با فروکش کردن تب اخبار مربوط به تفاهم لوزان و حادثه جده، روزنامههای تهران در حال تکرار موضوعات پیش از نوروز خود هستند. گزارشی از فیلمی درباره حمله به مطهری در شیراز، تلاش برای زنده کردن ماجرای پولهای کثیف، آینده سیاسی احمدینژاد و رابطه وی با اصلاحطلبان، گلایههای زنگنه از بابک زنجانی و ادامه ترجمههای عجیب سخنان مقامات آمریکایی، دیگر مطالب و موضوعات مهم در روزنامههای چهارشنبه هستند.
در ادامه میتوانید روایت تابناک از مهمترین مطالب روزنامههای چهارشنبه ۲۶ فروردین را بخوانید.
روزنامه اطلاعات بیشتر صفحه نخست خود را به دو موضوع مهم این روزهای سیاست خارجی، یعنی روابط با روسیه و آینده یمن اختصاص داده و با درج تصویری از صنعت نفت به استقبال وعدههای نفتی زنگنه وزیر نفت رفته است. علیاکبر عبدالرشیدی نیز در یکی از یادداشتهای امروز روزنامه اطلاعات با تیتر «نامزدي براي شکست؟» شانس چندانی برای پیروزی کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قائل نشده است.
جمهوری اسلامی از جمله روزنامههایی است که سخنان شرمن مذاکرهکننده ارشد آمریکایی را در صفحه اول خود مورد توجه قرار داده و همانند کیهان، ترجمه اشتباه یک خبرگزاری از سخنان شرمن را به کار برده و از جمله نوشته: «شرمن همچنین تأکید کرد که تفاهم ایجاد شده در سوئیس تا سیام ژوئن (نهم تیر) نهایی میشود و ما این درخواست تل آویو مبنی بر اینکه ایران، اسرائیل را به رسمیت بشناسد را در آخرین مرحله مطرح میکنیم».
جمهوری اسلامی با تأخیر نسبت به دیگر روزنامههای هوادار دولت، موضوع «انتخابات و پولهای کثیف» را در سرمقاله خود مورد اشاره قرار داده و در پایان نوشته: واقعیت این است که دولت یازدهم با ساختار کنونی در بخشهای مربوط به وزارت کشور و زیر مجموعه آن، نمیتواند از عهده برخورد با موانع و مشکلات موجود بر سر راه انتخابات برآید. این کار بزرگ به عناصری بسیار قوی، قاطع و مستقل نیاز دارد و متأسفانه دولت یازدهم علیرغم تذکرات فراوان خیرخواهان تاکنون اقدام موثری در زمینه ایجاد تغییرات لازم در این حوزه به عمل نیاورده است. ماجرای پولهای کثیف هر چند قابل توجه است، نباید تمام توجه دولت را به خود معطوف کند و چنین تصور شود که کشف آن یک معجزه بوده و راه سالمسازی انتخابات فقط مبارزه با این پدیده است. کار مهمتر، گماشتن افراد قوی، امین و مستقل در امور اجرائی انتخابات از صدر تا ذیل است، اقدامی که سلامت انتخابات را میتواند تضمین کند. دولت برای انجام این کار مهم و کلیدی فقط اندکی فرصت دارد. مبادا این فرصت اندک از دست برود و حسرت برگزاری یک انتخابات افتخارآفرین به دل دولتمردان دولت یازدهم بماند.
قطعنامه دیروز شورای امنیت درباره یمن بیشتر از دیگر روزنامهها مورد توجه روزنامه جوان قرار گرفته است. جوان در مطلب اصلی خود با تیتر «خنجر شوراي امنيت به پشت يمن» ضمن انتقاد از رفتار شورای امنیت، با مرور تحولات منطقهای درباره یمن از فرو رفتن بیشتر سعودیها در منجلاب خبر داده است. سرمقاله امروز جوان نیز به موضوع هستهای اختصاص دارد و محمد اسماعیلی در آن به بررسی «بیانیه لوزان در ترازوی نقد حقوقی» پرداخته است.
کیهان که در نقل ترجمههای اشتباه خبرگزاری مهر از سخنان وندی شرمن با روزنامه جمهوری اسلامی شریک است، برنامه خود برای درخواست انتشار فکتشیت از سوی طرف ایرانی را از زاویه یادداشت روز خود با تیتر «پای آزمون همدلی» نیز پیگیری کرده است. حسین شمسیان در بخشی از این یادداشت نوشته: رهبرمعظم انقلاب، در دیدار تاریخی 20 فروردین 94، آگاهیبخشی به مردم در مورد جزئیات مذاکرات را مصداق همدلی دانستند. «من به خود مسئولین هم گفتهام، همین چند روز، مسئولین باید بیایند مردم را و بخصوص نخبگان را از «جزئیات» و «واقعیات» مطلع کنند. ما چیز محرمانه نداریم. چیز مخفی نداریم این مصداق همدلی با مردم است، همدلی که ما گفتهایم» این یکی از صریحترین و غیرقابل تأویلترین فرمایشات رهبری است که بیتردید عمل به آن به خوشحالی مردم و تحکیم همدلی با دولت میانجامد. حدود یک هفته پس از این فرمایشات چه اتفاقی افتاده و مردم چقدر در جریان «جزئیات» قرار گرفتهاند؟ کدام مقام رسمی دولتی، کدام منتقد واقعی را به گفتگو دعوت کرده است؟! چرا علیرغم تصریح رهبر عزیز انقلاب، هنوز «فکتشیت ایرانی» منتشر نشده است؟ اینکه عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای صراحتا میگوید: «انتشار فکتشیت، مذاکرات را مختل میکند»!، به معنی بیاعتمادی به مردم نیست؟! چرا که فکتشیت، سند مبین جزئیات مذاکرات است و قطعا آمریکاییها، در جریان ریز آن هستند، پس اطلاع چه کسی قرار است مذاکرات را مختل کند!؟
وطن امروز نیز علاوه بر اصرار بر انتشار فکتشیت از زاویه گفتوگوی جلال فاطمی بازیگر فیلم «روباه» با شهره پیرانی همسر شهید رضایینژاد با تیتر «فقط انتقام» به موضوع هستهای پرداخته است. همسر شهید رضایینژاد در بخشی از این گفتوگو درباره مجازات قاتل همسرش گفته: «میدانید اصلا آن آدم برای من ارزش ندارد. من همیشه به خودم و به دیگران هم میگویم، فقط انتقام مرا آرام میکند. در صورتی من تسکین پیدا میکنم که یک نفر که همسطح شوهرم است، در اسرائیل ترور شود. آن لحظه شاید یک مقداری تسکین پیدا کنم. اگرنه اینکه یک آدمی را که پول گرفته تا شخصی را بکشد، اصلا ده بار هم او را اعدام کنند چه ارزشی دارد؟»
محتوای روزنامه شرق تا حد زیادی به همان موضوعات پیش از نوروز یعنی اظهارات مقامات دولتی در باره پرونده بابک زنجانی، ماجرای حمله به علی مطهری در شیراز و موضوع انتخابات مجلس آینده اختصاص دارد. در بخشی از «گزارشی از یک فیلم عجیب ٣دقیقهای» در روزنامه شرق آمده: خودسرها ١٨اسفند از خانه بیرون آمدند. اینبار با دست پر؛ گوجهفرنگی و سنگ و پارهآجر. سوار بر موتورهای سنگین. علی مطهری فرودگاه را به مقصد دانشگاه شیراز ترک کرده بود که بهیکباره راه بر او بستند و سناریوی ازپیشطراحیشده شلیک سنگ و پارهآجر به سوی خودروی مطهری کلید خورد. یک ماهی از آن واقعه ناگوار و توهین به نماینده مجلس گذشته و پیگیریها در حال نهاییشدن است. برخی در همین زمینه دستگیر شده و برخی با قرار وثیقه آزادند البته. ٢٨ اسفند فیلم عجیبی روی شبکههای اجتماعی منتشر شد و بعدتر برخی خبرها با تیتر «سپاه پاسداران، ناجی علی مطهری در حادثه شیراز» روی سایتها رفت. فیلم سه دقیقهای رنگی با دو دوربین از سمت چپ و راست، سوژه را دنبال میکند. جالب اینکه همین فیلم کوتاه، تدوین شده و کار خوشساختی از کار درآمده. مردی جوان که ادعا میکند رزمدار است با تهلهجه شیرین شیرازی در تمام فیلم سخن میگوید. بعدتر او حادثه ١٨ اسفند را به روایت خود پیش میبرد. بر اساس این روایت، فردی که در فیلم سخن میگوید نقش اساسی در نجات دکتر علی مطهری داشته و همان ابتدای فیلم به ابلاغ مأموریت سازمانی برای رفتن به محل واقعه اشاره دارد. پیگیریهای «شرق» از سردار رمضان شریف، مسئول روابطعمومی سپاه حاکی از آن است که «سپاه به طور رسمی هیچگونه فیلمی در این زمینه منتشر نساخته» و سردار در جریان این فیلم نیست.
شرق امروز هم پروندهای را به پشت پرده تصمیم اخیر پوتین در باره لغو ممنوعیت تحویل سامانههای موشکی به ایران اختصاص داده و در سرمقاله خود با تیتر «آرامش اقتصادی مقدم بر تکنرخیشدن ارز» به قلم علی دینیترکمانی، استادیار مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی از تصمیم بانک مرکزی در این باره حمایت کرده است.
در حالی که توجه تبلیغاتی روزنامههای اصلاحطلب به انتخابات مجلس آینده در حال افزایش است، محسن رهامی رئیس کمیته انتخابات شورای هماهنگی اصلاحطلبان و عضو شورای مشورتی اصلاحات در بخشی از گفت و گویی با تیتر «معیشت مردم مسئله اصلی ماست» با روزنامه شرق گفته: در شورای مشورتی هنوز نگاه سیاسی تفوق دارد. بحث انتخابات آتی، احزاب و نقد سیاستهای داخلی دولت بیشتر مطرح میشود، اما بخشی از بدنه اصلاحطلبی به اینجا رسیدهاند که باید به دولت برای حل مشکلات اجتماعی و معیشتی بیشتر تاکید کنند، به موازات آن اگر معیشت مردم تأمین شود، در انتخابات به ما گرایش پیدا خواهند کرد. وقتی من میگویم سرنوشت اصلاحطلبان به سرنوشت دولت گره خورده است، یعنی همین و یعنی به این سمت برویم که مردم باور کنند این دولت میتواند مشکلات معیشتی و اقتصادی آنها را حل کند.
از سوی دیگر، فعالیت انتخاباتی اصلاحطلبان برای چهارمین روز پیاپی در صفحه اول روزنامه اعتماد مورد توجه جدی قرار گرفته است. این روزنامه در ابتدای مطلبی با تیتر «حلقه ١٠٠ نفره انتخاب كانديدا» نوشته: سازوكار اجرايي و نهايي اصلاح طلبان براي ورود به انتخابات مجلس مشخص شد. اصلاح طلبان در فاصله حدود ١١ ماه به انتخابات مجلس فرمول و چگونگي ورود به انتخابات مجلس را با هدايت رهبران اين جريان به دست آوردند و بر اساس آن به تعيين كانديداهاي حوزه هاي انتخابيه خواهند پرداخت. بر اساس اخبار دريافتي «اعتماد» پس از توافق ميان شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات و شوراي مشورتي اصلاح طلبان ١٢ چهره اصلاح طلب شوراي راهبردي انتخابات را به رياست سيد عبدالواحد موسوي لاري، وزير كشور دولت اصلاحات تشكيل داده اند. اين ١٢ نفر به همراه رابطين ملي در استان ها حلقه اي ١٠٠ نفره را تشكيل مي دهند. اعضاي شورا، با انتخاب علي صوفي، وزير تعاون دولت اصلاحات و چهره نزديك به محمدرضا عارف، مرتضي مبلغ، معاون سياسي وزارت كشور در دولت اصلاحات و سيد محمود ميرلوحي، معاون امور حقوقي و مجلس وزارت كشور اصلاحات دبيرخانه اين شورا را تشكيل داده اند. شوراي راهبردي انتخابات اصلاح طلبان متشكل از پنج كميته خواهد بود. بر اساس اطلاعات دريافتي در چارت اين شورا زيرشاخه هايي تحت عنوان دبيرخانه، كميته هاي اقشار و اصناف، احزاب، استان ها، نخبگان و رسانه تشكيل خواهد شد و پس از آن سخنگوي شورا با انتخاب اعضا معرفي خواهد شد.تاكنون حضور حسين مرعشي، مرتضي حاجي، آذر منصوري، علي صوفي، عبدالله ناصري و يك عضو نزديك به اعتماد ملي از شوراي مشورتي و محسن رهامي، احمد حكيمي پور و حسين كمالي نيز از شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات در اين ليست ١٢ نفره قطعي شده است. شوراي راهبردي انتخابات اصلاح طلبان در نخستين گام اجرايي به تعيين «رابطين ملي» براي هر استان مي پردازد. اين رابطين ملي كه به تناسب وسعت و جمعيت هر استان تعدادشان تعيين مي شود به شناسايي فعالان حزبي، مديران اجرايي سابق اصلاح طلب و چهره هاي موجه غيرحزبي مي پردازند كه تاكنون براي ١٢ استان رابطين ملي تعيين شده و مشغول انجام فعاليت هستند. تجميع نيروهاي شناسايي شده شوراي اصلاح طلبان استان را مشخص مي كند. احزابي كه در استان ها نمايندگي دارند، مي توانند نمايندگان خود را به رابطين معرفي كنند. همچنين مديران اجرايي دولت هاي سازندگي و اصلاحات ديگر اعضاي شوراي استان خواهند بود كه با كمك آنها چهره هاي موجه اجتماعي و فرهنگي هر استان كه الزاما حزبي نيستند نيز شناسايي و براي عضويت در شورا از آنان دعوت به عمل آورده مي شود. با تشكيل شوراهاي استاني فرآيند انتخاب نامزدهاي اصلي اصلاح طلبان در هر استان آغاز مي شود.
اعتماد در مطلبی دیگر فراز و نشیبهای تشکیل فراکسیون اعتدال در مجلس شورای اسلامی را نیز بررسی کرده است. رویکرد اعتماد به موضوع یکسانسازی نرخ ارز با رویکرد روزنامه شرق متفاوت است. اعتماد از زبان حيدر مستخدمين حسيني نوشته: «منتفعان اجازه يكسانسازي نرخ را نميدهند».
انتقاد از کیفیت سریال «در حاشیه» و تأکید بر اشتباه بودن انتشار فکتشیت هستهای از سوی ایران مهمترین مطالب روزنامه شهروند هستند. شهروند علاوه بر نقل سخنان ولایتی مشاور امور بینالملل رهبر انقلاب که انتشار فکتشیت را مخل مذاکرات دانسته، در بخشی از گفت و گویی با تیتر «نباید وارد بازی صدور فکتشیت شویم» از زبان علی خرم آورده: فکت شیتی که وزارت امور خارجه آمریکا صادر کرده برداشتهای خودش برای مصرف داخلی آمریکا بوده است که بیان شده و ما نباید آن را مبنای کار خود قرار بدهیم و فکر کنیم ملاک مذاکره این فکت شیت است. آن چیزی که باید مورد استناد قرار بگیرد و باید برای آن تلاش کرد در میدان مذاکره بدست میآید و طرف ایرانی هم نهایت تلاش خود را میکند تا موضوعات را پیش ببرد. ما اگر بخواهیم در بازی باطل آمریکاییها بیفتیم و مثل آنها فکتشیت صادر کنیم جز اینکه اختلافات را بالا ببریم کار دیگری انجام ندادهایم. ضمن اینکه درنهایت موضوع مذاکرات را به یک ناکامی برای دو طرف تبدیل کردهایم که البته این کار از سوی مخالفان مذاکرات بسیار هم مورد استقبال قرار میگیرد.
روزنامه
دولتی ایران نیز در صفحه سیاسی خود به مرور مواضع مختلف در باره انتشار فکتشیت
پرداخته است. از سوی دیگر، ایران مانند روزهای گذشته، بخشی از محتوای صفحه اول خود
را به ابراز نگرانی از فضای رسانههای مجازی اختصاص داده است. آفرین چیتساز در
شروع یادداشتی با تیتر «نزاع اعتدال و افراط در فضای مجازی» در این باره نوشته: دو
حادثه جنگ یمن و مذاکرات هستهای باعث شد فضای مجازی در ایران به میدان کنش و واکنش
سیاسی تبدیل شود. اینترنت در ایران این درجه از تب تند فعالیت سیاسی را پیش از این
در ایام انتخابات سال 92 تجربه کرده بود. آن روزها دو شبکه فیسبوک و توئیتر عمدتاً
میزبان فعالیت سیاسی نسل جوان یا طبقه متوسط ایران بود اما این بار به یمن ظهور نرمافزارهای
موبایلی چندین شبکه نوپدید از وایبر و واتس اپ گرفته تا لاین و تلگرام محل بروز احساسات
و علایق سیاسی ایرانیان شده است. نفوذ رسانه قدرتمندی بهنام «تلفنهای هوشمند» مختصات
دنیای سیاست ایرانیان را دگرگون کرده است.
اکنون بازتاب حوادث و قضایای دنیای سیاست به فاصله اندکی در تلفن یا تبلتی که در دسترس میلیونها شهروند ایرانی است نمایان میشود. در این فضای پرالتهاب هیچ سیاستمدار ایرانی نمیتواند نسبت به آنچه در فضای مجازی میگذرد بیاعتنا بماند. از محمد جواد ظریف در وزارت خارجه تا علی مطهری در مجلس و علی دایی در ورزش و بهرام رادان در سینما اتفاقات پیرامون خویش را به صورت لحظه به لحظه برای نسل مشتاق ایرانی توئیت میکنند. از اینها بگذریم، هفته گذشته هر دو تجمع پرسر و صدا که یکی در حمایت از تیم هستهای و دیگری علیه تجاوزات نظامی سعودیها صورت گرفت سنگ بنایش در فراخوان شبکه مجازی نهاده شد. اما بازتاب و اثرات این دو حادثه ساخته و پرداخته شده در دنیای وایبری یکسان نبود در حالی که فراخوان مربوط به حمایت از مذاکره هستهای آحاد ایرانیها را به وجد آورد. قضیه واکنش علیه سعودیها از مسیر واقعیاش منحرف شد و به اتفاق ناگواری در قالب ضدیت و اهانت به یکنژاد و ملیت تبدیل شد. این ماجرای تلخ و تکاندهنده برای نخستین بار نخبگان جامعه را نگران سرنوشت فضای مجازی کرد. روشن شد که فضای مجازی و شبکههای اجتماعی دچار آسیبها و آفتهای جدی است که اگر چارهجویی نشود میتواند به حوادثی تلختر بینجامد. اکنون با واقعیت جدیدی روبهرو هستیم که سیاست در فضای مجازی نه تنها عامل سرگرمی و تفنن بلکه عامل تنش و تضاد میان برخی اقوام و ملیتها شده است در بسیاری از موارد زبان نقد جای خود را به هجو و هزل داده است.
صفحه اول ابتکار به شدت تحت تأثیر این ادعا قرار دارد که احمدینژاد در حال تلاش برای نزدیک شدن به اصلاحطلبان است. ابتکار در پایان گزارشی درباره «تمایل احمدینژاد به اتصال با اصلاحطلبان پس از ناکامی در جلب اصولگرایان» نوشته: هیچ نگاهی نمیتواند بپذیرد که احمدینژاد در اردوگاه اصلاحطلبان پذیرفته شود. حتی اگر بر فرض محال چنین اتفاقی هم بیفتد، از نگاه اجتماعی وی همچنان فردی با خاستگاه اصولگرایی محسوب میشود. به نظر میرسد آزمونهای یاران احمدینژاد برای چسباندن خود به اصلاحطلبان به جایی راه نبرد. این در حالی است که حضور احمدینژاد و یارانش در انتخابات مجلس و حتی ریاستجمهوری آتی، به عنوان یکی از چالشهای اصلی اصولگرایانی محسوب میشود که همچنان در مسیر رسیدن به وحدت و همگرایی نیز راهی پر چالش دارند و در صورت حضور احمدینژادیها، یا باید وی را بپذیرند و یا ریزش و جدا شدن بخشی از بدنه اصولگرایی را شاهد باشند.
رضا دهکی در پایان سرمقاله ابتکار با تیتر «قانون جاذبه اصلاحات» پس از ذکر فضیلتهای اصلاحطلبان و برنامه آنها برای پیروزی در انتخابات مجلس دهم نوشته: طیفهای دیگر نیز معادلات حضور خود در عرصه سیاسی را بر اساس حرکت اصلاحطلبان تعیین میکنند؛ برخی گروههای تندرو اصولگرا آینده خود را بر سر تقابل شدید با اصلاحطلبان شرط بستهاند و گروهی همچون حامیان محمود احمدینژاد – با سبقه حمایت اصولگرایان – به دنبال اعلام برائت جناح راست از ایشان تلاش میکنند افکار عمومی را درباره اتصال خود به اصلاحطلبان محک بزنند. آینده تقابل اصولگرایان و اصلاحطلبان را رقابتهای آتی دو جناح ریشهدار کشور در فضای سیاسی مشخص میکند، اما چیزی که در این میان واضح است، آن است که جریانهای بیریشه با تفکراتی بیهویت که تلاش دارند با اتصال خود به جناحهای ریشهدار خر خود را از پل بگذرانند و البته بعد از آن داعیه «چه کشکی؟ چه پشمی؟» بکنند، راه به جایی نخواهند برد. جامعه باید از مسیری که یک بار به اشتباه در آن افتاده است حذر کند و این جریانها را حتی اگر به هر لباس و رنگی در آیند، بشناسد. و این رسالتی است که بیش از همه بر عهده نخبگان سیاسی و اجتماعی جامعه خواهد بود.
سرانجام این که هرچند روزنامه قانون باز هم یادداشتی را در مذمت نژادپرستی منتشر کرده، مهمترین مطلب امروز آن، گفت و گویی با آیتالله نکونام با تیتر «امر به معروف دولتی نتیجهای ندارد» است که در بخشی از آن آمده: یک چیز دیگر که باید در زیرساخت امر به معروف و نهی از منکر لحاظ کرد این است که شما برای چه میخواهید امر به معروف و نهی از منکر کنید؟ برای سلامت جامعه و افراد، زیرا امر به معروف و نهی از منکر، اصلا موضوعش مهرورزی است. یعنی همه ما نسبت به هم وابستهایم، علاقهمندیم و همدیگر را دوست داریم. لذا به امر به معروف رو میآوریم و نهی از منکر میکنیم. پس اگر کسی امر به معروف را با خشونت همراه کند این امر به معروف و نهی از منکر نیست. آمر بودن، به دور از خشونت است، از آمر معنای بدی در ذهن جامعه ما وجود دارد، وقتی میگوییم فرمانده یعنی یک دیکتاتور، یک زورگو. اسلام این طور نیست، خداوند آمر است، پیغمبر آمر است، مومنین آمرند اما «یامرون بالمعروف» نه اینکه زور بگویند، پس آمر بودن به دور از خشونت است. موضوع امر به معروف مهرورزی است. مهرورزی نباشد دیکتاتوری است. ما به جای اینکه به امر به معروف و نهی از منکر بپردازیم ابتدا باید به مهرورزی و خشونت گریزی بپردازیم. اگر این زمینهها را در جامعه رعایت کنیم، به اصطکاک و استهلاک فعلی در جامعه نمیرسیم. تا یک کسی معلوم نیست که کی و چی، بیاید صورت یک انسانی را تخریب کند، چرا امروز در جامعه ما اسیدپاشی میشود؟! چون خشونت در جان ما نفوذ کرده. جامعهای که خشونت دارد نمیتواند امر به معروف داشته باشد. این کسی که اسید میپاشد خشنترین آدم است، یعنی اگر یک کسی را بکشند اینقدر اذیت نمیشود. صورت، گل وجود آدم است. این را که از یک آدم گرفتید وجودش را از او گرفتهاید. اسیدپاش قهرا از مصادیق مفسد فی الارض است. او در جامعه نمیتواند آمر به معروف و ناهی از منکر باشد، چون او خشونت ورز است و مهرورزی ندارد.