اقتصاد ایران در چند سال اخیر از یک طرف گرفتار رکود اقتصادی بوده است و سوی دیگر نیز گرفتار جمعیتی بوده است که به سن کار رسیده اند و از دولت انتظار ایجاد شغل دارند. در جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری مجدداً افزایش یافته و این زنگ خطر را برای اقتصاد ایران به صدا در آورده است.
به گزارش
تابناک اقتصادی، با افزایش جمعیت در سن کار، اشتغال و بیکاری به یکی از دغدغه های سال های اخیر مسئولین تبدیل شده است. دغدغه ای که با درگیری اقتصادی ایران با رکود دو چندان شده است. جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران پیرامون نیروی کار، خبر از روند صعودی نرخ فعالیت اقتصادی و نرخ بیکاری در سال 95 می دهد.
در این گزارش نرخ مشارکت (فعالیت) اقتصادی برای سال 95 که از نسبت جمعیت فعال (جمعیت بیکار و شاغل) به کل جمعیت در سن کار به دست می آید، 39.4 درصد اعلام شده است. این نرخ نسبت به سال قبل 1.2 درصد افزایش داشته و در سال های اخیر همواره روندی صعودی به خود گرفته است. میزان این نرخ برای مردان 64.1 درصد و برای زنان 14.9 درصد اعلام شده است. همچنین در سال 95 روستاییان به لحاظ اقتصادی از جمعیت شهری فعال تر بوده اند چرا که نرخ فعالیت اقتصادی برای روستاییان در این سال 41 درصد و برای جمعیت شهری 38.9 درصد بوده است.
نرخ بیکاری نیز که از تقسیم جمعیت بیکار بر جمعیت فعال به لحاظ اقتصادی به دست می آید در تمام طول چهار سال گذشته روند رو به رشدی داشته و این نرخ برای سال 1395 از سوی مرکز آمار ایران 12.4 درصد اعلام شده است. نرخ بیکاری نسبت به سال 94 حدود 1.4 درصد افزایش یافته است. این نرخ برای مردان 10.5 درصد برای زنان 20.7 درصد اعلام شده است. همچنین نرخ بیکاری در نقاط روستایی بسیار کمتر از نقاط شهری بوده است. این نرخ برای نقاط روستای 8.9 درصد و برای نقاط شهری 13.7 درصد اعلام شده است.
این افزایش نرخ بیکاری در سال های اخیر زنگ خطر را برای اقتصاد کشور به صدا در آورده است. مخصوصا اگر بدانیم که جنس بیکاران کنونی با جنس بیکاران چند دهه گذشته به لحاظ تحصیلات متفاوت است. اکثر بیکاران کنونی قشر تحصیل کرده ای هستند که به سادگی تن به کارهای رده پایین نخواهند داد و این در حالی است که طبق آمارهای سال 94 حدود 77 درصد جمعیت شاغل کشور بیسواد، دیپلم و فوق دیپلم بوده اند. این نشان می دهد که فضای کار کشور برای افراد با تحصیلات بالا طراحی نشده است و این می تواند به بحرانی جدی برای اقتصاد کشور تبدیل شود.
بررسی سهم اشتغال ناقص نیز نشان می دهد که 10.3 درصد از جمعیت شاغل دارای اشتغال ناقص می باشند. به عبارت بهتر 10.3 درصد از جمعیت شاغل در طول هفته بنا به دلایلی چون رکود کاری و ...کمتر از 44 ساعت کار می کنند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است.
مطابق با همین گزارش اشتغال در بخش های عمدۀ اقتصاد نشان می دهد که بخش خدمات با 50.1 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش های صنعت با 31.9 درصد و کشاورزی با 18 درصد قرار دارند.
در بین استان های کشور بیشترین نرخ مشارکت (فعالیت) اقتصادی متعلق به استان های اردبیل، خراسان شمالی و خراسان رضوی است. نرخ مشارکت اقتصادی در این استان ها به ترتیب 43.8، 42.4 و 42.1 درصد اعلام شده است. استان های سیستان و بلوچستان، لرستان و مرکزی به ترتیب با 31.1، 35 و 35.6 درصد کمترین نرخ فعالیت اقتصادی را در سال 95 به خود اختصاص داده اند.
همچنین استان های کرمانشاه، چهار محال و بختیاری و اردبیل به ترتیب با 22، 20.2 و 15.3 درصد دارای بیشترین نرخ بیکاری در بین استان های کشور و استان های مرکزی، سمنان و همدان به ترتیب با 7.3، 8.6 و 9.5 درصد دارای کمترین نرخ بیکاری می باشند.
با توجه به اینکه اخیراً مرکز آمار ایران و بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی در 9 ماهه سال جاری را به ترتیب 7.2 و 11.6 درصد اعلام نموده اند باید منتظر ماند و دید که آیا این نرخ های رشد اقتصادی بالا باعث ایجاد بهبود در شاخص های بازار کار خواهند شد یا خیر.
