سال هاست که ساخت و سازهای بی رویه، ترافیک، آلودگی هوا و مشکلات زیست محیطی، نفس های پایتخت را به شماره انداخته و البته چیزی هم نمانده تا منتخبین شورای شهر پنجم رسما، شهردار منتخب خود را راهی خیابان بهشت کنند؛ اما نکته ای که به عقیده رئیس موقت شورای شهر می تواند حال بد تهران را تا اندازه ای بهبود بخشد، توقف شهرفروشی است که لازمه دستیابی به آن، رسیدن به درآمدی پایدار با کمک دولت و مجلس است.
به گزارش «تابناک»؛ مرتضی الویری شهردار تهران در سال های 1378 تا 1380 سابقه سفارت ایران در کشور اسپانیا را هم در کارنامه خود دارد و برخی شهردار دیپلمات هم می نامندش. وی از سال 1359 تا 1370 نماینده سه دوره مجلس شورای اسلامی در دهه اول انقلاب بود. الویری پس از دوران شهرداری غلامحسین کرباسچی با پیشنهاد اصلاح طلبان در شورای شهر اول بر کرسی شهرداری تهران تکیه زد، ولی سرانجام به دلیل اختلافات با همان اعضای شورا و بی تجربگی شورای شهر اول پس از 32 ماه از سمت خود کناره گیری کرد.
وی که در انتخابات این دوره شوراها موفق به راهیابی به شورای شهر پنجم شد و اکنون رئیس موقت شورای شهر است، می گوید، سلیقه مدیریتی خاص خود را دارد و بر این باور است که اعضای شورای شهر نباید در انتصابات شهرداری دخالت کنند و شهردار باید آزادانه تصمیم بگیرد.
آنچه می خوانید، گفت و گوی مشروح خبرنگار «تابناک» با «مرتضی الویری» رئیس موقت شورای شهر پنجم در تهران است.
ـ لیست امید از طریق شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان چگونه شکل گرفت؟من عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان نیستم؛ اما بنا بر اطلاعاتی که دارم، در فراخوانی که انجام شد، از بیش از 3 هزار تن پرسیدند، کسانی که اصلاح طلب هستند و تمایل به حضور در لیست انتخاباتی اصلاح طلبان دارند، باید فرمهایی را تکمیل کنند. در نهایت حدود 700 تن ثبت نام کردند و بنابراین شورای عالی باید در یک سبد 700 نفره به 21 تن می رسید.
به همین منظور گروه هایی تشکیل شد و با ارزیابی فرم های تکمیل شده به 150 تن رسیدند. در مرحله بعدی از این 150 تن در محلی دعوت کردند و خواستند خودشان تخصص های لازم برای اداره شهر را برگزیدند. که البته همگی 150 نفر از این کار استنکاف کردند و کار انتخاب نهایی تخصص ها را به شورای عالی سیاستگذاری سپردند. شورای عالی سیاستگذاری هم از این اختیار خود استفاده کرد و نهایتا به یک لیست 21 نفره رسید.
فرآیند طی شده برای انتخاب 21 تن کاملا منطقی بود؛ هرچند امتیاز دادن ها ممکن است دقت کافی در آن نباشد و طبیعتا در این فرآیند و غربالگری حتما افرادی بوده اند که از صلاحیت بیشتری برخوردار بوده اند، در این لیست 21 نفره قرار نگرفته اند؛ اما گویا راهی جز این هم وجود نداشت.
ـ یعنی به نظر شما بهتر بود افراد دیگری به جای این 21 نفر وارد لیست شوند؟نه. در بین نامزدهای 700 نفره اصلاح طلبان طبیعتا افرادی بودند که قوی تر از برخی از این 21 نفر بودند. البته این موضوع به غرض ورزی و سوء نیت برنمی گردد این به شیوه کار بازمی گردد که ممکن است امتیاز دهی از دقت کافی برخوردار نبوده و درجاهایی خطایی شده.
- هزینه لیست امید در انتخابات چقدر بود؟ برخی ارقام 100 میلیون تا 2 میلیارد سخن می گویند؟ آیا 2 میلیارد درست است؟ستاد انتخابات در جلسه ای از تک تک نامزدها درخواست کرد مبلغ 50 میلیون تومان برای انجام هزینه ها به ستاد کمک کنند. در بین نامزدها افرادی بودند که درآمد لازم را نداشتند و حتی نتوانستند همان 50 میلیون تومان را پرداخت کنند اما افرادی هم بودند که تا 100 میلیون تومان هم کمک کردند. طبق اطلاعی که من دارم ستاد انتخابات الان حدود 250 میلیون تومان بدهکار است و دائما با من تماس می گیرند و درخواست می کنند، 10 - 12 نفری که نتوانستند 50 میلیون تومان را پرداخت کنند، بدهی خود را بپردازند.
من فکر می کنم هزینه ای که ستاد لیست امید انجام داد، 700 تا 800 میلیون تومان باشد. تکیه دوستان ما روی فضای مجازی بود که هزینه اش پایین است.
- آیا احزاب اصلاح طلب در این انتخابات هر یک سهم مشخصی گرفتند یا بنا بر تخصص و کارآیی و کارآمدی چهره ها، انتخاب ها صورت گرفته است؟در چهار سال قبل برای شورای شهر چهارم، وقتی اصلاح طلبان وارد صحنه شدند، به دلیل اینکه شورای عالی اصلاحات به این شکل وجود نداشت، روش های گزینش افراد هم بیشتر بر اساس سهمیه بندی حزبی بود اما در انتخابات شورای شهر پنجم، شورای عالی اصلاحات برای تخصص های مختلف از قبیل مدیریت شهری، شهرسازی، محیط زیست، حمل و نقل و... .
سهمیه هایی را تعیین کرد و به بررسی رزومه ها، تخصص ها و تجارب افراد پرداخت. بنابراین سهمیه بندی حزبی به طور کلی کنار گذاشته شد و به هیچ وجه در انتخابات این دوره مدخلیت نداشت.
هرچند شاید برخی احزاب یک نفر و برخی دیگر تا 4 نفر هم در شورای شهر عضو داشته باشند و از حزبی هم ممکن است حتی یک نفر هم نباشد، این موضوع ارتباطی به سهمیه بندی حزبی ندارد.
- تخصص های موجود در لیست 21 نفره شورای شهر می تواند نیازهای شهر تهران را پاسخ بگوید؟اساسا 21 کرسی شورای شهر را برای انجام امور نظارتی کلان شهر تهران ناقص و ناکافی می دانم و اگر با کلان شهرهای جهان مقایسه ای صورت بگیرد، شورای شهر تهران باید بیش از 150 عضو داشته باشد.
این لیست 21 نفره نمی تواند در همه رشته های مورد نیاز شهری، تخصص های لازم را جمع کند. اما اکنون تا اندازه ای توازن منطقی برقرار شده، چون در گذشته تعداد زیادی در یک حوزه تخصص داشتند و در تخصص دیگر که مورد نیاز شهر هم بود حتی یک نفر در شورا حضور نداشت.
ـ گفته شده شهرداری اجرای فاز دوم برج میلاد را بناجا سپرده، به نظر شما در روزهایی که شورای شهر جدید در تکاپوی انتخاب شهردار جدید است، ایجاد تعهد برای شهردار بعدی کار درستی است؟
از این موضوع اطلاعی ندارم اما باید بگویم ایجاد تعهد برای شهردار جدید کار پسندیده ای نیست و منطقی این است که شورای فعلی و شهردار فعلی کار خود را شسته و رفته در تاریخ مقرر تحویل دهند.
در جلسه ای که روز شنبه با آقای قالیباف داشتم، مواردی از این تعهدات و پیش خور کردن ها را مطرح کردم که ایشان خواستار شد مراتب به تفکیک برای بررسی منعکس شود.
- شورای پنجم در نظر دارد مصوبه ای قانونی برای جلوگیری از این گونه اقدامات بگذراند؟فکر می کنم در آینده باید ایجاد تعهدات جدید برای دوره بعد ممنوع شود؛ البته ما نمی توانیم پروژه های نیمه تمام را متوقف کنیم، ولی ایجاد تعهد برای آینده و آغاز کارهای جدید و انعقاد پیمانکاری جدید می تواند برای تیم آینده مشکل ساز شده و باید به لحاظ قانونی جلوی این کار گرفته شود.
ما حتما این موضوع را در شورای شهر مطرح و سعی می کنیم از خودمان ارثیه بدی به جا نگذاریم و یا تعهد جدیدی ایجاد نکنیم.
- برخی معتقدند نقش احزاب کم شده و ائتلاف ها در انتخابات تصمیم گیرنده اند به نظر شما این موضوع به انسجام و شکل گیری تحزب کمک و یا این نقش را تضعیف می کند؟از روندی که پیش می رود خشنود نیستم و به امید روزی هستم که بساط شورای عالی اصلاحات و جبهه های شکل گرفته جمع شود و احزاب فراگیر و قانونی بتوانند نقش کلیدی برای سرنوشت سیاسی کشور ایفا کنند، ولی تا آن زمان چاره ای نداریم که از همین آب شور بنوشیم. این روشها دیگر در دنیا منسوخ شده و ما باید نقش شخصیت های کاریزماتیک را در فرآیند فعالیت های سیاسی به حداقل برسانیم و خرد جمعی را که برآمده از احزاب است، پررنگ تر کنیم.
- برخی می گویند دو حزب اتحاد ملت و کارگزاران نقش اصلی را در بین راه یافتگان به شورای شهر بازی می کنند، چون شهردار و رئیس شورای شهر از بین افرادی انتخاب خواهند شد که نزدیک به این دو جریان باشند؛ این مسأله درست است؟ترکیب شورای شهر پنجم ترکیبی از احزاب و افراد مستقل است و هیچ حزبی دارای اکثریت نیست. بالاترین تعداد به حزب اتحاد ملت با 4 تا 5 نفر و کارگزاران سازندگی و اعتماد ملی هر یک با 3 نفر بازمی گردد. در واقع رنگین کمانی از گرایش های حزبی اصلاح طلب و افراد مستقل ترکیب شورای شهر را تشکیل می دهند و طبیعی است، در این میان فردی که به عنوان شهردار یا رئیس شورای شهر انتخاب می شود، به یکی از این احزاب نزدیک باشد و یا مستقل باشد. به هر حال در این دوره از شورای شهر گرایش های حزبی به حداقل خودش رسیده و از این بابت نگرانی ندارم.
- چرا اصولگرایان با وجود داشتن شورا، شهرداری و داشتن چهره هایی توانمند در مقابل لیست امید انتخابات را باختند؟در این زمینه، دو علت را می توان رصد کرد؛ علت نخست ضربه هولناکی بود که احمدی نژاد در مدیریت 8 ساله کشور به کل جریان اصولگرایی زد و این ضربه موجب شد اصولگرایان در سال 92 هم انتخابات ریاست جمهوری را ببازند و هم نیمی از کرسی های شورای شهر چهارم را. در انتخابات سال 94 هم اصولگرایان کل کرسی های مجلس را در تهران از دست دادند و در کل کشور هم بالاخره اثراتی گذاشت. در شورای شهر پنجم هم کل کرسی ها را از دست دادند.
علت دوم هم نارضایتی مردم از عملکرد مجموعه شورای شهر چهارم بود. مردم شاهد حوادثی مثل پلاسکو و تخلفاتی مانند املاک نجومی، فسادهای سازمان یافته داخل شهرداری و ساخت و سازهای غیرقانونی بودند. اگرچه این تخلفات در شهرداری صورت می گرفت، مردم عامل شریک در این تخلفات را شورای شهر می دانستند و انتظار داشتند شورا در برابر این تخلفات بایستد.
البته بیان من نافی حرکت های صادقانه ای که برخی از اعضای شورای چهارم انجام دادند و فریاد زدند نیست. اما در مجموع انتظارات مردم برآورده نشد و مردم از لیست ائتلافی آنان روی برگرداندند. اگر ما هم نتوانیم انتظارات به حق مردم را برآورده کنیم، باید چهار سال دیگر منتظر شکستی برای دوستان خودمان باشیم.
- برخی معتقدند حضور چند اصولگرا در شورا می توانست به کارآیی بیشتر آنها کمک کند، چون انحصار در هر مجموعه ای به تضعیف آن نهاد و عدم نظارت و شفافیت می انجامد، شما موافق این دیدگاه هستید یا مخالف؟نه تنها موافقم بلکه بیشتر بر این دیدگاه هستم که جریان شورای شهر، قبل از اینکه سیاسی باشد باید تخصصی باشد و بر اساس منافع شهروندان اداره شود. بیشتر از اینکه فکر کنم کسی اصولگرا هست یا اصلاح طلب، فکر می کنم آیا تخصص و کارآمدی لازم را دارد یا خیر.
بنابراین کارآمدی و پاکدستی شاخص با اهمیت تری است لذا اگر با این عینک نگاه کنیم دیگر جناحی فکر نخواهیم کرد. من بابت این موضوع که چند چهره اصولگرا هم داخل شورای شهر باشند هیچ گونه نگرانی ندارم.
- برخی چهره های اصلاح طلب، تماما اقدامات شهرداری و شورای شهر درگذشته را نفی و نقد می کنند و حتی معتقدند تهران مشکلات زیادی دارد و برای ساخت کشور نیازمند انقلابی دیگر هستیم، استراتژی "زمین سوخته" توسط کسانی که به قدرت می رسند در دستور کار قرار می گیرد، تا چه اندازه با این موافقید؟
سه ماه دیگر می توانم در این مورد نظر بدهم. ارائه تصویر دقیق در مورد شهر تهران و شرایطی که آن را تحویل گرفته ایم نیاز به زمان بیشتری دارد. بنا ندارم اشکالات قبل را بزرگ جلوه دهم و یا اتفاقاتی که افتاده را نادیده بگیرم. بلکه تمایل دارم تصویر واقع بینانه ای از شهر تهران ارائه دهم اما به طور اجمالی باید بگویم که، حال تهران خوب نیست.
باید دید چگونه می توان حال نامناسب تهران را به لحاظ محیط زیستی، حمل ونقل، ساخت و سازها و سوانح طبیعی، خوب کرد. شرایط لازم آن هم بازگشت به عقب نیست بلکه باید حرکت های خوب گذشته را ادامه دهیم و حرکت های ناصواب را متوقف کنیم.
بدون تردید تهران با چالشهای زیادی مواجه است و چه تعبیر "شهر سوخته" و چه "شهر پرچالش" و هر تعبیر دیگری به کار ببریم، همه این تعابیر بیانگر این است که ما وضعیت باثبات و بالنده ای را تحویل نمی گیریم. باید همه مستقل از جناح بندی های سیاسی مراقب باشیم. شاخص ها نه تنها بدتر نشوند بلکه به سوی بهبود تغییر جهت دهند و مردم این بهتر شدن را حس کنند.
- به نظر شما در زمان مدیریت آقای قالیباف و اصولگرایان هیچ کار مثبتی در شهر انجام نشده است که همه چهره ها و جریانات اصلاح طلب صرفا نقاط ضعف و مشکلات را بیان می کنند؟به هرحال در تهران کارهای زیادی نظیر توسعه شبکه بزرگراهی، بوستان ها و فضای سبز و ورزشگاه ها انجام شده اما پرسش مهم این است که آیا نهایتا در مسیر طرح جامع راهبردی مصوب 1386 پیش رفته ایم یا خیر. طبق سندی که در سال 1386 در شورایعالی شهرسازی مصوب شد، چشم انداز تهران در سال 1405در 7 بند فهرست شده است. شهری دانش پایه، شهری جهانی، شهری سرسبز و زیبا، شهری امن و مقاوم در مقابل آسیب ها، شهری روان، شهری با عملکردهای ملی و جهانی و حداقل یکی از سه شهر مهم و برتر منطقه آسیای جنوبی و غربی. به نظر من در مدیریت شهر تهران در برخی جاها حرکت های درستی انجام شده، ولی در برخی امورات هم ناکام بوده ایم و از سند چشم انداز که اکنون به نیمه زمانی تحقق آن رسیده ایم فاصله زیادی داریم. باید اقدامات درست را ادامه داد.
«توقف شهرفروشی» به طور جدی مورد توجه شورای شهر پنجم است و لازمه توقف آن هم دستیابی به درآمد پایدار است. برای این منظور رایزنی هایی را با 30 نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی آغاز کرده ایم و قرار شده، جمع 21 نفره شورای شهر با این 30 نماینده، در مجموع جمع نمایندگان 51 نفره، هر سه ماه یک بار جلساتی را برای حل این مشکل برگزار کنیم. علاوه بر این مقرر کرده ایم، سه نماینده تهران و سه نماینده از جانب شورای شهر هفته ای یک بار در مورد درآمد پایدار شهری و مدیریت یکپارچه شهر و چند مسأله کلیدی جلساتی برگزار کنند. نخستین جلسه گروه شش نفره هم حدود ده روز پیش برگزار شد.
امیدواریم در نهایت بتوانیم شهر تهران را از درآمد ناسالم شهر فروشی نجات دهیم. بهتر است به جای این خوراک مسموم، خوراک طیبه ای را که همان درآمد پایدار است، جایگزین کنیم.
رسیدن به درآمد پایدار برای شهر تهران و مدیریت یکپارچه شهری و بهبود وضعیت زیست محیطی با همکاری دولت و مجلس محقق می شود.
- بالاخره قرار است شما چهار سال یا هشت سال و یا پس از سالها کار، مدیریت شهری را واگذار کنید؛ مهم ترین کارهایی که در برنامه خود دارید چیست؟با تمام وجود معتقدم مهلت چهار ساله به سرعت می گذرد و ما هم باید کارنامه ای ارائه دهیم و این حساسیت جدی وجود دارد. مردم چند انتظار جدی از شورای شهر دارند که ما هم باید پاسخ آنها را بدهیم.
یکی از انتظارات جدی مردم ساماندهی ساخت و سازهای ناسالم است که از نظر بصری، بهداشتی، تنفسی و محیط زیستی اوضاع نامساعدی را برای شهر ایجاد کرده و نگرانی دیگر مردم نهادینه شدن فساد در سیستم است که متاسفانه مردم این پدیده زشت و نامبارک را در بخش های مختلف کشور مشاهده می کنند. فساد حاکم در شهرداری تهران مانند عزل و نصب ها، واگذاری ها، مناقصه ها و مزایده ها موجب نارضایتی جدی مردم شده و تلاش ما این است که شفاف سازی کنیم و بگوییم درآمدهای شهرداری چگونه هزینه می شود.
ساماندهی نیروی انسانی در شهرداری تهران موضوع دیگری است که الزاما باید در دستور کار قرار بگیرد. اکنون بالای 60 هزار تن در شهرداری تهران کار می کنند که حجم بسیاری است. باید سیستم را چابک کنیم و بهره وری را در شهرداری بالا ببریم تا مردم با پرداخت پول کمتر، خدمات بیشتری را در شهر مشاهده کنند.
- درخواست شما از رئیس جمهور در شورای شهر تهران چیست؟ اینکه گفته می شود دولت به تعهدات خود برای توسعه حمل و نقل عمومی در پایتخت عمل نکرده است برای شما نگرانی ایجاد نمی کند؟ آیا تا کنون در این خصوص رایزنی با دولت داشته اید یا خیر؟عدم همکاری بین دولت و شهردار قبلی صدمات زیادی به شهر تهران وارد کرده. به موجب قانون دولت باید مبالغ زیادی برای توسعه حمل و نقل شهری از محل درآمدهای حاصل از بنزین و مالیات به شهرداری پرداخت می کرد. اکنون شهرداری مبلغی حدود 14 هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است و دریافت این مبلغ می توانست برخی از هزینه های جدی شهرداری را تأمین کند و به توسعه مترو بینجامد.
تصور می کنم پایه ریزی چهارستون متشکل از شهرداری، شورای شهر، مجلس و دولت که با هم همکاری داشته باشند، می تواند مشکلات را حل کند. در صورتی که این چهار مرجع هماهنگ با هم کار کنند می توانند اعتماد مردم را جلب کنند. ما در شورای شهر پنجم به دنبال این هستیم که این چهار ستون را در کنار هم سامان دهیم. برای این منظور ملاقات مفصلی با آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، وزرای مختلف و استانداری تهران داشتم و رابطه بسیار خوبی برقرار است و بنا بر همکاری بیشتر است.
- چه وعده ای به مردم برای چهار سال دیگر می دهید؟ آیا مشکلاتی که تهران را فراگرفته به سرعت قابل حل است؟مشکلات شهر تهران در یک روز و یک ماه به وجود نیامده که در زمان کوتاهی هم قابل حل باشد، تهران 200 سال است که بی قواره رشد کرده و از همان اول هم برنامه ریزی درستی برای آن نشده و در سالها مشکلات جدید و مختلفی را با خود حمل کرده بنابراین انتظار نمی رود این مشکلات به سرعت حل شوند. اما مهم این است که قطار در ریل درست و مسیر صحیح قرار گیرد تا به مقصد مورد نظر برسیم.
همانطور که اشاره کردم یکی از محورهای بزرگ این سالم سازی، اداره شهر تهران با درآمدهای سالم است. دیگر آنکه حمل و نقل را که برخی درآمدهای شهری را می بلعد و باعث آلودگی محیط زیست و اتلاف وقت مردم می شود، منطقی کنیم. البته تهران علاوه بر موضوع درآمد و مسأله حمل و نقل با چالش های دیگری مواجه است که باید همگی در جای خود و به تناسب اهمیت مورد توجه قرار گیرد.
طبق بررسی های صورت گرفته، شهر تهران در مجموع با ده چالش اصلی و هشتاد چالش فرعی مواجه است.
- ساز و کار انتخاب نهایی شهردار چگونه خواهد بود؟ خبرهایی که در خصوص عدم تمایل آقایان شریعتمداری و بی طرف برای شهرداری عنوان شده، صحت دارد یا خیر؟هفت نامزدی که برای شهرداری تهران انتخاب شده اند، باید برنامه های خود را تا دو هفته ارائه کنند و در جلسه ای که در هفته سوم مرداد برگزار می شود، هر نامزد باید به مدت دو ساعت به تشریح برنامه خود بپردازد و به پرسش ها پاسخ دهد. در این جلسه خبرنگاران هم حضور خواهند داشت.
پس از آن رأی گیری برای گزینش دو نفر که امتیاز بیشتری آورده اند و در مرحله بعد به نامزد واحد خواهیم رسید.
تمایل اعضای شورای شهر این است که در مورد انتخاب شهردار هرچه زودتر به جمع بندی برسیم چون در این صورت شهردار آینده بهتر می تواند برنامه های خود را عملیاتی کند. در جلسه مشترکی که با آقای قالیباف داشتیم، ایشان هم برای ارائه اطلاعات لازم به شهردار جدید، اعلام آمادگی کرده اند.
آقای شریعتمداری از نامزدی شهرداری تهران انصراف نداده ولی آقای بی طرف انصراف داده اند البته ما از ایشان تقاضا کرده ایم که از انصراف صرفه نظر کنند.
اگر از هفت نامزد معرفی شده برای شهرداری تهران دو نفر هم انصراف دهند، خللی در کار ما ایجاد نخواهد شد و ما ادامه کار را با همان نامزدهای باقی مانده انجام خواهیم داد.
- شما در حال حاضر هیأت رئیسه سنی هستید یا موقت؟در نخستین جلسه ای که روز بعد از اعلام نتایج آرا برگزار شد، طبیعتا جلسه با رئیس سنی که بنده بودم آغاز شد. در همان جلسه اعضا تصمیم گرفتند، بنده و دو منشی که با شاخص سن معرفی شده بودند به اضافه دو نایب رئیس که از طریق رای گیری انتخاب شدند، به عنوان هیأت رئیسه موقت شورا، اداره و مدیریت جلسات را تا آغاز به کار قانونی شورا به عهده بگیریم.
گفت وگو از سیف الله نصرتی
=================
