بایدن: از اظهاراتم درباره پوتین عقب‌نشینی نمی کنم/ تنش روسیه و اروپا با اخراج دیپلمات‌ها/سرنگونی ۱۹ پهپاد و 5 جنگنده اوکراین/ هشدار سازمان تجارت‌ جهانی درباره شورش غذایی در کشورهای فقیر/آغاز دور جدید مذاکرات روسیه و اوکراین در استانبول

«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا شامگاه دوشنبه در سخنانی در واکنش به اظهارات چند روز پیش خود درباره «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه گفت که هرگز در مورد چیزی که درباره رئیس جمهور روسیه گفته عقب نشینی نمی‌کند و با اظهارات خود، خشمش را از پوتین ابراز داشته است.

وی در ادامه گفت: «چیزی که پوتین انجام می‌دهد کامل غیرقابل قبول بوده اما وی ناتو را متحدتر کرده است.

رئیس جمهور آمریکا افزود: «اگر پوتین به رویکرد خود درقبال اوکراین ادامه دهد، به فرد منحوسی تبدیل خواهد شد».

وی گفت که کسی باور نمی‌کند که ما درصدد سرنگونی پوتین هستیم و سخنان من درباره وی، بیانگر خشمم از اقدامات این فرد بوده است.

بایدن در ادامه سخنانش گفت: «هرگز از واکنش‌مان در صورتی که پوتین از سلاح شیمیایی در اوکراین استفاده کند، رونمایی نخواهم کرد».

رئیس جمهور آمریکا گفت:‌ «آمادگی من برای دیدار با پوتین وابسته به این است که وی می‌خواهد در این دیدار درباره چه چیزی بحث کند».

بایدن گفت: «آن چیزی که درباره ضرورت کناره گیری پوتین از قدرت گفتم بیانگر خشم من از اتفاقاتی است که روی می‌دهد و بیانگر سیاست ایالات متحده نیست».

وزارت دفاع روسیه امروز (دوشنبه) اعلام کرد نیروهای این کشور طی روز گذشته، ۳۶ هدف نظامی اوکراینی را مورد اصابت قرار داده و ۱۹ پهپاد را سرنگون کرده‌اند.

در بیانیه رسمی وزارت دفاع روسیه آمده که این کشور طی ۲۴ ساعت گذشته ۵ هواپیمای جنگی اوکراینی را منهدم کرده که شامل چهار جت سوخو «سو-۲۴» و یک جنگنده سوخو «سو-۲۷» بوده است.

به گزارش خبرگزاری «اسپوتنیک»، «ایگور کوناشنکوف» سخنگوی وزرات دفاع روسیه اعلام کرد: «سیستم‌های هوانوردی و پدافند هوایی نیروهای هوافضای روسیه طی روز گذشته چهار فروند هواپیمای سو-۲۴ نیروی هوایی اوکراین را بر فراز منطقه چرنیگوف سرنگون کردند-دو فروند از آن‌ها در نزدیکی شهرک رپکا و دو فروند دیگر در نزدیکی گورودنیا. یک جنگنده سو-۲۷ هم در نزدیکی کراماتورسک، منطقه دونتسک، سرنگون شد». وی همچنین خاطرنشان کرد که نیروهای روسی ۵ راکت اسمرچ را در منطقه خرسون سرنگون کردند.

طبق این گزارش، از آغاز تهاجم، نیروهای روسیه در مجموع ۳۰۳ پهپاد اوکراینی، ۱۷۱۳ تانک، ۱۷۰ موشک‌انداز و ۱۵۵۷ خودروی نظامی را از بین برده‌اند.

طبق گزارش یک رسانه مقدونیه شمالی، سفیر روسیه در مقدونیه شمالی امروز (دوشنبه) برای دریافت یک یادداشت دیپلماتیک به وزارت امور خارجه این کشور احضار شد که در آن پنج نفر از کارکنان سفارت روسیه عنصر نامطلوب اعلام شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری «اسپوتنیک»، این اقدام اسکوپیه حدود یک هفته پس از آن اعلام شده که ۱۰ دیپلمات روس از سوی بلغارستان در همسایگی مقدونیه شمالی عنصر نامطلوب اعلام شده بودند. مقامات بلغارستانی مدعی شدند که اقدامات دیپلمات‌های مذکور با کنوانسیون وین ناسازگار است اما مشخص نکردند که کدام بخش از کنوانسیون را نقض کرده‌اند.

پیش از آن هم سه دیپلمات روس از اسلواکی اخراج شده بودند. در پی این اقدام، وزارت خارجه روسیه امروز در اقدامی تلافی‌جویانه، از اخراج سه دیپلمات کشور اسلواکی خبر داد.

در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «در ۲۸ مارس (امروز، هشتم فروردین)، سفیر جمهوری اسلواکی در فدراسیون روسیه، به وزارت امور خارجه روسیه احضار شد و در آنجا به او اطلاع داده شد که طرف روسی تصمیم گرفته سه دیپلمات سفارت اسلواکی در مسکو را در پاسخ به اخراج سه نفر از کارکنان سفارت روسیه در اسلواکی در مارس، عنصر نامطلوب اعلام کند». طبق این بیانیه، به آن‌ها دستور داده شده ظرف ۷۲ ساعت روسیه را ترک کنند.

اخیراً همچنین آژانس امنیت داخلی لهستان اعلام کرد که این کشور اروپایی قصد دارد ۴۵ دیپلمات روس را به ظن جاسوسی اخراج کند. آژانس امنیت داخلی لهستان با صدور بیانیه‌ای مدعی شد که این افراد مظنون به‌عنوان «افسران سرویس‌های ویژه روسیه و افراد مرتبط با آن‌ها» توصیف می‌شوند که از موقعیت دیپلماتیک در لهستان برخوردار بوده‌اند. «کریستتوف واکلاوک» رئیس آژانس امنیت داخلی لهستان از وزارت خارجه این کشور درخواست کرد تا این ۴۵ دیپلمات روس را عنصر نامطلوب اعلام کند.

پیش از آن هم خبرگزاری «تاس» روسیه خبر داده بود که پارلمان اروپا ورود دیپلمات‌ها و مقامات روسیه و بلاروس به مقر این نهاد را ممنوع کرده است. ریاست پارلمان اروپا در بیانیه‌ای ادعا کرده بود: «در منزلگاه دموکراسی برای کسانی که به‌دنبال نابودی نظم دموکراتیک هستند جایی وجود ندارد». کشورهای اروپای طی سال‌های گذشته نیز با بهانه‌های متفاوت و به تبعیت از واشنگتن بارها دست به اخراج دیپلمات‌های روس زده بودند.

در حالی که روسیه چند ماه پیش از کی‌یف خواسته بود موضع بی‌طرفانه‌ای در مناقشات بین مسکو و غرب اتخاذ کند، اما «ولودیمر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین این درخواست را رد کرده بود.

زلنسکی اما شامگاه یکشنبه و بعد از نابود شدن بیشتر زیرساخت‌های نظامی اوکراین در حمله نظامی روسیه، مدعی شد کی‌یف آماده است درباره اتخاذ وضعیت بی‌طرف به عنوان بخشی از توافق صلح با روسیه بحث کند.

به نوشته خبرگزاری «رویترز»، زلنسکی اما گفت که چنین توافقی باید توسط طرف‌های ثالث تضمین شود و به همه‌پرسی گذاشته شود.

زلنسکی در یک تماس ویدیویی ۹۰ دقیقه‌ای با خبرنگاران ادعا کرد که تهاجم روسیه باعث ویرانی شهرهای روسی زبان در اوکراین شده است و آسیب آن بدتر از جنگ‌های روسیه در چچن است.

وی اظهار داشت: «تضمین‌های امنیتی و بی‌طرفی، وضعیت غیرهسته‌ای کشور ما چیزی است که برای آنها آماده‌ایم. این مهمترین نکته است».

زلنسکی گفت که اوکراین از بحث در مورد برخی دیگر از خواسته‌های روسیه مانند غیرنظامی کردن این کشور خودداری کرده است.

پارلمان اوکراین در بیانیه‌ای اعلام کرد که طبق ارزیابی‌های انجام شده تا ۲۴ ماه مارس (۴ فروردین)، یک ماه جنگ در این کشور خسارتی معادل ۶۳ میلیارد دلار به زیرساخت‌های اوکراین وارد کرده است.

به گزارش الجزیره، این تخمین‌ها که از سوی دانشکده اقتصاد کی‌یف انجام شده است شامل آسیب و تخریب زیرساخت‌های ۴ هزار و ۴۳۱ ساختمان مسکونی، ۱۸۳ تاسیسات سلامتی و بهداشتی، ۸ فرودگاه غیر نظامی و ۳۷۸ موسسه آموزشی در مناطق مختلف اوکراین می‌شود.

پارلمان اوکراین درخواست کرده است که هزینه بازسازی زیرساخت‌های اوکراین از طریق دارایی‌های مسدود شده روسیه پرداخت شود.

به گزارش ایرنا، پیش از این «اولگ اوستنکو» مشاور اقتصادی رئیس جمهور اوکراین برآوردهای اولیه از میزان خسارت جنگ در این کشور را ۱۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد.

صندوق بین المللی پول اعلام کرده است که در صورت ادامه جنگ در اوکراین اقتصاد این کشور احتمالا فرو می‌پاشد.

این نهاد بین المللی اعلام کرد که عملکرد دولت اوکراین ادامه دارد، نظام بانکی با ثبات است و پرداخت بدهی‌ها در کوتاه مدت قابل اجرا است، اما ادامه درگیری می‌تواند اوکراین را در سرازیری یک رکود ویران کننده قرار دهد.

صندوق بین المللی پول در تحلیلی از وضعیت اقتصاد اوکراین پس از تهاجم روسیه گفت: حداقل این کشور شاهد کاهش ۱۰ درصدی تولید در سال جاری با فرض حل فوری جنگ خواهد بود.

این نهاد بین المللی مالی با استناد به داده‌های زمان جنگ در مورد درگیری‌ها در عراق، لبنان، سوریه و یمن افزود: کاهش سالانه تولید در نهایت می‌تواند بسیار بیشتر و در محدوده ۲۵ تا ۳۵ درصد باشد.

اقتصاد اوکراین در سال ۲۰۲۱ در بحبوحه برداشت بی‌سابقه غلات ۳. ۲ درصد رشد کرد اما پس از حمله روسیه در روز ۲۴ فوریه (۵ اسفند) طبق اعلام مدیر اجرایی جایگزین برای اوکراین در هائت مدیره صندوق بین المللی پول، اقتصاد در اوکراین به شدت تغییر کرد.

مدیر کل سازمان جهانی تجارت (WTO) تاثیر درگیری های اوکراین در قیمت مواد خوراکی و قحطی را اساسی توصیف کرد و هشدار داد جنگ اوکراین می تواند به شورش های غذایی در کشورهای فقیر منجر شود.

روزنامه گاردین نوشت: نگوزی اکنجو ایوه‌آلا به کشورهای تولید کننده مواد غذایی درباره احتکار کالاها هشدار داد و گفت بسیار مهم است که از تکرار تجربه همه گیری ناشی از کووید-۱۹ اجتناب شود و به اقدام کشورهای ثروتمند در احتکار حجم بالایی از واکسن ها دردوران همه گیری اشاره کرد.

مقام ارشد سازمان جهانی تجارت در مصاحبه با گاردین با تاکید بر وابستگی بسیاری از کشورهای آفریقایی به واردات مایحتاج غذایی از منطقه دریای سیاه، گفت: من فکر می کنم این مساله بسیار نگران کننده است. غذا و انرژی دو کالای مهم در سبد مصرفی کشورهای ضعیف در سراسر جهان است. بیشترین آسیب را کشورهای فقیر و مردم ساکن در این کشورها خواهند دید.

وزیر سابق دارایی نیجریه همچنین گفت ۳۵ کشور افریقایی به واردات غذا از منطقه دریای سیاه وابسته هستند و روسیه و اوکراین در تامین ۲۴ درصد گندم جهان نقش دارند.

وی افزود: کشاورزی همواره موضوع نگران کننده ای در سازمان جهانی تجارت بوده است. دولت ها از دسترسی به بازارهای آنها جلوگیری می کنند و به کشاورزان خود یارانه می دهند. این بحث ها نسبتا داغ بوده و همواره جنجال برانگیز بوده زیرا چنین مسائلی مهم هستند.

اکنجو ایوه‌آلا که اولین سال ریاست سازمان جهانی تجارت را پشت سر می گذارد، در این سازمان منصوب شد تا برخی انگیزه های سیاسی را در سازمانی که گرفتار اختلافاتی بر سر چگونگی آزادسازی تجارت و سازوکارهایی برای رفع اختلافات بود، ایجاد کند.

وی تاکید کرد پیشرفت هایی دراین زمینه حاصل آمده اما از وقتی ریاست سازمان را برعهده گرفته مسائل نسبتا دشوار بوده است و این کار آسانی نیست.

او پس از انتقاد شدید از «آپارتاید واکسن» که آفریقا را در طول همه‌گیری تحت تاثیر قرار داد، گفت: کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی باید در برابر وسوسه احتکار ذخایر غذایی خود مقاومت کنند.

سازمان تجارت جهانی تخمین می زند که ۴۰ درصد از افزایش قیمت جهانی گندم در طول بحران غذایی یک دهه پیش، نتیجه احتکار بوده است.

رئیس سازمان جهانی تجارت همچنین گفت: ما باید مطمئن شویم که از واکسن ها و بحران های غذایی قبلی درس گرفته ایم. من مطمئن نیستم که بتوانیم تأثیر جنگ در اوکراین را به طور کامل کاهش دهیم، زیرا درگیری ها شدید است، اما می‌توانیم بخشی از آن را کاهش دهیم.

اوکراین به طور معمول نیمی از گندم برنامه جهانی غذا را تامین می کند. این برنامه وابسته به سازمان ملل کمک های ضروری غذایی را برای کشورهای درگیر یا گرفتار بلاهای طبیعی مانند قحطی تامین می کند.

روسیه و اوکراین در بین ۱۶۴ عضو سازمان جهانی تجارت هستند. این سازمان با این ایده تشکیل شد که تجارت می تواند به صلح و رفاه بیشتری منجر شود.

انگلیس، کانادا و ۲۷ کشور اتحادیه اروپا تعرفه هایی را با لغو وضعیت روسیه به عنوان کشور مطلوب تجاری وضع کرده اند. مقررات وضعیت کشور مطلوب تجاری سازمان جهانی تجارت به این معنا است که شرایط تجاری یکسانی باید به کشورها اعطا شود.

مقام ارشد سازمان جهانی تجارت همچنین گفت پیش بینی نمی کند روسیه از سازمان متبوعش اخراج شود زیرا این روند پیچیده است و به ۷۵ درصد آرای مثبت اعضای سازمان نیاز دارد.

خبرگزاری فرانسه نوشت که ساعت ۱۹ روز یکشنبه(دیروز) به وقت محلی و با ورود آخرین قطار از سنت پترزبورگ به هلسینکی پایتخت فنلاند، آخرین ارتباط ریلی میان روسیه و اتحادیه اروپا قطع شد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، پس از حمله روسیه به اوکراین و به دلیل شتاب روس ها برای خروج از کشورشان پیش از اعمال تحریم های غرب، تمامی بلیط های قطار "آلگرو" به فروش می رفت.

تخمین زده می شود که هزاران روس پس از حمله این کشور به اوکراین وطن شان را ترک کرده باشند.

سران روسیه و فنلاند در سال ۲۰۱۰ از قطار آلگرو رونمایی کردند و شرکت های راه آهن دو کشور اداره مشترک آن را بر عهده داشتند.

این قطار رفت و آمد میان هلسینکی و سنت پترزبورگ را با دو ساعت کاهش به ۳.۵ ساعت رسانده بود.

با توجه به بسته شدن حریم هوایی کشورهای مجاور روسیه و قطع پروازهای مستقیم به اروپا، افرادی که مایل به ترک این کشور هستند به پروازهای ترکیه و صربستان یا مسیرهای جاده ای و ریلی روی آورده اند.

پس از تهاجم روسیه به اوکراین، روزانه حدود ۷۰۰ مسافر با قطار عازم فنلاند می شدند و این ارتباط به درخواست هلسینکی و برای تخلیه فنلاندی های مقیم روسیه برقرار مانده بود.

با این حال با تصمیم پنج شنبه پیش (۴ فروردین) دولت فنلاند که برقراری این قطار را در سایه تحریم های غرب علیه روسیه نامناسب می دید، اعلام شد که از امروز ارتباط ریلی میان دو همسایه قطع می شود.

لازم به ذکر است که تنها افراد خاصی امکان خرید بلیط قطار آلگرو را داشتند. دولت روسیه مسافران را ملزم کرده بود که تابعیت روسیه یا فنلاند، روادید و گواهی واکسیناسیون یکی از واکسن های مورد تائید اتحادیه اروپا - و نه اسپوتنیک - را در اختیار داشته باشند.

در نتیجه اغلب اتباع روسی که وارد هلسینکی می شدند در اتحادیه اروپا مشغول کار یا تحصیل و یا زندگی هستند.