بین الملل تابناک: نشست محرمانه مجلس نمایندگان با وزارت خارجه بایدن درباره رابرت مالی، شرط ارمنستان برای صلح با جمهوری آذربایجان، ادامه سرگردانی نفت توقیفشده ایران در سواحل تگزاس، واکنش سازمان ملل به تغییر وزیر خارجه چین و تصویب قوانین ضد چینی در مجلس نمایندگان آمریکا، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
نشست محرمانه مجلس نمایندگان با وزارت خارجه بایدن درباره رابرت مالی
منابع رسانهای در آمریکا گزارش دادهاند، وزارت خارجه آمریکا قرار است در نشستی محرمانه با اعضای کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان، درباره تعلیق «رابرت مالی» از سمتش به عنوان نماینده ویژه واشنگتن در امور ایران توضیح دهد.
پایگاه پولیتیکو نوشته، پس از آنکه «مایکل مککال»، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان وزارت خارجه را به صدور احضاریه تهدید کرد، وزارت خارجه تصمیم گرفته در جلسه ای محرمانه درباره وضعیت رابرت مالی به قانونگذاران آمریکایی توضیح دهد.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا در گفتوگو با پولیتیکو تأیید کرد که قرار است، این وزارتخانه جلسهای با قانونگذاران در خصوص موضوع فوق داشته باشد اما از ارائه توضیحات بیشتر در این خصوص خودداری کرد.
مککال چند روز پیش در مصاحبه با مورگان اورتگاس، سخنگوی سابق وزارت خارجه آمریکا در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ ابراز نگرانی کرد که رابرت مالی اطلاعات محرمانهای که داشته به ایران یا روسیه انتقال داده باشد.
مککال گفت: «همانطور که میدانید او مذاکرهکننده اصلی ما برای توافق با ایران و معمار برجام و کسی بوده که با ایرانیها در تماس بوده و مجوزهای امنیتی رده بالایی داشته است.»
این قانونگذار ارشد آمریکایی اضافه کرد: «مساله خیلی نگرانکننده این است که ما تلاش کردیم او را برای جلسه استماع به کنگره بیاوریم تا او به ما گزارشهای محرمانه ارائه بدهد، ولی او خیلی راحت، از آمدن اجتناب کرد.»
مساله پنهانکاری وزارت خارجه آمریکا در خصوص تعلیق رابرت مالی یکی از موضوعات داغ تنش میان دولت آمریکا و کنگره این کشور در هفتههای گذشته بوده است.
مککال حدود سه هفته پیش در نامهای به «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا از پنهانکاریهای دولت آمریکا در این پرونده انتقاد کرده و خواستار انجام تحقیقات مستقل در این خصوص شده بود.
مککال در آن نامه خطاب به بلینکن نوشته بود، چندی قبلتر مقامهای ارشد وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان گفتهاند که رابرت مالی به دلیل بیماری یکی از اعضای نزدیک خانوادهاش قادر به حضور در جلسه استماع نیست.
مککال نوشته بود: «در هیچ مقطع زمانی وزارت خارجه آمریکا به ما نگفت که مجوز امنیتی رابرت مالی تعلیق یا تحت بررسی است یا اینکه او به دلیل مرتکب شدن خطا تحت تحقیقات قرار دارد.»
او همچنین حدود ده روز قبل وزارت خارجه آمریکا را تهدید کرد در صورت عدم شفافسازی پیرامون این مساله برای مقامهای ارشد وزارت خارجه احضاریه صادر خواهد کرد.
حدود ده روز پیش هم پایگاه واشنگتنفریبیکن گزارش داد، دولت «جو بایدن» از تحقیقات کنگره در خصوص غائله مربوط به غیبت رابرت مالی جلوگیری کرده است.
وزارت خارجه آمریکا به رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان اطلاع داد که به سوالات این کمیته درباره غائله مربوط به رابرت مالی پاسخ نخواهد داد.
در نامهای که به رویت این پایگاه رسیده بود، آمده است: «وزارتخانه در جایگاهی نیست که بتواند اسناد یا اطلاعات بیشتری درباره مجوزهای امنیتی پرسنل فراهم کند.»
مککال در مصاحبه جدید خود در روز جمعه گذشته به اورتگاس گفت: «ما حالا میفهمیم او چرا در جلسه استماع حاضر نشد. چیزی که عمیقاً درباره آن نگرانم این است که او به اسناد و اطلاعات رده بالا و حساس دسترسی داشته است و اگر او این اسناد یا اطلاعات را به یک کشور دشمن مثل روسیه یا ایران داده باشد این کار او مصداق خیانت است.»
وبگاه شبکه خبری سیانان حدود یک ماه پیش گزارش داده بود مجوز امنیتی رابرت مالی چندی پیش به دلیل کوتاهی او در نگهداری اسناد محرمانه معلق شده است. گزارش سیانان حاکی از آن بود که رابرت مالی به همین دلیل به مرخصی بدون حقوق فرستاده شده است.
یک منبع دیگر به سیانان گفته بود که رابرت مالی به مرخصی بدون حقوق فرستاده شده است. خود رابرت مالی در گفتوگو با سیانان تصریح کرده بود: «به من اطلاع داده شده که استعلام امنیتی من تحت بررسی است. اطلاعات بیشتری در اختیار من گذاشته نشده اما انتظار دارم که تحقیقات به زودی و به نحو مطلوب فیصله پیدا کنند. در ضمن، من در مرخصی هستم.»
مقام آمریکایی مورد استناد سیانان گفته بود رابرت مالی تا مدتی بعد از تحقیقات وزارت خارجه در خصوص این موضوع در شغلش حضور داشت اما اجازه دسترسی به اطلاعات طبقهبندیشده را نداشت.
اقدام برای تعلیق مجوز امنیتی رابرت مالی در وزارت خارجه آمریکا یا در داخل دولت بایدن به صورت گسترده اعلام علنی نشده بود زیرا وزارت خارجه آمریکا او را در سمتش حفظ کرده و بیانیهای درباره جایگزینی او صادر نکرده بود.
بسیاری از تحلیلگران گفتهاند که حتی قبل از این مرخصی نقش مالی در امور ایران بسیار کمرنگ شده بود و نیویورکتایمز نیز در این خصوص نوشته بود زمانیکه دولت بایدن، مذاکرات غیرمستقیمی را با مقامهای ایرانی در عمان و در بهار امسال انجام دادند، این «برت مک گورک» مقام ارشد کاخ سفید در امور غرب آسیا بود که نقش رهبری هیأت آمریکایی را ایفا میکرد.
اتهامات مطرح علیه رابرت مالی هنوز مشخص نیستند، اما نمایندگان کنگره مظنون هستند، اطلاعات محرمانهای که باعث تعلیق او از کار شده به مذاکرات دیپلماتیک با ایران ارتباط دارد.
رسانههای آمریکا در هفتههای گذشته گفته بودند، رابرت مالی از تلاشهای دولت بایدن برای محدود کردن برنامه هستهای ایران به حاشیه رانده شده و دولت جو بایدن، برت مکگورک، از مقامهای ارشد شورای امنیت ملی کاخ سفید را مأمور پیگیری این موضوع کرده است.
از جمله دیگر مسائلی که رسانههای آمریکا درباره وضعیت دیپلمات آمریکایی گزارش دادهاند این است که اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف.بی.آی) در حال انجام تحقیقات در خصوص نحوه استفاده او از اطلاعات محرمانه است.
رابرت مالی از ژانویه ۲۰۲۱ چند روز بعد از روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به عنوان نماینده ویژه دولت در امور ایران منصوب شد.
مککال در مصاحبه جمعه گفت: «اینکه فردی که ما بابت اطلاعات در خصوص توافق هستهای ایران و درباره حرفهای ایرانیها به او تکیه کردهایم قواعد مربوط به صلاحیتهای امنیتی را رعایت نکرده بسیار نگرانکننده است.»
ادعاها درباره رابرت مالی در حالی مطرح شده که مذاکرات برای رفع تحریمها علیه ایران از سال گذشته دچار وقفه شده است. آخرین دور مذاکرات رفع تحریمهای وین مردادماه سال گذشته در وین برگزار شد. به گفته کارشناسان، برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بیمیلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام، از زمان در دست گرفتن قدرت در کاخ سفید بوده است.
کشورهای غربی از طریق به راه انداختن جنگ رسانهای-تبلیغاتی طی ماههای گذشته در تلاش بودهاند مقاومت ایران برای پافشاری در خصوص منافع این کشور را بشکنند.
جمهوری اسلامی ایران راستیآزمایی رفع تحریمها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلیترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریمها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبهای که در ازای برخی محدودیتها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی میداند و آن را میپذیرد.
پیش از این ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران مشخص کرده که مرخصی رابرت مالی مساله داخلی آمریکاست و ارتباطی به ایران ندارد.
وی روز ۱۲ تیرماه در پاسخ به سؤالی درباره این موضوع گفت: «مرخصی رابرت مالی را من باید جواب بدهم! در ارتباط با موضوعات داخلی دیگر کشورها اظهارنظر نمیکنیم.»
کنعانی اضافه کرد: «آنچه برای ما مهم است، سیاستها و رویکردهای کشورها و مشخصا سیاستها و رویکردهای دولت آمریکاست، نه اشخاصی که در گفتوگوها دولت آمریکا را نمایندگی میکنند. اینگونه به نظر میرسد هر فردی مجری سیاستهای حاکمیت و نظام خودش است و تغییر افراد نمیتواند تغییر چندانی در تغییر سیاستها ایفا کند.»
شرط ارمنستان برای صلح با جمهوری آذربایجان
نخستوزیر ارمنستان گفت، اگر باکو وارد مذاکرات مستقیم درباره منطقه قرهباغ شود، یک قرارداد صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان میتواند تا پایان سال جاری میلادی منعقد شود.
به گزارش راشا تودی، نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان طی یک کنفرانس مطبوعاتی ضمن بیان این پیشبینی هشدار داد: با این حال بعید است که توافق صلح آینده شامل شروطی درباره قرهباغ باشد که بتواند همه طرفها را راضی نگهدارد.
او در ادامه تاکید کرد: ایروان در موقعیتی نیست که نسبت به سرنوشت قرهباغ تصمیم بگیرد و این مناقشه باید از طریق گفتوگو مستقیم با جمهوری آذربایجان حلوفصل شود. من معتقدم که مذاکرات مستقیم میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان میتواند به امضای قرارداد صلح تا پایان سال جاری میلادی منجر شود.
این اظهارات نیکول پاشینیان در میانه گفتوگوهای سهجانبه وزرای خارجه روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان به میزبانی سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در مسکو بیان شد. تمامی طرفها اذعان کردهاند که پیشرفتهایی جهت حل این درگیری دیرینه انجام شده اما اختلافات عمده همچنان ماندهاند.
جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان روز سهشنبه پیش از این دیدار سهجانبه گفت: پویایی روند مذاکرات بسیار بالاست. صادقانه باید بگویم که نتایج تقریبا در مقایسه با روند پویای مذاکرات، پایینتر است. اما اشتباه است اگر بگوییم که هیچ نتایج مثبتی حاصل نشده است.
آرارات میرزویان، وزیر امور خارجه ارمنستان ارزیابیهای مشابهی را نسبت به مذاکرات انجام داد و گفت: مذاکرات درباره تمامی مسائل موجود در دستور کار بسیار فشرده بوده است. اما با این حال هر دو طرف به چشماندازهای ملموس و روشنی در برخی موضوعات دست پیدا کردهاند.
سرگئی لاوروف هم به نوبه خود نسبت به تداوم روند مذاکرات و ایجاد نتایج مثبت در آینده ابراز امیدواری کرد.
ارمنستان و جمهوری آذربایجان، دو کشور منطقه قفقاز اوایل دهه ۱۹۹۰ در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، برای کنترل منطقه مورد مناقشه قرهباغ با یکدیگر درگیر شدند و اغلب یکدیگر را به گلولهباران مواضع خود متهم میکنند.
گذرگاه لاچین تنها راه ارتباطی ارمنستان با منطقه قرهباغ است که در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۲ گروهی از مردم جمهوری آذربایجان که خود را "کارشناس محیط زیست" نامیدند، آن را مسدود کردند؛ جایی که گروهی از صلحبانان روس در آن مستقر هستند. باکو گفت که قصد ندارد، هیچ راهی را مسدود کند و خودروها میتوانند به آزادی در هر دو سوی این گذرگاه حرکت کنند. با این حال در ماه آوریل سال جاری، جمهوری آذربایجان یک ایست بازرسی مرزی را در ورودی گذرگاه لاچین ایجاد کرد که با اعتراض ایروان مواجه شد.
این گذرگاه تنها مسیری است که ارمنستان از طریق آن میتواند غذا، سوخت و ملزومات دارویی را به ساکنان ارمنی قرهباغ برساند؛ منطقهای که حدود ۱۲۰ هزار قوم ارمنی ساکن آن هستند. قرهباغ که در سطح بینالمللی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان به رسمیت شناخته شده، دارای جمعیت عمدتا ارمنی است و مکررا دو کشور بر سر آن درگیریهایی داشتهاند.
ادامه سرگردانی نفت توقیفشده ایران در سواحل تگزاس
منابع بینالمللی شامگاه سهشنبه گزارش دادند یک محموله نفت خام ایران که توسط ایالات متحده آمریکا توقیف شد بنا به دلایل مختلف از جمله بیم از انتقام تهران اکنون برای هشتمین هفته است که در سواحل تگزاس سرگردان است.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه از موضوع نوشته، تمایلی به تخلیه این محموله توقیفشده وجود ندارد چرا که نمایندههای تجاری نگرانند چنانچه کشتیای اقدام به انتقال نفت توقیفشده ایران بکند، توسط مشتریها کنار گذاشته خواهد شد.
«سوئز راجان» یک نفتکش تحت پرچم جزایر مارشال است که از تاریخ ۳۰ ماه مه (۹ خرداد) در ساحل «گالوستون» واقع در ۸۰ کیلومتری شهر «هیوستون»، پرجمعیتترین شهر ایالت تگزاس لنگر انداخته، اما کارگزاران شرکتهای کشتیرانی از قبول آن امتناع میکنند. این نفتکش به دلیل اندازه و وزنش نمیتواند وارد اسکله شود و لازم است نفت خام آن توسط کارگزاران شرکتهای باربری به کشتیهای کوچکتر منتقل شوند.
یک منبع به خبرگزاری رویترز گفت شرکتهای کشتیرانی نگران هستند که چنانچه نفت خام ایران را به کشتی خودشان انتقال دهند دیگر خریداران نفت در سفرهای آینده از کشتی آنها استفاده نخواهند کرد.
وی با بیان اینکه این کشتی هنوز به دنبال شرکتی برای انتقال این محموله نفت خام است اضافه کرد: «تیم حقوقی ما گفت که ابدا این کار را نکنید.»
خبرگزاری رویترز نوشته شرکتهای کشتیرانی بازرسیها بر کشتیهای اجارهای خودشان را افزایش دادهاند و احتیاط میکنند از نفتکشهایی که اقدام به انتقال نفت خام از کشورهای تحریمشده میکنن استفاده نکنند. در حالت معمول، شرکتها سه یا چهار قرارداد ترابری آخر کشتیها را چک میکنند.
یک کارشناس مسائل صنعت نفت در غرب به رویترز گفت، ناتوانی در تخلیه محموله این کشتی تا حدی هم به دلیل بیم از انتقام ایران است، زیرا تهران تهدید کرده از هر شرکتی که اقدام به تخلیه نفت توقیفشدهاش بکند انتقام خواهد گرفت.
به گفته این منبع، این در حالی است که دولت آمریکا مجوز تخلیه محموله این کشتی را صادر کرده است.
مقامهای جمهوری اسلامی ایران در روزهای گذشته نسبت به تخلیه این نفتکش هشدار دادهاند. به عنوان مثال، سردار «علی فدوی» جانشین فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پاسخ به سوالی در رابطه با احتمال تخلیه نفت نفتکش ایرانی توسط امریکاییها گفت: «یکی از سیاستهای ما در قبال دشمنان این ملت مقابله به مثل است.»
واکنش سازمان ملل به تغییر وزیر خارجه چین
فرحان حق معاون سخنگوی سازمان ملل روز سه شنبه به وقت محلی در پاسخ به سوالات خبرنگاران در خصوص تغییر وزیر خارجه چین گفت: من هیچ اطلاعی در خصوص چین گانگ وزیر خارجه سابق چین ندارم. ما در ماه های اخیر در سطوح مختلف با وزیر خارجه چین در ارتباط بودیم و ما همچنین با وانگ یی در ارتباط هستیم.
فرحان حق در پاسخ به سوالی مبنی بر ینکه آیا دبیرکل سازمان ملل جویای حال چین گانگ خواهد شد یا خیر گفت: این سوالات را باید از دولت چین پرسید. ما با وزیر خارجه سابق و کنونی چین در ارتباط بوده ایم. او یک مقام دولتی است و دولت چین باید در خصوص وضعیت وی اظهار نظر کند. ما امیدواریم حال وزیر خارجه سابق چین خوب باشد.
سرانجام در پی غیبت یک ماه اخیر "چین گانگ" وزیر خارجه چین در محافل دیپلماتیک و سیاسی که سوالات زیادی برای رسانه ها و افکار عمومی جهان ایجاد کرده بود، رسانه های این کشور اعلام کردند که "چین گانگ" از سمت خود برکنار و "وانگ یی" وزیر امور خارجه سابق این کشور ، بار دیگر این به سمت منصوب شده است.
رسانه های چین سوم مرداد ماه اعلام کردند، کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق چین امروز برای بررسی پیش نویس الحاقیه قانون کیفری و اتخاذ تصمیمی در زمینه عزل و نصب مقامات رسمی تشکیل جلسه داد و در این جلسه، آقای چین گانگ رسما از سمت خود به عنوان وزیر امور خارجه عزل، و وانگ یی وزیر امور خارجه سابق چین بار دیگر در این سمت منصوب شد.
خبرگزاری رسمی چین "شینهوا" با اعلام این خبر، به دلیل مشخصی برای عزل چین گانگ اشاره نکرد اما گزارش داد جلسه ای که امروز منجر به عزل وی شد، با محوریت "بهبود روند اجرای سیاست ها و اصول کمیته مرکزی حزب در زمینه مبارزه با فساد، مبارزه با رشوه و برخورد با فساد در بخش های خصوصی" برگزار شد.
تصویب قوانین ضد چینی در مجلس نمایندگان آمریکا
مجلس نمایندگان آمریکا در راستای فشارهای خود علیه چین قوانین «همبستگی بینالمللی با تایوان» و «فنتانیل چین را متوقف کنید» را تصویب کرد.
قانونگذاران آمریکایی سهشنبه به وقت محلی «قانون همبستگی بینالمللی با تایوان» را با رایگیری شفاهی تصویب کردند.
هدف از این قانون حمایت از وضعیت جاری تایوان در سازمانهای بینالمللی و جلوگیری از تلاش احتمالی چین برای حل وضعیت این جزیره در نهادهای بینالمللی است.
این قانون صراحتا اعلام میکند که آمریکا با هر گونه تغییر در وضعیت تایوان در سازمان ملل بدون کسب رضایت از مردم این جزیره مخالف است.
این قانون همچنین وزارت خارجه آمریکا را ملزم میکند که سالانه گزارشی در مورد تلاشهای چین برای تضعیف عضویت تایوان در سازمانهای بینالمللی ارائه کند.
چین، تایوان را بخشی از خاک خود میداند و با هر گونه دخالت خارجی در تحولات مربوط به این جزیره مخالف است.
قانونگذاران آمریکایی همچنین سهشنبه «قانون فنتانیل چین را متوقف کنید» را تصویب کردند که هدف آن اعمال تحریم علیه تولیدکنندگان چینی داروهای مخدر صنعتی و مسئولیتپذیر کردن مقامهای چین برای مبارزه با مواد مخدر است.
تاد رابینسون، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور اجرای قانون و مواد مخدر بینالمللی اخیرا گفت: بیشترین فنتانیلی که در آمریکا مصادر میشود از طریق مکزیک به ایالات متحده میآید که مواد شیمیایی سازنده آن نیز از چین فراهم میشود.
فنتانیل یک ماده مخدر و حدود ۵۰ برابر قویتر از هروئین است که تولید آن آسانتر و ارزانتر است. این ماده با سایر مواد مخدر ترکیب شده و تبعات مرگباری دارد.
به گزارش مرکز کنترل بیماریهای آمریکا سال گذشته میلادی ۱۱۰ هزار آمریکایی بر اثر سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست دادند.
بر اساس این گزارش، فنتانیل به یکی از عوامل اصلی مرگ آمریکاییهای ۱۸ تا ۴۹ ساله تبدیل شده است.