انتقادات روز گذشته علمای قم از وزیر
ارشاد و تحولات مجلس، گمانه‌ها در باره استیضاح وزاری ارشاد و آموزش و پرورش را
تقویت کرده است. از سوی دیگر مخالفت‌های ناشی از موضوع حصر و سیاست داخلی مبنای درخواست
متفاوتی از رئیس‌جمهور شده است. شایعه نزدیک بودن توافق سیاسی در مذاکرات هسته‌ای
و آخرین تحولات بازار نفت دیگر مطالب مهم روزنامه‌های آخر هفته هستند.
توصیه یک روزنامه برای کمک به «رئیس‌جمهور تنها»
مصطفي داننده در
روزنامه ابتکار در مطلبی با عنوان «رئيس جمهور تنها» نوشته: رئيس جمهور روحاني
شايد هيچگاه تصور نمي‌کرد وقتي با شعار دولت فراجناحي به قدرت برسد، اينچنين غم
تنهايي را بچشد. رئيس دولت يازدهم اين روزها از هر سو آماج انتقادهاي ريز و درشت
مي‌شود. گاهي دوستان به بهانه‌هاي مختاف مانند مسئله حصر و توفيق روزنامه‌هاي
روحاني را مورد نوازش قرار مي‌دهند و ديگر روزها مخالفان دولت از تريبون مجلس،
صداوسيما، نماز جمعه و رسانه‌هاي نوشتاري و مجازي خود روحاني و دولت تدبير و اميد
را مورد نوازش قرار مي‌دهند. در اين ميان نکته جالب توجه اين معنا است که رئيس
جمهور به تنهايي سينه خود را در مقابل اين انتقادها سپر مي‌کند تا دولت او درگير
حاشيه‌ها نشود. روحاني بر اين باور بود که دوستان ديروز اصول گرايش و دوستان اصلاح
طلب امروزش، بعد از خرداد 92، او را در مسائل مختلف همراهي خواهند کرد. رئيس دولت
تدبير و اميد به اين مي‌انديشيد که به بهانه روحاني بودنش، ائمه جمعه سراسر کشور
به ويژه تهران، از او و تصميمات دولتش حمايت مي‌کنند. «شيخ ديپلمات»، فکر مي‌کرد
سياسيون بعد از تجربه تلخ احمدي نژاد، دولت تدبير و اميد او را بالاي سر مي‌گذارند
و حداقل به هر بهانه‌اي شلاق انتقاد را بر پيکر اين دولت نمي‌زنند. اما هرچه
بييشتر از عمر دولت مي‌گذشت، موج‌هاي انتقاد بزرگ تر و هولناک تر مي‌شد. مجلسي که
روحاني در روزهاي اول آن را راس امور خوانده بود، شمشير خود را براي دولت از رو
بست و تا به امروز 10 کارت زرد را تقديم دولتي کرده است که هنوز به دو سالگي عمر
خود نرسيده است. در خطبه‌هاي نماز جمعه به هر بهانه‌اي از پياده روي تا حضور برخي
افراد در سمت‌هاي مختلف و يا حتي کنسرت، روحاني مورد انتقاد قرار مي‌گيرد. اصول
گرايان، تمام تصميمات خارجي روحاني را نقد مي‌کنند و بر اين باورند که او عزت
ايران را زير پاي خود گذاشته است. اصلاح طلبان نيز از او انتظار دارند سال‌هاي 76
تا 80 را در در دهه 90 ايران تکرار کند. تمام اين نقدها و انتظارها باعت شده است
روحاني بيش از هر رئيس جمهور ديگري احساس تنهايي کند. هاشمي، خاتمي و احمدي نژاد
هر کدام به هر طريقي مورد حمايت نهادهاي مختلف و احزاب نزديک به خود بودند اما
فراجناحي بودن روحاني باعث شده است، هيچ جناحي و جرياني به صورت تشکيلاتي از او
حمايت نکنند و رئيس دولت را در تنگناها تنها بگذارند. اين تنهايي روحاني شايد بيش
از هرچيزي اين مسئله را متبادر مي‌کند، رئيس جمهور روحاني بايد به فکر تشکيل يک
جريان سياسي باشد، جريان که وابسته فکري و سياسي به حسن روحاني باشد. جرياني که
بشود آنها را روحاني چي ناميد. کساني که بتوانند بار دفاع از دولت را به دوش بکشند
و اجازه بدهند روحاني به جاي درگيري با مخالفان به مسائل مهم کشوري و جهاني برسد.
درگيري مستقيم روحاني با دلواپسان دولت، او را پيش از پيش تنها مي‌کند و همين معنا
لزوم تشکيل يک جريان سياسي را تاييد مي‌کند. بهترين زمان براي تشکيل اين جريان
سياسي نيز همين امروز است. با توجه به مدت باقي مانده تا انتخابات مجلس و فضاي
ملتهب سياسي عليه دولت روحاني، طرفداران دولت بايد هرچه سريعتر اين جريان را تشکيل
دهند تا طيف سوم سياسي ايران شکل بگيرد. طيفي که مي‌تواند پدر معنوي آن هاشمي
رفسنجاني و حسن روحاني باشند، طيفي که مشي اعتدال را در دستور کار خود قرار مي‌دهد.
رشد ٢٠درصدی قیمت
نفت در ٣ روز
شهروند تغییر مسیر
قیمت نفت را مورد توجه قرار داده و نوشته: سرانجام نفت ارزان کار دست آمریکایی‌ها
داد. آمریکایی‌ها که با تکیه بر میهمان جدید صنعت نفت جهانی یعنی نفت شیل توانسته
بودند طی ماه‌های اخیر حتی عربستان را از نظر میزان تولید پشت سر بگذارند، اما
کاهش بیش از حد توان تولیدکنندگان شیل، تعداد زیادی از آنها را از چرخه رقابت با
نفت متعارف خارج کرد. براساس اعلام موسسات معتبر بین‌المللی نفت شیل آمریکا که از
نوعی سنگ استخراج می‌شود، بین ٤٠ تا ٨٠ دلار هزینه تولید دارد که با افت قیمت نفت
در بازارهای جهانی که حتی به زیر ٥٠ دلار نیز رسید، بسیاری از پروژه‌های این نفت غیرمتعارف
از صرفه اقتصادی افتاد. بنابراین روند بازارجهانی نفت که از تابستان گذشته روند
نزولی شدیدی به خود گرفته بود، از اوایل هفته جاری تغییر جهت داد و روز گذشته به
بالاترین رقم در ماه‌های اخیر رسید و به ٥٧ دلار در هر بشکه نزدیک شد.
خبرگزاری بلومبرگ دراین
زمینه گزارش داد که قیمت نفت در سه روز حدود ٢٠درصد افزایش یافت. این افزایش قیمت
درحالی صورت می‌گیرد که در چند ماه اخیر قیمت‌ها سیر نزولی داشته است و حتی با رسیدن
فصل سرما تغییر محسوسی در قیمت‌ها مشاهده نشد. اما از ٣ روز گذشته تغییراتی در
بازار صورت گرفت بدین‌ترتیب که جمعه گذشته قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت بیش از ٤٤
دلار در هر بشکه بود، اما روز سه‌شنبه هر بشکه آن تقریبا ٥٤ دلار در هر بشکه
فروخته شد. این درحالی است که قیمت نفت از ژوئن (خرداد) گذشته تا نیمه‌های ژانویه
(اوایل بهمن) تقریبا ٦٠درصد کاهش یافته است. تئوری‌های مختلفی در مورد اینکه چرا
شتاب تغییر قیمت نفت این‌قدر زیاد شده است، وجود دارد. یکی از دلایل ممکن، خرید
سهام نفت بلافاصله پس از فروش آن است، بدین معنی که معامله‌گران بدبین در فشار ناشی
از تغییرات ناگهانی بازار گرفتار آمده‌اند.
همچنین این امیدواری
وجود دارد که عرضه نفت به‌سرعت کاهش یابد و بازار به تعادل برسد. هفته گذشته شاهد
کاهش شدید تعداد دکل‌های فعال نفتی در آمریکا بودیم.
قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت
در پایان معاملات روز سه‌شنبه بازار تجاری نیویورک با ٣,٤٨درصد کاهش به ٥٣.٠٥
دلار در هر بشکه رسید و قیمت نفت برنت دریای شمال نیز دراین روز هنگام بسته شدن
بازار آیس فیوچرز اروپا واقع در لندن با ٥.٧٧درصد افزایش به ٥٧.١٩ دلار در هر
بشکه صعود کرد.
همچنین بیزینس ریپورت مهمترین
دلیل رشد قابل توجه قیمت نفت در بازارهای جهانی را کاهش سرمایه‌گذاری شرکت‌های
بزرگ نفتی اعلام کرده است. به گزارش این رسانه «بریتیش پترولیوم» و شرکت «شورون»
به دلیل کاهش قیمت نفت و به صرفه نبودن تولید، هرکدام ١٣درصد هزینه‌های جاری خود
را کاهش داده‌اند، تحلیلگران معتقدند قیمت نفت در آینده باز هم افزایش می‌یابد.
این گزارش اضافه کرده است
با کاهش سرمایه‌گذاری این شرکت بزرگ نفتی، میزان تولید نفت در آینده کاهش و قیمت
بالا خواهد رفت. قیمت نفت از پنجشنبه گذشته زمانی که آمارها نشان داد که تعداد دکل‌های
حفاری نفتی آمریکا به کمترین میزان خود طی ٣٠سال گذشته رسیده است، ١٥درصد افزایش
یافت. هفته گذشته ٩٤ دکل حفاری نفتی آمریکا به دلیل کم بودن قیمت نفت و به صرفه
نبودن حفاری و تولید کار خود را تعطیل کرده‌اند.
بریتیش پترولیوم شرکت بزرگ
حفاری نفتی اعلام کرد امسال هزینه جاری خود را ١٣درصد و به ٢٠میلیارد دلار کاهش
می‌دهد. هفته گذشته هم شرکت شورون از کاهش ١٣درصدی هزینه جاری خود به ٣٥میلیارد
دلار خبر داد.
BP شرکت انگلیسی نفت و گاز
است، که دفتر مرکزی آن، در لندن قرار دارد. شرکت بی‌پی، در سال ٢٠١١ به‌عنوان سومین
شرکت بزرگ در زمینه انرژی و چهارمین شرکت بزرگ جهان، بر پایه میزان درآمد سالانه،
انتخاب شد. شرکت بریتیش پترولیوم، همچنین یکی از پنج شرکت بزرگ نفتی جهان است،
چهار شرکت دیگر، رویال داچ شل، شورون، اکسان‌موبیل و توتال هستند. «میشایل هوسون»
تحلیلگر بازار معتقد است کاهش سرمایه‌ها از سوی شرکت‌های عمده نفتی به افزایش قیمت
نفت کمک خواهد کرد. هوسون گفت: شرکت‌های زیادی اعلام کرده‌اند که کاهش عمده‌ای در
سرمایه‌گذاری‌های نفتی و نیز تعداد حفاری‌های خود خواهند داشت بنابراین افزایش قیمتی
که اکنون شاهد هستیم نتیجه کاهش سرمایه‌گذاری‌ها است. «برنستین» تحلیلگر دیگری
گفت: کاهش سرمایه‌گذاری شرکت‌ها خطر جدی برای تولید نفت است و تولید را در خلیج
مکزیک، دریای شمال و برزیل تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این تحلیلگر ادامه داد: افزایش
تقاضا در قبال کاهش عرضه، به واسطه کم شدن سرمایه‌گذاری، قیمت نفت را به میزان
سال گذشته می‌رساند. مورگان استانلی نیز معتقد است: با کاهش تعداد دکل‌های حفاری و
سرمایه‌گذاری‌های نفتی، وضع نفت وارد مرحله تازه‌ای می‌شود و تولید کاهش خواهد یافت.
در این میان دو نماینده اوپک هم می‌گویند: آنها به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند که قیمت
نفت به کمتر از ٣٠ تا ٣٥ دلار در هر بشکه برسد. کارشناسان با رصد تحولات بازار
جهانی نفت و همچنین اقتصاد جهانی انتظار دارند که قیمت نفت خام طی روزهای آینده
باز هم افزایش یابد. در این زمینه کاهش جدی سرمایه‌گذاری‌های نفتی، افت تعداد دکل‌های
حفاری آمریکا، فروش زودهنگام سهام شرکت‌های نفتی و بازارهای آتی و درنهایت یورش
گروه تروریستی داعش به سمت چاه‌های نفتی عراق مهمترین عواملی هستند که قیمت نفت
را تقویت کرده‌اند.
دو وزیر زیر تیغ استیضاح
اعتماد از جمله
روزنامه‌هایی است که وضعیت دو وزارتخانه تحت فشار را مورد توجه قرار داده است. این
روزنامه در باره «فشار دو طرفه براي بركناري وزير آموزش و پرورش» نوشته: منتقدان
دولت كمر همت بسته اند تا دومين وزير آموزشي دولت را هم از كابينه خارج كنند، همان
طور كه قبلاوزير علوم را بركنار كردند. در حالي كه هيات رييسه مجلس از اعلام وصول
استيضاح علي اصغر فاني، وزير آموزش و پرورش سر باز مي زند، ديروز موافقان استيضاح
او در مقابل جايگاه هيات رييسه تجمع كردند تا نشان دهند همچنان بر موضع خود استوار
هستند: موضعي كه كمتر از يك ماه پيش باعث شد تا وزير آموزش و پرورش روحاني دومين
كارت زرد را هم در پرونده خود تجربه كند. كارت زردي كه براي مخالفان او در
بهارستان تنها از اين حيص ارزشمند است كه آنها را براي نزديك شدن فاني به جلسه
استيضاح اميدوارتر مي كند.
طرح استيضاح فاني
موضوع امروز و ديروز نيست. ١١ماه پيش و در اواسط اسفند سال گذشته بود كه نخستين
بار استيضاح او با ٨٠ امضا و ١٧ محور تقديم هيات رييسه شد. آن روزها مثل روز روشن
بود كه هيات رييسه مجلس هزينه بركناري يك وزير در ٩ ماه اول عمر دولت را نخواهد
پذيرفت و اجازه نمي دهد تا دولت يازدهم نخستين سال نوي خود را با يك صندلي خالي در
كابينه شروع كند. پنج ماه بعد از آن اما هيات رييسه هم نتوانست در مقابل فشارها
براي استيضاح وزير علوم رواني ايستادگي كند. رضا فرجي دانا بركنار شد و سياستي
جديد در دستور كار هيات رييسه قرار گرفت: هيچ استيضاحي تا پايان سال اعلام وصول
نمي شود. هيات رييسه هيچگاه اين سياست را علني اعلام نكرد اما در اين ماه ها برخي
نمايندگاني كه خواهان استيضاح وزرا بوده اند مكررا از اين تصميم سخن گفته اند. بعد
از بركناري فرجي دانا شبح استيضاح بيش از همه بر گرد سر حميد چيت چيان، وزير نيرو
مي گشت. طرح استيضاح او همزمان با استيضاح فرجي دانا تحويل هيات رييسه شده بود اما
ماه ها بعد از آن هم تهيه كنندگان آن و در راس آنها نادر قاضي پور به اعلام وصول
نشدنش اعتراض داشتند. حالااما يكي، دو ماهي مي شود كه سوداي بركناري علي اصغر فاني
بازار داغ تري پيدا كرده است. او در مجلس منتقدان و مخالفاني جدي دارد. مخالفاني كه
ديگر دسته بندي سياسي آنها هم سخت است. از تعدادي از نزديكان جبهه پايداري گرفته
تا برخي از هواداران دولت طرح استيضاح او را امضال كرده اند. اين شايد كار مقاومت
و ايستادگي هيات رييسه را سخت تر از قبل كند.
همین روزنامه در
شروع مطلبی با عنوان «راه استيضاح جنتي هموارتر شد» در باره واكنش شديد سه مرجع
تقليد به وزارت ارشاد نوشته: هم خواني» يا «تك خواني»؟ اختلاف نظر در مورد همين
«هم» يا «تك» موجب شد كه روز گذشته سه تن از مراجع تقليد به انتقاد ويژه اي از
وزارت ارشاد بپردازند. وزارت ارشاد«تك خواني» را رد مي كند و براي آن دليل و برهان
مي آورد اما خبر ارايه مجوز به يك آلبوم تك خواني زن باعث شد كه انتقاداتي كه مي
رفت تا از وزارت ارشاد فروكش كند مجددا شعله ور شده است و علاوه بر مراجع تقليد،
مجلس هم انتقادات گسترده اي از اين وزارتخانه داشته است. درس خارج فقه صبح
چهارشنبه آيت الله نوري همداني و آيت الله مكارم شيرازي از مراجع تقليد مقيم قم
شاهد اعتراض به رويكرد وزارت ارشاد به ويژه در حوزه موسيقي بود. انتشار آلبوم«تو
را اي كهن بوم دوست دارم» همان آلبومي است كه وزارت ارشاد مي گويد همخوان زن در آن
وجود دارد و برخي مي گويند «تك خواني» در آن صورت گرفته است.
واکنش‌ها به شایعه قریب‌الوقوع بودن
بخش سیاسی توافق هسته‌ای
اعتماد «شايعه
توافق سياسي» را مورد اشاره قرار داده و نوشته: آسوشيتدپرس در خبري كه دو طرف مذاكرات
هسته اي تاييد نكرده اند گزارش داد :بر سر فعاليت تعداد زيادي از سانتريفيوژهاي
ايران توافق شده است
باز هم چند روز،
پيش از برگزاري مذاكرات هسته اي ايران در مونيخ، و افشاگري يك خبرگزاري امريكايي
در خصوص طرحي كه ادعا مي شود در اتاق مذاكره ميان ايران و امريكا در حال بررسي
است. آسوشيتدپرس در تازه ترين گزارش خود كه عنوان اختصاصي را هم به آن داده ،اعلام
كرده است كه ايران و ايالات متحده در قالب مذاكرات هسته اي كه از يك سال پيش ميان
دو كشور آغاز شده و در چند ماه اخير هم سرعت گرفته است، در حال بحث درباره پيشنهاد
جديد هسته اي هستند. براساس آنچه اين خبرگزاري امريكايي ادعا كرده است در سايه اين
طرح، ايران مي تواند بخش زيادي از سانتريفيوژهاي خود را حفظ كند. بحث ميزان غني
سازي اورانيوم در ايران يكي از اصلي ترين موانع در راه رسيدن به توافق جامع هسته اي
در يك سال و نيم اخير بوده است و با اين ادعاي آسوشيتدپرس به نظر مي رسد كه مذاكره
كنندگان ايران و امريكا در مسير گشايش اين گره قرار گرفته اند. ايران از ابتداي
مذاكرات هسته اي با شش كشور اعلام كرده بود كه در مسير شفاف سازي برنامه هسته اي
خود قرار مي گيرد و با اعتمادسازي هم مشكل بنياديني ندارد اما شكل اين روند بايد
در مذاكرات مورد بحث و بررسي قرار بگيرد. مطالبه ايران حفظ ساختار هسته اي خود به
گونه اي است كه بتواند در آينده به غني سازي صنعتي هم دست پيدا كند و در طرف مقابل
هم مطالبه غربي ها طولاني تر كردن مدت زمان گريز هسته اي ايران به يك سال است.
آسوشيتدپرس ادعا مي كند كه در پيشنهاد جديد هسته اي كه روي ميز مذاكرات قرار دارد
ايران مي تواند بخش زيادي از فناوري غني سازي اورانيوم خود را حفظ كند اما توان
بالقوه توليد سلاح را كاهش دهد. در شرايطي كه اين طرح به واقعيت نزديك يا تا حدودي
قرابت فني داشته باشد ، بايد گفت كه در سايه آن هم درخواست ايران براي غني سازي
صنعتي و نه دكوري محفوظ خواهد ماند و هم مطالبه غرب براي افزايش زمان گريز هسته اي
به يك سال جامه اجابت بر تن خواهد كرد.
مهدی محمدی از
همراهان تیم هسته‌ای جلیلی در ابتدای سرمقاله روزنامه وطن امروز با عنوان «دام دو
مرحله‌ای» نوشته: شواهد متعدد نشان‌دهنده این است که یک جریان خاص در کشور قصد
دارد ظرف هفته آینده – احتمالا در حاشیه
مذاکرات مونیخ- توافق سیاسی با گروه 1+5 را نهایی و علنی کند.
وی در پایان
مطلبش آورده: بی‌آنکه هیچ قصدی برای اغراق وجود داشته باشد، توافقی که طرف‌ها به
دنبال اعلام آن در هفته آینده هستند یک فاجعه تاریخی است. منتها ظاهرا دو طرف برای
کاستن از ابعاد این فاجعه تصمیم گرفته‌اند با تفکیک توافق به دو مرحله سیاسی و جزئیات،
اندکی از بار منفی آن بکاهند.
آخرین نکته‌ای که مایلم در
این یادداشت به آن بپردازم دقیقا همین مساله است که چرا توافق نهایی با 1+5 به دو
بخش توافق سیاسی و توافق روی جزئیات تقسیم شده است؟ هدف از این بازی دیپلماتیک چیست
و سود آن را چه کسی خواهد برد؟
ابتدا توجه کنید که اساس
دعوا میان ایران و 1+5 بر سر همان چیزی است که نام آن «جزئیات» نهاده شده است.
موضوعاتی مانند نوع و تعداد ماشین‌ها، ذخیره مواد، زمان گام نهایی، اراک، فردو،
بازرسی‌ها، PMD،
R&D و... اصلی‌ترین
موضوعات مورد اختلاف میان ایران و آمریکاست که در این ترفند جدید نام همه آنها جزئیات
نهاده شده و تعیین تکلیف نهایی آنها به مرحله ما‌بعد توافق سیاسی موکول شده است.
توافق سیاسی اما ظاهرا شامل یک سلسله اصول کلی خواهد بود که جزئیات آن در ماه‌های
بعد تکمیل می‌شود.
نخستین نکته در اینجا این
است که ایران و 1+5 اساسا نیازی به تفاهم روی اصول کلی ندارند. فهرست کردن یک مشت
عبارات کلی بدون شک دردی از ایران دوا نخواهد کرد. بنابراین اگر حقیقتا اراده‌ای
برای یک توافق خوب وجود دارد دو طرف باید مستقیما به سراغ همان چیزی که نامش را
جزئیات گذاشته‌اند بروند و آنها را تعیین تکلیف کنند.
نکته دوم این است که در
شرایطی که درباره جزئیات تفاهمی وجود ندارد، توافق روی اصول کلی فقط یک دام است.
توافق روی کلیات، توافق بر سر جزئیات را اجباری خواهد کرد و ظاهرا آمریکایی‌ها (به
همراه کسانی در داخل) دقیقا به دنبال همین هستند که شرایطی ایجاد کنند که ایران دیگر
نتواند در جزئیات مناقشه کرده و مجبور شود با امتیازدهی در آن حوزه، شرایط مدنظر
آمریکا را بپذیرد.
دومرحله‌ای کردن توافق در
واقع روشی است برای کاهش حساسیت‌ها نسبت به موضوعات اصلی و بازگشت‌ناپذیر کردن
توافق روی مسائل اصلی.
به راستی اگر دولت باور
دارد که می‌تواند به یک توافق قابل دفاع با 1+5 برسد، نیازی به این بازی‌ها نیست و
هر زمان که جزئیات اصلی مورد اختلاف را حل و فصل کرد، باید اعلام توافق کند. در غیر
این صورت، اصرار بر اعلام یک توافق سیاسی کلی، یک معنا بیشتر نخواهد داشت و آن هم
این است که دولت می‌خواهد حین بحث درباره آنچه جزئیات نام نهاده شده، در مسائل
اساسی مورد اختلاف، امتیازهای تاریخی به طرف مقابل واگذار کند.
آرمان هم در این
باره در مطلبی با عنوان «توافق هسته‌ای با سنگینی کفه طرف ایرانی» نوشته: هرچند که
مذاکرات هسته‌ای با توجه به حساسیت‌های ویژه معطوف به آن، پشت درهای بسته و به شکل
محرمانه برگزار می‌شود اما رسانه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی وفق کارکرد ذاتی
خود و حساسیت دوچندان افکار عمومی نمی‌توانند بی‌تفاوت از کنار آن گذشته و به
دنبال اخبار موثق از روند مذاکرات نباشند به‌خصوص که اظهارنظرهای تلویحی طرفین و نیز
روند مذاکرات فشرده نشان می‌دهد که خبری در راه است. ایسنا نوشت؛ خبرگزاری آسوشیتدپرس
به نقل از منابع دیپلماتیک مدعی شد: ایران و آمریکا درحال رایزنی بر سر توافقی
هستند که اجازه می‌دهد تهران بخش اعظم تکنولوژی غنی‌سازی‌‌اش را حفظ کند. البته
منابع دیپلماتیک تاکید کرده‌اند که تضمینی وجود ندارد این طرح به توافق منجر شود
اما همین که طرف غربی انعطافی قابل توجه را در پیشنهادات خود لحاظ کرده نکته مثبتی
بوده و نشان‌دهنده عزم جدی طرف مقابل برای رسیدن به توافق هسته‌ای است. بر اساس
طرح ادعایی، ایران می‌تواند حدود 10هزار سانتریفیوژ خود را حفظ کند اما در عین حال
آنها را به‌گونه‌ای دوباره پیکربندی کند که موجب کاهش حجم اورانیوم غنی‌سازی شده
آنها شود. بی‌گمان این طرح با واکنش‌های منفی و تند مخالفان توافق روبه‌رو خواهد
شد چراکه حفظ 10هزار دستگاه سانتریفیوژ برای طرف ایرانی ضربه مهلکی برای آنان است
که به کمتر از برچیدن تمامی سانتریفیوژها رضایت نمی‌دادند و البته درچنین طرحی یک
امتیاز ویژه نیز برای طرف ایرانی ملحوظ است چراکه ایران می‌تواند با حفظ دستگاه‌های
سانتریفیوژ خود به هنگامه‌ای که اراده کند ظرفیت غنی‌سازی خود را بالا ببرد و این
نکته نیز قطعا با واکنش منفی تندروهای آمریکایی و غربی روبه‌رو خواهد شد. البته این
دو دیپلمات در ادامه نیز مدعی شده‌اند که بخشی از اورانیوم غنی‌شده ایران به خارج
از کشور منتقل خواهد شد، نکته‌ای که پیش‌تر نیز در رسانه‌های غربی مطرح و از سوی
طرف ایرانی رد شده بود. البته در یک فرآیند کلی با توجه به حفظ بخش قابل‌توجهی از
زیرساخت‌های هسته‌ای و سانتریفیوژها شاید ایران نیز با انتقال بخشی از اورانیوم
خود موافقت کند و همه چیز را باید در یک بسته کلی دید همانی که دیپلمات‌های ایرانی
از آن با عنوان «توافق بر سر همه چیز یا هیچ چیز» یاد می‌کنند.
همین روزنامه در
مطلب دیگری با عنوان «دستاورد تاریخی اوباما» به قلم حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل
خاورمیانه نوشته: گزارش‌ها نشان می‌دهد مذاکرات ایران و 1+5 از مسائل سیاسی عبور
کرده و اکنون وارد مرحله حساس موضوعات فنی شده است. بسیاری از تحلیلگران اعتقاد
دارند مذاکرات ایران و 1+5 تا دهم تیرماه آینده به یک نتیجه مطلوب برای رسیدن به یک
توافقنامه جامع منجر خواهد شد اما به‌رغم این خوش‌بینی‌ها به نظر می‌آید مسائل فنی
که بخش کوچکی از روند مذاکرات را تشکیل می‌دهد از ویژگی‌ها و پیچیدگی‌های زیادی
برخوردار است. گزارش‌ها نشان می‌دهد کشورهای غربی دو موضوع را در حوزه فنی به شدت
مورد توجه قرار داده‌اند؛ نخستین موضوع دادن اطمینان لازم از سوی ایران به جامعه
جهانی است مبنی بر اینکه ایران در پی تولید سلاح هسته‌ای نیست. ایران در طول 12
سال گذشته همواره تأسیسات هسته‌ای خود را به روی بازرسان آژانس گشوده است و هیچ‌گونه
مشکلی در مسیر استفاده ایران از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای وجود ندارد. موضوع دیگر
شمار سانتریفیوژهاست که غرب و آمریکا خواهان کاهش شمار سانتریفیوژها و نقش نظارتی
جامعه جهانی بر فعالیت هسته‌ای ایران هستند. در این خصوص نیز رفتار ایران در
بازکردن درهای تأسیسات هسته‌ای خود به روی بازرسان آژانس نشان از حسن‌نیت ایران و
تعامل سازنده این کشور با نهادهای بین‌المللی برای شفاف‌سازی و اعتمادسازی دارد.
به همین دلیل ایران اکنون توپ را به زمین 1+5 پرتاب کرده است. بنابراین اگر ظرف
ماه‌های آینده آمریکا همچنان درصدد کارشکنی درروند مذاکرات برآید ایران گزینه‌های
مناسبی در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب خواهد داشت. این گزینه‌ها شامل خروج از روند
مذاکرات و برگشت به چرخه غنی‌سازی به میزان بالای 20درصد خواهد بود؛ هرچند این گزینه
محتمل به‌نظر نمی‌رسد اما حداقل افکار عمومی پی خواهد برد که ایران تمام مسیرهای
اعتمادسازی را طی کرده است. از سوی دیگر طرح موضوع توان دفاع موشکی ایران از سوی
آمریکا نشان می‌دهد که این کشور با قطب‌نمای لابی‌های صهیونیستی و دولتمردان اسرائیلی
حرکت می‌کند هرچند که شکاف زیادی میان دیدگاه کنگره آمریکا و کاخ سفید وجود دارد
اما به نظر می‌رسد اوباما تلاش می‌کند در دو سال باقیمانده از ریاست‌جمهوری خود یک
دستاورد تاریخی ارائه دهد. این دستاورد تاریخی می‌تواند در حوزه فعالیت هسته‌ای ایران
صورت بگیرد.
