ایران چگونه توانست با استفاده از سکوت برجام درباره یک موضوع فنی به اندازه نیازیک سال کیک زرد تولید کند؟
به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه خراسان، روز یک شنبه علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در دیدار با فراکسیون مستقلین ولایی مجلس شورای اسلامی گفته بود: «ایران بعد از برجام ۳۰۰ کیلو اورانیوم را غنی‌سازی نکرده، بلکه بعد از توافق هسته‌ای ۲۴ تن اورانیوم را غنی‌سازی کرده است». اما منظور از ۲۴ تن چیست؟ در واقع طبق برجام ایران می‌توانست اورانیوم طبیعی با غنای ۰.۷ درصد را تا ۳.۶۷ درصد غنی سازی کند – البته این سقف در گام دوم کاهش تعهدات ایران برداشته شد – و همچنین بر اساس برجام، ایران نمی‌توانست بیش از ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده کمتر از ۳.۶۷ درصد را ذخیره سازد – این سقف هم در گام اول کاهش تعهدات کنار گذاشته شد –، اما در فرایند غنی سازی پس از مرحله FEED (خوراک دهی) و تزریق گاز UF۶ که حاوی اورانیوم طبیعی است به سانتریفیوژها، در مرحله پایانی غنی سازی مقداری مواد به عنوان پسماند با غنای زیر ۳.۶۷ درصد باقی می‌ماند و در کنارش مقداری اورانیوم با غنای کمتر از درصد طبیعی و حدود ۰.۴ درصد (TAIL) باقی می‌ماند که البته همین هم با ارزش است و در دنیا به نوعی بازیافت می‌شود.
تیزهوشی مذاکره کنندگان ایرانی در برجام باعث شد تا به طور عمدی در توافق نامه مذکور اسمی از اورانیوم‌هایی که کمتر از حد طبیعی ۰.۷ درصد (کیک زرد) هستند به میان نیاید و سرنوشت این بخش از خروجی سانتریفیوژها نامعلوم بماند در نتیجه میزان این مواد بازیافت شده نیز در وزن کشی آژانس برای ۳۰۰ کیلو محسوب نشود. بر این اساس متخصصان کشورمان در سازمان انرژی اتمی از همین خلأ موجود استفاده کردند و توانستند ظرف چهار سال اخیر با افزایش غنای مواد پسماند از ۰.۴ به ۰.۷ درصد، به میزان ۲۴ تن بر میزان مواد اولیه غنی سازی که همان کیک زرد است بیفزایند. ارزش این کار زمانی مشخص می‌شود که بدانیم در ۴۰ سال اخیر تنها در صورتی کیک زرد وارد کردیم که در ازای آن مواد غنی شده خود را صادر کردیم ضمن این که بزرگ‌ترین کارخانه کیک زرد در کشور نیز که در اردکان است حدود ۲۵ تن در سال کیک زرد تولید می‌کند و این یعنی به اندازه یک سال اکتشاف و تولید کیک زرد در داخل از این مواد بازیافت کیک زرد تولید کردیم که در نوع خود دستاوردی بزرگ محسوب می‌شود.
روایت رسانه‌ای از نشست برجام
در همین حال سی ان ان درباره نشست یک‌شنبه شب کمیسیون مشترک برجام نوشته است: «طرف‌های برجام در این نشست به شدت با تحریم‌های آمریکا مخالفت کردند.» این رسانه آمریکایی به اظهارات عراقچی درباره سازنده بودن این نشست اشاره کرده و برگزاری نشست وزیران خارجه عضو برجام را در آینده‌ای نزدیک اتفاق مثبتی دانسته است. نمایندگان چین و روسیه نیز پس از شرکت در این نشست، طی چند اظهارنظر، از اقدامات مخرب آمریکا انتقاد کردند.
به گفته ریابکوف معاون وزارت خارجه روسیه یک بحث اصلی در این نشست «نه احیای مزایای برجام، بلکه احیای همان منافع اقتصادی بود که پیش از سیاست فشار حداکثری و بسته دوم تحریم‌های آمریکا از جمله در زمینه ممنوعیت فروش نفت، ایران از آن برخوردار بود.» به گزارش فارس، ریابکوف از روند کلی مذاکرات اجرای برجام ابراز رضایت کرده است. فو کونگ، نماینده چین در این مذاکرات هم با اشاره به این که فضای مذاکرات در برخی لحظات تنش‌آمیز بوده، تاکید کرد که جوِ کلی گفتگو‌ها دوستانه و مثبت بوده است.
در همین زمینه به گزارش ایرنا شبکه «زد. دی. اف» آلمان در گزارشی نوشت: طرف اروپایی نیز با مثبت ارزیابی کردن این دیدار، درباره دست یابی به توافقاتی برای مطرح شدن در نشست آینده وزیران خارجه کمیسیون مشترک برجام ابراز امیدواری کرد. همزمان سیدعباس موسوی وزیر خارجه کشورمان نیزتاکید کرد که اگر این آمد و شد‌ها به نتیجه عملی نینجامد، ایران در فرصت باقی مانده گام سوم کاهش تعهدات برجامی را با قاطعیت برخواهد داشت.
