براساس آخرین آمارها در ایران امروز به ازای هر 3500 نفر ایرانی یک شعبه بانک و به ازای هر 350 ایرانی یک کارمند بانک وجود دارد.
به گزارش جهان صنعت، اطلاعات مرکز آمار میگوید در سال 1391 جمعیت شاغل مرد در کشور بالغ بر 8/ 17 میلیون و جمعیت شاغل زن در کشور برابر 7/ 2 میلیون نفر بودند. با توجه به رقم شاغلان در بانکهای کشور باید گفت 3/1 درصد زنان شاغل و یک درصد مردان شاغل در کشور در بانکها مشغول به کار بودند.
4 /1 درصد بیسواد و 1/ 0 درصد دکترا در پایان سال 1391 در شبکه بانکی کشور (بجز موسسات مالی و اعتباری) جمعا 213 هزار و 429 نفر مشغول به کار بودند که از این میان 178 هزار و 190 نفر مرد و 35 هزار و 239 نفر زن بودند. به بیانی 83 درصد شاغلان در بانکها را مردان تشکیل میدهند و سهم زنان در اشتغال در بانکها فقط 17 درصد است.
از نظر تحصیلات 4/ 1 درصد شاغلان زن و مرد در مقطع ابتدایی یا بیسواد، 8/ 2 درصد در مقطع سیکل، 3/ 39 درصد در مقطع دیپلم، 3/ 11 درصد در مقطع فوق دیپلم، 3/ 41 درصد در مقطع لیسانس، 8 /3 درصد در مقطع فوق لیسانس و 1/ 0 درصد در مقطع دکترا تحصیل کردهاند.
مقطع ابتدایی و کمتر را 5/ 99 درصد مردان و 5/ 0 درصد زنان تشکیل دادند، مقطع سیکل را 4/ 99 درصد مردان و 6/ 0 درصد زنان تشکیل دادند، مقطع دیپلم از 8/ 92 درصد مرد و 2 /7 درصد زن تشکیل شده، مقطع فوق دیپلم از 86 درصد مرد و 14 درصد زن، مقطع لیسانس از 9/ 73 درصد مرد و 1 /26 درصد زن، مقطع فوق لیسانس از 6 /66 درصد مرد و 4 /33 درصد زن و مقطع دکترا از 1 /79 درصد مرد و 9 /20 درصد زن تشکیل شده است.
از نظر سنوات خدمتی 57 /17 درصد شاغلان زیر پنج سال، 94/ 19 درصد بین 5 تا 9 سال، 63/ 20 درصد بین 10 تا 14 سال، 86/ 17 درصد بین 15 تا 19 سال، 11/ 16 درصد بین 20 تا 24 سال، 55 /7 درصد بین 25 تا 29 سال و 33/0 درصد 30 سال سنوات خدمتی دارند.
جمع تعداد شعب داخلی (21022) و خارجی (44) بانکهای کشور نشان میدهد در پایان سال 1391 جمعا 21066 شعبه بانکی وجود داشته به عبارتی بانکها به ازای هر شعبه بانکی 10 نفر پرسنل در اختیار گرفتند (البته باید توجه داشت که بخشی از این پرسنل قطعا در بخشهای اداری خارج شعب نظیر سرپرستی مناطق، ادارات تابع و. . . مشغول بهکار بودند که در آمار تفکیک نشدند.)
اگرچه بانک پاسارگاد تنها شش سال سابقه فعالیت دارد اما 22 /14 درصد کارکنان آن را اشخاصی با سنوات خدمتی 30 ساله تشکیل میدهند. پس از پاسارگاد بانک گردشگری یک ساله قرار دارد که 73/ 13 درصد کارکنان آن را افرادی با سنوات خدمتی 30 سال تشکیل دادهاند. سهم اشخاص دارای سنوات خدمتی 30 سال در سایر بانکها به یک درصد نمیرسد و در بسیاری از آنها صفر است. به نظر میرسد این دو بانک غیردولتی از کارکنان باسابقه برای مدیریت خود کمک گرفتند.
اما در رده 25 تا 29 سال سنوات خدمتی ابتدا بانک کشاورزی قرار دارد که 76 /14 درصد کارکنان آن در این رده طبقهبندی میشوند، پس از آن بانک سپه قرار دارد که 7/ 13 درصد کارکنانش سنوات خدمتی بین 25 تا 29 سال دارند، پس از آن بانک صادرات با 48 /12 درصد، بانک صنعت و معدن با 33 /11 درصد، تجارت با 66 /9 درصد، بانک ملت با 91/ 8 درصد، بانک مسکن با 68 /5 درصد و بانک ملی با 08 /5 درصد قرار دارند. سهم سنوات خدمتی بین 25 تا 29 سال در سایر بانکها زیر پنج درصد است.
بانکهای ایرانزمین، آینده و دی که صد درصد کارکنان آنها سنوات خدمتی زیر پنج سال دارند جوانترین بانکها به شمار میروند. پس از آنها بانک قرضالحسنه مهر ایران با 51/ 99 درصد، بانک سرمایه با 55/ 73 درصد، بانک حکمت ایرانیان با 18/ 73 درصد، بانک شهر با 86/ 68 درصد، بانک کارآفرین با 01 /62 درصد، بانک گردشگری با 9 /61 درصد، پاسارگاد با 56 /51 درصد، بانک اقتصاد نوین با 33/ 51 درصد، قوامین با 51/ 44 درصد، سامان با 27 /44 درصد، صنعت و معدن با 63 /41 درصد، پارسیان با 67 /39 درصد، پست بانک با 13/ 32 درصد، سینا با 03/ 31 درصد، صادرات با 51 /24 درصد، انصار با 18 /20 درصد، توسعه تعاون با 64/ 17 درصد و مسکن با 84/ 13 درصد قرار دارند. سهم سنوات خدمتی زیر پنج سال در سایر بانکها زیر 10 درصد است.
بانک ملی صاحب بیشترین کارمندبانک ملی با نیروی انسانی بالغ بر 39534 نفر در صدر بانکها از لحاظ تعداد نیروی انسانی قرار دارد، 5/ 18 درصد شاغلان در کل بانکها در این بانک مشغول به کار هستند. پس از بانک ملی بانک صادرات قرار دارد که 3 /15 درصد از کل شاغلان بین بانکها را در خود جای داده است، نیروی انسانی این بانک بالغ بر 32730 نفر است. بانک ملت با نیروی انسانی برابر 22495 نفر در رتبه بعدی قرار دارد، این بانک نیز سهم 5 /10 درصدی از مجموع شاغلان در بانکها را به خود اختصاص داده است. بانک تجارت سهمی 2 /9 درصدی دارد، در پایان سال 1391 جمعا 19532 نفر در این بانک مشغول به کار بودند. 9 /7 درصد از کل کارکنان در بانکهای کشور در بانک سپه قرار دارند، جمع تعداد کارمندان این بانک در پایان سال 91 برابر 16758 نفر ذکر شده است. سهم بانک مسکن نیز بالغ بر 6 /5 درصد است که حاصل آن اشتغال 11872نفر در این بانک است. سهم سایر بانکها زیر پنج درصد است.
تعداد کارکنان بانک رفاه کارگران 10506 نفر، بانک انصار 5099 نفر، بانک قوامین 4354 نفر، بانک پاسارگاد 3396 نفر، بانک اقتصاد نوین 3039 نفر، پست بانک 2941 نفر، توسعه تعاون 2505 نفر، سینا 2420 نفر، مهرایرانیان 2262 نفر، سامان 2225 نفر، ایرانزمین 2193 نفر، شهر 1481 نفر، سرمایه 1444 نفر، کارآفرین 1416نفر، صنعت و معدن 1165 نفر، توسعه صادرات 1145 نفر، آینده 897 نفر، حکمت ایرانیان 839 نفر، دی 650 نفر و گردشگری 357 نفر ذکر شده است.
بررسیها نشان میدهد شکاف جنسیتی در بانکهای غیردولتی به مراتب کمتر از بانکهای دولتی است، همچنین تعداد بالای نیروی انسانی تاثیر چندانی در عملکرد بانک ندارد. برای مثال نشریه بنکر در همان سال 1391(تاریخ آمارها) رتبهبندی بین 13 بانک ایرانی داشت. در این بررسی بانک ملی که بیشترین نیروی انسانی را هماکنون در اختیار دارد در رتبه نهم قرار گرفته و بانک پاسارگاد با یک دهم نیروی انسانی بانک ملی در رتبه دوم همین رتبهبندی قرار داشت.
اما نکته قابل توجه در این بین سنوات خدمتی کارکنان بانکی کشور است. بررسیها نشان میدهد به طور میانگین 6/ 41 درصد مجموع کارکنان بانکها زیر پنج سال و 4/ 22 درصد آنها بین 5 تا 9 سال سنوات خدمتی دارند. به عبارتی این دو ردیف به تنهایی 64 درصد کارکنان بانکها را در خود جای داده ، همچنین اگر به صورت یکپارچه شبکه بانکی را در نظر بگیریم، جمع کارکنانی که در ردیف سنوات خدمتی کمتر از پنج سال خدمت میکنند هم اینک 57 /17 درصد و کسانی که بین 5 تا 9 سال هستند 94 /19 درصد را به خود اختصاص دادند که این نشان میدهد 5 /37 درصد کارکنان بانکها طی 10 سال گذشته جذب شبکه بانکی شدند.
واگذاری بانکها به بخشهای غیردولتی در سالهای دولت گذشته و تاسیس و راهاندازی برخی بانکهای غیردولتی در همین زمان بعضا حاشیههایی را برای دولت قبلی ایجاد کرد. دولت احمدینژاد (یا وابستگان به این دولت) علاقه خاصی به راهاندازی و توسعه بانکها داشت. حالا ما با رقم قابل توجه بانکها مواجه هستیم، در کشوری که رشد اقتصادی آن منفی است!