آیا لایحه بودجه 98 هم به یک «گوشت قربانی» دیگری تبدیل خواهد شد؟ تنگناهای مالی باعث شده عذر چند میهمان ناخوانده بودجه خواسته شود یا دست‌کم از هزینه‌های آنها کاسته شود. این بخشی از اصلاحات بودجه‌ای است که این روزها دولتمردان درباره آن سخن می‌گویند.
به گزارش روزنامه ایران، «گوشت قربانی» اصطلاحی بود که اسحاق جهانگیری به‌کار برد. او گفت «برخی با نفوذی که در ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس در گذشته داشتند، امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده‌اند، به طوری که بودجه آنان اگر در ابتدا یک میلیارد بود، بعد به پنج میلیارد و در حال حاضر تا ۲۰ میلیارد افزایش پیدا کرده است و این در حالی است که قرار نبود آنها از دولت بودجه بگیرند.» حالا به نظر می‌رسد دشواری‌های مالی ناشی از تحریم فرصت خوبی برای پیراستن بودجه و ساماندهی بودجه برخی نهادهای موازی فراهم کرده است.
سال گذشته نیز با حذف جدول شماره 17 و تعریف بودجه نهادها و مؤسسه‌های آن ذیل بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گام مثبتی برای اصلاح بودجه برداشته شد. از جمله اینکه پرداختی نزدیک به 70 میلیارد تومان به این نهادها در سال 96، امسال به کمتر از 40 میلیارد تومان می‌رسد.
برای سال 98 هم دیگر پولی در میان نیست تا به نهادهای موازی، بخش‌ها و دستگاه‌های رنگ و وارنگ پرداخت. باوجود این، اظهارات دولتمردان نشان می‌دهد که اصلاح شاخ و برگ‌های اضافی بودجه آنقدری سریع نخواهد بود که افکار عمومی انتظار دارد. حالا یا زور و فشار این بخش‌ها زیاد است یا به هر دلیل دیگری، دست‌کم جای امیدواری هست که گامی برای اصلاح بودجه برداشته شده است.
واعظی: نمی‌خواهیم کشور را بهم بریزیم
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری در پاسخ به این سؤال «ایران» که با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب برای اصلاح بودجه، تکلیف نهادهای موازی چه می‌شود و آیا بودجه این بخش‌ها قطع می‌شود، می‌گوید: قطعاً روزی باید در بودجه‌نویسی کشور بازنگری کنیم که البته این کار بسیار سختی است و آسان نیست، اما در آن زمان تکلیف بسیاری از چیزها روشن می‌شود.
وی با بیان اینکه اما اکنون در این موقعیت همه بودجه را بهم نمی‌ریزیم، زیرا نمی‌خواهیم کشور را هم بهم بریزیم، اضافه می‌کند: باوجود این، سعی کردیم به گونه‌ای عمل کنیم که هم بودجه را تنظیم کنیم، هم هزینه‌های کشور را تأمین کنیم و هم منابع را رعایت کنیم و درنهایت به گونه‌ای بودجه را بنویسیم که بتوانیم سال آینده را بخوبی پیش ببریم.
رئیس دفتر رئیس جمهوری با اشاره به اینکه در دولت‌های مختلف ردیف‌های متفاوتی به بودجه اضافه شده است، بازنویسی بودجه را کاری دشوار توصیف و تصریح می‌کند: این نهادها ردیف‌های مربوطه در بودجه‌های گذشته را حق خود می‌دانند، اما اکنون فشارها زیاد شده است که باید مطابق آن ردیف‌های بودجه را کم و متمرکز کنیم یا به‌صورت شفاف بدانیم هر دستگاهی چه کاری انجام می‌دهد.
صالحی: بودجه فرهنگی 98 در مسیر بودجه 97 است
تمرکز و شفافیتی که واعظی به آن اشاره دارد، رویه‌ای است که برای جدول شماره 17 در پیش گرفته شد. به این معنی که در بودجه امسال، به جای اختصاص بودجه جداگانه برای هر یک از این مؤسسه‌ها، آنان ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد متمرکز شدند و بودجه‌های آنان نیز براساس طرح‌های پذیرفته شده، عملکردها و آن هم به‌صورت قسطی پرداخت می‌شود. سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به «ایران» می‌گوید که این رویه در بودجه سال 98 هم دنبال می‌شود. وی اظهار می‌کند: تا امروز بودجه به‌صورت کامل نهایی نشده است، اما تا اینجایی که به دولت ارائه شده است، تقریباً همان مسیری که سال قبل دنبال شده، امسال نیز همان مسیر و همان رویکرد دنبال می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به متمرکز شدن نهادهای ذیل جدول 17 بودجه، اضافه می‌کند: این اقدام باعث شد که منابع و اعتبارات این بخش‌ها محدودتر و متمرکزتر شود، به این ترتیب که برای هر درخواستی، می‌بایست طرح توجیهی داشته باشند و بعد از تصویب طرح توجیهی، اعتبارات قسط‌بندی شود و در ادامه گزارش مراحل انجام پروژه از آنان گرفته می‌شود. صالحی با اشاره به اینکه امسال شروع خوبی برای این تجربه بود، اظهار می‌کند: البته منابعی که برای امسال دیده شد، بسیار محدود بود، باوجود این هم در منابع این مؤسسات کاهش‌هایی داده شد که این کاهش نیز با یک نوع مدیریت ردیف‌ها اختصاص داده شد، ضمن اینکه سیر تخصیص به‌گونه‌ای خواهد بود تا این منابع به جاهای دیگری تخصیص داده نشود.
بطحایی: سیاست دولت، تجمیع نهادهای موازی فرهنگی است
سیدمحمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش هم رویکرد دولت و نهادهای حاکمیتی را تجمیع نهادهای موازی فرهنگی و همراستا کردن آنها عنوان می‌کند. وی با اشاره به ردیف‌هایی که در قانون بودجه به دستگاه‌های مختلف فرهنگی اختصاص می‌یابد، می‌گوید: هرچند ممکن است این اعتبارات، چشمگیر نباشد، اما اگر همین اعتبارات یکجا تجمیع شود، حتماً می‌تواند اثر بیشتری بگذارد. این عضو دولت با بیان اینکه سیاست دولت و دیگر نهادهای حاکمیتی این است که نهادهای موازی در حوزه فرهنگی را تجمیع و همراستا کنند، اضافه می‌کند: البته باید قبول کرد که مقاومت‌ها در این زمینه سنگین است. بطحایی ادامه می‌دهد: هیچ کس نمی‌پذیرد که به نفع دیگری و حتی به نفع کودکان و دانش‌آموزان کنار بکشد، یا نهاد و مؤسسه‌ای نمی‌پذیرد به نفع اینکه بخاری‌ای در زاهدان آتش نگیرد، بچه‌ها جان خود را از دست ندهند و سقفی فرو نریزد، کنار بکشند و بخواهند بودجه‌ای نگیرند. وی خواستار تقویت مسئولیت اجتماعی شد تا درنهایت باعث شود اعتبارات پراکنده‌ای که در حوزه فرهنگ بین دستگاه‌های مختلف توزیع می‌شود، تجمیع شود و برای آموزش و پرورش هزینه شود.
نهاوندیان از توافق سران قوا برای اصلاح بودجه گفت
محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهوری هم بر این نکته تأکید دارد که سران قوا بر اصلاح بودجه توافق و بر آن تأکید دارند. او این مطلب را با اشاره به جلسه اخیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی بیان می‌کند که طی آن برای کاهش هزینه‌های بودجه تصمیماتی اتخاذ شد. نهاوندیان در پاسخ به اینکه آیا در لایحه بودجه درباره نهادها یا مؤسسه‌هایی که خود را به بودجه متصل کردند، تصمیم ویژه‌ای گرفته خواهد شد؟ می‌گوید: خوشبختانه در مصوبات دولت که در لایحه پیشنهادی انعکاس پیدا کرده است، چابک‌سازی دولت و کوچک کردن دستگاه‌های دولتی مورد توجه بوده است. وی اضافه می‌کند: با توجه به شرایط جدید اقتصادی که پدید آمده، تمام تلاش دولت بر این بوده است که هم به شرایط جدید و تنگناها توجه کند و هم با حمایت از تولید و صادرات، زمینه رشد واحدهای اقتصادی را فراهم کند.
به‌گفته معاون اقتصادی رئیس جمهوری، تأکید رهبر معظم انقلاب هم همین بود که بودجه واقع‌بینانه و با توجه به این شرایط تنظیم شود. از این چند موردی که ناظر بر اصلاح ساختاری است و در بودجه 98 قابل اعمال بود، در شورای عالی هماهنگی اقتصادی مطرح شد و در این جلسه پیشنهادهایی در رابطه با نقشه راه و برنامه اصلاح ساختاری بودجه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. نهاوندیان تصریح می‌کند که پیشنهادهای اصلاح ساختاری بودجه در 10 بخش تنظیم و به شورای عالی هماهنگی اقتصادی ارائه شد که به فوریت در دستور کار این شورا قرار گرفت. به این ترتیب، اصلاح لایحه بودجه 98 قطعی است، یا دست‌کم تا آنجا که مربوط به دولت می‌شود، این اصلاح درحدود امکان، اعمال می‌شود.
البته باید منتظر بررسی لایحه در مجلس بود که با رایزنی‌ها و چانه‌زنی‌های معمول خانه ملت درنهایت حساب دخل و خرج کشور در سال 98 چه صورتی به خود خواهد گرفت.
