به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز شنبه دوم اسفند در حالی چاپ و منتشر شد که تحولات و موضع‌گیری‌های جدید آمریکا، اروپا و ایران درباره برجام با استقبال بیشتر روزنامه‌های کشور در صفحات نخست مواجه شده است.
تیترهایی همچون شمارش معکوس بازگشت به برجام (شرق)، فریب نخورید! شرط بازگشت آمریکا به برجام لغو همه تحریم‌هاست (کیهان)، بازگشتِ بایدن (آرمان ملی)، سیاست گام به گام جو بایدن (آفتاب یزد)، اراده ملی برای احقاق حقوق هسته‌ای (رسالت)، بفرمایید جو (وطن امروز) و فرار بایدن از لغو تحریم‌ها به جلسه‌درمانی (جوان) از جمله تیترهایی است که تحولات اخیر برجام را بازتاب داده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
چشم‌انداز انتخاباتی ۱۴۰۰
عباس عبدی در بخشی از یادداشتی که در شماره امروز روزنامه اعتماد منتشرشده نوشت: اکنون که در آستانه انتخابات هستیم بهتر است به بخشی از نکاتی که مقام رهبری در این باره اشاره کرده‌اند، پرداخت که اهمیت راهبردی دارد.
«امروز مردم حاکم بر سرنوشت کشور هستند و خود انتخاب می‌کنند. ممکن است خوب یا بد انتخاب کنند، اما خودشان انتخاب می‌کنند، درحالی که قبل از انقلاب هیچ‌کاره بودند.
مشارکت پُر شور و انقلابی مردم در انتخابات، موجب امنیت کشور و پس زدن دشمنان و کاهش طمع آن‌ها می‌شود بنابراین نباید این فرصت را از دست داد.
انتخابات هر چه پُر شورتر و با اقبال عمومی بیشتری همراه باشد، آثار و منافع بیشتری برای کشور خواهد داشت.
انتخابات برای کشور یک امکان و ذخیره مهم است که باید با مشارکت پر شور مردم همراه باشد البته اگر مشارکت پرُشور با یک انتخاب درست یعنی انتخاب یک نیروی کارآمد، با ایمان، با انگیزه، علاقه‌مند و پرُ کار همراه شود، نورٌ علی نور و تضمین‌کننده آینده کشور است.
علاج درد‌های مُزمن کشور در پرشور بودن انتخابات و حضور عمومی مردم و بعد، انتخاب اصلح و شخصیت مناسب در انتخابات ریاست‌جمهوری است.»
اولین مساله این است که گزاره انتخاب میان صالحین معنای دقیقی ندارد که یک نهاد خود را متولی گزینش اولیه صالحین کند. چیزی را نمی‌توان جایگزین انتخاب مردم کرد. کسانی که به یاد دارند، می‌دانند که در انتخابات مجلس سوم، رهبر انقلاب توصیه کردند که به طرفداران اسلام امریکایی رای ندهید. معنای این توصیه این بود که آنان می‌توانستند در انتخابات نامزد شوند و منعی برای آنان نبود. اگر با اتهام اسلام امریکایی بودن آنان حذف می‌شدند این توصیه بی‌معنا می‌بود. خوب و بد انتخاب پای خود مردم است. هیچ نهادی نمی‌تواند خود را متولی هدایت سیاسی مردم به این شکل نماید.
بنابراین اولین شرط یک انتخابات پرشور حضور نامزد‌های گوناگون از گرایش‌های موجود جامعه است. برحسب تجربه گذشته، مردم خواهان مشارکت بیشتر هستند، به شرطی که ببینند مسیر جلوی آنان باز است. هر اشتباهی هم کنند، به خودشان مربوط است و در طول زمان آن را تصحیح خواهند کرد. ولی کسانی که به شیوه‌های دیگر قدرت می‌گیرند، چون پاسخگو نیستند، نه تنها اشتباهات را نیز نمی‌پذیرند، بلکه به شکل بدتری تکرار هم می‌کنند.
نکته مهم‌تری که باید توجه کرد این است که بدی و خوبی درباره روسای جمهور نسبی است. برای عده‌ای بد و برای عده‌ای خوب است. طبعا اگر اکثریت احساس خوبی نکنند رای خودشان را تغییر می‌دهند. ولی هر انتخاباتی فارغ از نتیجه آن یک دستاورد مهم دارد و آن مشروعیت‌زایی است که اعتبار حکومت را در داخل و نزد جهانیان بالا می‌برد و این سرمایه بزرگی است. همچنین بد و خوبی افراد نیز ثابت نیست. مگر اصولگرایان که با انتخاب احمدی‌نژاد جشن گرفته بودند و در پوست خود نمی‌گنجیدند، هنگام رفتن او کاری جز سر به زیر انداختن داشتند؟ گر چه اکثر اصلاح‌طلبان او را از ابتدا می‌شناختند ولی اصولگرایان حامی او اگر می‌دانستند که چنین است پشت دست خود را داغ می‌کردند و به او رای نمی‌دادند. اصلاح‌طلبان نیز در این حمایت بی‌تقصیر نبودند، به ویژه در سال ۱۳۸۸.
در هر حال باید امیدوار بود که انتخابات ۱۴۰۰ نقطه آغازی باشد برای تغییر سیاست انتخاباتی و تبعات آن. بنده از فردا طی چند شماره در این زمینه مفصل‌تر خواهم نوشت.
نمای اقتصاد ایران در سال ۹۹
علی دینی ترکمانی اقتصاددان طی یادداشتی در شماره امروز ایران با عنوان نمای اقتصاد ایران در سال ۹۹ نوشت: درحالی که کمتر از یک ماه به پایان سال ۱۳۹۹ باقی مانده است، بررسی سیر حرکتی و تحولات اقتصاد ایران در این سال، اهمیت زیادی دارد.
اقتصاد ایران که از سال ۱۳۹۷ و پس از خروج امریکا از برجام درگیر نرخ رشد منفی اقتصادی شده بود، در سال جاری نیز با افزوده شدن شیوع کرونا همچنان با انقباض اقتصادی مواجه شد. در این سال کرونا باعث شد تا با افزایش هزینه‌های دولت، کسری بودجه بیش از آنچه پیش‌بینی می‌شد، افزایش یابد و به همین دلیل دولت برای جلوگیری از تأمین پولی کسری بودجه به انتشار اوراق بدهی و عرضه سهام خود روی آورد. این درحالی است که این اقدام باعث شد بازار سرمایه کشور نیز دستخوش تغییرات زیادی قرار گیرد به طوری که در ابتدای سال شاخص بورس با رشد غیرمعمولی مواجه شد، اما در اواسط سال جاری با ریزش شدیدی مواجه شد و بدین ترتیب سهامداران حقیقی نیز به معترضانی مانند مالباختگان مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز و بازنشستگان و معلمان که دنبال مطالبات خود هستند، افزوده شدند. رخداد مهم دیگری که در سال جاری قابل بررسی است، تحولات بازار ارز است. درحالی که نرخ ارز در دوره برجام به ثبات نسبی رسیده بود، اما با خروج امریکا از برجام و شیوع کرونا که به درآمد‌های ارزی کشور آسیب زد، نرخ دلار از محدوده ۱۷ تا ۱۸ هزار تومان در مقطعی به ۳۲ هزار تومان نیز رسید، اما با پیروزی بایدن و شکست ترامپ موج مثبتی در بازار ارز شکل گرفت که موجب شد نرخ دلار به کانال ۲۱ هزار تومان بازگردد. با این حال تغییر شرایط سیاست خارجی و انجام نشدن فوری مذاکرات میان ایران و امریکا باعث شد دوباره نرخ دلار به ۲۵ هزار تومان صعود کند. از آنجایی که نرخ ارز بر طیف وسیعی از کالا‌ها تأثیر می‌گذارد رشد این نرخ باعث شده است تا سطح عمومی قیمت‌ها نیز بالا رود، اما به دلیل چسبندگی قیمت‌ها، کاهش مقطعی نرخ ارز تأثیر چندانی در کاهش قیمت‌ها ندارد.
برهمین اساس در سال جاری با تورم شدیدی روبه‌رو هستیم و برخلاف پیش‌بینی و هدفگذاری بانک مرکزی، در بهمن ماه نرخ تورم سالانه به ۳۴.۲ درصد رسید و این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای به ۵۰ درصد نزدیک شده است.
از سوی دیگر در سال جاری بازار مسکن نیز با تکانه شدیدی مواجه شد و در چندین مقطع با رشد شدیدی همراه بود. این در شرایطی است که مسکن سهم ۳۵ درصدی از هزینه‌های خانوار ایرانی دارد. از سوی دیگر با توجه به سهم ۳۰ درصدی مسکن در تورم کل رشد قیمت مسکن تأثیر زیادی در رشد نرخ تورم کشور داشته است. هرچند نوسانات نرخ ارز موضوعی طبیعی برای اقتصاد ایران قلمداد می‌شود، اما می‌توان گفت غیرمترقبه‌ترین رخدادی که در اقتصاد امسال رخ داد، ریزش شدید بازار سهام بود. این شرایط نشان می‌دهد که اقتصاد ایران با پارادوکس‌های زیادی روبه‌روست. زمانی که دولت می‌خواهد بدون افزایش تورم کسری بودجه خود را تأمین کند موجب ریزش بورس می‌شود که هزینه‌های اجتماعی آن به مراتب بالاتر از استقراض از بانک مرکزی برای تأمین کسری بودجه است.
درسال پیش رو نیز، شرایط اقتصاد ایران تا حدود زیادی به سیاست خارجی امریکا بستگی دارد. در صورتی که دولت امریکا گام‌های مثبتی درخصوص ایران بردارد برای مثال با پرداخت وام صندوق بین‌المللی پول موافقت کند که به نوعی یک امتیازدهی محسوب می‌شود، باعث می‌شود تا حداقل انتظارات تورمی فزاینده موجود در اقتصاد تاحدودی مهار شود.
علاوه براین با آغاز واکسیناسیون در ایران و سایر کشور‌ها انتظار می‌رود تا در سال آینده، شاهد بهبود شرایط اقتصاد جهانی و همچنین بهبود تولید و کسب و کار‌ها در ایران باشیم که درنتیجه آن رشد اقتصادی کشور به سمت مثبت شدن هدایت می‌شود. اما با این حال به دلیل رکود شدیدی که وجود دارد برای رسیدن به شرایط اقتصاد سال ۱۳۹۵، چندین سال باید انتظار کشید.
احیای برجام، مساله این است
جاوید قربان‌اوغلو تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی نوشت: طی روز‌های گذشته شاهد یکسری خبر‌های خوب در رابطه با مساله احیای برجام و بازگشت آمریکا به آن بودیم که هم در قالب سخنان رهبر انقلاب با قاطعیت تاکید شد که چنانچه طرف مقابل عمل کنند، ما نیز عمل خواهیم کرد و هم در سخنان دکتر روحانی که پالس مثبتی به طرف مقابل فرستاد که بازتاب زیادی در رسانه‌ها داشت. از طرف دیگر شاهد بودیم که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم اقداماتی انجام دادند. خانم مرکل و آقای روحانی مذاکرات تلفنی داشتن که از محتوای آن اطلاع چندانی در دست نیست، اما سفر مدیرکل آژانس بین المللی انژی اتمی به تهران و از آن طرف، اجلاس وزرای سه کشور که وزیر خارجه آمریکایی هم به‌صورت وبیناری در آن شرکت داشت و بیانیه مشترک آن‌ها که حاوی مطالباتی درباره ایران بود. به نظر می‌رسد این اقدامات آرامبخش و مُسَکِنی است برای اینکه وارد فاز غیرقابل کنترل نشویم. با توجه به اینکه مواضع اروپا و آمریکا برای اولین‌بار بعد از دوره چهارساله ترامپ به هم نزدیک و خروجی آن بیانیه مشترکی فارغ از اینکه خوب یا بد است، بوده این اتحاد دو سوی آتلانتیک درمجموع هم برای دنیا مثبت و هم برای ما اگر بخواهد برجام احیا و اجرا نشود، منفی است. این اقدامات در پی یکسری مذاکراتی که احتمالا از آن بی‌خبر هستیم و در دیپلماسی از طریق فرستادگانی شاید حتی غیردولتی یا غیررسمی مرسوم است، صورت گرفته ولی هرچه باشد باید آن را -به فال نیک گرفت و امیدواریم که با این کار‌ها بتوان شدت جریان این مساله و بحران ناشی از آن را کنترل کرد و نگذاشت با آتش‌افروزی نتانیاهو و محمد بن‌سلمان اوضاع از کنترل خارج شود و دوباره وارد یک فاز خطرناک شویم.
البته این سخن از این باب است که این‌بار چنانچه اتحادیه اروپا و آمریکا با هم یکی شوند و اجماعی بین‌شان به‌وجود آید، مساله فشار‌ها به ایران در احیای شش قطعنامه خیلی سریع‌تر می‌تواند اتفاق بیفتد. نوبت قبل ترامپ خیلی تلاش کرد ولی بایدن نه‌تن‌ها این کار را نکرد بلکه نامه قبلی برای اعمال مکانیزم ماشه و اسنپ‌بک در سازمان ملل را پس گرفت که گام مثبتی است؛ هرچند به این معنا نیست که ذوق‌زده شویم، ولی آنچه باید روی آن بایستیم همان سخن دکتر روحانی است که اگر آن‌ها امروز برگردند ما هم بلافاصله برمی‌گردیم. به نظر می‌رسد که باید زواید این مساله را زد و روی نقطه‌ای که ترامپ از آن خارج شد و درحقیقت برجامی که امضا شده بود، برگشت. اگر به اینجا برسیم، یک نقطه اطمینان‌بخشی است که هم تحریم‌ها رفع می‌شود و هم برای کشورمان به لحاظ اقتصادی گشایشی به‌وجود می‌آید و هم دشمنان برجام ناامید خواهند شد و هم اینکه یک اقدام عملی را از جانب تیم بایدن که با وعده احیا و بازگشت برجام آمده و مستقر شده، خواهیم دید. د امیدواریم خبر‌های خوبی که طی دو، سه روز گذشته شنیدیم، استمرار داشته باشد و دو کشور روی این مساله که ما عمل می‌خواهیم و اگر عمل از جانب آمریکایی‌ها صورت بگیرد، توافق کنند. در عین حال باید به این نکته نیز توجه داشت که اگر آمریکا و قواعد این کشور را بشناسیم، بعضی اختیارات دست رئیس‌جمهور هست مثل مصوبات ترامپ در مورد فلسطینی‌ها که توسط بایدن لغو و مساله کمک به فلسطینی‌ها از سر گرفته شد ولی لغو بعضی موضوعات، به‌راحتی امکان‌پذیر نیست و پروسه‌ای خواهد بود. نکته دیگر شرایط آمریکا و اتفاقاتی است که در این کشور رخ داده که باید مورد توجه قرار گیرد. بایدن در سیستمی قرار دارد که طرف مقابل ۷۰ میلیون رای آورده و نمایندگانی در کنگره هستند که مطالباتی دارند و، چون یکی از اولویت‌های بایدن رسیدن به یک اجماع داخلی و گذر از دوره ترامپیسم است، به نظر می‌رسد که جزو ملاحظات اصلی باشد. او نمی‌تواند مانند ترامپ عمل کند و با یک توئیت وزیری را از کار اخراج نماید. البته این به معنای طرفداری نیست ولی دنیای دیپلماسی، دنیای واقعیت است و باید ببینیم طرف مقابل در چه شرایطی است و از آن طرف هم آن‌ها نباید انتظار داشته باشند که دولت، مصوبه مجلس را نادیده بگیرد، چون ما هم یک روال قانونی داریم که براساس آن عمل می‌کنیم. بنابراین فصل مشترک دو سیستم متفاوت ایران و آمریکا باید به یک نقطه تعادل برسد که همانا بازگشت به قبل از خروج آمریکا از برجام و لغو تمام تحریم‌های و همچنین انجام تعهدات براساس آنچه در برجام پیش‌بینی شده است، باشد.
نمای اقتصاد ایران؟ مگر نمایی هم برای اقتصاد ایران مونده؟ اقتصادی ویران، سفره هایی خالی و پدر و مادرها و همسرهایی شرمنده... 
بازنشستگان تامین اجتماعی، علیرغم داشتن طلب ۳۶۰ هزار میلیارد تومان از دولت 