چطور خروج از برجام منطقه را در برابر تهدید اشاعه هستهای امنتر کرده یا خواهد کرد یا اینکه چطور ما را در موقعیت بهتری برای اثرگذاری بر رفتارهای ایران در حیطههای خارج از برجام قرار میدهد. برجام هیچ جایگزینی ندارد.»
وزیر خارجه انگلیس نیز روند عملیاتی شدن رویکرد تازه واشنگتن درباره ایران را دشوار دانست و گفت: «حصول توافق با یک جدول زمانبندی مناسب کار چندان آسانی نیست.» بوریس جانسون در ادامه برجام را توافقی خوب نامید و افزود: «مزیت برجام این بود که اهداف بسیار روشنی داشت و از جهان برابر یک ایران هستهای دفاع کرد و در عوض به ایرانیها مزایای مشخص اقتصادی داد.»
«هایکو ماس»، وزیر امور خارجه آلمان هم در حاشیه نشست جی ۲۰ در بوینس آیرس کمی بعد از سخنرانی پمپئو و در حالی که میگفت: از این سخنان متعجب نشده، زیرا پیش از آن هم مشابه چنین مواضعی را از سوی ترامپ شنیده است، از تصمیم خود برای دیدارهمتای امریکاییاش خبر داد و اعلام کرد که قصد دارد با پمپئو درخصوص موضع واشنگتن درباره برجام دیدار و گفتگو کند. ماس گفت: «از آنجایی که در حال حاضر شاهد هیچ جایگزین بهتری نیستیم، نمیخواهیم این توافق را کنار بگذاریم.»
وزارت خارجه روسیه هم در پی اظهارات ضدایرانی وزیر خارجه امریکا که خواستار اعمال تحریمهای سختگیرانه علیه ایران شد، اعلام کرد: «تلاشهای امریکا برای تغییر سیاستهای ایران احتمالاً نتیجه معکوس خواهد داشت.» در همین حال سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه هم ضمن استقبال از مواضع حمایتجویانه اتحادیه اروپا از برجام تأکید کرد که «اتحادیه اروپا باید حداقل مکانیزمی را ایجاد نماید تا محافل تجاری بدون موانع مستقیم امریکا به فعالیت خود در ایران ادامه دهند.»
اصلاحات حجاریان متاع بی مشتری
علی آهنگر طی یادداشتی که روزنامه ابتکار در شماره امروزش چاپ کرده، نوشت: روزگاری حجاریان عنوان مغز متفکر و تئوریسین داشت. وقتی نکتهای میگفت: یا مطلبی مینوشت سخت مشتاق داشت. مشتاقان مطالبش از هر دو سو بودند. اصلاح طلبان برای تقویت خود و اصولگرایان برای انزجار از او. در میانه مردم نیز دست به دست میگشت. حالا، اما حکایت او حکایت آن پیر چنگی است که مینوازد، اما فقط برای خودش و برای دلش. هنوز هم میخوانندش، اما فقط دو سویی از قدیمیان این وادی. اگر از خیابان بپرسی سعید حجاریان کیست پاسخت ندانستن همراه با تعجب است. حجاریان حتی دیگر آنقدر مطرح نیست که به سویش گلولهای که نه، حتی گلی مانند شبلی در سنگسار حلاج پرتاب شود. حجاریان و اردوگاه او در خیابان، در دو سوی پیاده روی میدان فردوسی تا انقلاب ناشناخته است. ناشناخته و نامفهوم.
اردوگاه رقیب نیز حال بهتری ندارد. در جبهه آنان نیز دیگر سنگی به سنگینی آن روزهای ناطق نوری یافت نمیشود. کیومرث صابری هم اگر بود، حالا دیگر گل آقایش در جان و دل مردم نمینشست.
تئوریسین امروز اگر میخواهی باشی باید عصری پیاده روی کنی. در کوچهها و خیابان ها. یک چرخی که بزنی در شلوغی عصرگاهی آنگاه حساب تئوری از هر نوعی دستت میآید. دختران را که ببینی و پسران را و نسل جاری را و تمنیات و دل مشغولی هایشان را، آنگاه گرد سقراط تا اسپینوزا را قلم میگیری. دهان اسب را باز میکنی و دندان هایش را میشمری. به همین راحتی.
دوم خرداد برای نسل جاری نام یک کوچه هم نیست تا بپرسندش. دوم خرداد حالا فقط برای موافقان و مخالفان همان نسل خاطره سیاه و سفیدی است نه چیزی بیشتر. نسل جاری نه عبدالکریم سروش را میشناسد، نه قبض و بسط تئوریک شریعت را، نه هیچ یک از دل مشغولیهای دهههای پنجاه و شصت و هفتاد را دارد. این نسل حتی دیگر دلش مشغول بود و نبود بهار ۹۶ هم نیست. در این یک سال چه گذشت؟
۳۶۵ روز قدری بیشتر یا کمتر نبود. اما به مانند ۳۶۵ سال تغییر ایجاد کرد. تئورسین با معیارهای پیش از اردیبهشت ۹۶ حالا دیگر در اردیبهشت ۹۷ حرفی برای گفتن ندارد؛ و چه غریبانه است وقتی که حجاریان بخواهد از سقراط و افلاطون، و از ارسطو تا رواقیون بگوید. استدلال کند، برهان بیاورد و آخر نتیجهای غریبانهتر بگیرد که تئوری فشار از پایین و چانه زنی در بالا ریشه در همین براهین داشت. نسل سیال در عصرگاه میدان فردوسی تا انقلاب از همه این برهانها گذشته است.
نسل سیالی که میخواهد زیبا باشد، دوست داشته باشد و دوست داشته شود. در بهاران شکوفا شود، در تابستان رسیده شود، در پاییز رنگارنگ شود و در زمستان در میانه پالتو پشمینش فرو رود و برف را از اندکی چشمانش که پیداست ببیند. نسل سیالی که میخواهد معمولی باشد و زندگی کند. نه بیشتر و نه کمتر. این نسل، دوم خرداد که نه، اردیبهشت ۹۶ را هم که با آن هیاهو رای داده بود حالا به یاد نمیآورد.
برای اصلاحات امروز، کتابها را باید بست مانند چترهای سپهری. زیر باران باید رفت. در کوچه، در خیابان در محله. نسل جاری و سیال خیابان را باید دید و با او همراه شد. اگر این نسل سیال به عمد یا به سهو دیده نشوند، آنگاه خودشان نگاهها را ناباورانه به سمت خود معطوف خواهند ساخت.
وحدت ملی حول کدام محور، با چه کسانی و برای کدام هدف؟
روزنامه کیهان در یادداشتی بلند با عنوان دو گرفتاری اصلی دولت روحانی به قلم محمد ایمانی ضمن انتقاد از وعدههای انتخاباتی روحانی در بخشی به موضوع آشتی و وحدت ملی نوشت: طبیعتا باید در مواجهه با فشارهای دشمن، همبستگی و اتحاد در جبهه داخلی را تقویت کرد. اما وحدت حول کدام محور، با چه کسانی و برای کدام هدف؟ افراطیون مدعی اصلاحطلبی میگویند حالا که شرایط کشور ویژه و حساس است، بیایید گفتوگوی ملی کنیم و آشتی ملی راه بیندازیم و از گذشتهها بگذریم و وحدت کنیم. کدام آشتی ملی؟ مگر اینجا سودان یا آفریقای جنوبی است؟ و مگر ملت با هم قهراند یا در بیاعتمادی نسبت به آمریکا تردیدی دارند؟ بله، جماعتی در برابر مردمسالاری و حاکمیت قانون یاغیگری کردند و مجرماند. وطن فروشی کردند و در روزهای سخت کشور، کنار دشمن ایستادند، بلکه آدرسهای دقیق برای کارگر شدن حربه کُند دشمن به او دادند. در بیتالمال دست بردند و برای سیاست و مدیریت طاغوتوار اشرافی خیز برداشتند. منطقا باید آنان را دشمنتر از دشمن دانست، چون از پشت خنجر زدهاند.
- چگونه میشود با جماعتی آشتی و وحدت کرد که نه تنها در گذشته مرتکب فتنهگری، تحریک به آشوب، ساختارشکنی، تعدی به مقدسات و ارکان قانون اساسی کرده و همواره مورد حمایت قدرتهای مستکبر قرار داشتهاند، بلکه همین سالها و ماههای اخیر نیز قطعات پازل دشمن را میچینند یا حتی بعضا نقشههای دشمن، توسط آنها بهروزرسانی میشود؟! برخی طیفها که ادای دلسوزی درمیآورند و دم از نجات کشور میزنند، خود، اصل مسئله هستند و نابسامانیهای اقتصادی و دیپلماتیک امروز، زیرسر خود آنهاست.
- از یک طرف برخی دست اندرکاران فتنه ۸۸، هر چند وقت یک بار نسبت به نظام جمهوری اسلامی اظهار دلسوزی میکنند و میگویند «مسئله فراتر از اصلاحطلبی و اصولگرایی، مسئله ملی است. باید به نجات ملی و نجات جمهوری اسلامی که حاصل انقلاب است، بیندیشیم. ما نگران سرنوشت جمهوری اسلامی هستیم. هدف ما تقویت حاکمیت و نگاهبانی از آثار انقلاب و خط امام است» و از طرف دیگر، امثال تاج زاده و سحرخیز بهعنوان مدیران ارشد دولت اصلاحات، مافیالضمیر همطیفان خود را اینگونه بیرون میریزند که «اکثریت اصلاحطلبان، اعتقادی به جمهوری اسلامی ندارند» یا «اصلاحطلبان برخلاف اول انقلاب، دیگر علاقهای به آقای خمینی ندارند».
- وحدت با مسخ شدگان و تغییر هویتدادگانی که به اغیار و اضداد جمهوری اسلامی پیوستهاند، نقض غرض است. روزنامههای زنجیرهای و تحریفگر وابسته به این طیف، پارسال همزمان با هیجان چند نماینده سستعنصر برای سِلفی گرفتن با موگرینی، عکس این مقام اروپایی را بر صفحه اول خود نشاندند و به دروغ از قول او تیتر زدند «هرچه تهران بگوید»! حالا هم که اروپاییها در قول و فعل میگویند برای حفظ تعهدات برجامی خود نمیتوانند به ایران تعهد بدهند، به بزک کاری مشغولند و از ضرورت ادامه یکطرفه برجام -این بار با اروپا- و گشودن باب مذاکرات جدید سخن میگویند. چرا؟ کدام ماموریت بر عهده آنهاست؟