بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: درخواست وزیران دفاع و خارجه آمریکا برای استعفای اشرف غنی، اعزام فوری صدها نظامی آمریکا و انگلیس به افغانستان، حمله موشکی به پایگاه زلیکان ترکیه در شمال عراق، درخواست اسرائیل برای تدوین راهبرد مشترک با آمریکا درباره برجام و درخواست عبدالله برای برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت در مورد افغانستان، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
درخواست وزیران دفاع و خارجه آمریکا برای استعفای اشرف غنی
منابع خبری افغانستان اعلام کردند که وزیران خارجه و دفاع آمریکا در تماس تلفنی با محمداشرف غنی، رئیس جمهوری این کشور از وی خواست برای رسیدن به صلح استعفا دهد.
روزنامه «ماندگار» افغانستان بامداد روز جمعه نوشت که آنتونی بلینکن و لوید آستین پنجشنبه شب با محمداشرف غنی تماس تلفی برقرار کرده و از وی خواسته است که برای تشکیل دولت انتقالی استعفا کند.
تماس تلفنی وزیران خارجه و دفاع آمریکا در حالی با رئیس جمهوری افغانستان صورت می گیرد که شب گذشته استان هرات یکی از شهرهای بزرگ و استراتژیک این کشور به دست طالبان سقوط کرد و طالبان مقر استانداری، فرماندهی پلیس و زندان این شهر را تصرف کردند.
براساس گزارش محمداسماعیل خان، فرمانده مردمی این استان با مقامات ارتش به یک پایگاه ارتش در این استان رفته اند و طالبان منزل شخصی اسماعیل خان را نیز در کنترول خود آوردند.
بشیراحمدقاسانی خبرنگار تلویزیون یک افغانستان نیز لحظات پیش در صفحه فیسبوک نوشت: استان های هلمند و قندهار را نیز به طالبان سپردند اما تاکنون جزئیاتی از وضعیت هلمند قندهار افغانستان در دست نیست، ولی برخی منابع نوشته اند که حامد کرزی، رئیس جمهوری سابق افغانستان دیروز کابل را به مقصد قندهار ترک کرده است؛ اما دلیل و جزئیات سفر حامد کرزی به قندهار روشن نیست.
اعزام فوری صدها نظامی آمریکا و انگلیس به افغانستان
انگلیس روز پنجشنبه همزمان با پیشروی گسترده نیروهای طالبان در سراسر افغانستان، اعلام کرد که برای تضمین خروج امن دیپلمات ها، نظامیان، شهروندان و تا چهار هزار تن از کارکنان افغان انگلیس از افغانستان، فوری ۶۰۰ نظامی دیگر به این کشور اعزام خواهد کرد.
به گزارش بامداد جمعه ایرنا به نقل از تارنمای روزنامه گاردین؛ بن والاس وزیر دفاع انگلیس گفت که کشورش قصد دارد مکان سفارتخانه اش را در کابل از حومه منطقه سبز به محل بالقوه امن تری نزدیک به مرکز پایتخت انتقال دهد.
قرار است تا دویست دیپلمات و نظامی انگلیس از افغانستان تخلیه شوند، اما شمار دقیق آنها اعلان نشده است.
همزمان با نگرانی ها از پیشروی های گسترده طالبان در سراسر افغانستان و تصرف قندهار و هرات، دومین و سومین شهر بزرگ این کشور، ایالات متحده و دیگر دولت های غربی، اجرای طرح های بیرون بردن کارکنان سفارتخانه هایشان از افغانستان را تسریع می کنند.
گاردین افزود: طالبان همراه با سقوط پی در پی مراکز استان های افغانستان در هفت روز گذشته، با تشکیل سرپلی در فاصله ۱۵۰ کیلومتری کابل و پیشروی سریع به سوی این شهر، آن را از بقیه افغانستان جدا کرده اند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرد، واشنگتن برای خروج برخی از کارکنان سفارتش در کابل نیرو به افغانستان اعزام می کند.
ند پرایس، روز پنجشنبه به وقت محلی در واشنگتن همزمان با پیشروی نیروهای طالبان در افغانستان اضافه کرد کارکنانی را که قصد داریم از افغانستان خارج کنیم، از افرادی هستند که به تداوم ماموریتشان در آنجا نیازی نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در عین حال گفت: سفارت آمریکا در افغانستان، همچنان باز است و ما به حضور دیپلماتیک خود در افغانستان ادامه خواهیم داد.
به گفته وی، نیروهای آمریکایی در فرودگاه کابل برای تخلیه کارمندان سفارت و مترجمان مستقر خواهند شد.
جان کربی، سخنگوی پنتاگون نیز بلافاصله پس از سخنان ند پرایس اعلام کرد که آمریکا سه هزار نیرو برای کمک به خروج مقامات آمریکایی به افغانستان اعزام می کند.
سخنگوی پنتاگون روز پنجشنبه به وقت محلی افزود که نیروهای بیشتر برای محافظت از کارکنان سفارت آمریکا در کابل ظرف ۴۸ ساعت دیگر به کابل می رسند.
این مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا اظهار داشت، افراد سفارت خود را در کابل از طریق هوایی به فرودگاه منتقل خواهیم کردیم.
به گفته وی، آمریکا هزار تن را به قطر منتقل میکند تا در آنجا برای بررسی درخواستهای مهاجرتی افغانها و ویزای کسانی بپردازند که در زمان حضور آمریکا در افغانستان به آمریکاییها کمک کردند و اکنون تمایل دارند به خاطر ترس از انتقام طالبان کشورشان را به مقصد واشنگتن ترک کنند.
خبرگزاری آسوشتیدپرس گزارش داد، جان کربی تاکید کرده است، استقرار این نیروها موقت خواهد بود و ماموریت آنها تنها بر کمک به کاهش نیروهای سفارت و تسریع روند صدور روادید برای مترجمان افغانستانی و دیگران متمرکز خواهد بود و واشنگتن قصد ندارد بار دیگر در جنگ مداخله کند.
حمله موشکی به پایگاه زلیکان ترکیه در شمال عراق
پایگاه زلیکان ترکیه در استان نینوا و نزدیکی موصل عراق مورد حمله موشکی قرار گرفت.
برخی رسانه های عراقی از اصابت چند موشک به پایگاه زلیکان خبر دادند؛ جایی نزدیک شیخان واقع در شمال شرق موصل که نیروهای ترکیه و نیز شبه نظامیان وابسته به اثیل النجیفی استاندار پیشین نینوا در آن مستقرند؛ فردی که گفته می شود از عاملان سقوط موصل به دست داعش بوده است؛ هنوز هیچ گروهی مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته است.
درخواست اسرائیل برای تدوین راهبرد مشترک با آمریکا درباره برجام
«نفتالی بنت»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی به «ویلیام برنز»، رئیس سیا گفته که آمریکا و اسرائیل باید تلاشها برای تدوین راهبردی مشترک در حالت فرضی عدم توافق با ایران بر سر برجام را آغاز کنند.
«نفتالی بنت»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، روز چهارشنبه با ویلیام برنز دیدار کرد که در رأس هیأتی از واشنگتن به فلسطین اشغالی سفر کرده بود.
مقامهای رژیم صهیونیستی به پایگاه آکسیوس گفتهاند، نفتالی بنت، خواستار همکاری آمریکا برای تدوین راهبردی مشترک در خصوص حالتی شوند که ایران تصمیم بگیرد بر سر برجام توافق نکند.
طبق گزارش آکسیوس، برآورد جامعه اطلاعاتی اسرائیل، وزارت خارجه و نهادهای امنیتی این رژیم این است که احتمال توافق ایران بر سر برجام، بعد از روی کار آمدن «ابراهیم رئیسی» به عنوان رئیسجمهور ایران کاهش یافته است.
ادعای آکسیوس در حالی مطرح شده که آیتالله رئیسی در چندین اظهارنظر درباره سیاست خارجی دولت سیزدهم تصریح کرده چنانچه طرفهای مقابل تعهداتشان را اجرا کنند، ایران به توافق هستهای بازخواهد گشت.
در جریان جلسه روز چهارشنبه، نفتالی بنت، ارزیابی خود از برنامه هستهای ایران و سیاست کابینهاش در این خصوص را به ویلیام برنز اعلام کرده است. مقامهای اسرائیلی گفتهاند به نظر میرسد، ویلیام برنز هم درباره اینکه ایران آماده توافق بر سر برجام باشد، مردد بوده است.
ساعاتی قبلتر «یائیر لاپید»، وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی که به مراکش سفر کرده، تصریح نمود که توافق هستهای برجام جایگزین دیگری ندارد.
لاپید که در مراکش حضور داشت، گفت: «من جزو طرفداران این توافق (برجام) نیستم و فکر میکنم که توافق صحیحی نیست. همواره این را گفتهام و اینجا هم میگویم که مساله فقط این است که من جایگزینی برای آن نمیبینم.»
اظهارات وزیر خارجه رژیم صهیونیستی درباره اینکه برجام جایگزین ندارد، احتمالاً از سوی برخی از تحلیلگران تازهترین نشانه از تغییر خط مشی تلآویو با واشنگتن در خصوص پرونده برنامه هستهای ایران دیده خواهد شد.
این دسته از تحلیلگران معتقدند، کابینه جدید رژیم صهیونیستی قصد دارد بر خلاف کابینه «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر سابق این رژیم از علنی کردن اختلافات با آمریکا در خصوص ایران بپرهیزد.
«بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی در زمانی که در قدرت بود تلاشهای زیادی برای بر هم زدن برجام انجام داد و از جمله «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا را به خروج از آن ترغیب و بارها تأکید کرد که ترامپ با تشویق وی از برجام خارج شده و سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را در پیش گرفته است.
ترامپ و نتانیاهو امیدوار بودند فشار حداکثری بتواند ایران را به حضور در پای میز مذاکره برای گفتوگو بر سر توافقی جدید به جای برجام مجاب کند؛ این سیاست، به شکست منجر شد.
این در حالی است که گروه دیگری از تحلیلگران پیش از این اختلافات ابرازشده از سوی مقامهای آمریکا و رژیم صهیونیستی در خصوص ایران را بخشی از تقسیم کار میان دو طرف در راستای بازی «پلیس خوب-پلیس بد» برای گرفتن امتیازات حداکثری از ایران در مذاکرات هستهای میدانند.
روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» هم روز پنجشنبه به نقل از مقامهای رژیم صهیونیستی گزارش کرده بود اعضای هیأت آمریکایی به ریاست «ویلیام برنز»، رئیس سازمان سیا در دیدار با همتایان صهیونیست خود گفتهاند که فکر نمیکنند برجام احیا شود.
اخیراً اخباری از برخی توافقات پشتپرده بین مقامهای رژیم صهیونیستی و آمریکا برای همکاری علیه ایران به رسانهها درز کرده است.
به عنوان مثال، چند ماه پیش، رویترز به نقل از برخی منابع آگاه گزارش داد دولت آمریکا به منظور انجام هماهنگیهای بیشتر با رژیم صهیونیستی در خصوص مذاکرات وین، به دنبال به تأخیر انداختن زمان برگزاری دور هفتم این مذاکرات است.
رویترز نوشته بود کابینه جدید اسرائیل قصد دارد برای رایزنی درباره روشهای اجرای بهتر «برنامه جامع اقدام مشترک» و تحریمهایی که بایستی علیه ایران حفظ شوند، گروهی از متخصصان مسائل تحریمی را روانه واشنگتن کند.
علاوه بر این، پایگاه «اکسیوس» به نقل از مقامهای رژیم صهیونیستی گزارش داده بود، تلآویو قصد دارد از طریق دیپلماسی بر رویکرد دولت آمریکا در قبال برنامه هستهای ایران اعمال نفوذ کند.
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته، ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند، به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند؛ اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافق با کشورها گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد.
علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ یکجانبه از این توافق خارج شد.
درخواست عبدالله برای برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت در مورد افغانستان
«عبدالله عبدالله»، رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان، خواستار برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد افغانستان شد.
عبدالله روز پنجشنبه (۲۱ مرداد) در نشست منطقهای در مورد افغانستان در دوحه، گفت که وضعیت در این کشور بحرانی است و دستاوردهای شهروندان افغانستان در معرض تهدید قرار دارد.
وی افزود، در نتیجه حملات اخیر طالبان بر کلانشهرهای افغانستان، هزاران تن کشته و زخمی شده و صدها هزار تن دیگر از خانههای خود آواره شده اند.
رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان با اشاره به درگیریهای اخیر در افغانستان، به نمایندگی از این کشور، خواستار برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد افغانستان شد.
عبدالله گفت: «وقت آن رسیده که شورای امنیت در نشست اضطراری خود، موضوع افغانستان و عواقب امنیتی-بشری آن را به بحث بگیرد و در مورد رسیدگی به بحران این کشور تصمیم فوری و قاطع بگیرد.» این در حالی است که پیش از این نیز شورای امنیت سازمان ملل متحد به دنبال افزایش درگیریها در افغانستان، نشست فوقالعادهای را روز جمعه در مورد این کشور برگزار کرد.
هرچند از برگزاری این نشست، حدود یک هفته گذشته، تاکنون نتیجه نهایی آن اعلام نشده است.