فراخوان عمومی دولت برای اصلاح بودجه، کلید خوردن اینستکس و مهلت شصت روزه، لیست حقوق مدیران منتشر میشود، وداع باشکوه با شهدای گمنام، نوسازی تاکسیها با قسطهای میلیونی، چهاردهمین نشست گروه ۲۰ در اوزاکای ژاپن، ریاست صد روزه رئیسی بر قوه قضاییه، بازگشت غولهای پتروشیمی، سوداگران معامله قرن، صعود والیبال ایران به دور نهایی لیگ ملتهاو عقب نشینی امارات با هشدارهای انصارالله، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز یکشنبه نهم تیرماه در حالی چاپ و منتشر شدند که نشست مشترک برجام در وین، آغاز اجرایی شدن اینستکس و واکنشهای داخلی به آن در صفحات نخست روزنامههای امروز با تیترها و عناوین مختلف برجسته شده است. پایان چهاردهمین نشست گروه ۲۰ در اوزاکای ژاپن، وعده انتشار لیست حقوقهای مدیران و ارزیابی ریاست صد روزه سید ابراهیم رئیسی بر مسند ریاست قوه قضاییه، از دیگر موضوعاتی است که در صفحات نخست روزنامههای امروز مورد توجه قرار گرفته است.
روزنامه اعتماد با چاپ تصویری از اجلاس گروه بیست در اوزاکای ژاپن عنوان نشست گروه ۲۰ در اوزاکای ژاپن غلبه حاشیه بر متن را تیتر یک کرد. این روزنامه دو یادداشت امروزش را به موضوع اجرای اینستکس اختصاص داد و نوشتههایی با عناوین اینستکس و مهلت شصت روزه به قلم کوروش احمدی، استقبال مشروط از اینستکس نوشته محمد کاظمی را در صفحه نخست خود گنجاند.
روزنامه کیهان در گزارشی برای اینستکس عبارت کلاه جدید غرب برای ایران به کار برد و عنوان آقای رئیسجمهور! از برجام عبرت بگیرید، فریب اینستکس را نخورید را تیتر یک کرد. حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این روزنامه نیز در یادداشت روز امروز کیهان در مطلبی با تیتر روی دیوار اینستکس یادگاری ننویسید! از اینستکس انتقاد کرد.
روزنامه همدلی عنوان بالاخره اینستکس را تیتر یک کرد و بالای آن از اثربخش بودن دیپلماسی نوشت. این روزنامه همچنین در یادداشتی با تیتر تردیدها به نقش آفرینی جدید اروپا در برجام به تحلیل، اما و اگرهای نقش اروپا در حفظ برجام پرداخته است.
روزنامه جوان نیز عبارت آفتابهلگن اینستکس را برای آغاز اجرایی شدن اینستکس استفاده کرده و در مرکز صفحه نخست خود قرار داده است. این روزنامه در گزارشی با همین عنوان از تردیدهای ایران و ناظران برای کارایی اینستکس نوشته است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
پیمان نانوشته ایران و دموکراتهای آمریکا
مهدی تدینی مترجم، نویسنده و پژوهشگر طی یادداشتی که روزنامه آرمان امروز در شماره یکشنبه خود منتشر کرده نوشت: انـگار پیمانـی نانوشـته و بیان ناشـده میـان ایـران و دموکراتهای آمریکایــی پدیــد آمــده اســت. ایــران و دموکراتها هــر دو هدفــی مشــترک دارنــد، کــه در عیــن حــال مهم تریــن هدفشــان اســت: «بیرون رانــدن ترامــپ از کاخ ســفید». حــال اگــر ترامــپ بــرای چهارسـال دوم در کاخ سـفید بمانـد... نـه نبایـد بماند. ایـن همان هدفی اســت کــه دموکراتها دنبــال میکننــد. درســت در روزی کــه ایــران پهپـاد آمریـکا را سـرنگون کـرد، جـو بایـدن، نامـزد اصلـی دموکراتها به شــدت بــه ترامــپ تاخــت و گفــت کــه سیاســت آمریــکا در قبــال ایـران فاجعهبـار بـوده اسـت. ایـن همـان پیمـان نانوشـتهای اسـت کـه گفتـم، نیسـت؟ اول مثالـی تاریخـی: سـال ۱۹۱۳، وقتی بیـم آن میرفت روزی آلمـان و روسـیه وارد جنـگ شـوند، روس هـا طرحـی تصویـب کردنـد کـه بـه موجـب آن، نیـروی نظامی روسـیه دومیلیـون نفر افـزوده میشـد و هـزاران کیلومتـر خـط آهـن جدیـد کـه زیرسـاخت اصلـی جنـگ اسـت سـاخته میشـد. ژنرال هـای آلمانـی یکسـال بعـد، در آسـتانه جنـگ جهانـی اول، وقتـی قرار بـود تصمیم بگیرنـد وارد جنگ شـوند یـا نـه، حسـاب کردنـد چـرا بایـد صبـر کننـد و چندسـال بعد با روسـیهای بجنگنـد کـه ارتشـش دومیلیـون نفـر قویتـر اسـت؟ پـسِ گمـان کردنـد جنـگ امـروز بهتـر از موکول کـردن آن بـه آینـده اسـت.
تحریم هــای آمریــکا روزبــه روز ســخت تر می شــود. اروپــا کمــک دندان گیــری بــه ایــران نمیکنــد. تهدیــد بــرای خــروج از برجــام، از معـدود ابزارهـای باقی مانـده بـرای ایـران اسـت. دیگر مشـخص اسـت از اروپایی هــا آبــی گــرم نمیشــود. یعنــی نمیتواننــد، حتــی اگــر بخواهنـد. در غـرب دولـت اصلی اقتصاد اسـت، دولتمردان پیشـکاران اقتصادنـد. اگـر این طـور پیـش بـرود، پـس از انتخابـات ۲۰۲۰ ایـران با مشکلات بیشـتر بـا ترامپـی روبـه رو خواهـد بـود کـه تـازه قرار اسـت چهارسـال دیگـر بمانـد. امـا ترامـپ نقطه ضعفـی هنـوز دارد... تقریبـا همـه تحلیلگـران اتفاق نظـر دارند کـه تـا انتخابـات ۲۰۲۰ ترامپ هرگز قصـد درگیـری بـا ایـران را نـدارد. او کال مـرد جنـگ نیسـت، دغدغـه اصلی اش مانـدن در کاخ سـفید اسـت. بـه زودی پرونـده کره شـمالی را دوبـاره پیـش میبـرد. بـه توافـق رسـیدن بـا کره شـمالی دوسـال مانـده بـه انتخابـات سـودی برایـش نداشـت، بـرای شـب انتخابـات موضوع تبلیغاتـی دندان گیـری میخواهـد! پـس احتمالا در ماه هـای منتهـی بـه انتخابـات توافـق بزرگـی بـا کره شـمالی خواهـد کـرد. میمانـد ایـران... .
در ایـن مقطـع ترامـپ نـه اراده و نـه آمادگـی الزم بـرای درگیری نظامی بـا ایـران را دارد. بـرای درگیـری بـا ایـران بـه ائتلافی فراگیـر، زمـان فــراوان، عزمــی راســخ و ملــی نیــاز دارد، فعلا هیچ کــدام را نــدارد.
طــرف ایرانــی حســاب ایــن را میکند و میگوید، پــس اگــر قــرار اسـت درگیـری نظامـی باشـد، بهتر اسـت امروز باشـد که طـرف مقابل اراده و تــوان الزم را نــدارد. همینجــا اتحــاد نانوشــته میــان ایــران و دموکراتها شــکل میگیــرد، بــا ایــن شــعار: ضربــه از مــا، تحقیــراز شـما! یعنـی ایـران هواپیمـای آمریکایـی را میزنـد و جـو بایـدن بـه ترامـپ میتـازد. شـاید حسـاب میکننـد بـرای شکسـت ترامـپ در انتخابـات، چنـد درصـد ریـزش آرا کافـی باشـد. قـرار اسـت سـند بی کفایتـی ترامـپ را ایرانی هـا بـرای دموکراتها جـور کننـد چنانکه زمانـی ایـران آنقـدر گروگانهـا را نگه داشـت، تـا کارتـر درانتخابـات ۱۹۸۰ از ریـگان شکسـت خـورد. اگـر هـم ترامـپ عنـان از کف بدهد و وارد درگیـری نظامـی شـود، عواقـب سیاسـی آن اصلا معلوم نیسـت و بـه احتمـال فـراوان بـه شکسـت انتخاباتـی ترامـپ می انجامـد کـه توضیحــش مفصــل اســت. امــا ایــن سیاســت» مــا میزنیــم، شــما تخریبـش کنیـد، پرمخاطـره اسـت. ترامـپ هـم در مقابـل بهره هـای خـود را از تحـرکات ایـران میبـرد. او بـا پـای خـود پلـکان ترقـی را از تجـارت اقتصـادی تـا اداره سیاسـی آمریکا پیموده اسـت و در تبلیغات و بــازی رســانهای ترفندهــا و حیله هــا را بلــد اســت. او از تحــرکات ایـران بـرای تبلیغـات خـود بهـره خواهـد بـرد و ژسـت صلح طلبـی میگیــرد. مدعــی میشــود جــواب ســرنگونی پهپــاد را نــداده، چــون تعــدادی ایرانــی کشــته میشــدند. او بــا ایــن ژســت در سیاســت خارجــی اروپایی هــا را بــه اردوگاه خــود میکشــاند و در سیاســت داخلـی غیـرت آمریکایی هـا را علیـه ایـران و دموکراتها میشـوراند.
مطمئـن باشـید بـه زودی بـه مـردم آمریکا خواهـد گفـت: دموکراتها میخواهنـد بـا کشـوری صلـح کننـد کـه هواپیماهـای مـا را می زنـد! از دیگـر سـو، اگـر آمریـکا بـه یکـی از ایـن کنش هـای ایـران واکنشـی نشــان دهــد، آیــا دیگــر میتــوان در برجــام مانــد؟ خــروج ایــران از برجـام از روز اول آرزوی ترامـپ نبـود؟
اعتماد: استقبال مشروط از اینستکس
محمد کاظمی نماینده مجلس و تحلیلگر سیاسی طی یادداشتی که روزنامه اعتماد در شماره امروز خود با عنوان استقبال مشروط از اینستکس منتشر کرده نوشت: موضوع هستهای ایران و برجام محک بسیار خوبی برای سنجش توان و اراده و تدبیر اروپایی است که در صورت شکست در اتخاذ یک سیاست مستقل از امریکا در ابعاد دیگر تداوم خواهد یافت و در دیگر زمینهها هم دیر یا زود آثار خود را به نمایش خواهد گذاشت و چه بسا روزی فرا برسد که امریکا در مهمترین و حیاتیترین مسائل راه خود را گیرد و زیر پای اروپا خالی شود. اما روشن است که کشورهای اروپایی تنها هنگامی به تعهدات خود در برجام مینگرند و اقدامی میکنند که بیش از هرزمان دیگری امکان فروپاشی برنامه اقدام مشترک میرفت و رفته رفته ایران هم دلیلی برای ادامه پایبندی به تعهدات خود نمیدید. چه بسا اگر جمهوری اسلامی کاهش تعهدات برجامی خود را عملا آغاز نمیکرد اروپا همچنان به لفاظی و حرافی میپرداخت و ناجوانمردانه تحمل یکجانبه تعهدات ایران را خواستار میشد. اکنون باید مسوولان وزارت خارجه به دقت مشخص کنند که آغاز اینستکس تا چه حد در بردارنده منافع کشورمان است و آیا این اقدام ارزش آن را دارد که...
تهران از ضربالاجل اعلام شده مبنی بربرداشتن گام دوم برای کاهش تعهدات خود صرفنظر کند؟ لازم به ذکر است که مرجع قانونی و اصلی چنین استنتاجی دولت و وزارت خارجه و در نهایت مجلس شورای اسلامی است و در چنین موضوع حساسی نمیشود به نظرات افراد حقیقی و حقوقی غیر مسئول اتکا کرد.
واقعیت آن است که متاسفانه پس از عهدشکنی امریکا در موضوع برقراری دوباره تحریمهای یکجانبه هم حساسیت شرایط بسیار بالا رفته است و هم تنشها میان امریکا و ایران رو به گسترش نهاده است. با چنین میزان از حساسیت و التهاب شرایط هر آن احتمال بروز حادثهای وجود دارد، حادثهای که ممکن است به درگیری بینجامد و ضرر همه را در بر داشته باشد.
اسراییل و عربستان وامارات که رسما از تخاصم با ایران استقبال میکنند و درگیری امریکا و ایران را برای خود نعمت میدانند از هیچ خرابکاری پرهیز ندارند و در این زمینه حاضرند پولهای زیادی هزینه کنند. آنها قطعا از مراوده مالی ایران و اروپا ناخرسند خواهند بود و اگر امکانی برای جلوگیری از آن دارند حتما استفاده خواهند کرد؛ لذا هم ایران وهم اروپا برای پیشبرد اهداف خود در این زمینه باید ثابت قدم باشند و مواظب اقدامات و خرابکاریها و تشنجآفرینیها باشند. تندروها در امریکا برای ادامه فشار حداکثری علیه تهران بیکار ننشستهاند و افراطیون در داخل کشور هم که در هر زمینهای مایل به تقابل و رویا رویی هستند احتمالا روی خوشی به روابط مالی ایران و اروپا نشان نخواهند داد. بر این اساس اروپا باید اراده قویتری از خود بروز دهد و با سرعت بیشتری تعهدات برجامی خویش را عملی سازد.
محدود کردن مراودات مالی به دارو و اقلام کشاورزی میان ایران و اروپا هرگز پذیرفته نیست و به هیچوجه با محدودیتهای تهران در فعالیتهای هستهای برابری نمیکند.
مشکل آنجاست که انگلیس وفرانسه و آلمان در قبال امتیازی که از ایران دریافت کردهاند نمیخواهند هزینه قابل ملاحظهای پرداخت کنند ولی هنگامی که اراده جدی تهران برای بازگشت به فعالیتهای هستهای را مشاهده کنند ناچار برتحرکات میافزایند. باید به طرفهای اروپایی این نکته استراتژیک را یاد آور شد که با عهدشکنیهای مکرر غربیان مردم ایران بیش از گذشته از اقدامات تلافی جویانه استقبال میکنند و اگر چنین وضعی ادامه پیدا کند چه بسا همه ایرانیان یک صدا خواستار تسریع در فعالیتهای هستهای شوند.
کیهان: روی دیوار اینستکس یادگاری ننویسید!
حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان بخشی از سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان روی دیوار اینستکس یادگاری ننویسید! با موضوع قرار دادن اینستکس نوشت: چند هفته قبل، آقای «ماس» وزیرخارجه آلمان در سفر خود به تهران و در کنفرانس خبری مشترک با آقای ظریف، ضمن اعتراف به بدعهدی آمریکا در برجام، با گستاخی آمیخته به وقاحت گفت: «البته اگر یک طرف (آمریکا) به تعهداتش عمل نکرده، دلیل نمیشود که طرف دیگر (یعنی ایران) هم به تعهداتش عمل نکند»! و متاسفانه این گستاخی وزیر خارجه آلمان از سوی وزیر خارجه کشورمان بیپاسخ ماند! و حال آنکه اظهار نظر وی از شدت وقاحت، خندهدار نیز هست و مانند آن است که شما خانهای خریداری کرده و بهای آن را نیز تمام و کمال پرداخته باشید، ولی فروشنده از تحویل آن خودداری کند و بگوید اگر بهای خانه را پرداخت کرده باشید، دلیلی ندارد که خانه را به شما تحویل بدهند! ... و آلمان کشوری است که مدیریت پروژه اینستکس را بر عهده دارد! و با وجود دعوت رسمی از آقای ظریف برای شرکت در اجلاس مونیخ اجازه سوختگیری به هواپیمای حامل وزیر خارجه کشورمان را نمیداد و چند ماه است که یکی از دیپلماتهای کشورمان را علیرغم مصونیت دیپلماتیک بازداشت کرده است! همینجا باید اشاره کرد که مرکزیت اینستکس در فرانسه است، کشوری که آشکارا به پناهگاه تروریستها تبدیل شده است و منافقین که ۱۷ هزار ایرانی را ترور کردهاند رسما در آن کشور حضور دارند.
حسابرسی اینستکس نیز بر عهده انگلیس است، کشوری که به گفته آقای ظریف اجازه گشایش یک حساب بانکی را به ایران نداده و نمیدهد!
- اینستکس همان گونه که اشاره شد، جایگزین برجام است، توضیح آنکه اینستکس یک معاهده جدید است که در برجام سخن و ردپایی از آن نیست. آمریکا برخلاف تعهد خود و با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ که تضمین برجام بود از برجام خارج شده است و حالا اروپا با پیش کشیدن اینستکس از یکسو ایران را وادار به انجام تعهدات برجامی میکند و از سوی دیگر در پی آن است که خروج از برجام و نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ برای آمریکا هیچ هزینهای نداشته باشد، به بیان دیگر اینستکس پروژهای برای تبرئه آمریکا از عهدشکنی و تلهای برای ایران است تا امتیازاتی را که داده است پس نگیرد- که متاسفانه بسیاری از آنها قابل پس گرفتن نیست- و در همان حال به امتیازدهی بیشتر ادامه بدهد! آیا غیر از این است؟! چرا برخی از مسئولان محترم این واقعیت تلخ و بدیهی را درک نمیکنند و یا خدای نخواسته، نمیخواهند درک کنند؟! با یک نیمنگاه میتوان به این گفته حکیمانه و دقیق حضرت آقا رسید که: «این کانال مالی (اینستکس) بیشتر شبیه یک شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد».
- کاهش تعهدات ایران در صورت عدم تامین خواسته کشورمان، مصوبه شورای عالی امنیت ملی و یک سند قانونی و راهبردی است. این تصمیم راهبردی نباید به تصمیم تاکتیکی طرف مقابل گره بخورد و در اجرای آن کمترین تأخیری صورت پذیرد؛ بنابراین اکنون انتظار از جناب آقای رئیسجمهور و مسئولان محترم وزارت خارجه کشورمان آن است که از فاجعه برجام عبرت گرفته باشند و با پذیرش اینستکس آن فاجعه را تکرار نکنند؛ و با صراحت و قاطعیت بر این نظر تاکید کنند اینستکس را نمیپذیرند و همانگونه که قبلا اعلام شده است، به کاهش تعهدات خود در برجام ادامه خواهند داد. اگرچه برجامی وجود ندارد و شایسته و بایسته آن است که خروج خود از برجام را رسما اعلام کنیم و بار دیگر فریب آمریکا را نخوریم و روی دیوار اینستکس یادگاری ننویسیم!