دلایل افزایش ۹۸ درصدی مزاحمت خیابانی

به گزارش خبرآنلاین، برنامه دیشب گفتگوی ویژه خبری شبکه دو درباره مزاحمتهای خیابانی بود. 

در ابتدای گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گزارشی مردمی پخش شد که در آن مردم به بیان دلایل مزاحمتهای خیابانی پرداختند.

بابامرادی کارشناس فرهنگی به صورت حضوری و سعید منتظر المهدی سخنگوی ناجا و حسین ذبحی معاون دادستان کل کشور به صورت تلفنی در این برنامه شرکت داشتند.

در ادامه مشروح این میزگرد را می خوانید:

چند روز پیش از سوی قوه قضاییه اعلام شد مزاحمتهای خیابانی ۹۸ درصد افزایش یافته است. شما این آمار تایید می کنید؟

منتظرالمهدی: همکاران من در قوه قضاییه بر اساس یافته ها این آمار را داده اند ولی برای محاسبه و برآورد آمار از چندین شاخص استفاده می شود که با تغییر آنها و جامعه آماری و بازه زمانی و روش استدلال، آمارها دستخوش تغییر می شود. تفاوت در آمارها ناشی از تعداد مولفه هاست. آمارهای ما چنین افزایشی را نشان می دهد. ما به این آمارها نرسیدیم. شاید مولفه های آنها و جرایمی که مد نظرشان است فرق دارد. همه اینها می تواند آمارها را متفاوت کند.

بابامرادی، کارشناس فرهنگی: اصول امنیت در کشورهای مختلف دو شاخصه مهم دارد. اولین تئوری پنجره های شکسته است. یعنی وقتی وارد یک محله می شوید و خانه ای می بینید که شیشه ها شکسته است، شما متوجه می شوید که در آن خانه کسی زندگی نمی کند. امنیت نیز در جامعه اینطور نیست. وقتی در جامعه ای ناامنی به وجود بیاید و دستگاه های نظارتی دخالت نکنند این ناهنجاری مدام گسترده می شود. اینجا تئوری دوم مطرح می شود تساهل و تسامح صرف است. یعنی جامعه نباید به این کارها چشم پوشی کند و بی توجهی کند. یعنی بگوید یک متلک است. باید کاملا بدون چشم پوشی با آن برخورد شود.

بی نظمی و ناهنجاری اجتماعی چه تعریفی دارد؟

بابامرادی: ما نـُرم های اجتماعی داریم که بر اساس قراردادهای اجتماعی ادب و آداب است. هر چیزی بر این مولفه ها سوار نشد، ناهنجاری است. به شخصیت و رفتار فرد بر می گردد. رفتار به آموزه ها، تعلیم و تربیت، مدرسه و اجتماعی بر می گردد. مزاحمتهای خیابانی را نه ادب تایید می کند نه آداب اجتماعی.

مصداقی می توانید تعریف کنید؟

بابامرادی: از متلک گفتن شروع می شود. برای نوامیس مردم مزاحمت ایجاد کردن. سر راه دیگران ایستادن و مسایل گسترده ای که باعث اذیت و آزار فرد دیگری می شود به خصوص از جنس مخالف. حتی نشستن در تاکسی، شما طوری بنشینید که اگر خانمی کنار دست شماست، معذب باشد، جزء دایره اذیت و آزار می شود.

چطور یک فردی تصمیم می گیرد مزاحم دیگران شود؟

بابامرادی: این یک لحظه کوچک است ولی سالها از دوران کودکی، در این فرد رسوخ کرده. تربیتی است. فردی که در خانه ای درست بزرگ شده آنقدر عزت نفس دارد که این کار را نمی کند. یک اعتماد به نفس داریم و یک عزت نفس. کسی که متلک می گوید ممکن است اعتماد به نفس بالایی دارد ولی عزت نفس پایینی دارد. از خودش نمی پرسد ارزش دارد من این کار را بکنم؟

چرا باید از خودش بپرسد؟

بابامرادی: این سئوال را وقتی می پرسد که در دامن یک خانواده بزرگ شده است که این عزت نفس را در او به وجود آورده است. اگر شما یک لباس سفید تن کنید مراقبید کثیف نشود. ولی وقتی یک لباس کثیف دارد، شانیتی برای خود قائل نیست. کسی که احساس کرامت نفس می کند شهوات را کنار می گذارد.

دستگاه های مختلف جز خانواده نیز مسئول تربیت هستند. هماهنگی برای آموزش اثربخش وجود دارد؟

بابامرادی: نه، خانواده باید این را در نظر داشته باشند که بچه های ما آن چیزی نمی شوند که ما می خواهیم، بلکه تبدیل به چیزی می شوند که ما هستیم. بچه ها به رفتار ما نگاه می کند نه گفتار ما. بچه وارد مدرسه می شود. اگر در روابط مدرسه عدالت اجتماعی رعایت نشود، ما دچار مشکل می شویم. در مدرسه ای من گفتم یک سری کتابچه تربیتی را انجام دهید. گفتند ما نویسنده را آوردیم ولی نتیجه نگرفتیم. دیدم چیزی که در کتابها بود با نیت مدیر مدرسه تضاد داشت. کتاب می خواست بچه هایی را پرورش دهد که عزت نفس داشته باشند ولی مدیر مدرسه می خواست بچه ها آرام باشند و شلوغ نکنند. وقتی این دو هدف در تعارض باشند، یقینا ثمره خوبی نمیدهد.

درباره مقابله با این تعارضات چه باید کرد؟

بابامرادی: یک سری منصب هایی را به ما می دهند که برای آن آماده نیستیم. مثلا منصب پدر و مادر. باید پرسید برای این پدر و مادری آموزشی دیدند؟ نه، بلد نیستند پدر و مادر باشند. ۱۰-۱۲ کهن الگوی پدرمادر را دارند. هیچ پدر و مادری نیامده به بچه کنترل خشم، حل مسئله و عزت نفس را یاد دهد. این وظیفه جامعه است.

یعنی چه بخشهایی از جامعه؟

بابامرادی: دستگاه های متولی آموزش و پرورش، یاد دادن و نظم دادن، جز شیمی و فیزیک و ریاضی باید دروس دیگری را بیاموزند که بچه ها توجه کنند.

نحوه ورود شما به این موضوعات چگونه است؟ فردی که این ناهنجاری را داشت، شما چه می کنید با او؟

سعید منتظرالمهدی: خانواده به عنوان کوچکترین و مهمترین نهاد اجتماعی است. امروز بروز آسیبها، عدم وجود همبستگی بین خانواده، پدر و مادران شاغل و فرزندان رها شده، مشکلات زیادی را برای ما ایجاد کرده. یعنی اگر امروز ما قرارها را در منزل بیشتر کنیم فرارها کمتر می شود. هر نهاد و سازمانی در برابر پدیده ها وظیفه اصلی دارد. وظیفه اصلی پلیس، مقابله هنگام وقوع است. البته ما آموزش پیشگیرانه هم شدیم. استفاده از شیوه های اقناعی، تشویقی، ترغیبی و تسهیلی است. برخورد سلبی و قاطعانه با اصرار کنندگان به بهم زدن نظم اجتماعی را هم داریم و تعارفی هم با کسی نداریم.

برخورد شما با بدپوششی چگونه است؟

منتظرالمهدی: ما خط آخر درمان هستیم. نباید در حوزه های اجتماعی نیاز به ورود ما باشد. اگر همه کارشان را به موقع انجام دهند و نقش خانواده و سایر سازمانها درست باشد، نیاز به ورود پلیس نیست. اگر ما مظاهر را ببینیم، برخورد قانونی می کنیم که قانون نیز این اجازه را داده.

دلایل اجتماعی درباره بدپوششی چیست؟

بابامرادی: یک سری آسیبهای اجتماعی است که افراد را به سمت این رفتارها می برد. بچه هایی که با طلاق مواجهند، افراد نابسامان، شکست خورده های اجتماعی و اقتصادی، در صدد جبران نقیصه خود هستند و دست به رفتارهای جزئی می زنند. در خانمها، خودنمایی های افراطی و در آقایان توجه به این خودنمایی ها. دو طیف ناهنجاری داریم کسانی که دنبال توجه هستند و کسانی که توجه می کنند. وقتی شما بتوانید خیلی جلوی یک صفت قرار بگیرید این یک ناهنجاری است. کسی که خیلی خودنمایی می کند و کسی که خیلی توجه می کند، مشکلی دارد. هر کس خود را عرضه کرد و زیبایی های خود را جلوی دید افراد فرصت طلب قرار می دهد آنها را دعوت به مزاحمت می کند.

برخی خانمها می گویند ما شرایط و پوشش عادی داریم ولی مزاحمت می شوند؟

بابامرادی: بله. برخی افراد حالت مرضی دارند. در قرآن هم داریم که باید مومنین و مومنات چشمها را فرو بیندازند. آقایان نیز باید خود را بپوشانند. کسی که بخواهد خود را تحریک کند و شهوانی شود، می تواند با پوشش مناسب هم این حالت را پیدا کند.

اگر این اتفاق در جامعه افتاده و پلیس وارد شده، وقتی شما مزاحم را می گیرید با او چه می کنید؟ اثربخشی این اقدامات چطور است؟

منتظر المهدی: در هر کشور و جامعه ای هنجارهایی تعریف شده و همگان ملزم به رعایت اینها هستند.در جامعه اسلامی و ایرانی ما نیز همگان باید هنجارها را رعایت کنند. در مواجهه با افرادی که اصرار و پافشاری به هنجار شکنی دارند، مواجه می شویم، طبق قوانینی که قانون گذار در اختیار ما گذاشته برخورد می کنیم. یعنی تشکیل پرونده می شود و همراه متهم تحویل مراجع قضایی می شود و آنها نیز طبق قانون برخورد می کنند.

قوه قضاییه خوب پیگیری می کند؟ بدحجابی را پیگیری می کند؟

منتظرالمهدی: بله. اخیرا فرمانده محترم نیروی انتظامی دستور فرمودند با کشف حجاب بر خورد شود و طبق هماهنگی هایی که با دادستان شده مواردی که اخلاق عفت عمومی جریحه دار می شود، مجازات در نظر گرفته شده و امروز نیز ریاست محترم قوه تمهیداتی انجام دادند که برخورد می شود.

حسنی دخت، مجری برنامه: روابط عمومی قوه قضاییه از حضور معاونان فرهنگی و پیشگیری این قوه در برنامه جلوگیری کرد.
قانون مجازات برای مزاحمت در اماکن عمومی حبس از ۲ تا ۶ ماه و ۷۴ ضربه شلاق در نظر گرفته شده. این مجازات انجام می شود؟

حسین ذبحی معاون دادستان کل کشور: اساسا این مسایل دو بعد دارد. یک بعد بداخلاقی و دیگری تربیتی افراد است که باید از نظر دستگاه های متولی آموزش تربیت افراد، این کار انجام می شود. هر گزارش جرمی از طریق ضابطان شود همکاران قضایی ما رسیدگی می کنند. از سال ۸۸ ستادی به عنوان پیشگیری و مقابله با ناهنجاریها در کشور تشکیل شده در همه دادستانیها از جمله کل کشور مسئولیت دارند با حضور رابطان و دستگاه های مختلف در خصوص جرایم خاص تشکیل جلسه می دهند و مدیریت و برخورد می شود. در تمام این موارد اقدامات قضایی صورت می گیرد. هنجارشکنی از قبیل بدحجابی و بدپوشیی و مزاحمت برای افراد طبق قانون جرم است و مجازات دارد.

جایی که وقوع جرم اتفاق نیفتاده، قوه قضاییه کاری انجام داده؟

ذبحی: در لین موارد معاونت پیشگیری قوه قضاییه اقدام می کند. ما دو نوع پیشگیری داریم قضایی و غیرقضایی. در هر یک از موارد، نیروی انتظامی دستور دارد جرم مشهود که در منظر و مرئای مردم انجام می شود موظفند اقدام کنند. محاکم نیز حکم قضایی راصادر و اجرا می کنند. تدابیر در راستای اجرای حکم که باعث اسباب تنبه افراد جامعه شود نیز انجام می شود.

دلمان می خواست از معاونت فرهنگی یا اجتماعی قوه قضاییه هم در برنامه باشند که قبول دعوت نکردند. شما چه انتظاری از سیستم دارید برای برقراری بهتر نظم؟

منتظرالمهدی: از همه خانواده ها، مجامع، مساجد درخواست می کنم پلیس را یاری کنند و از دختران و پسران می خواهم که اخلاق را رعایت کنند.

بابامرادی: پلیس باید تبدیل به نهاد اجتماعی شود. اگر واقعا ما چیزی نگوییم در آینده دچار لاابالی گری می شویم و درصد بیشتری قربانی رفتار درصد اقلیت می شوند. نباید اقلیت اینقدر جسور شود که زندگی اکثریت را هم تحت تاثیر قرار دهد.