اصلاح طلبان در وضعیت قرمز، اعتراف آمریکا به نقض حریم هوایی ایران، نگاه روانشناسانه به واکنشهای ترامپ، پشت پرده عقبنشینی ده دقیقهای، «انقلاب شفافیت» در ایستگاه بهارستان، مأمور نجات اینستکس در تهران، شایعه قهر جهانگیری و روحانی، سهل و ممتنع حجاب، دفاع علی مطهری از حریم شخصی، آزادسازی قیمتها فعلا خیر، رونمایی ۵۰ میلیاردی امریکا از معامله قرن، ابهامهای فرصت چهارماهه به ایران و طرحی برای قطع دستها از اموال بیتالمال، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز دوشنبه سوم تیرماه در حالی چاپ شدند و بر پیشخوان روزنامه فروشیهای کشور قرار گرفت که شایعه قهر جهانگیری از دولت و خبر بازگشت او به واسطه بزرگان با تیترها و عناوینی متفاوت در چند روزنامه امروز برجسته شده است. پایین آمدن آهنگ رشد قیمت ها، اظهارنظرهای پمپئو و بولتون درباره سرنگونی پهباد آمریکا پس از چند روز و اظهارات رئیس دستگاه قضا در گفتوگوی تلویزیونی، از دیگر محورهایی است که در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
روزنامه آرمان امروز و ایران با چاپ تصویری از چهرههای خندان رئیس جمهور روحانی و اسحاق جهانگیری دو عنوان «بزرگان جهانگیری را برگرداندند» و «به اتفاق جهان میتوان گرفت» را تیتر یک کردند.
روزنامه کیهان عنوان نقش یک زن نفوذی در تصمیمات ۱۶ مدیر وزارت نفت را تیتر گزارش اصلی امروز خود انتخاب کرد و مدعی افشای این موضوع پس از دستگیری شد. این روزنامه همچنین سرمقاله امروزش با عنوان نسل صیّاد پهپاد میتواند را به قلم محمد ایمانی منتشر کرده است.
روزنامه جوان با چاپ تصویری از ترامپ که با دو دستش سرهای بولتون و پمپئو را نشان میدهد، تیتر رهاسازی بولتون و پمپئو پس از ۳ روز را درباره اظهارنظر این دو مقام آمریکایی پیرامون سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا را برجسته کرده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
آیا شتاب تورم در کشور کاهش یافته است؟
زهرا کریمی، عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران طی یادداشتی که روزنامه ایران در شماره امروز خود منتشر کرده، با موضوع قرار دادن آمار شتاب تورم در ماههای اخیر نوشت: تازهترین گزارشهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در ماههای اردیبهشت و خرداد ماه امسال نشان میدهد که شتاب نرخ تورم ماهانه کاهش یافته و نرخ تورم نقطه به نقطه نیز اندکی کاهش یافته و از ۵۲.۱ درصد در اردیبهشت ماه به ۵۰.۴ درصد در خرداد رسیده است. نکته مثبتی که درگزارش نرخ تورم دو ماه پایانی فصل بهار دیده میشود این است که از شتاب تورم ماهانه و نقطه به نقطه کم شده است. در حالی که در ماههای گذشته تورم ماهانه گاه با رشد ۴ درصد هم همراه بود در خرداد ماه امسال این رشد به ۰.۸ درصد رسیده است. این درحالی است که اگر روند ماههای گذشته (برای مثال با رشد ماهانه ۴ درصد) ادامه مییافت باید منتظر تورمهای به مراتب بالاتر میبودیم.
کاهش شتاب نرخ تورم دراین ماهها حاکی از کاهش نگرانی مردم نسبت به آثار تحریمها یا آرام گرفتن انتظارات تورمی است. درواقع پر بودن فروشگاههای سراسر کشور از کالا تا حدود زیادی نگرانی مردم از تأثیر تحریم بر واردات و تأمین کالا را از بین برده است. این درحالی است که اگر مردم بهدلیل نگرانی از آینده بیش از نیاز خود اقدام به خرید و احتکار خانگی کنند، امکان پاسخگویی به این تقاضا وجود ندارد. دراین زمینه دولت همچنان نرخ کالاهای مهم و با اهمیتی همچون سوخت و نان را نیز ثابت نگهداشته است که خود عاملی برای جلوگیری از رشد نرخ تورم است. عامل دیگری که به نظر میرسد باعث کاهش شتاب نرخ تورم شده است، افت تقاضای بخش تولید است. هماکنون بهدلیل مشکلاتی که درمبادلات بینالمللی بهوجود آمده برخی از واحدهای تولیدی با ظرفیت کامل خود فعال نیستند و همین عامل باعث افت تقاضای این بخش شده است.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، تأثیرشرایط بینالمللی و سیاسی برانتظارات مردم و به تبع آن شاخص تورم است. در هفتههای اخیر امید به کاهش تنش بر بازار سکه و ارز نیز تأثیر گذاشت و جلوی افزایش قیمتها را گرفت. بدین ترتیب درصورتی که تنشهای بینالمللی کاهش یابد به طور قطع شاهد تغییر زیادی در نرخ تورم خواهیم بود. همانگونه که اشاره شد، گرچه شتاب تورم کم شده، ولی رشد قیمتها ادامه دارد. خوشبختانه دولت با اعمال سیاستهای خود تا حدود زیادی توانسته است انتظارات تورمی را کنترل کند و از نگرانی مردم بابت آثار تحریمهای خارجی بر تأمین مایحتاج مردم بکاهد. با توجه به تداوم تنش در روابط ایران و امریکا، تغییر شرایطی که نگرانی از آینده را بالا ببرد ممکن است مجدداً به افزایش انتظارات تورمی و شتاب تورم منجر شود، چرا که رفتار مردم تحت تأثیر شرایط عینی تغییر میکند. امیدوارم که دستگاه دیپلماسی کشور بتواند به بهترین نحو ممکن این تنش را مدیریت کند و ثبات و آرامش را که لازمه رونق اقتصادی است تضمین کند.
چارهای برای پهبادهای سیاسی و اقتصادی بیاندیشیم
رضا بابایی در یادداشتی با عنوان پهبادهای سیاسی و اقتصادی در شماره امروز همدلی نوشت: آمریکا و هر قدرت توسعهطلب دیگری، خطری بالقوه برای همه جهان است. خطر توسعهطلبیهای اقتصادی و سیاسی آمریکا یا چین یا روسیه برای آلمان یا فرانسه هیچ کمتر از خطر بالقوه آنها برای ایران یا کره شمالی نیست. تفاوت کشورها در مواجهه آنها با این خطر بالقوه است. هنر برخی کشورها مانند آلمان و ژاپن و نیز حدود ۱۱۰ کشور دیگر دنیا، تبدیل این خطر بالقوه به فرصت بالفعل یا دستکم مانند ترکیه و مالزی احتیاطورزی به نفع منافع ملی است؛ اما متاسفانه هنر ما تاکنون فعلیتبخشی تام و گسترده به آن خطر بالقوه بوده است. آمریکا و هر کشوری که سیاستهای توسعهطلبانه دارد، برای همه دنیا به طور یکسان خطرناک است؛ سیاستهای کلان ما نباید میگذاشت این خطر بالقوه، به فعلیت برسد؛ بنابراین انتقاد از سیاستهایی که ایران را در برابر بدعهدیها و زورگوییهای آمریکا چنین آسیبپذیر کرده است، مقدم است. آمریکا و چین و روسیه، با هیچ کشوری عقد اخوت و برادری نبستهاند و همه دنیا را چراگاهی خوش برای گاو توسعه خویش میبینند. برای این جناب گاو هم هیچ فرقی میان ایران اسلامی و ایران پهلوی یا میان بریتانیا و نیجریه نیست. اینکه گمان کنیم دین یا ایدئولوژی ما آمریکا را دشمن ما کرده است، خطایی استراتژیک است.
چون سیاست در کشورهای توسعهگر و توسعهاندیش در خدمت اقتصاد است و اقتصاد نه دین میشناسد و نه ایدئولوژی و نه کینه و نه دوستی. هر کشور دیگری (حتی ایران ضد آمریکا)، اگر روزی موقعیت سیاسی و اقتصادی برتر در جهان بیابد، دنیا را به چشم مرتع یا دستکم بازار میبیند و ذرهای در پیشروی و توسعهطلبی خود تردید نمیکند. تنها دستی که میتواند شاخ این غول را بشکند، نهادهای مدنی آن کشور، و نیز سیاستهای درست و مدبرانه کشورهای مقابل است. ما میبایست همانقدر که پهپادهای نظامی را دیدیم و کموبیش برای آن چارهای اندیشیدیم، هزاران پهپاد سیاسی و اقتصادی آمریکا و اروپا و روسیه و چین را هم میدیدیم که روز و شب در آسمان کشور ما پرواز میکنند و بر سر اقتصاد ویران ما بمبهای چند تُنی میریزند. تا امروز حتی یک موشک ابتدایی برای سرنگونی هیچ یک از این پهپادها نساختهایم. تولید این گونه پهپادها در کارخانهای ممکن است که چرخهای آن بر محور منافع میهنی میگردد.
توصیه جمهوری اسلامی به همسایگان عرب
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود با عنوان سخنی با همسایگان عرب نوشت: پهپاد گلوبال هاوک در تبلیغات پنتاگون به عنوان یک پهپاد آسیبناپذیر، غیرقابل ردیابی و رادارگریز معرفی شده بود که تحت هیچ شرایطی قابل رهگیری نیست، ولی سقوط آن در آبهای ایران به تمامی گزافهگوئیها و فضاسازیهای تبلیغاتی پنتاگون خاتمه داد.
حتی پیشدستی آمریکا برای اتهامزنی به ایران هم کارساز نبود و کاخ سفید را در مقیاس جهانی دچار بحران کرد که از الفبای سیاست و قوانین بینالمللی چیزی نمیداند، ولی برای سرپوش گذاشتن بر عملکرد مواضع نسنجیده و شتابزدهاش مرتباً دروغ میگوید. اینکه ترامپ در مقیاس داخلی و در جمع متحدین آمریکا چگونه اینهمه ناتوانی و ندانمکاری را توجیه میکند، موضوع مهمی است که باید منتظر ماند و پیامدهایش را ارزیابی کرد، ولی برای کشورهای منطقه و همسایگان ایران مسائل مهمتری وجود دارد که نمیتوانند برای روشن شدن قضایا به انتظار بنشینند تا معجزات جدید ترامپ و دستیارانش را شاهد باشند. اکنون روی سخن با کشورهای منطقه و به ویژه همسایگان ایران است که هنوز هم ترامپ برای تحریک آنها و ایرانهراسی وسوسه میشود. آنچه رخ داده، برای همسایگان ما عبرتآموز و حاوی درسهای بزرگی است. اینکه ترامپ با بررسی اوضاع به ماموریت ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن در آبهای خلیج فارس خاتمه میدهد و آنرا از منطقه خطری که خود به وجود آورده، خارج میکند، به همسایگان ایران ثابت میکند که اولویت نخست آمریکا، صرفاً منافع و مطامع واشنگتن است و نه حفظ امنیت و ثبات کشورهای عرب منطقه.
این نکته را اخیراً ترامپ به صراحت گوشزد کرد که آمریکا فقط زمانی وارد عمل میشود که امنیت نیروهایش به خطر بیفتد. همسایگان ایران از مقایسه این دیدگاه جدید ترامپ با ادعاهای تحقیرکنندهاش درباره کشورهای عرب منطقه چه برداشتی دارند که میگفت: آمریکا امنیت کشورهای عرب را تامین میکند، ولی باید هزینههایش را خودشان بپردازند؟ چون بدون حمایت آمریکا حتی یک هفته هم دوام نمیآورند. پیداست که همسایگان ایران بر روی وعدههای رسانهای و تضمینهای کاغذی ترامپ نمیتوانند حساب کنند و بیش از این ثروت ملی مسلمانان را به تاراج دهند.
بیاعتباری چنان محاسبه و سیاستی، امروزه بیش از هر زمان دیگری برملا شده و دیگر جا و فرصتی برای تکرار اشتباهات همسایگان وجود ندارد. لکن سؤال جدی این است که مگر همسایگان ایران، با انتخاب دیگری مواجهند که امنیت و ثبات این کشورها و منطقه را بدون اتکای به بیگانه تضمین کند؟ پاسخ این سوال مثبت است. جمهوری اسلامی ایران که همواره لنگرگاه ثبات و امنیت منطقه بوده و هست، مرتباً تصریح کرده که با سعهصدر و بزرگمنشی نسبت به عملکرد اشتباه برخی همسایگان و به خاطر مصالح کشورهای منطقه و منافع امت اسلامی حاضر است گذشتههای پرخطای آنها را نادیده بگیرد و همچنان دست دوستی و همکاری به سوی کشورهای همسایه دراز کند و آنها را در راه ایجاد و تضمین امنیت و ثبات منطقه یاری کند. تجربههای گرانسنگ عراق و سوریه در این زمینه، کارنامه درخشان جمهوری اسلامی ایران را به اعتراف دوست و دشمن در برابر دیدگان هر ناظر منصف و بیطرفی قرار داده است.
تاریخ معاصر این واقعیت بزرگ را به ثبت رسانده است که دشمنان تلاش کردند تا یک جنگ نابرابر ۸ ساله را توسط رژیم بعثی عراق به ملت ایران تحمیل کنند، ولی در اوج روزهای تنهائی ملت عراق در برابر متجاوزین آمریکائی و انگلیسی، تنها دستی که به یاری مردم مظلوم عراق شتافت، از سوی ایران بود که هنوز هم دولت و ملت عراق کمکهای بیدریغ ایران را در راه مقابله نفسگیر علیه تروریستهای اجارهای از یاد نبردهاند و قدرشناسی میکنند.
ایران با ارائه کارنامه روشن و پرافتخارش به وضوح نشان داده که میتواند حتی یک تنه از ثبات و امنیت آبهای منطقه صیانت کند، ولی اگر دستهای دیگران برای استمداد و یاری دراز شود، هرگز برای کمک به آنان تردید نخواهد کرد و حتی خطاهای پرتکرار برخی همسایگان را به خاطر تأمین و تضمین منافع و مصالح بالاتر، نادیده میگیرد مشروط بر آنکه همسایگان در تصمیم و تغییر مسیر به سمت و سوی تعامل سازنده با ایران، ثابتقدم و استوار باشند.