در ریاست جمهوری خبری از غنیمت نیست! /روایت کیهان از اختلاف روحانی با رئیس کل بانک مرکزی/برجام و پایان مذاکرات وین

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه های امروز دوشنبه دهم خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که اولویت های اقتصادی در صدر عناوین صفحات نخست روزنامه های امروز شده است. سایه انتخابات بر سر مذاکرات وین، ویروس کرونا و «تئوری نشت» از آزمایشگاه مرموز چینی و پیام تورمی بانک به بازار نیز از دیگر مواردی است که در روزنامه های امروز مورد توجه قرار گرفته است.

در ادامه تعدادی از یادداشت ها و سرمقاله های منتشره در روزنامه های امروز مرور می کنبم: 

روایت کیهان از اختلاف روحانی با رئیس کل بانک مرکزی 

محمد ایمانی در بخشی از یادداشت روز کیهان با عنوان چرا انتخابات پیچیده، اما پیشروست؟ نوشت: رسانه‌های نزدیک به ائتلاف اعتدال و اصلاحات، خبری را درز دادند، مبنی بر اینکه بین آقایان روحانی و همتی، به‌خاطر ثبت‌نام همتی در انتخابات، مشاجره رخ داده است. حتی گفته شد روحانی تصمیم گرفته همتی را به‌خاطر نامزدی در انتخابات، از ریاست بانک مرکزی برکنار کند. حتی شایعه برکناری هم منتشر شد. اما فارغ از مصارف تبلیغاتی محتمل، جدی بودن چنین دعوایی محل تردید است. آقای روحانی می‌گوید طرفدار تعدد نامزد‌هاست و به همین خاطر به شورای نگهبان نامه نوشت. عاقلانه نیست انسان از تعدد نامزد‌ها حمایت کند، اما از نامزد شدن یک عضو موثر دولت ناراحت شود. دلیل دوم اینکه روحانی اگر بنا بود از نامزدی اعضای دولت ناراحت شود، باید با آقایان جهانگیری و شریعتمداری (معاون اول، و وزیر رفاه و کار) هم مشاجره و این دو را هم عزل می‌کرد (!) سوم اینکه روحانی راسا، همتی را به همکاری نزدیک‌تر در دولت دعوت کرد. همتی خرداد ۱۳۹۷ برای سفارت در چین تعیین شده بود؛ اما روحانی ترجیح داد به‌خاطر بلبشوی بازار ارز و نقدینگی، او را در کمتر از دو ماه، از سفارت برگرداند و به ریاست بانک مرکزی بگمارد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد آنچه روایت شده، اصطلاحا جنگ زرگری و بازارگرمی رسانه‌های ائتلاف اصلاحات و اعتدال باشد، تا مخالفت واقعی. از این منظر، درز خبری مبنی بر مغضوب واقع شدن یک مقام توسط رئیس دولت، شاید بتواند وجهه منتقد دولت به آن مقام در انتخابات بدهد و محبوبیت‌ساز باشد! ظرف چند ماه اخیر هم شاهد برخی مخالف‌خوانی‌های رسانه‌ای میان رئیس بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزیر اقتصاد بودیم.

-، اما پشت ماجرای اختلاف و شایعه برکناری آقای همتی هر انگیزه‌ای نهفته باشد، یک واقعیت قابل انکار نیست. رسانه‌های ائتلاف اعتدال و اصلاحات در حالی اختلاف روحانی و همتی را برجسته کرده‌اند که روحانی، به‌خاطر فراخوان همتی و گماشتن او به ریاست بانک مرکزی، سفارت ایران در چین (بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران) را در اوج فشار‌های تحریمی آمریکا، به مدت پنج ماه بدون سفیر و متولی رسمی گذاشت! حالا هم خبر می‌رسد که او در بحبوحه انتخابات، تصمیم به جا‌به‌جایی در ریاست بانک مرکزی گرفته؛ جایی که باید سکاندار بانکی و مالی و ارزی، و متولی مهار نقدینگی و تورم باشد، اما به دلایل متعدد - که مهم‌ترین آن دخالت‌ها و سوء‌تدبیر‌های آقای روحانی است- کارنامه موفقی بر جا نگذاشته است. تا آنجا که آقای همتی چند هفته قبل درباره انکار‌های رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: «نوبخت شوخی کرده که دولت از بانک مرکزی استقراض نکرده. در دو سال گذشته ۱۳ میلیارد دلار ارز به کالا‌های اساسی داده‌ایم که بدهی دولت است و باید ظرف سه سال برگردد. این در حالی است که ما بالای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب داریم». این برداشت‌های بی‌رویه از بانک مرکزی، خلق پول قدرتمند و هشت برابر کردن نقدینگی (از ۴۳۰ هزار میلیارد به ۳۷۰۰ هزار میلیارد تومان)، بدون اینکه حتی پنج درصد این پول‌ها صرف حمایت از تولید و رونق واقعی اقتصاد شود، تورم بالای ۴۰ درصد را سر سفره مردم آورده و سفره آنان را دست‌کم ۲۰ درصد کوچک‌تر کرد.

برجام و پایان مذاکرات وین

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی نوشت: مذاکرات ایران و کشور‌های ۱+۴ در وین به نقطه پایانی رسیده و ظرف روز‌های آینده خروجی قابل‌قبولی خواهد داشت. البته طولانی شدن روند مذاکرات گمانه‌زنی‌هایی را در سطح جامعه مطرح کرده است. عده‌ای بر این گمان هستند که مذاکرات به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران پیوند خورده و تلاش بر این بوده از این مذاکرات به عنوان برگ برنده انتخاباتی استفاده شود، اما با توجه به ترکیب نامزد‌های انتخاباتی این گمانه‌زنی نادرست از آب درآمد. آنچه مسلم است مذاکرات ایران و کشور‌های ۱+۴ در وین براساس منافع ملی و فراجناحی دنبال می‌شود و تیم مذاکره‌کننده هیچ‌گونه انگیزه انتخاباتی ندارند و صرفا درصدد تحقق اهداف جمهوری اسلامی ایران هستند. گزارش‌های منتشره نشان می‌دهد مذاکرات وین پیشرفت قابل‌قبولی داشته و برخی نکات فنی ابهام‌آمیزی باقی مانده که طی روز‌های آینده نیز برطرف خواهد شد. آمریکا به این نتیجه رسیده که ادامه تحریم‌ها علیه ایران نتیجه معکوسی خواهد داشت و ایران می‌تواند به تعهدات خود عمل نکند و به غنی‌سازی ۶۰ درصدی نیز دست یابد، رویکرد تیم جو بایدن این است که آمریکا باید سریعا به برجام بازگردد و تحریم‌های اعمال‌شده از سال ۲۰۱۸ را لغو کند.

در صورت بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها، راه برای تعامل همه‌جانبه ایران با کشور‌های ۱+۴ و آمریکا هموار خواهد شد. دولت آینده از هر جناحی که باشد، ناچار است که براساس منافع ملی و با درنظر گرفتن رخداد‌های منطقه‌ای و جهانی با جامعه جهانی همکاری داشته باشد و برجام را حفظ کند. ادامه روند مذاکرات در دولت آینده می‌تواند منافع ملی ایران را در درازمدت تضمین کند، زیرا پاسخگویی به مطالبات مردم مخصوصا در حوزه اقتصادی دولت آینده را مجبور خواهد کرد که با برجام تعامل مثبتی داشته باشد. به همین دلیل در طول سال‌های آینده دولت ناچار خواهد شد که رویکرد‌های مناسبی در رابطه با برجام داشته باشد و از این توافقنامه برای بهبود وضعیت اقتصادی ایران استفاده بکند مشروط بر اینکه دولت آینده بتواند با حفظ منافع ملی ایران با کشور‌های ۱+۵ تعامل همه‌جانبه‌ای داشته باشد.

در ریاست جمهوری خبری از غنیمت نیست!

مسعود پیرهادی در سرمقاله امروز روزنامه رسالت با عنوان خبری از غنیمت نیست نوشت: کسی که در سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی، خود را نامزد ریاست جمهوری کرده است یا خیلی مَرد است یا خیلی حواس‌پرت! دراین‌باره گفتنی‌هایی هست.
۱. کسری تراز عملیاتی بودجه علی‌رغم اصلاحات قابل‌توجه مجلس یازدهم، مسئله بسیار مهم و چالش برانگیزی است. رئیس دولت سیزدهم هر که باشد باید بداند خرجش از دخلش بیشتر است. مصارف غیر ضرور که جای خود، بخشی از مصارف ضروری هم می‌بایست اولویت‌بندی شود تا طی چند سال البته با فرض بهبود همه شاخص‌ها و اوضاع‌واحوال داخلی و بین‌المللی، کار کشور روی غلتک بیفتد.
۲. کمبود کالا‌های اساسی یکی دیگر از چالش‌های دولت سیزدهم خواهد بود؛ فراموش نکنیم آنچه دولت دوازدهم به دولت بعدی می‌دهد، چیز کمی نیست! میراث تدبیر و امید، هم مملو از بدهی است هم سرشار از کسری؛ بنابراین بایستی متوجه بود که دولت بعدی نه اسب زین‌شده است که کسی هوس تاختن با آن به سرش بزند؛ نه خبری از غنیمت است. کار است و بدهی و کمبود و کسری و عقب‌ماندگی.
۳. برخی صحبت‌های کاندیدا‌ها و اعضای ستاد‌های آنان حاکی از بی‌خبری و سرخوشی آنان است؛ حتی اگر رئیسی و رضایی و زاکانی و جلیلی و قاضی‌زاده به‌علاوه همتی و مهرعلیزاده همگی دست‌به‌دست هم دهند و بدون ذره‌ای حب جاه و مقام و ریاست‌طلبی صبح و شام، کار کنند هم آواربرداری و پی ریزی جدید، نیروی بیشتری می‌طلبد. آن کاندیدایی که خود را بی‌نیاز از هم‌قطاران که هیچ، مستغنی از رقبایش می‌داند، با اجازه شورای نگهبان، در مدیریت و تدبیر که جای خود، بلکه در عقل خویش باید شک کند.

۴. هنوز مناظرات شروع نشده، تنور پرخاش‌ها و جدل‌ها داغ شده است. صاحبان حجره‌های بازار افشاگری کرکره‌ها را بالا کشیدند و هل‌من‌مبارز گویان، یؤخذ من هذا ضغث و من هذا ضغث فیمزجان! حق و باطل را به هم می‌آمیزند و از خجالت یکدیگر درمی‌آیند. با مرور و ضرورت نکته‌ای که در بند سوم اشاره شد باید بدانیم فردای انتخابات، حافظه‌ها بالمره پاک نمی‌شود؛ حرف، باد هوا نیست و بار دارد.
آبروی رفته به جوی برنمی‌گردد و دل‌های زنگارگرفته به یکباره، چون آینه، شفاف نمی‌شود؛ پس باید قدری در کفّ لسان، کوشاتر باشند تا فردایی سرافکنده را تجربه نکنند.