تشییع میلیونی از نماد وحدت ملی و سرباز پاک باخته وطن، اولین فتح خون سلیمانی، تـوقف برجـام؛ ایران با رفع تحریمها بازمیگردد، خواب آشفته یک رئیسجمهور، مردمداری یا حفظ منافع شخصی؟ سیدحسن نصرالله خطاب به آمریکا: سربازانتان عمودی میآیند افقی برمیگردند، ظریف به بروکسل میرود؟ واکنش شورای نگهبان به رفتار جناحی صداوسیما، بازار داغ انتخاباتی کمک به نیازمندان!، سردار سلیمانی چرا به عراق رفته بود؟ و تغییر تاکتیک در سیاست خارجی آمریکا و آغاز اخراج آمریکاییها از عراق، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز دوشنبه شانزدهم دی ماه در حالی همزمان با روز وداع با سردار سپهبد سلیمانی در تهران چاپ و منتشر شد که در صفحات نخست همه روزنامههای ایران تصاویر و تیترهای مرتبط با تشییع میلیونی پیکر حاج قاسم سلیمانی در شهرهای اهواز و مشهد برجسته شده است.
مصوبه مجلس عراق درباره اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور نیز دیگر خبر مهم روز است که روزنامهها آن را بازتاب داده اند. جوان این خبر را با عنوان اولین فتح خون سلیمانی برجسته کرده است.
دعوت اتحادیه اروپا از ظریف برای حضور در بروکسل و برداشتن محدودیتهای هستهای توسط ایران که از آن به پایان برجام تعبیر میشود، از دیگر خطوط خبری روزنامههای امروز محسوب میشود.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در تعدادی از روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان قهرمان اخلاق و جهاد درباره ویژگی مهم سردار شهید سلیمانی نوشت: با اینکه این روزها مطالب زیادی درباره شهید سرافراز سردار حاج قاسم سلیمانی گفته میشود، هنوز ویژگی اصلی وجود او که جانمایه رسیدن او به مقام والای مجاهد فیسبیلالله بود به درستی شناسانده نشده است.
گمشده امروز جامعه ما اخلاق است، همان چیزی که قاسم سلیمانی هرگز آن را گم نکرده بود. او خودِ اخلاق بود و با همین ویژگی بود که توانست قهرمان جهاد شود و دلها را تسخیر کند.
سردار سلیمانی، قلبی مالامال از درد و رنج داشت، اما هرگز زبان به شکوه نگشود. او خسته بود، ولی نه از کار بلکه از روزگار. چند ساعت قبل از شهادتش نوشته بود «خداوندا مرا پاکیزه بپذیر» و چه پاکیزه به دیدار خدا رفت. او چنان در اوج بود که امثال و اقران ظاهری او از نظر جایگاه این دنیائی فاصله زیادی با او داشتند، ولی نه حاضر شد به اندازه آنها حرف بزند، نه حاضر شد طرف این را به زیان آن دیگری بگیرد و نه اهل پرگوئی و درشتگوئی بود. تمام شهرها، روستاها، جادهها، کوهها، بیابانها، رودها، دریاها و درختان ایران و عراق و سوریه و لبنان و افغانستان و... او را میشناختند، ولی او گمنامی را دوست داشت. مردم این کشورها از مذهبی و حزباللهی و ملی و لائیک و سکولار و دگراندیش او را دوست داشتند و او هم آنها را دوست داشت، ولی انجام وظیفهاش را و به شهادت رسیدن در راه تکلیفش را بیشتر دوست داشت.
هزاران ارادتمند او همین حالا با جان و دل آماده ساختن مقبرهای زیبا و باشکوه برای او هستند، ولی او در وصیتنامهاش نوشت: «همسرم، من جای قبرم را در مزار شهدای کرمان مشخص کردهام. قبر من ساده باشد مثل دوستان شهیدم. بر آن، کلمه «سرباز قاسم سلیمانی» بنویسید نه عبارتهای عنواندار».
قاسم سلیمانی، کاملاً بیحاشیه بود. در هیچ فهرست سیاهی کمترین نشانی از او نبود. چون راه را شناخته بود، هرگز به بیراهه نمیرفت. سراغ مقام و منصب و قدرت و شهرت نمیرفت و هنگامی که اینها همه به سراغ او میآمدند با بیاعتنائی از کنارشان عبور میکرد. گوشش بدهکار وسوسههای نفس اماره نبود، چون از جوانی، گوش خود را بدهکار سفارشهای هرروزه امام خمینی به تهذیب نفس کرده بود. او حدیث «کُونُوا دُعَاهَ النَّاسِ بِغَیْرِ اَلْسِنَتِکُمْ» را درست فهمیده بود و با عمل به آن توانسته بود میلیونها انسان را با عمل خود بدون آنکه زیادهگوئی کند به مسیر حق هدایت نماید.
چه سخن پرمعنائی گفته بود سردار سلیمانی که آدمها تا شهید نباشند، شهید نمیشوند. او خود با رفتار نجیبانه و شرافتمندانهاش سالها بود که بوی شهید میداد و فقط منتظر بود خدا به او اذن عروج بدهد.
درست است که ایران و منطقه در فقدان سردار سلیمانی دلتنگ است و همه او را قهرمان ایجاد امنیت در این قطعه از کره خاکی میدانیم، ولی اگر خواسته ما ادامه یافتن راه این قهرمان جهاد است، باید برای قهرمان شدن در عرصه اخلاق تلاش کنیم. سردار سلیمانی به همان اندازه که در حیاتش برای ما امنیت آورد، با خون خودش وحدت آورد. این وحدت و همدلی معجزه خون پاک شهید قاسم سلیمانی است. کسانی که برای مصادره این قهرمان بین المللی تلاش میکنند، درحال خیانت کردن به او هستند. احترام به خون سردار سلیمانی به اینست که از میراث اخلاقی او پاسداری شود. امروز ایران، سردار سلیمانی قهرمان اخلاق میخواهد تا هزاران قهرمان جهاد بیافریند.
سید ضیا هاشمی، مدیرعامل ایرنا طی یادداشتی در روزنامه ایران با عنوان سلیمانی، داعش، ترامپ نوشت: شهادت مظلومانه حاج قاسم سلیمانی در سرزمین عراق توسط جنگافروزان امریکایی رویدادی نمادین است که پیامهای گویایی برای جامعه امروز دارد. او مجاهدی است که سالها برای استمرار امنیت در عراق و سوریه به مبارزه با تروریسم و افراطیگری پرداخت و در نهایت به دستور نماد اعلای افراطیگری مدرن یعنی رئیس جمهوری کنونی امریکا به شهادت رسید. حضور حاج قاسم سلیمانی و یاران او در عراق به دلیل نیاز و ضرورت مردم و دولت عراق بود و به همین دلیل بارها مسئولان و شخصیتهای عراق او را ستوده و از رشادتهای آن بزرگوار تقدیر کرده بودند. همگان میدانند که اگر نبود مجاهدتهای سرنوشتساز آن مجاهد بزرگ، داعشیان توانسته بودند سیطره خود را به مرکز عراق و چه بسا سایر کشورهای منطقه برسانند. سلیمانی بود که با پایمردی و فرماندهی شجاعانه خود نیروهای داعش را در آستانه ورود به دروازههای بغداد متوقف کرد، آنان را به عقب راند و نهایتاً در موصل متلاشی ساخت و پایان عمر داعش را اعلام کرد.
او با آموزش و سازماندهی نیروهای مردمی و مستشاری نظامیان عراق توانست به استقرار نظم و امنیت در آن کشور کمک کند و زمینهساز تقویت اخوت و همدلی مضاعفی میان دو ملت ایران و عراق شود. نام سلیمانی تاکنون همواره با نام داعش و در مقابل آن تداعی میشد و اکنون نام او با نامی دیگر یعنی «دونالد ترامپ» گره خورده است. تا دیروز هر جا سخن از جریان منحط و انحرافی داعش بود، نام «سلیمانی» در خاطرات زنده میشد و امروز نامی که در مقابل «سلیمانی» قرار میگیرد، کسی نیست جز رئیس جمهور کنونی امریکا یعنی «ترامپ». چون طبق یک قاعده منطقی هر چیزی با ضد خودش شناخته میشود؛ «تعرف الاشیاء باضدادها.»
سلیمانی به دستور ترامپ ترور شد. او به افتخار و فیض شهادت نائل آمد و ترامپ که خود بهره چندانی از محبوبیت نداشت به یکی از منفورترین افراد در ذهن و دل ایرانیان و سایر مسلمانان منطقه تبدیل گشت. او که پیش از این رفتارهای نامتعارف فراوانی داشت، این بار با یک اقدام جنایتکارانه و بسیار مخاطرهانگیز، نفرتی جاودان برای خود خرید و امنیت شکننده منطقه را بیش از پیش در معرض خطر قرار داد. او امروز و فردا مسئول خون انسانهایی است که چه بسا در آتشی که او افروخته است، خواهند سوخت. آتشی که البته دامن خودش را هم خواهد گرفت. «سلیمانی» به شهادت رسید و سرنوشت دیگری هم برای او متصور نبود، ولی آنچه اتفاق افتاد ارزشهای او را به عنوان یک مجاهد فداکار که هیچ مرزی را برای ایثارگریهایش نمیشناخت، برجستهتر ساخت. سلیمانی به اسطورهای جاودان تبدیل شد که میلیونها نفر در عراق و ایران و سایر بلاد در فقدان او به سوگ نشستهاند و در تداوم راهش همپیمان شدهاند. او اسوهای شد که نسل جدیدی از مجاهدان مسلمان و مستضعف در اقصی نقاط جهان به او تأسی میجویند و شهادتش با ولادت این نسل مقارن خواهد شد. سلیمانی جاودانه شد و به فوز شهادت رسید تا همانگونه که مجاهدتش موجب سرنگونی داعش گشت، شهادتش هم ننگ و نفرین ابدی و انشاءلله نگونبختی را برای ترامپ و اذنابش رقم بزند.
فریدون مجلسی، تحلیلگر مسائل بین الملل طی یادداشتی در روزنامه آرمان ملی نوشت: پارلمـان عـراق اخـراج نیروهـای آمریکایـی از ایـن کشـور را تصویب کرد امـا تصور من بر این اسـت کـه این مصوبه به آسـانی اجرایی نمیشـود. با ایـن حال ایـن مصوبه بـه معنی ارسـال یک پیام سیاسـی روشـن به آمریکایی هاسـت که اکثریت مردم عراق کـه نمایندگانشـان توانسـتند به رغـم تحریـم جلسـه توسـط دو گـروه اهـل سـنت و کردهـا بـه حـد نصـاب برسـانند و اخراج آمریکایی هـا را مصـوب کننـد.
آنهـا میخواهنـد بگوینـد کـه از حضـور نیروهای آمریکایی در کشورشـان خشـمگین هسـتند و نقض حاکمیت ملی عراق را از سـوی ایالات متحـده برنمی تابند.
امروز وضعیـت حقوقی آمریکا و عراق نسـبت بـه یکدیگر چندان روشـن نیسـت؛ ارتش آمریکا مشـغول تعلیم نظامیان عـراق بود
که موقتاً آن هـا را خارج کردنـد. از طرفی پس از اشـغال عـراق و در زمانی که آمریکایی هـا تا پیش از قانون اساسـی و تشـکیل دولت جدید بر سـر کار بودند، قرارداد صلحی میان عـراق و آمریکا امضا نشـد که روابط این دو کشـور و نحوه حضـور آمریـکا در پادگانها را تعیین کنـد. در جلسـه روز یکشـنبه مجلس، نماینـدگان اهل تسـنن و همچنین کردها حضـور نداشـتند.
کردها علـت غیبت خود را سـفر بـه اربیل و سـلیمانیه به منظـور شـرکت در مجالس ترحیمی که برای سـردار سـلیمانی ترتیب داده شـده بـود، اعلام کردنـد. یعنـی از یـک سـو در مجلـس حضـور نیافتند و از سـوی دیگر به شـهدای حادثـه تـرور ادای احتـرام کردند. آنهـا نگرانند که بـا خـروج آمریـکا اسـتقلال داخلـی اقلیـم کردسـتان تحت تاثیـر قـرار بگیـرد. در مورد سـنیها ماجـرا کمی متفاوت اسـت.
آنها نگراننـد کـه در نتیجه خـروج آمریکا، اهل سـنت بـه اقلیتی تحت تسـلط تبدیل شـوند. اهل سـنت که عـادت کـرده بودند با وجود اقلیـت بـودن در قـدرت باشـند، از ایـن نظـر نگرانیهایی دارد.
حـال مجلس عـراق گفتـه کـه آمریکاییها خارج شـوند، اما هنوز روشـن نیسـت که این مهم با چـه فرایندی حاصـل خواهدشد. از سـوی دیگر مشـخص نیسـت که آمریکاییها این موضوع را میپذیرنـد یـا خیـر. به نظـر نمیرسـد با توجـه بـه هزینههای کلانی که آمریکا در عـراق پرداخته، این کشـور بـه راحتی راضی شـود نیروهای خـود را از عـراق خارج کنـد.
در صورتـی که فرض را بر پذیرش خـروج از سـوی نیروهای آمریکایـی بگذاریم، دولت عـراق بایـد ضمن توجـه بـه تأمیـن امنیت کشـور پـس از خروج نیروهـای آمریکایـی از عـراق، برنامه دقیقی داشـته باشـد تا هم مصوبـه مجلـس اجـرا شـود و هـم بـه نگرانی هـای مطرح شـده پاسـخ داده شود.