به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۱۸ مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که هیاهوی امارات علیه فعالیت اتمی ایران، کارت زرد دیگر بهارستان به پاستور، ایده‌های ژاپن برای رفع تحریم‌ها و رکود تولید پس از کاهش قدرت خرید مردم در کنار بازتاب سخنان رئیس جمهور در رور خبرنگار در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:
اقتصادی که دلال‌محور است
رضا صادقیان کارشناس اقتصادی طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت با عنوان اقتصاد دلال‌محور نوشت: ریشه‌های واسطه‌گری، دلالی، حق‌العمل‌کاری و کارچاق‌کنی به دلیل فراهم کردن زمینه‌های انجام فعالیت اقتصادی در فضای غبارآلود از جمله مخفی نگاه داشتن میزان درآمد، در اقتصاد ایران از سابقه‌ای طولانی برخوردار است. براساس آمارهای منتشرشده بیش از ۱۸۰ هزار بنگاه معاملات املاک در سراسر کشور مشغول فعالیت هستند از این تعداد فقط در شهر تهران ۱۱ هزار بنگاه ملک و در شهر اصفهان بیش از ۵۲۰۰ بنگاه املاک مشغول فعالیت هستند. در صورتی که عدد ۱۸۰ هزار بنگاه خانه را درست بدانیم و جمعیت کشور را ۸۵ میلیون نفر محاسبه کنیم، به ازای هر ۴۷۲ نفر یک بنگاه املاک وجود دارد.
برخلاف برخی دیدگاه‌های اقتصادی که صرفا با نگرش روزنامه‌نویسی در عرصه عمومی بیان می‌شوند، تجربه اقتصاد کشور طی ۵ دهه گذشته حکایت از آن دارد که نه‌تن‌ها دلال‌ها، بورسی‌های ملک و خودرو و واسطه‌گران ارزش‌افزوده‌ای برای کالا‌ها و خدمات ارائه‌شده ایجاد نکرده‌اند، بلکه در راستای کسب سود بیشتر و بدون در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی، در روز روشن سیاه را سفید و سفید را سیاه نشان می‌دهند. دلال‌ها براساس شرایطی که می‌توانند دارایی‌هایشان را مخفی نگاه دارند به آسانی ثروتمند می‌شوند، مال دیگران را ارزان یا گران به فروش میگذارند، در بزنگاه‌هایی که نظم عرضه و تقاضا برهم خورده است نرخ‌گذاری می‌کنند و گاهی سمت فروشند و گاه طرف خریدار می‌غلتند و این همه بخش گسترده‌ای از اقتصاد کشورمان است.
آمار فعالیت ۱۸۰ هزار واحد بنگاه املاک برای وحشت کردن از بازار خرید، فروش، رهن و اجاره کفایت می‌کند. نکته مهم‌تر این است که این آمار صرفا به همین عدد حیرت‌انگیز خلاصه نمی‌شود. این گزاره براساس تجربه افرادی که اقدام به خرید و فروش خانه کرده‌اند بیان می‌شود. در کنار فعالیت اکثر بنگاه‌های املاک همیشه پای چند بورسی ملک نیز در میان است. افرادی که در بزنگاه‌های مهم اقدام به خرید، فروش، معاوضه و بازسازی جزئی یک ساختمان می‌کنند و به سادگی در یک معامله بیش از درآمد سالانه یک کارمند را صاحب می‌شوند. در نظر داشته باشید که چنین افرادی هیچ وقت مالیات نمی‌دهند، رد پای آنان در اقتصاد مشخص نیست و مهم‌تر آنکه تاثیر آنان در برهم خوردن نظم بازار ملک و زمین به دلیل استفاده از روش‌های پنهانی حتی برای کارشناسان اقتصادی، بانکی و مالیاتی نمایان نیست. افرادی که یک خانه را خرید و فروش می‌کنند، سود می‌برند، اما یک ریال در حساب بانکی آن‌ها جابه‌جا نمی‌شود!
رشد قارچ‌گونه و غول‌واره دلالی در اقتصاد ایران به بنیان‌ها ارتباط پیدا می‌کند که حداقل طی نیم‌قرن اخیر از سوی سیاستگذاران و صاحبان قدرت به بهانه‌های مختلف به حاشیه رانده شده است. در شرایطی که بتوان ۱۰ هزار متر زمین و ۱۵۰۰ متر خانه را براساس کاغذپاره‌ای به اسم قولنامه تبادل کرد و تا سال‌ها براساس همان قولنامه ملک را به شخصی دیگر واگذار کرد، امکان جلوگیری از فعالیت مخرب دلال‌ها و واسطه‌گران در اقتصاد مهیا نخواهد شد.
نکته مهم‌تر اینکه سیستم بانکی کشور عرصه را بر ریال تنگ و رقبای پول ملی را همچون طلا، سکه، ارز‌های خارجی و کالا‌های قابل مبادله در اقتصاد رها کرده و اجرای اینگونه سیاست‌ها همیشه به نفع دلال‌ها و واسطه‌گران بوده است؛ کسانی که با توسل جستن به روش‌های پنهان، معاملات ملکی، خودرویی و زمین را انجام می‌دهند و از کنار تمام قوانین وضع‌شده و در حال اجرا توسط دولت‌های وقت همچون نسیمی ویرانگر در اقتصاد ملی می‌گذرند.
نخاله را باور کنیم یا کم‌کاری آقایان را
فریدون حسن طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه جوان با عنوان نخاله را باور کنیم یا کم‌کاری آقایان را نوشت: خبر برگزاری اولین بازی مدافع عنوان قهرمانی لیگ برتر، آن هم بدون تماشاگر از آن دست خبر‌هایی بود که داد همه را درآورد. تازه این خبر وقتی جالب‌تر می‌شود که حتی شایعه عدم پخش تلویزیونی بازی هم در شهر می‌پیچد!
اینکه پرسپولیس مقابل آلومینیوم به بهانه واهی آماده نبودن سکو‌های ورزشگاه از داشتن تماشاگر محروم باشد و حتی بازی از تلویزیون هم پخش نشود، اتفاقی نیست که بتوان به سادگی از کنارش گذشت. می‌گویند، چون نخاله‌ها جمع‌آوری نشده و به تصویر کشیدن آن از سوی رسانه چندان جالب نیست، بازی پخش نمی‌شود و بعد هم عنوان می‌کنند که، چون همین نخاله‌ها مزاحم تماشاگران است پس تماشاگر هم نیاید. فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ در ادامه عهدشکنی‌ها و کم‌کاری‌های خود حالا در اولین هفته فصل بیست و سوم لیگ برتر اعلام می‌کنند که بازی ورزشگاه آزادی بدون تماشاگر برگزار می‌شود. تصمیمی که شائبه‌های زیادی را به همراه خواهد داشت و می‌تواند زمینه‌ساز بحرانی تازه در فوتبال باشگاهی کشور باشد. لیگ هنوز راه نیفتاده و هنوز سوت آغازش به صدا درنیامده به حاشیه کشیده شده است. جالب اینجاست که این تصمیم حتی صدای میهمان اراکی سرخ‌ها را هم درآورده تا جایی که محمد رجائیان، مدیرعامل آلومینیوم اراک می‌گوید: «فوتبال با تماشاگر زنده است و ما آماده حضور هواداران در این بازی بودیم. هماهنگی‌های لازم برای اعزام تماشاگران از اراک را انجام داده بودیم که اعلام کردند بازی بدون تماشاگر است. حالا شرایط برای هر دو تیم یکسان است و امیدوارم که بازی خوبی را شاهد باشیم.»
البته این اتفاق با عصبانیت بیشتر سرمربی پرسپولیس همراه بود، جایی که یحیی گل‌محمدی در کنفرانس خبری پیش از بازی با عصبانیت اعلام کرد: «اینکه از اولین بازی لیگ این داستان‌ها پیش بیاید واقعاً زشت است. نمی‌دانم دلیلش چیست، اما با این نوع برنامه‌ریزی و نگاهی که در فوتبال وجود دارد، فقط روز به روز پسرفت می‌کنیم. دیگر کشور‌ها را می‌بینیم که چه امکانات و چه برنامه‌ریزی و چه بازیکنانی دارند، اما اینجا به جای پیشرفت متأسفانه در حال پسرفت هستیم. واقعاً متأسفم و ناراحت شدم از این خبری که شنیدم و فقط حس بی‌انگیزگی در همه ما ایجاد کرد.»
در یک کلمه باید عنوان کرد که فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ باز هم رد شدند، آن‌هم در شروع لیگ. سؤال اینجاست که مگر مسئولان فوتبال از ایراد سکو‌های تماشاگران بی‌اطلاع بودند که حالا و آن هم بعد از به تعویق افتادن یک هفته‌ای مسابقات درست شب بازی اعلام می‌کنند که بازی بدون تماشاگر برگزار خواهد شد!
آقایان خیلی راحت کم‌کاری‌های خود را به پای خارج نشدن نخاله‌های مربوط به ساخت و ساز‌ها می‌اندازند. این مشکلی است که می‌تواند در هفته‌های بعد برای بقیه تیم‌ها هم ایجاد شود، چراکه ظاهراً قرار نیست آقایان فدراسیون و سازمان لیگ حتی به وعده‌وعید‌های خودشان هم عمل کنند. ورزشگاه آزادی حتی در شرایط بدتر از این هم میزبان تماشاگران بوده، اما حالا و در یک اقدام غیرمنطقی که تنها می‌تواند حساسیت‌ها را روی فوتبال باشگاهی ایران دوچندان کند از حضور تماشاگران در این بازی جلوگیری می‌شود تا باز هم حاشیه‌های آنچنانی گریبانگیر فوتبال شود. بهتر است مسئولان فوتبال به جای فرافکنی و دادن پاسخ‌هایی که بیشتر باعث عصبانیت و حاشیه‌سازی می‌شود کار خودشان را در وقت لازم درست انجام دهند تا اینگونه با روح و روان جامعه فوتبال بازی نکنند و اجازه دهند حداقل علاقه‌مندان به فوتبال از تماشای همین فوتبال نیم‌بند لذت ببرند.
نظم نوین جهانی به روش پوتین
سیدعماد حسینی طی یادداشتی در شماره امروز اعتماد با عنوان نظم نوین جهانی به روش پوتین نوشت: قبل از آنکه امریکا و متحدان اروپایی‌اش با میزبانی عربستان سعودی نشستی را برای یافتن برون‌رفت بحران اوکراین برگزار کنند، روسیه میزبان نشستی به مراتب بزرگ‌تر بود که می‌تواند بیانگر نفوذ نه چندان چراغ خاموش مسکو در حیاط خلوت بسیاری از متحدان امریکا باشد. چندی پیش رهبران کشور‌های آفریقا برای آنچه آن را تلاش برای پایان دادن به بحران اوکراین نامیدند راهی سن‌پترزبورگ شدند تا با پوتین در این زمینه گفت‌وگو کنند.
اما در سوی دیگر این ماجرا پوتین برنامه‌ها و طرح‌های بزرگی برای قاره سیاه در سر می‌پروراند که می‌تواند به مراتب بزرگ‌تر و وسیع‌تر از کشورگشایی‌اش در اوکراین باشد. در سایه جهانی پرتلاطم که حاصل شکل‌گیری جنگ سرد نوین است، تقابل و مچ‌اندازی قدرت‌های بزرگ از جمله روسیه بر سر وجب به وجب این کره خاکی در حال انجام است که به‌طور حتم قاره آفریقا یکی از مهم‌ترین مناطق مورد منازعه محسوب می‌شود. همین امر باعث شده است تا طی سال‌های اخیر شاهد شدت گرفتن مجدد بحران‌ها در کشور‌های آفریقایی باشیم. در این میان جنگ داخلی در سودان و بعد از کودتای نظامی در نیجر تنها دو نمونه از بحران‌هایی هستند که به سطح آمده و عینیت و وضوح بیشتری به خود گرفته‌اند. شاید نقطه مشترکی که در نشست پوتین با رهبران کشور‌های آفریقایی وجود داشت، مساله مشارکت اقتصادی و تجاری دو طرف بود، آفریقا به شدت نیازمند غلات روسیه است و روسیه نیز به شکل مبرمی نیازمند حضور پررنگ و قدرتمندانه در آفریقا برای جبران پیشروی اتحادیه اروپا و صد البته ناتو در حیاط خلوت خویش است.
پوتین با طعمه اقتصاد و حتی پذیرش شنیدن نظرات رهبران آفریقا در رابطه با راه‌حل‌های بحران اوکراین، به دنبال ارسال پیام‌های خاصی به غرب و ایالات متحده بود تا در آن تاکید کند، فقط چین رقیب اصلی آن‌ها در آفریقا نبوده، بلکه باید با نگرانی بازگشت قاطعانه کرملین به آفریقا را هم پیگیری کند. امروز گروه نظامی واگنر به مثابه بازوی مسکو در حال تاخت و تاز در آفریقاست. بعد از حضور پررنگ این نیرو در لیبی، اخباری از فعالیت جنگجویانش در مالی و جمهوری آفریقای مرکزی هم به گوش می‌رسد در حالی که گفته می‌شود، کودتا علیه دولت متحد فرانسه در نیجر نیز ساخته و پرداخته همین گروه از جنگجویان حرفه‌ای است. در مقابل و در وانفسای کمبود غلات و مواد غذایی در بازار‌های جهانی، کشور‌های آفریقایی نشان می‌دهند که دیگر تعصب خاصی به قدرت مشخصی از قطب‌های جهانی نداشته و دروازه‌های خود را در مقابل هر قدرتی که بتواند مانع از گرسنگی در کشورهای‌شان شود، گشوده‌اند و دیگر برای‌شان پرچمی که قرار است زیر آن آذوقه کشورشان تامین شود، چندان تفاوتی نمی‌کند.
به گفته کارشناسان بعد از نشست آفریقا و روسیه بستری از منافع متقابل بین دو طرف شکل گرفته است که می‌توان آن را غذا در مقابل نفوذ توصیف کرد. آفریقا به دنبال خروج از بن‌بست بحران غذایی خویش است و در کنار آن برنامه‌هایی برای تامین نیاز سرمایه‌گذاری در بخش نفت، زیرساخت و امنیت سایبری هم دارد که اتفاقا روس‌ها در برطرف کردن آن تبحر کافی دارند.
روسیه نیز به دنبال خروج از بن‌بست انزوای بین المللی با استفاده از حضور پررنگ در آفریقاست تا بتواند در آینده آن را به یکی از بازار‌های هدف کالا‌های خود تبدیل کند. با این حال هنوز مشخص نیست که کرملین بتواند به‌طور بالفعل تمامی بلندپروازی‌های پوتین را در قاره آفریقا محقق کند، به ویژه که روس‌ها طی سال ۲۰۲۰ تراز تجاری روسیه و آفریقا فقط ۲۰ میلیارد دلار بود و امروز در بهترین شرایط بیش از ۴۰ میلیارد دلار نخواهد رسید، همچنین نباید فراموش کرد که رقبای روسیه نیز که تجربه بیشتری در آفریقا دارند نیز در مقابل این تحرکات بیکار نخواهند نشست.
این نوشته بیشتر شعر بود تا حرف حساب. 
مدیر ارشاد 
