به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز شنبه ۲۵ مردادماه در حالی چاپ و منتشر شدند که توافق امارات و اسرائیل و واکنش ها به آن با تیترهای مختلف، اصلیترین محور خبری صفحات نخست روزنامههای امروز شده است.
عناوینی همچون خیانت عربی (همدلی)، قمار شیخ زاید (اعتماد)، امارات خود را به یک هدف مشروع برای مقاومت تبدیل کرد (کیهان)، انتقاد تند ایران از خیانت امارات به مردم فلسطین (مردمسالاری)، حماقت تاریخی شیوخ امارات (جمهوری اسلامی)، خنجر عربی خیانت قرن (خراسان)، فصل جدید دوستی اعراب و اسرائیل (ابتکار)، بنضایع! (وطن امروز) و معامله حقیر (ایران) تیتر خبر توافق اخیر امارات متحده عربی و رژیم صهیونیستی در صفحات نخست روزنامههای امروز شده است.
گزارشهایی از فعالیتهای انتخاباتی انتخابات ۱۴۰۰، پیشنهاد توییتری احمدی توکلی برای استعفا برای کسانی که با حکم رهبرانقلاب قدرت اجرایی گرفته اند و یا عدم کاندیداتوری در انتخاباب پیش روی ریاست جمهوری و حواشی طرح دولت درخصوص پیشفروش نفت از دیگر محورهای مورد توجه روزنامههای امروز در صفحات نخست بوده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
احمد غلامی، سردبیر روزنامه شرق در بخشی از سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان انتخابات ۱۴۰۰ انتخاباتی بدون تخیل؟ نوشت: تخیل وابسته به واقعیت است و از مواجهه با گذشته بارگذاری میشود. اما سیاستهای پوپولیستی سوداییاند و با انکارِ گذشته، قد میکشند و با کریه جلوه دادن وضعیت موجود، آینده را زیباییشناختی میکنند. این دراماتیزه کردن و نشاندنِ سودا به جای تخیل در سیاست، برای کسانی که دولتهای نهم و دهم را تجربه کردهاند، بسیار ملموس است. روی دیگر این سودازدگی را در موضعگیری اخیر برخی از اصلاحطلبان هم میتوان دید؛ اصلاحطلبانی که هنوز دل به قدرت بستهاند و تنها راه احیای اصلاحطلبی را بازگشت به حلقه قدرت میدانند، با چاشنی قدیمی مذاکره در داخل و خارج. این برداشتها با گذشت چهار دهه از دولتهای انقلاب که بیشترین دولتهایش در اختیار اصلاحطلبان و نزدیکان آنها بوده است، بهنوعی سادهسازی سیاست است. سادهسازی سیاست و پیشبرد آن، نیاز به مردمی سودایی دارد، اما مردم چنان از این سوداسازان آسیب دیدهاند که بعید است بتوان با این سادهسازیها به میان آنها برگشت.
اصلاحطلبان نیاز به ایدههای عمیقتری دارند. این مردم، روزگار سودایی خود را پشت سر گذاشتهاند. انتخابات ۸۸ و رقابت هر دو نامزد انتخابات؛ میرحسین موسوی و احمدینژاد، مواجهۀ مردمی تخیلی با مردمی سودایی بود و همین نکته، حوادث منتهی به آن را اجتنابناپذیر کرد. کنکاش در گذشته در حکم تسویهحساب با آن نیست بلکه بهمعنای مقایسه وضعیت موجود با وضعیتهای ازدسترفته است و تأکید بر این که ما با جامعهای تهی از تخیل سیاسی روبهرو شدهایم. جامعهای که نمیتواند بازی امکانهای پیشرو را تخیل کند. این تهیبودگی ثمرۀ تخیلهای نافرجامی است که مردم در دولتهای گذشته آن را تجربه کردهاند. دولت اصلاحات بیش از دیگر دولتهای انقلاب، تخیلآفرین بود. تخیلی که توانست افراد منفرد را با تمام تعارضات و تناقضات شکلی و ذاتی، برای ساختن آیندهای قابل تحقق و تغییر وضعیت مستقر کنار یکدیگر بنشاند. اما ناکامی مردم در تحققبخشیدن به تخیلات جمعی، موجب برآمدن دولتی سودایی شد که مدعی بود یکشبه میتواند مردم را به رؤیاهایشان برساند. پدیداری دوگانۀ تخیل و سودا در قالب دولتهای بعد از انقلاب، میتوانست آگاهی تاریخی را رقم بزند و از دلِ این آگاهی دولتی زاده شود که منشأ تغییر و تولیدِ توان باشد. برای تبیین چرایی و چگونگی وضعیت موجود، چارهای جز بازگشت به گذشته، یا بهتعبیر دقیقتر، جهتگردانی برای دگرگونی نیست. مردم برای رسیدن به مقصد ناگزیر دولتی را انتخاب کردند که از راه دورتری میرفت. دولت روحانی، همان راه طولانی است که مردم به امید رسیدن به تخیلات قدیمی خود برگزیدند، اما نهتنها به مقصود نرسیدند و باز ناکام ماندند، این راه را با مشقتهای گوناگونی همچون سیل و زلزله و مصائب اقتصادی بر خود هموار کردند و واقعیتهای این راه، ناخواسته آنان را از تخیل، تهی کرد. از اینرو دولت آینده با مردمی روبهروست که هیچ انتظاری از او ندارند؛ و این، در ظاهر خوشایندِ دولتهایی است که چندان به رأی مردم یا رأی بالای مردم نیاز ندارند. واقعیت، اما این است که جامعهای که تخیل خود را از دست میدهد جامعۀ خطرناکی است و جامعۀ کنونیِ ما نشانههای این خطر را در اعتراضات دی ۹۶ و آبان ۹۸ بروز داد. اینک پرسش اساسی این است که آیا هنوز امکان بازگشت به جامعهای که قادر به تخیل آینده باشد وجود دارد؟ و اصلا میشود مردم را به تخیل واداشت؟
جعفر قنادباشی کارشناس خاورمیانه طی یادداشتی با عنوان تبعات برقراری روابط رژیم صهیونیستی و امارات در شماره امروز ایران نوشت: توافق «عـــادیسازی کامل روابط» امارات و رژیم صهیونیستی که با نقشآفرینی دونالد ترامپ به دست آمده است، درواقع آخـــرین تلاشهـــای بنـــیامین نتـــانیاهـــو برای بهرهبرداری از فرصتهای باقیمانده در هفتههای پایانی دور نخست ریاست جمهوری ترامپ است. این اقدام از پیش اعلام نشده، در واقع اقدام شتابزدهای است که نیاز مبرم اسرائیلیها را لااقل به یک موفقیت صوری و پرسرو صدا آشکار میکند.
اگرچه برخی از رسانههای وابسته به ارتجاع منطقه میکوشند، تا این توافق را کمپ دیوید دوم لقب دهند، اما چنین توافقی هرگز نمیتواند اقدامی همسو با تلاشهای گذشته برای حل و فصل مناقشات موسوم به اعراب و اسرئیل محسوب شود. زیرا مقامات مصری هنگام امضای پیمان کمپ دیوید، سابقه چندین جنگ مختلف با رژیم صهیونیستی را در کارنامه خود داشتند. این درحالی است که امارات نه تنها از ابتدای تأسیس خود تاکنون هیچگاه در جناح مخالف رژیم صهیونیستی نبوده بلکه در خفا نیز روابط بسیار نزدیکی با این رژیم برقرار کرده و در بسیاری از مسائل منطقهای و بینالمللی مواضع یکسانی با تلآویو داشته است.
البته انتخاب امارات به عنوان کشوری که در این مقطع زمانی و بهصورت شتابزده، توافق عادیسازی روابط با اسرائیل را امضا کند، کاملاً حسابگرانه بود. زیرا این کشور کوچک چندپاره با توجه به اداره فدرالی آن و فقدان هویت ملی، با خطر اعتراضات میلیونی و مخالفتهای احتمالی که یک ملت میتواند به روابط خارجی کشور خود داشته باشد، مواجه نیست؛ و این درحالی است که میدانیم، مسأله فلسطین همواره مسأله مورد علاقه ملتهای منطقه بوده است تا دولتها؛ آنهم دولتهایی که به سبب انواع وابستگیها به غرب، در اغلب صحنهها در مواجهه با مسأله فلسطین، راه مماشات در پیش میگرفتند.
به هر حال باید به خاطر داشت که امارات در طول چند دهه گذشته، هرگز کشوری که در مناقشات اعراب و اسرائیل نقش مؤثری داشته باشد، نبوده است. بنابراین حصول این توافق رویداد مهمی در مناقشات فلسطین نیز، تلقی نمیشود. نکته قابل تأمل و بسیار کلیدی در این توافق، نیاز مبرم اسرائیلیها به آن بود. آنها از سال ۲۰۰۰ که ناگزیر شدند از جنوب لبنان خارج شوند و بعد از شکست سختی که در سال ۲۰۰۶ در خلال جنگ ۳۳ روزه متحمل شدند، همواره به دنبال کسب یک پیروزی برای توانمند نشان دادن خود در منطقه بودند. حال آنکه در هشت جنگ تمامعیاری که در دو دهه گذشته و با همین هدف علیه غزه کوچک و فلسطینی نشین راه انداختند نیز شکستهای فضاحتباری را متحمل شدند و در همه این جنگها خود پیشگام آتشبس شدند.
به هرحال زمانی که دونالد ترامپ در انتخابات چهارسال پیش به پیروزی رسید، اسرائیلیها تصور کردند با حمایتهای او بتوانند معامله قرن را محقق کنند و با امضا گرفتن از سران همه کشورهای عربی به مسأله فلسطین پایان دهند. اما اقدامات دولت ترامپ در طول سه سال و هفت ماه گذشته نتوانست به نتیجه مطلوب اسرائیلیها ختم شود. آنگونه که در نشست رونمایی طرح معامله قرن دیدیم که سران کشورهای عربی از بیم مخالفت ملتهایشان حضور پیدا نکردند و تنها سه سفیر امارات، کویت و بحرین شرکت داشتند. همین کافی بود تا اسرائیلیها متوجه شوند از این مسیر نمیتوانند به نتایج دلخواه خود دست یابند؛ بنابراین مسأله الحاق کرانه باختری و برخی دیگر از اراضی اشغالی را مطرح کردند که این طرح نیز به دلیل مغایرت با قوانین بینالمللی، با واکنش منفی جهانی مواجه شد. از همینرو این توافق جهت عادیسازی روابط با امارات، برای اسرائیل که در عرصه سیاسی و نظامی همواره متحمل باخت شده بود، نیازی مبرم بهشمار میآمد. همانطورکه دونالد ترامپ نیز در واپسین روزهای حضور در کاخ سفید برای دستیابی به آرای لابی صهیونیستها در انتخابات نوامبر نیاز به این توافق دارد.
اما نکته جالب در این ماجرا آن است که امارات و حامیان آن بازنده بزرگ این توافق شتابزده هستند. امارات در حالی چهره سازشکارانه و روابط پنهانی خود با رژیم صهیونیستی را برملا کرد که بهصورت پنهانی در حال پیاده کردن طرحها و ایدههای امریکا و انگلیس در منطقه بود و پیشقراول حرکتهای سیاسی و نظامی غرب در یمن، سودان و لیبی محسوب میشد. روشن است که افشای نزدیکی روابط امارات با اسرائیل سبب میشود؛ در سودان موقعیت کسانی که با پشتیبانی امارات بعد از سقوط عمر البشیر به قدرت دست یافتند، متزلزل شود، در لیبی موقعیت خلیفه حفتر که مدعی حمایت یک کشور عربی از خود بود، بهخاطر آمدن نام اسرائیل به عنوان متحد امارات، تغییر کند و در یمن نیز نیروهای دستنشانده امارات در فرمانبرداری از کسانی که شراکت آشکار و نزدیکی با اسرائیل دارد، به تردید افتند.
غلامعلی رجایی طی یادداشتی با عنوان محرم امسال، محرمی متفاوت در شماره امروز روزنامه اعتماد نوشت: محرم امسال، محرمی متفاوت است. شیوع ویروس کرونا در ایران و سایر نقاط جهان در همه ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی و شرایط سیاسی تغییراتی را ایجاد کرده و تاثیرات مثبت و منفی به وجود آورده است. به دلیل شیوع این ویروس همهگیر نه تنها کسب و کارها و زندگی جاری و روزمره بلکه مراسمات و مناسبتها نیز تحت تاثیر قرار داده، شکل و شیوه برگزاری همه مراسمها و روشهای دیرینه و ثابت و مرسوم آنها را تغییر داده است. یکی از دیرینهترین مناسبتهای عزاداری در ایران اسلامی، برگزاری مراسم سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در ماه محرم است. در این ایام مرسوم بوده که مردم در تکایا، هیاتها و حسینیهها گرد هم جمع میآمدند و عزاداری میکردند. دستههای سینهزنی و زنجیرزنی در خیابانها و کوچهها به راه میافتادند و در میادین شهر تجمع میکردند و برای سبط رسول گرامی اسلام عزاداری میکردند.
همچنین به خاطر تبرک و به قصد خدمت، بانیان برگزاری اینگونه مراسمات تلاش میکردند که در پایان مراسم نذوراتی را به عزاداران حسینی تقدیم کرده و با ناهار یا شام عزاداران را اطعام کنند. این رویه، اما امسال تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار دارد و محدودیتهایی از سوی ستاد ملی مدیریت کرونا اعلام شده که هیاتهای مذهبی موظف به رعایت آن هستند. همچنین مقام معظم رهبری نیز بر رعایت این اصول اعلامی تاکید کرده و همچنین بیان داشتهاند که خودشان نیز از این محدودیتها و تصمیمگیریهای کارشناسی تبعیت خواهند کرد. بنابراین امسال باید رویکردی متفاوت در عزاداری محرم پیشگیریم، رویکردی استثنایی که در طول تاریخ عزاداریهای ایران اسلامی سابقه نداشته است. درهای حسینیهها و تکایا بسته باشد یا با رعایت فاصله اجتماعی و ماسک مراسمها برگزار شود، عزاداریها از طریق بلندگوها به گوش برسد، روضه و نوحه از طریق تلویزیون پخش شود یا در فضای مجازی برگزار شود. به تبع این تصمیمات غذا دادن یا اطعام عزاداران حسینی در ماه محرم به ویژه تاسوعا و عاشورای حسینی نیز تحتالشعاع مساله کرونا قرار گرفته است و همانطور که ستاد ملی مدیریت کرونا تاکید کرده باید با حفظ رعایت پروتکلهای بهداشتی این سنت دیرینه را انجام داد.
چندی پیش در مصاحبت با یکی از دوستان اصفهانی که مسئول حسینیه ارشاد اصفهان است، دریافتم که در این حسینیه نهتنها شیوه عزاداری به سبب شیوع کرونا تغییر کرده بلکه در یک حرکت ابتکاری شیوه اطعام دادن به عزاداران نیز متفاوت از پیش است. این حسینیه در هر شب از ۱۰ شب ابتدای محرم قریب به هزاران نفر را در قالب شام یا ناهار اطعام میکرده است، اما امسال تصمیم گرفته شده که همان مبلغی که صرف اطعام این ۱۰ شب میشده در قالب کارتهای هدیه ۳۰۰ هزار تومانی بین فقرا و مستمندان توزیع شود. این اقدام و این رویکرد مناسب با شرایط موجود اقتصادی قطعا برکت را به تکایا و خیمهگاههای حسینی روانه میکند و اطعام مهربانانه ایتام در شرایط بغرنج اقتصادی و شرایط سخت معیشتی میتواند باری را از دوش برخی خانوادهها بردارد و موجبات رضای خداوند سبحان را نیز فراهم آورد.