شوک اورانیومی به اروپا، کشف پیچیدهترین شبکههای سایبری سیا در ایران، دستور حجت الاسلام رئیسی برای رسیدگی به قتل در زندان فشافویه، ید طولای انگلیسیها در پرستوسازی، مرگ مشکوک مُرسی در دادگاه سیسی، راز عصبانی بودن ظریف در نشست خبری با وزیر امور خارجه آلمان، ارز ۴۲۰۰ تومنی در جیب رانت خواران، آیا انعقاد مستقیم قرارداد کارگران با دولت امکانپذیر است؟ و طغیان برانکو با الاهلی، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز سه شنبه ۲۸ خردادماه در حالی چاپ و منتشر شدند که عبور ایران از ۳۰۰ کیلوگرم ذخایر اورانیوم که روز گذشته در نشست خبری سخنگوی سازمان انرژی اتمی و توسط بهروز کمالوندی اعلام شد، با تیترهای مختلفی در صفحات نخست آنها برجسته شده است. دستور رئیس قوه قضاییه برای رسیدگی به ماجرای قتل یک زندانی در زندان فشافویه و مرگ محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر در دادگاه، از دیگر محورهای خبری هستند که در صفحات نخست روزنامههای امروز مورد توجه سردبیران قرار گرفته اند.
روزنامه جوان زیر تیتر شوک اورانیومی به اروپا با درج این خبر که ایران تولید اورانیوم کمتر غنی شده (۶۷/ ۳ درصد) را چهار برابر کرده و تا هشت روز دیگر میزان تولید اورانیوم ایران به بالاتر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده برجام میرسد، از آن به عنوان شوک اورانیومی ایران به اروپا یاد کرد.
روزنامه ایران عنوان شمارش معکوس عبور از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده را تیتر کرد و در بخشی دیگر از صفحه نخست خود با قرار دادن تصویری از محمد مرسی در لباس زندان با تیتر مرگ مرسی در دادگاه نوشت: پرونده رئیس جمهوری سابق مصر هنگام محاکمه بسته شد. ایران همچنین رسیدگی به قتل در زندان فشافویه را برای خبر دستور دستگاه قضا برای رسیدگی به قتل زندانی جوان تیتر کرده است.
روزنامه آفتاب یزد نیز تیتر یک امروزش را به شمارش معکوس ایران در افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده اختصاص داد و عنوان ایران خطاب به اروپا: فرصتتان رو به پایان است را برجسته کرد. این روزنامه همچنین نشست خبری سخنگوی دولت را با عنوان ساختارشکنی در ظاهر و محتوا مورد توجه قرار داده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
ترامپ میگوید: توافق یعنی اراده من و این پیام خطرناکی برای جهان است
روزنامه ایران در سرمقاله امروز خود با عنوان تعهد در برابر تعهد درباره شوک اورانیومی ایران به اروپا نوشت: هنگامی که قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران پذیرفته شد، عدهای علیه ایران شایع کردند که ایرانیان این قطعنامه را تاکتیکی پذیرفتهاند و به محض آن که فرصتی پیدا کنند، این تعهد خود را نقض خواهند کرد. به همین علت هم مرحوم امام در بیانیهای که چندی بعد و به مناسبت حج صادر کرد، به صراحت اعلام کرد که اصلاً چنین چیزی نیست و ایران چیزی را که متعهد شده نقض نخواهد کرد. جالب اینکه حتی بعد از حمله امریکا به عراق و تضعیف شدن صدام، ایران همچنان به آن تعهد پایبند بود و آن را نقض نکرد.
گو اینکه میتوانست با استناد به تغییر شرایط و یا حتی بدون استناد به آن متفاوت عمل کند. اگر از ما بپرسند یک قاعده رفتاری و اخلاقی را معرفی کنیم که در هر شرایطی باید مورد احترام واقع شود، کدام را خواهیم گفت؟ «رعایت پیمان» و «عهد». اگر پیمان و وفای به آن را از ما بگیرند و یا آن را کنار نهیم، در این صورت جامعه و بشریت دوام و قوام نخواهد داشت. برجام یکی از این توافقات و به تعبیر دیگر یک تعهد بینالمللی بود که ایران با قدرتهای بزرگ درباره آن به توافق رسید. با آن تجربهای که از ایران وجود داشت، کسی در اجرای تمام و کمال آن پیمان و تفاهم از سوی ایران تردیدی نداشت. همچنان که گزارشهای پیاپی و متعدد آژانس بینالمللی انرژی هستهای بر این ادعا مهر تأیید زده است. ولی این پایبندی باید همیشه دوطرفه باشد.
پیمانها تعهداتی دوجانبه هستند. از این رو هنگامی که سال گذشته ایالات متحده اعلام کرد که به صورت یکجانبه از برجام خارج میشود و نقض پیمان میکند، ایران نیز میتوانست همان زمان واکنش مناسب با آن رفتار را نشان دهد. ولی ایران مدتی صبر کرد و انفعالی رفتار نکرد تا بلکه جهان و بویژه دیگر کشورهای امضاکننده برجام متوجه واقعیت امر شوند و ضمن انجام تعهدات خودشان، در برابر این نقض پیمان از سوی ترامپ، واکنش مناسبی نشان دهند. ولی ظاهراً این کشورها رفتار ایران را به گونه دیگری تعبیر کردهاند و آن را چنان فهمیدند که اگر هم اقدام مؤثری نکنند، ایران نیز واکنش خاصی نخواهد داشت.
متأسفانه کشورهای اروپایی یا درک درستی از اقدام امریکا ندارند یا دارند، ولی وانمود میکنند که فاقد این درک هستند. رفتار ایالات متحده را نمیتوان در قالب تقابل با ایران محدود کرد. آنها یک اصل اخلاقی و حقوقی روشن یعنی وفای به عهد را نقض کردهاند، بدون اینکه هیچ توجیه منطقی داشته باشند. اتفاقاً «ترامپ» علاقهای به ارائه توجیه هم ندارد، بلکه میخواهد بگوید توافق یعنی اراده من و این پیام خطرناکی برای همه کشورها و جهانیان است. این کار به معنی تخریب مهمترین زیرساخت اخلاقی و حقوقی روابط بینالمللی است؛ بنابراین اروپاییها بیش از سایر کشورها وظیفه دارند که در برابر این رفتار موضع بگیرند و با آن مخالفت کنند. در هر حال این انتظاری است که از آنان میرود،، ولی برآورده نشدن این انتظار به معنای آن نیست که ایران همچنان رفتار گذشته خود را ادامه میدهد. ایران در مرحله اول درباره حجم تولید غنیسازی و ذخیرهسازی تجدید نظر کرد و پیام و فرصتی را به کشورهای طرف برجام داد که اقدامات خصمانه امریکاییها بیپاسخ نخواهد ماند. اکنون و طبق اظهارات مقامات انرژی اتمی ایران، تولید اورانیوم غنیشده ۴ برابر شده و بزودی ذخیره آن از اندازه توافق و مشخص شده بیشتر میشود. آیا این سیاست موجب اصلاح فهم و درک طرف مقابل از لزوم الزام به تعهدات و وفای به عهد خواهد شد؟ باید منتظر و شاهد روند پیشِ رو بود.
نامزدهای انتخابات مجلس میزان داراییهای خود را اعلام کنند
محمدکاظم انبارلویی طی یادداشتی با عنوان گامی به جلو برای شفافیت در شماره امروز روزنامه رسالت درباره اجرای اصل ۱۴۲ قانون اساسی نوشت: طی ۴۰ سال گذشته قوه قضائیه هرگز گزارش کاری از اجرای اصل ۱۴۲ نداده است. فقط در ایام رحلت حضرت امام (ره) اعلام شد. اموال امام (ره) قبل و بعد از تصدی رهبری افزایش نیافته است که اگر آن هم اعلام نمیشد مردم خود بهتر از هر کس میدانستند که امام (ره) آنها پاک دستترین حاکم ایران و جهان از بدو خلقت تاکنون منهای ایامی که اولیا و انبیای الهی فرصت حکومت پیدا میکردند، میبود.
امروز در افواه شنیده میشود برخی از کسانی که دارایی آنها مشمول اصل ۱۴۲ قانون اساسی میشود به ناحق افزایش یافته و از آنها به عنوان وزرای هزار میلیاردی یاد میشود!
اما دستگاه قضا نسبت به صحت و سقم این شنیدهها حرفی برای گفتن ندارد. این به معنای نادیده گرفتن اجرای اصل ۱۴۲ قانون اساسی است. صدای اعتراض هیچ رئیسجمهوری به عنوان مجری قانون اساسی پس از رحلت امام (ره) در این مورد شنیده نمیشود.
برخورد با مسأله فساد در کشور یک مطالبه عمومی است. امر مبارزه با فساد را کسی نفی نمیکند آبروی نظامها در گرو مبارزه اصولی و مکتبی به امر فساد است.
انصاف باید داد فساد امروز نه فراگیر است و نه سیستمی. اگر درست با آن مبارزه شود و در محدوده همین قانون افراد کمی را در برمیگیرد تردیدی نیست که اکثر قریب به اتفاق ۲۸ گروه یاد شده در قانون رسیدگی به دارایی مقامات پاکدست هستند. اما «احساس فساد» در مردم بیش از اصل فساد، بدلیل عدم برخورد با همین اقلیت مفسد پدید آمده است.
کوتاهیهای مسئولان نظارتی در سه قوه به ویژه در قوه قضائیه نظام را به اینجا رسانده است. این کوتاهی گاهی از ناحیه فساد ناظرین و عدم شجاعت آنها و مرعوب قرار گرفتن توسط مفسدین است. امروز ۴۰ درصد مبارزه با فساد در برخی از کشورها از طریق «سوتزنی» صورت میگیرد. مردم به عنوان گزارشدهندگان اصلی فساد زیر چتر حمایتی قرار میگیرند و حتی پاداش هم میگیرند. گزارشدهندگان فساد مورد انواع حمایتهای معنوی هم قرار میگیرند و گاهی از آنها به عنوان «قهرمان» یاد میشود. یکی از مباحث مهم در امر مبارزه با فساد غیر از سلامت دستگاههای نظارتی بالا بردن نقش نظارتی مردم در این امر است. نقش رسانه به ویژه رسانه ملی در این مورد تعیین کننده است. به نظر میرسد برای تکمیل قانون یاد شده، تصویب قانونی در زمینه حمایت از گزارشدهندگان فساد و تعیین جایزه برای پروندههایی که به این منظور به نتیجه میرسند ضروری است. اعطای مجوز به آحاد مردم جهت طرح دعوی قضائی در مورد تخلفاتی که سخن از منافع عمومی در امر مبارزه با فساد میباشد اجتنابناپذیر است. ماه پایانی امسال، انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار میشود چه خوب است نامزدهایی که مشکلی برای افشای داراییهای خود نمیبینند برای انتخاب بهتر مردم آن را فاش کنند تا یک سنت و رسم خوب در انتخاباتهای آینده برای رسیدن افراد پاکدست، زاهد و متقی به پستهای حاکمیتی پدید آید.
دُم خروس ماجرای نفتکشها
امیرحسین یزدان پناه در ستون یادداشت روز امروز روزنامه خراسان با عنوان دُم خروس ماجرای نفتکشها درباره ادعاهای آمریکاییها درباره نقش ایران در انفجار نفتکشها نوشت: پنج روز است که آمریکاییها سعی میکنند به همه بگویند که عامل حادثه انفجار دو نفتکش در دریای عمان ایران بوده است؛ هدف واشنگتن هم همان چیزی است که «پاتریک شاناهان» سرپرست وزارت دفاع این کشور گفته بود: «به دنبال اجماع جهانی علیه ایران هستیم.» پنتاگون حتی یک ویدئوی سیاه و سفید مخدوش منتشر کرد و مدعی شد که قایقهای سپاه در این اقدام دست داشته اند! با این حال نه تنها روایت آمریکاییها از این حادثه بلکه حتی ویدئوی آن ها، از سوی بسیاری از کشورهای جهان و حتی شورای امنیت سازمان ملل و نیز شورای اروپا رد شد و آنها خواستار «مستندات» درباره این ادعای واشنگتن و «تحقیقات مستقل» درباره این حادثه شدند؛ دراین میان تنها عربستان، رژیم صهیونیستی و انگلیس حرفهای ترامپ و پمپئو درباره ایران را تکرار کردند که قابل پیش بینی بود و حتی امارات هم حاضر نشد انگشت اتهام به سوی ایران بگیرد؛ لذا به نظر میرسد آمریکا که به دنبال پر کردن شکاف خود و برخی کشورهاست که پس از خروج آنها از برجام ایجاد شد، تا این جای کار در این هدف و اجماع سازی علیه ایران شکست خورده است. حتی برخی مقامات امنیتی در داخل آمریکا نیز در این چند روز با رسانهها گفتگو کرده و فرضیه و ادعای کاخ سفید درباره دخالت ایران در انفجار نفتکشها را رد کرده اند تا شکست دیگری برای دولت آمریکا مقابل ایران رقم بخورد.
در عین حال با وجود شواهد سیاسی، شواهد اقتصادی و ژئوپلیتیک هم وجود دارد که میتواند رد این حادثه را به کاخ سفید یا اذنابش در منطقه برساند. از جمله این که آمریکاییها خود صادر کننده نفت و گاز هستند و هرگونه ناامنی در خلیج فارس میتواند به وابستهتر شدن متقاضیان انرژی از جمله اروپا به آمریکا شود. چندی قبل همزمان با رکورد زنی صادرات نفتی آمریکا شرکت «ریستاد انرژی» که یک شرکت مشاور است اعلام کرد که آمریکا «برنامه رشد یک میلیون بشکهای تولید نفت خام در یک روز طی سال ۲۰۱۹ را دارد و این رشد صادرات باعث خواهد شد کسری تجاری این کشور کاهش یابد و واشنگتن بدهیهای خارجی خود را پرداخت کند.» لذا دور از ذهن نیست که آمریکا چه مستقیم و چه غیر مستقیم از طریق اذنابش به دنبال برهم زدن امنیت نقل و انتقال نفت در خلیج فارس باشد.
نکته دیگر این که این اتفاق در ۲۸ مایلی «جاسک» رخ داد که درحال تبدیل شدن به یکی از پایانههای نفتی استراتژیک ایران در دوره تحریم است. سه هفته قبل مدیر عامل شرکت پایانههای نفتی ایران اعلام کرد که پایانه جاسک به زودی به ظرفیت صادرات یک میلیون بشکه نفت در روز میرسد. دسترسی مناسب این پایانه به دریای عمان میتواند تداوم صادرات و ارتقای توان ذخیرهسازی نفت خام به خصوص در شرایط خاص را تضمین کند؛ لذا دور از ذهن نیست که این پایانه را هدف ناامن سازی از سوی آمریکا و نیز عربستان سعودی و دیگر متحدان آمریکا در منطقه بدانیم.
واقعیت این است که آمریکاییها در «راهبرد فشار» به ایران شکست خورده اند و حتی «نمایش مذاکره» و سفر «آبه» نیز نتوانست برای آنها آبی گرم کند و با پاسخ صریح و قاطع ایران مواجه شدند. تا جایی که «دیوید ایگناتیوس» سرمقاله نویس مشهور «واشنگتن پست» در یادداشت اخیر خود، موضع رهبر معظم انقلاب در دیدار نخست وزیر ژاپن را «پژواک» جمله امام خمینی (ره) یعنی «آمریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند» توصیف کرد و نوشت: «امید ترامپ برای پیروزی سریع بر ایران نابه جا بود». این شکستها ترامپ را از «نمایش مذاکره» به «نمایش ناامنی» (این بار در خلیج فارس) رسانده تا از این طریق سایه جنگی که خود میداند در توانش نیست بر سر ایران پررنگ کند تا شاید راهبرد فشار حداکثری اش را نجات دهد. مقابل این نقشه ها، هم مسئولان و هم مردم باید هوشیار باشند و هوشمندانه و عزتمندانه رفتار کنند.