به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز چهارشنبه ۱۸ فروردین ماه در حالی چاپ و منتشر شد که مذاکرات وین و تحلیل خوشبینها و بدبینها نسبت به نتایج آن با تیترهای مختلف در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
شرق با تیتر تعامل با تهران حالا چرا؟ رسالت با تیتر ماهیگیری از آب گلآلود وین، اعتماد با تیتر ادامه زنجیره مذاکرات در وین، کیهان با تیتر اعتراض آمریکا به اصرار ایران بر لغو تحریمها، جوان با عنوان «برد- برد بازی» در وین دوباره شروع شد و ایران با تیتر اتحاد برای رفع تحریمها این خبر را در صفحات نخست خود همراه با تحلیلهای خود منعکس کرده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم:
جلال میرزایی تحلیلگر مسائل سیاسی طی یادداشتی کوتاه در آرمان ملی نوشت: با روی کار آمدن جو بایدن اکنون مواضع سه کشور اروپایی و حتی روسیه و چین به عنوان اعضای حاضر در برجام با واشنگتن تطبیق پیدا کرده است؛ لذا ایران باید به تقویت و حمایت همه جانبه و پررنگ از تیم مذاکره کننده پیش رویم، آن هم در شرایطی که اکنون آمریکاییها هم در وین حضور دارند. در شرایط کنونی جریان اصولگرا در یک شرایط پیچیده قرار داده، چرا که منافع جناحی و حزبی این جریان در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ سبب شده است که هرگونه تلاش برای احیای برجام و لغو تحریمها به عنوان خیانت به کشور تلقی کند. این جریان با انواع اتهامات و تخریبها سعی دارد تا قبل از انتخابات و به دست گرفتن کرسی پاستور شرایط کنونی تداوم پیدا کند. چرا که در بستر این وضعیت، منافع این جریان تامین خواهد شد. به هر حال نشست کمیسیون مشترک برجام روز سه شنبه در وین پایتخت اتریش برگزار شد که در حقیقت ادامهای نشست جمعه گذشته بود.
خروجی نشست کمیسیون مشترک برجام در وین بستر را برای بازگشت آمریکا به برجام، لغو تحریمها و احیای توافق هستهای تا حدودی باز کرده است. در طول تقریبا سه ماهی که جو بایدن روی کار آمده پیامهای مثبتی از آمریکا ارسال شده است از تمدید معافیتهای تحریمی عراق گرفته تا عدم فشار به چین برای خرید نفت از ایران، احتمال آزاد شدن پولهای بلوکه شده و غیره؛ لذا اگرچه همه این اقدامات هنوز به لغو تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و کنار گذاشتن سیاست فشار تکثری نینجامیده است، اما توانست فضای مثبتی را برای تعدیل تنش بین دو طرف شکل دهد؛ بنابراین تیم مذاکرهکننده ما که تجربه بسیار خوبی در رایزنی با اعضای ۱+۵ دارد از منافع کشور ذیل احیای برجام دفاع حساب شدهای کرد و به فشارها، تهدیدها، تخریبها و توهینهای داخلی توجه نکرد. چرا که وقتی پای منافع ملی و کاهش فشار اقتصادی و معیشتی بر مردم به واسطه لغو تحریمها در میان باشد و راه دیپلماسی راه درست و در عین حال کم هزینهای برای ارتقای جایگاه کشور در جهان باشد باید با گامهای استوار در این مسیر پیش رفت، راهی را که تیم ظریف بهخوبی بلد است.
منصور مظفری در سرمقاله امروز آفتاب یزد طی یک یادداشت انتقادی نوشت: نمیدانم شنیده اید: «حرمت امامزاده به متولی آن است» یا خیر، اما حتماً میدانید: «چو دانی و پرسی سوالت خطا است.» این که میگویید: «کسی به حرف من گوش نمیدهد!» یعنی باور نکردهاید که «حرمت امامزاده به متولی آن است»، اما اگر فکر میکنید چرا میگوییم «۴ ماه وزیر باش!» یعنی: «چو دانی و پرسی سوالت خطا است.» دقیقاً مالِ همین جاست.
نه شما که مردم هم بسیار گفتهاند به شما، به دولت، به کابینه، به حسن روحانی که راهی که میروید، راه خطا و اشتباهی است نه در بارهی کرونا که دربارهی اقتصاد، بورس، تامین کالاهای اساسی، ارز ۴۲۰۰ تومانی و... این که میگوییم مردم گفتهاند یعنی مردمی که شغل شان روزنامه نگاری بوده است، انانی که تخصص شان اقتصاد بوده است و همانهایی که به حساب نیامدند.
آقای نمکی! چقدر نوشتند و نوشتیم با سبک مدیریت التماسی نمیشود یک وزارت خانه با صدهاهزار پزشک و متخصص را اداره کرد؛ اما کو گوش شنوا؟! وقتی یک نفر با علمِ به این که میداند نمیتواند تلاش میکند برای وزیر وزارت خانهای پر از فرهیخته و متخصص و فوق تخصص شدن، یعنی اساساً حُب صندلی اول جایی را که از کارایی ساقط میکند چشم است و، چون چشم از بینایی ساقط شد، اول بدبختی بشر است.
آقای نمکی! نمیگوییم استعفا بده، از دولت نیز انتظار نداریم وزیر بهداشت خود را در بحرانیترین روزهای کرونایی برکنار کند (هرچند برکناری و استعفا بزرگترین لطف در حق شما است!)، اما انتظار داریم وزیر باشید، وزیری که بداند جایگاهش کدام است، وجاهت حقوقیاش تا کجا است و باور کند وقتی پای جان ایرانی در میان است نباید با تعارف و لرزان برخورد کرد.
آقای نمکی! نقشی در وزیر شدن تان نداشتیم که سهمی در برکناری شما خواسته باشیم، اما نگران این مردم هستیم این مردمی که از بس حرفهای چندگانه و متناقض شنیده اند، خسته و سردرگم شده اند. نمیخواهیم درس مدیریت به شما بدهیم، اما در این اوضاع، سکان دار کابینه باید وزیر بهداشت باشد نه دیگران و دیگری.
آقای نمکی! شنیدهاید میخواهند آزمون برگزار کنند؟! آزمون کانون وکلا، این هم مردم هستند که گوش ندهند و بروند سفر؟ این دهن کجی به اوضاع و احوال بحرانی کشور نیست؟ دیدهاید مردم را در صفهای طولانی مرغ و روغن و دیگر اقلام؟ این که دیگر بیتوجهی به درخواستهای شما نیست، هست؟
آقای نمکی! اگرچه شما را وزیری کارنابلد و ضعیف میدانیم، اما درخواست استعفا و برکناری نیز نداریم. این چند سطر را نوشتیم تا از شما به شیوهی خودتان (!) خواهش کنیم فقط ۴ ماه وزیر باشید، به دولت بعد و جایگاه خودتان در دولت بعد هم فکر نکنید. اصلا ۴ ماه برای رضای خدا و خدمت به ایرانیان وزیر باشید؛ محکم، مقتدر و وظیفه شناس... ۴۰ سال دعاگوی تان خواهیم بود!
کیهان در ستون اخبار ویژه امروز خود در گزارشی با عنوان همتی: از بانک مرکزی استقراض کردند /دولت: استقراض نکردیم (!) نوشت: در حالی که رئیس کل بانک مرکزی به صراحت کسری بودجه دولت را موجب افزایش پایه پولی و نرخ تورم میداند، وزیر اقتصاد، اما با رد کردن این موضوع میگوید دولت یک ریال هم برای بودجه سال ۹۹ استقراض نکرده است.
به گزارش روزنامه جوان، آقای روحانی معتقد است دولت برای کسری بودجه دست به استقراض و چاپ پول نزده است؛ موضوعی که از سوی کارشناسان با انتقادات بسیاری مواجه شد تا اینکه رئیس کل بانک مرکزی هفته گذشته اظهارات دولتیها را رد کرد.
او گفت: بگذارید با مردم شفاف باشیم. برای مثال در سال ۹۸ و ۹۹ بخشهایی از بودجه دولت از طریق درآمدهای تسعیر صندوق توسعه ملی تأمین شد که به زبان سادهتر به معنای چاپ پول است که نتیجهاش تورم خواهد بود، اما در بانک مرکزی با توجه به کسریهای بودجه کاری غیر از این نمیتوانستیم انجام دهیم.
اعتراف همتی گرچه دیر بود، اما تناقضات گذشته را زنده کرد تا مشخص شود، دولت در ارائه آمارهای صحیح عملکرد عجیبی داشته است؛ به عنوان نمونه روحانی در تاریخ اول دیماه ۹۹ گفته بود: اوراق را به جایگاه واقعی آن رساندیم و اعتماد مردم برای خرید اوراق دولتی جلب شده است. اوراق دولتی را جایگزین پول نقد کردیم و ریالی از بانک مرکزی استقراض نکردیم، اما نسبت به این مسائل کمتر صحبت میشود. ما اصلا استقراضی از بانک مرکزی نمیکنیم و نکردیم.
همچنین محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در زمستان سال گذشته و در تشریح اجرای قانون بودجه سال ۹۹ در هشت ماهه نخست سال ۹۹ با تأکید بر اینکه دولت ۳۱ هزار میلیارد تومان نسبت به قانون سال ۹۹ کمتر مصرف کرده است، اما ۵۳ درصد حقوق و مزایا را افزایش داده گفته بود: در این مسیر از منابع بانک مرکزی استقراض نکردیم و حتی آقای همتی از این اقدام تشکر کرد که بودجه ۹۹ فشاری به بانک مرکزی وارد نکرده است.
اعتراف رئیس کل بانک مرکزی، اما با واکنش وزیر اقتصاد و امور دارایی همراه شده تا به خوبی نشان دهد هیچ وحدتی در ارائه آمارهای دولتی وجود ندارد.
فرهاد دژپسند در واکنش به خبر چاپ پول توسط بانک مرکزی طی سال گذشته و استقراض دولت از این بانک برای اجرای قانون بودجه سال ۹۹ گفت: دولت یک ریال برای اجرای بودجه سال ۹۹ از بانک مرکزی استقراض نکرده است و بانک مرکزی تنها برای ایفای تعهدات برخی از اجزای بودجه، ارز را خریداری کرده و در مقابل پول تزریق کرده است.
اظهارات این عضو دولت از آن جهت تعجببرانگیز است که این عمل مصداق بارز استقراض از بانک مرکزی است و محل تأمین آن پایه پولی است که به تشدید نقدینگی و افزایش تورم میانجامد؛ در حالی که اگر این ارزها در دسترس بود، بانک مرکزی با فروش آن نه تنها موجب افزایش پایه پولی نمیشد، بلکه مقداری از نقدینگی اقتصاد نیز کاسته میشد. حالا میتوان دلیل ادامه تشدید تورم و نوسانهای بازار ارز را در حالی که انتظارات منفی تعدیل شده بود، متوجه شد.