بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
حم ﴿١﴾ تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿٢﴾ مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَالَّذِینَ کَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ ﴿٣﴾ قُلْ أَرَأَیْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الأرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ اِئْتُونِی بِکِتَابٍ مِنْ قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿٤﴾ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ یَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لا یَسْتَجِیبُ لَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ﴿٥﴾ وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَکَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کَافِرِینَ ﴿٦﴾ وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُنَا بَیِّنَاتٍ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُبِینٌ ﴿٧﴾ أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلا تَمْلِکُونَ لِی مِنَ اللَّهِ شَیْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِیضُونَ فِیهِ کَفَى بِهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿٨﴾ قُلْ مَا کُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِی مَا یُفْعَلُ بِی وَلا بِکُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلا مَا یُوحَى إِلَیَّ وَمَا أَنَا إِلا نَذِیرٌ مُبِینٌ ﴿٩﴾ قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَکَفَرْتُمْ بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَکْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿١٠﴾ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا لَوْ کَانَ خَیْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَیْهِ وَإِذْ لَمْ یَهْتَدُوا بِهِ فَسَیَقُولُونَ هَذَا إِفْکٌ قَدِیمٌ ﴿١١﴾ وَمِنْ قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا کِتَابٌ مُصَدِّقٌ لِسَانًا عَرَبِیًّا لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِینَ ﴿١٢﴾ إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿١٣﴾ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِینَ فِیهَا جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿١٤﴾ وَوَصَّیْنَا الإنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهًا وَوَضَعَتْهُ کُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلَى وَالِدَیَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿١٥﴾ أُولَئِکَ الَّذِینَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجاوَزُ عَنْ سَیِّئَاتِهِمْ فِی أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کَانُوا یُوعَدُونَ ﴿١٦﴾ وَالَّذِی قَالَ لِوَالِدَیْهِ أُفٍّ لَکُمَا أَتَعِدَانِنِی أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِی وَهُمَا یَسْتَغِیثَانِ اللَّهَ وَیْلَکَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَیَقُولُ مَا هَذَا إِلا أَسَاطِیرُ الأوَّلِینَ ﴿١٧﴾ أُولَئِکَ الَّذِینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالإنْسِ إِنَّهُمْ کَانُوا خَاسِرِینَ ﴿١٨﴾ وَلِکُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَلِیُوَفِّیَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لا یُظْلَمُونَ ﴿١٩﴾ وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الأرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ ﴿٢٠﴾ وَاذْکُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالأحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلا تَعْبُدُوا إِلا اللَّهَ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿٢١﴾ قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِکَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿٢٢﴾ قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُکُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَکِنِّی أَرَاکُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ﴿٢٣﴾ فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُسْتَقْبِلَ أَوْدِیَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِیحٌ فِیهَا عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿٢٤﴾ تُدَمِّرُ کُلَّ شَیْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لا یُرَى إِلا مَسَاکِنُهُمْ کَذَلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِینَ ﴿٢٥﴾ وَلَقَدْ مَکَّنَّاهُمْ فِیمَا إِنْ مَکَّنَّاکُمْ فِیهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلا أَبْصَارُهُمْ وَلا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَیْءٍ إِذْ کَانُوا یَجْحَدُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿٢٦﴾ وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا مَا حَوْلَکُمْ مِنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ ﴿٢٧﴾ فَلَوْلا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِکَ إِفْکُهُمْ وَمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿٢٨﴾ وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَیْکَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ ﴿٢٩﴾ قَالُوا یَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا کِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿٣٠﴾ یَا قَوْمَنَا أَجِیبُوا دَاعِیَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَیُجِرْکُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿٣١﴾ وَمَنْ لا یُجِبْ دَاعِیَ اللَّهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الأرْضِ وَلَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَولِیَاءُ أُولَئِکَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ ﴿٣٢﴾ أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ وَلَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿٣٣﴾ وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَیْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ ﴿٣٤﴾ فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلاغٌ فَهَلْ یُهْلَکُ إِلا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ﴿٣٥﴾
ه نام خداوند بخشنده بخشایشگر
حم (1)
این كتاب از سوى خداوند عزیز و حكیم نازل شده است! (2)
ما آسمانها و زمین و آنچه را در میان این دو است جز بحق و براى سرآمد معینى نیافریدیم; اما كافران از آنچه انذار مىشوند روى گردانند! (3)
به آنان بگو: «این معبودهایى را كه غیر از خدا پرستش مىكنید به من نشان دهید چه چیزى از زمین را آفریدهاند، یا شركتى در آفرینش آسمانها دارند؟ كتابى آسمانى پیش از این، یا اثر علمى از گذشتگان براى من بیاورید (كه دلیل صدق گفتار شما باشد) اگر راست مىگویید!» (4)
چه كسى گمراهتر است از آن كس كه معبودى غیر خدا را مىخواند كه تا قیامت هم به او پاسـخ نمىگوید و از خواندن آنها (كاملا) بىخبر است؟! (و صداى آنها را هیچ نمىشنود!) (5)
و هنگامى كه مردم محشور مىشوند، معبودهاى آنها دشمنانشان خواهند بود; حتى عبادت آنها را انكار مىكنند! (6)
هنگامى كه آیات روشن ما بر آنان خوانده مىشود، كافران در برابر حقى كه براى آنها آمده مىگویند: «این سحرى آشكار است!» (7)
بلكه مىگویند: «این آیات را بر خدا افترا بسته است!» بگو: «اگر من آن را بدروغ به خدا نسبت داده باشم (لازم است مرا رسوا كند و) شما نمىتوانید در برابر خداوند از من دفاع كنید! او كارهایى را كه شما در آن وارد مىشوید بهتر مىداند; همین بس كه خداوند گواه میان من و شما باشد; و او آمرزنده و مهربان است!» (8)
بگو: «من پیامبر نو ظهورى نیستم; و نمىدانم با من و شما چه خواهد شد; من تنها از آنچه بر من وحى مىشود پیروى مىكنم، و جز بیمدهنده آشكارى نیستم!» (9)
بگو: «به من خبر دهید اگر این قرآن از سوى خدا باشد و شما به آن كافر شوید، در حالى كه شاهدى از بنى اسرائیل بر آن شهادت دهد، و او ایمان آورد و شما استكبار كنید (چه كسى گمراهتر از شما خواهد بود)؟! خداوند گروه ستمگر را هدایت نمىكند!» (10)
كافران درباره مؤمنان چنین گفتند: «اگر (اسلام) چیز خوبى بود، هرگز آنها (در پذیرش آن) بر ما پیشى نمىگرفتند!» و چون خودشان بوسیله آن هدایت نشدند مىگویند: «این یك دروغ قدیمى است!» (11)
و پیش از آن، كتاب موسى كه پیشوا و رحمت بود (نشانههاى آن را بیان كرده)، و این كتاب هماهنگ با نشانههاى تورات است در حالى كه به زبان عربى و فصیح و گویاست، تا ظالمان را بیم دهد و براى نیكوكاران بشارتى باشد! (12)
كسانى كه گفتند: «پروردگار ما الله است»، سپس استقامت كردند، نه ترسى براى آنان است و نه اندوهگین مىشوند. (13)
آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن مىمانند; این پاداش اعمالى است كه انجام مىدادند. (14)
ما به انسان توصیه كردیم كه به پدر و مادرش نیكى كند، مادرش او را با ناراحتى حمل مىكند و با ناراحتى بر زمین مىگذارد; و دوران حمل و از شیر بازگرفتنش سى ماه است; تا زمانى كه به كمال قدرت و رشد برسد و به چهل سالگى بالغ گردد مىگوید: «پروردگارا! مرا توفیق ده تا شكر نعمتى را كه به من و پدر و مادرم دادى بجا آورم و كار شایستهاى انجام دهم كه از آن خشنود باشى، و فرزندان مرا صالح گردان; من به سوى تو بازمىگردم و توبه مىكنم، و من از مسلمانانم!» (15)
آنها كسانى هستند كه ما بهترین اعمالشان را قبول مىكنیم و از گناهانشان مىگذریم و در میان بهشتیان جاى دارند; این وعده راستى است كه وعده داده مىشدند. (16)
و كسى كه به پدر و مادرش مىگوید: «اف بر شما! آیا به من وعده مىدهید كه من روز قیامت مبعوث مىشوم؟! در حالى كه پیش از من اقوام زیادى بودند (و هرگز مبعوث نشدند)! و آن دو پیوسته فریاد مىكشند و خدا را به یارى مىطلبند كه: واى بر تو، ایمان بیاور كه وعده خدا حق است اما او پیوسته مىگوید:» اینها چیزى جز افسانههاى پیشینیان نیست! (17)
آنها كسانى هستند كه فرمان عذاب درباره آنان همراه اقوام (كافرى) كه پیش از آنان از جن و انس بودند مسلم شده، چرا كه همگى زیانكار بودند! (18)
و براى هر كدام از آنها درجاتى است بر طبق اعمالى كه انجام دادهاند، تا خداوند كارهایشان را بىكم و كاست به آنان تحویل دهد; و به آنها هیچ ستمى نخواهد شد! (19)
آن روز كه كافران را بر آتش عرضه مىكنند (به آنها گفته مىشود:) از طیبات و لذائذ در زندگى دنیا خود استفاده كردید و از آن بهره گرفتید; اما امروز عذاب ذلتبار بخاطر استكبارى كه در زمین بناحق كردید و بخاطر گناهانى كه انجام مىدادید; جزاى شما خواهد بود! (20)
(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را یاد كن، آن زمان كه قومش را در سرزمین «احقاف» بیم داد در حالى كه پیامبران زیادى قبل از او در گذشتههاى دور و نزدیك آمده بودند كه: جز خداى یگانه را نپرستید! (و گفت:) من بر شما از عذاب روزى بزرگ مىترسم! (21)
آنها گفتند: «آیا آمدهاى كه ما را (با دروغهایت) از معبودانمان بازگردانى؟! اگر راست مىگویى عذابى را كه به ما وعده مىدهى بیاور!» (22)
گفت: «علم (آن) تنها نزد خداست (و او مىداند چه زمانى شما را مجازات كند); من آنچه را به آن فرستاده شدهام به شما مىرسانم، (وظیفه من همین است!) ولى شما را قومى مىبینیم كه پیوسته در نادانى هستید!» (23)
هنگامى كه آن (عذاب الهى) را بصورت ابر گستردهاى دیدند كه بسوى درهها و آبگیرهاى آنان در حركت است (خوشحال شدند) گفتند: «این ابرى است كه بر ما مىبارد!» (ولى به آنها گفته شد:) این همان چیزى است كه براى آمدنش شتاب مىكردید، تندبادى است (وحشتناك) كه عذاب دردناكى در آن است! (24)
همه چیز را بفرمان پروردگارش در هم میكوبد و نابود میكند (آرى) آنها صبح كردند در حالى كه چیزى جز خانههایشان به چشم نمىخورد; ما اینگونه گروه مجرمان را كیفر مىدهیم! (25)
ما به آنها ( قوم عاد) قدرتى دادیم كه به شما ندادیم، و براى آنان گوش و چشم و دل قرار دادیم; (اما به هنگام نزول عذاب) نه گوشها و چشمها و نه عقلهایشان براى آنان هیچ سودى نداشت، چرا كه آیات خدا را انكار مىكردند; و سرانجام آنچه را استهزا مىكردند بر آنها وارد شد! (26)
ما آبادیهایى را كه پیرامون شما بودند نابود ساختیم، و آیات خود را بصورتهاى گوناگون (براى مردم آنها) بیان كردیم شاید بازگردند! (27)
پس چرا معبودانى را كه غیر از خدا برگزیدند -به گمان اینكه به خدا نزدیكشان سازد- آنها را یارى نكردند؟! بلكه از میانشان گم شدند! این بود نتیجه دروغ آنها و آنچه افترا مىبستند! (28)
(به یاد آور) هنگامى كه گروهى از جن را به سوى تو متوجه ساختیم كه قرآن را بشنوند; وقتى حضور یافتند به یكدیگر گفتند: «خاموش باشید و بشنوید!» و هنگامى كه پایان گرفت، به سوى قوم خود بازگشتند و آنها را بیم دادند! (29)
گفتند: «اى قوم ما! ما كتابى را شنیدیم كه بعد از موسى نازل شده، هماهنگ با نشانههاى كتابهاى پیش از آن، كه به سوى حق و راه راست هدایت مىكند. (30)
اى قوم ما! دعوت كننده الهى را اجابت كنید و به او ایمان آورید تا گناهانتان را ببخشد و شما را از عذابى دردناك پناه دهد! (31)
و هر كس به دعوت كننده الهى پاسـخ نگوید، هرگز نمىتواند از چنگال عذاب الهى در زمین فرار كند، و غیر از خدا یار و یاورى براى او نیست; چنین كسانى در گمراهى آشكارند!» (32)
آیا آنها نمىدانند خداوندى كه آسمانها و زمین را آفریده و از آفرینش آنها ناتوان نشده است، مىتواند مردگان را زنده كند؟! آرى او بر هر چیز تواناست! (33)
روزى را به یاد آور كه كافران را بر آتش عرضه مىدارند (و به آنها گفته مىشود:) آیا این حق نیست؟! مىگویند: «آرى، به پروردگارمان سوگند (كه حق است)!» (در این هنگام خداوند) مىگوید: «پس عذاب را بخاطر كفرتان بچشید!» (34)
پس صبر كن آنگونه كه پیامبران «اولو العزم» صبر كردند، و براى (عذاب) آنان شتاب مكن! هنگامى كه وعدههایى را كه به آنها داده مىشود ببینند، احساس مىكنند كه گویى فقط ساعتى از یك روز (در دنیا) توقف داشتند; این ابلاغى است براى همگان; آیا جز قوم فاسق هلاك مىشوند؟! (35)