تعلیق حج عمره، خبر مشترک روزنامههایی است که هر یک افتخار آن را متوجه افراد و مقامات متفاوتی کردهاند. اعلام تصمیم روسیه برای لغو ممنوعیت صدور برخی اقلام دفاعی به ایران با تحلیلهای متفاوتی همراه شده و مرگ گونتر گراس آلمانی، بعد از مدتها، نویسندگان را به صفحه اول چند روزنامه آورده است.
در ادامه میتوانید روایت تابناک از مهمترین مطالب روزنامههای سهشنبه بیست و پنجم فروردین را بخوانید.
سيد مسعود رضوي در بخشی از یادداشتی در روزنامه اطلاعات با تیتر «سنجش اعتبار بيانيه لوزان» نوشته است: بيانيه لوزان و مذاکرات ممتد و پيچيدهاي که ميان تيم سياسي و تخصصي ايران با قدرتهاي بزرگ جهان انجام شد، تذکري بر قدرت و اعتبار دروني و بروني ملت و نظام سياسي ايران بود. در اين مورد هيچ کس نبايد ترديد کند و خوشبختانه بلوغ فرهنگي و پختگي سياسي در ميان طبقات و صنوف مختلف ايرانيان نشان از استقبال و حمايت از اين تجربة ملي و توفيق بزرگ ديپلماتيک دارد. انصافاً مردم بزرگ ايران با درک شرايط خاص و حساسيتهاي تاريخي و منطقه اي، اهميت مجادلات و گفتوگوهاي تاريخي اخير ميان ايران و امريکا و شرکايش را دريافته و از آن حمايت کردند. در تاريخ ايران چند نوبت شاهد چنين تجربههايي بودهايم که هرگاه کار را به دست کاردان سپرده اند، نتايج خوب و پيروزيهاي شيرين براي مردم و وطن به دست آمده است يا حداقل از آسيبهاي بزرگتر جلوگيري شده است. به مانند مذاکرات قائم مقام فراهاني با روسها که از اثر زيادخواهي غريب آنها و بي غيرتي سلاطين و بي خبري ملت و جنگ سالاران شريعت مآب ميتوانست مازندران و گيلان و کل صفحات شمالي ايران را بر باد دهد که خداوند به داد مردم ايران رسيد و آن مناطق تجزيه نشد. اما البته زخم جنگ طلبي، شعارزدگي؛ عوامزدگي و ظاهرگرايي غوغاسالاران هم هيچ گاه مداوا نشد و حتي مسئوليت هم نپذيرفته و طلبکار شده بودند! نمونههاي ديگر مذاکرات ارزنه الروم به سفارت ميرزاتقي خان اميرنظام بود (که بعدها به نام اميرکبير صدراعظمي مقتدر و خدمتگزار شد و نهايتاً مانند بسياري از خدمتگزاران راستين ايران به سعايت و دسيسهاي مرموز برکنار شد و مظلومانه شربت شهادت نوشيد). همچنين مذاکرات بيطرفي ايران در جنگ دوم و به رسميت شناختن حدود و مرزهاي رسمي و قطعي ايران و خروج متفقين پس از منازعه بزرگ بين المللي و بالاخره تجربيات دشوار و عبرت آموز اشغال آذربايجان توسط دست نشاندگان اتحاد جماهير شوروي و تشکيل دولت بهظاهر مستقل دموکرات در استان پرافتخار و محبوب ايران.
جمهوری اسلامی سرمقاله روز سهشنبه خود را هم به درماندگی عربستان در یمن اختصاص داده و در تیتر اول خود به استقبال دستور دیروز پوتین رفته است. مطلب مهم جمهوری اسلامی، جوابیه صدا و سیما به گزارش چند روز پیش جمهوری اسلامی در باره ویلاسازی صدا و سیما در اراضی ملی است که مورد پسند این روزنامه قرار نگرفته و با این توضیح روزنامه همراه شده که «سخن ما این است که مجوز اصلی تغییر کاربری اراضی ده هکتاری (آن هم در حد 20 درصد مصوبه دولت) باید از سوی اداره منابع طبیعی و جنگلداری باشد که نیست، همچنان که اداره منابع طبیعی شکایت مجدد خود را به «دادگاه تجدید نظر» برده است که همه مدارک آن نیز در روزنامه جمهوری اسلامی موجود است. بدین ترتیب، «جوابیه پاسخی به سئوال اصلی گزارش روزنامه داده نشده است».
جوان که درخواست برخی دانشجویان برای تعطیلی سفارت عربستان را در صفحه اول خود برجسته کرده، افتخار تعطیلی عمره را از آن افکار عمومی دانسته و در توصیف اتفاقات دیروز نوشته: افكار عمومي عمره را تعليق كرد. در موضوع هستهای، جوان از نگاه به مذاکرات از دریچه آینده روابط ایران و آمریکا خارج شده و در مطلبی به الزامات سناریونویسی برای مذاکرات پرداخته است.
درباره کیهان، نکته قابل توجه این است که تصمیم روسیه برای فروش سامانه دفاع هوایی S۴۰۰ به چین را مهمتر از تصمیم پوتین برای لغو ممنوعیت تحویل S۳۰۰ به ایران دانسته است. کیهان بخش مهمی از صفحه اول و همچنین یادداشت روز خود را به تحولات یمن اختصاص داده و از زبان چند نماینده مجلس از جمله آلیا، بخشایش اردستانی و آصفری اظهارات هاشمی رفسنجانی را شبیه گزارشهای حقوق بشری احمد شهید دانسته است.
ماجرای تیترهای خاص روزنامه وطن امروز علیه سعودیها ادامه دارد. پس از این که برخی تیترهای این روزنامه مانند «خبر مرگش» در دوره بیماری پادشاه قبلی سعودی و «بیمار سعودی» درباره پادشاه جدید این کشور با واکنش وزارت ارشاد همراه شد، این روزنامه در مطلبی با تیتر «صدامک» به وزیر دفاع جوان سعودی پرداخته است که این روزها به خاطر تجاوز به یمن در کانون توجه رسانههاست.
محمد کاظم انبارلویی در سرمقاله روزنامه رسالت با تیتر «هشدار آيت الله را جدي بگيريم» در پاسخ به اظهارات روز یکشنبه هاشمی رفسنجانی، همان استدلالهای همیشگی در این باره، یعنی مرور رفتار نامزدهای شکست خورده انتخابات سال ۸۸ را تکرار کرده و در پایان نوشته: گذشتهها، گذشته است. اصل هشدار آقای هاشمی رفسنجانی را باید جدی بگیریم. انحراف از خط امام و راه امام خطرات بسیاری ایجاد میکند؛ اولین خطر آن این است که وظیفه حفظ «نظام» فراموش میشود و جای آن را به حفظ «خود» میدهد. تاریخ اسلام و ایران گواهی میدهد اگر نظام حفظ نشود، «خود» هم حفظ نخواهد شد. برای حفظ خود هم که شده است باید از نظام صيانت كرد.
روزنامه خراسان که خبر تعلیق عمره و قهرمانی ایران در جام جهانی کشتی آزاد را به عنوان تیتر و تصویر صفحه اول خود انتخاب کرده است، در سرمقاله خود به قلم سید محمد اسلامی چهار دلیل را برای تنهایی عربستان در یمن برشمرده که عبارتند از: نزاع در يمن شيعه ـ سني نيست، نگراني از تبعات نظامي، فشار افکار عمومي به ويژه در زمينه حقوق بشر و عدم وجود پشتوانه قانوني براي ائتلاف.
سه موضوع سیاست خارجی، عمده محتوای مهم روزنامه شرق را به خود اختصاص داده است. این روزنامه نامزدی هیلاری کلینتون را از زاویه سیاست وی در قبال ایران مورد بررسی چند کارشناس قرار داده که به طور کلی وی را رئیسجمهوری در میان بوش و اوباما برآورد کردهاند. داود هرمیداس باوند نیز در گفت و گویی با تیتر «عربستان دچار سردرگمی است» به تحلیل رفتار عربستان در منطقه پرداخته است. الهه کولایی استاد دانشگاه تهران نیز در سرمقاله روزنامه شرق با تیتر «نگاه روسیه به ایران از پنجره «لوزان» به تصمیم دیروز روسها پرداخته است.
جمعبندی کولایی در این باره این است که «مانند همه دوران ٣٦ ساله پس از انقلاب اسلامی، روابط ایران و اتحاد جماهیر شوروی یا فدراسیون روسیه، بدون در نظر گرفتن عامل آمریکا، قابل تحلیل و تفسیر نیست. تصمیم اخیر ولادیمیر پوتین برای لغو توقف فروش سامانه دفاع موشکی «اس -٣٠٠» که روز گذشته توسط دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین و همزمان با سفر علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان، اعلام شد نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی است. از یکسو، شرایط پس از تحولات اوکراین و شبهجزیره کریمه و به دنبال آن تحریمهای اتخاذشده توسط کشورهای اروپایی و آمریکا علیه روسیه و تیرگی روزافزون روابط میان آنها، اهمیت راهبردی رابطه با ایران در روابط روسیه با غرب را بیشازپیش برجسته کرده است و از دیگر سو، رویکرد دولت یازدهم در اعتمادسازی و تعامل سازنده با جهان نیز بر این تصمیم اثر گذاشته است. این تصمیم میتواند یکی از پیامدهای اجرای این سیاست ارزیابی شود؛ اما به عنوان عامل نزدیکتر، باید به تحولات در روابط روسیه و ایالات متحده پرداخت. بهنظر میرسد چنانچه سیاست کلان تعامل سازنده با جهان و تحول احتمالی در روابط ایران با کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، واقعیت و گسترش پیدا کند، میتوان انتظار داشت روسها در تنظیم روابط با ایران، گشادهدستی بیشتری به نمایش گذارده و حاضر شوند در چشمانداز توسعه روابط ایران با اتحادیه اروپا و آمریکا، امتیازات بیشتری برای حفظ روابط با ایران عرضه کنند».
ابتکار در کنار قانون و شرق از جمله روزنامههایی است که در صفحه نخست خود، جایی را به بزرگداشت گراس نویسنده آلمانی و برنده نوبل ادبیات اختصاص داده که روز گذشته از دنیا رفت. محمود دولتآبادی در گفت وگویی با تیتر «گراس، آخرین صدای حقانیت جهان بود» به ابتکار گفته: شخصاً متأسفم. این یک آسیب دیدگی عاطفی است. عمر با کمالی کردند. همیشه به ایشان و آثارشان علاقه داشتم. گونتر گراس کارهای بزرگی برای ادبیات آلمان کرد. در آثار او همواره زشتی جنگ و فریب خوردن عامه ی مردم منعکس شد. گراس در جایگاه یک نویسنده و متفکر، به جامعه ی آلمان خدمت کرد. گراس همیشه نسبت به صلح تعهد داشت. دوره ی جنگ جهانی دوم و تسلط نازی ها را تجربه کرد و با اینکه یک آلمانی بود همیشه طرفدار مردم مظلوم و ستمدیده بود. چندی پیش در جائی در مورد گراس صحبت کردم و گفتم بعد از از دست دادن راسل، سارتر و آرتور میلر فقط گونتر گراس به عنوان نویسنده ی بزرگ و مطرح جهانی باقی مانده بود. گفتم که امیدوارم عمر گونتر گراس طولانی تر شود، چون شخصیتی بود که آزادی حقوق انسان را تکریم میکرد. برای بهبود وضعیت جامعه ی بشری اعتراضات به جا و موثر داشت. و ما همه ی این ها را از دست دادیم.معتقدم با از دست دادن گونترگراس، جهان صدای حقانیتش را از دست داد.
قانون و روزنامه دولتی ایران از سخنان دیروز وزیر کشور در باره انتخابات مجلس آینده استقبال کردهاند. موضوع ورود پولهای کثیف به عرصه سیاست که روزنامههای اصلاحطلب در حال زنده کردن آن در سال جدید هستند، کانون گفت و گوی ایران با مجید انصاری با تیتر «هشدار وزیر کشور درباره پولهای کثیف بجا بود» است که در بخشی از آن، معاون رئیسجمهور گفته: به نظرم هشدار بموقع بود. با کمال تأسف باید گفت در سالهای گذشته روابط فسادآمیز و بیانضباطی مالی در برخی جاها شکل گرفته است. وجود برخی مشکلات مثل تحریمها و اصرارها برای دور زدن تحریمها، معبرها یا بهانههایی برای قاچاق درست کرده. البته به نظر نمیرسد هشدار وزیر کشور تنها محدود به منابع مالی حاصل از قاچاق مواد مخدر باشد و میتواند شامل قاچاق کالا، ارز، دارو و پولشویی باشد. آقای رحمانی فضلی با توجه به بسترهایی که وجود داشته و چند نمونه بزرگ و بیسابقه کشف شده است، به مردم، احزاب، مسئولان و شخصیتها هشدار دادند که مراقب باشند این عناصر فساد از طریق پولهای کثیفی که بهدست آوردهاند در انتخابات نفوذ نکنند تا از همین طریق بعدها منافع نامشروع خود را دنبال و تأمین کنند. این یک هشدار جدی است. خوشبختانه در بررسی سیاستهای کلی انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت نظام هم تأکید شده است در هزینههای انتخاباتی و منابع مالی احزاب شفافسازی صورت گیرد.
روزنامه شهروند هم با نقل این جمله از وزیر کشور که «مجلس دعوت کند، درباره پولهای کثیف گزارش میدهم» و در کنار آن اشاره به سخنان سخنگوی قوه قضائیه درباره وضعیت مالی سه تن از مدیران دولت قبل، همین خط خبری را پیگیری کرده است.
آرمان تعلیق عمره را غلبه غیرت ایرانی بر بیاخلاقی عربستانی نامیده و محمد اشرفی اصفهانی که خود منصوب رئیسجمهور در هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات اداری است، تعلیق عمره را تصمیمی قابل تحسین دانسته و نوشته: طبیعت حکومت عربستان این است که با شیعیان و نظام جمهوری اسلامی مشکل دارد. در مذاکرات ایران و 1+5 دولت آمریکا باید موافقت آنها را نیز جلب میکرد تا سنگ اندازی صورت نگیرد. سبب شرم است زمانی که رژیمصهیونیستی مخالفت میکند -که دشمن اسلام و شیعیان است- یک دولتی (عربستان) که مسلمان است نیز برای مخالفت با توافق هستهای ایران قد علم میکند بنابراین با جنایتی که اتفاق افتاده و پلیس جده که باید حافظ زائران باشد مرتکب خیانت و جنایت شده است ضرورتی ندارد مردم به حج عمره مشرف شوند و دولت در این راستا تصمیم درستی اتخاذ کرد که شایسته تقدیر است. پیش از انقلاب اسلامی 2هزار نفر هم به تمتع نمیرفتند. زیارتهایی مانند زیارت مرقد امام حسین(ع) نیز وجود دارد که یک بار زیارت ایشان برابر با دهها و صدها عمره ثواب دارد لذا شیعیان باید به این زیارتها توجه کنند. اقدام دولت ایران برای تحریم عمره اقدام سنجیدهای بود. عمره در شرایط فعلی و اتفاقاتی که روی داده است حتی ممکن است شبهه حرمت هم داشته باشد. با اقدام اخیر جمهوری اسلامی قطعا عربستان متوجه اقدام منکر خود خواهد شد و اقداماتی را در زمینه برخورد با عاملین این جنایت بزرگ فراهم خواهد کرد.
انتخابات مجلس دهم و مقدمهچینی برای تسلط اصلاحطلبان بر آن، موضوع اصلی روزنامه اعتماد است، این روزنامه پیش از درج پیشنهادات پانزده چهره اصلاحطلب در الگو و استراتژیهای رسیدن به این هدف، در مقدمهای به قلم مجتبي حسيني آورده: اتوپياي رفرميستهاي سياسي ايران، بازگشت نيم بند به قدرت نيست. اصلاح طلبان به پشتوانه تبار تاريخي مشروطه خواهي خود مي خواهند مجسمه تمام نماي «سيادت اصلاحات» را بسازند و «سرير قدرت» را از آن وفاداران به اصلاحات كنند. وفاداراني كه با نگاهي كلان راه حل برون رفت از كاستيها و كژي هاي موجود در ساختار سياسي و اقتصادي كشور را اصلاحات مي دانند و تا به اين مهم نرسند بيكار نخواهند نشست. تعامل با حاكميت با حفظ هويت اصلاح طلبي و همراهي با دولت شايد توانسته باشد موقعيت اصلاح طلبان را نسبت به قبل بهتر كند اما كادر رهبري اصلاحات هرگز نمي تواند نسبت به توقعات و مطالبات بدنه اجتماعي وابسته به خود واكنش و تحركي نداشته باشد و به آرامي چشم هاي نگران هواداران و حاميان اجتماعي گفتمان اصلاحات را نبيند. همين است كه كنشگران اصلاح طلب با نگاهي به گذشته ديروز خود و جنبش اصلاحات در انديشه برداشتن گامي به جلو هستند. با همين رويكرد است كه مي خواهند دوباره انشايي بنويسند و حركت تاريخي خود را ساماندهي كنند تا رقباي اصلاحات و اصلاح طلب ستيزان تنها خواننده اين انشا و ناظر بر اين حركت تاريخي باشند. انشاي جديد اصلاح طلبان چيزي نيست جز يك هدف سياسي: «انتخابات مجلس دهم.»فتح مجلس و بازگشت به نقطه مطلوب در مقام يك هدف سياسي بدون داشتن يك استراتژي (راهبرد) كلان تنها در حد اميال و آرزو باقي خواهد ماند. بي ترديد اصلاح طلبان اين روزها بيش از هر زمان ديگري اين گفته بودا را كه گفته بود: «ما همان چيزي هستيم كه انجام داده ايم و آنچه خواهيم بود كه اكنون انجام مي دهيم» در جان و ذهن خود مي پرورانند تا اين بار طرح و برنامه اي جامع براي آينده گفتمان اصلاحات داشته باشند. از همين جهت مهندسي استراتژي اصلاحات در سال ٩٤ به مثابه شاهراه بازگشت اصلاح طلبان به عرصه سياست ورزي رسمي ضرورتي غير قابل اجتناب است. از همين رو پس از تعيين «هدف سياسي» كه همانا «كسب اكثريت مجلس دهم» و تغيير تركيب پارلمان است بايد مختصات و مشخصات استراتژي اصلاحات به شكلي دقيق و چند بعدي و همه جانبه تعريف و تدوين شود.