در میان چادر و اتوبوس‌های بیمارستان صحرایی، مردان و زنانی با چهره‌های رنج‌دیده و خسته از ناملایمت‌های زندگی به صف ایستاده‌اند. مردانی با لباس‌های محلی رنگ روشن و زنانی که چادرهای تیره و لباس‌های سوزن‌دوزی شده به تن دارند. اینها همسایگان تفتان هستند که مدت‌هاست با خشکسالی، ریزگرد و فقر می‌جنگند. ریزگردهایی که با خشک‌شدن هامون این روزها بیشتر از گذشته جولان می‌دهند.
به گزارش جام جم، توفان ریزگردها را باید دلیل خیلی از بیماری‌ها و ناراحتی‌های قلبی و ریوی دانست که زمینه را برای از رونق افتادن کشاورزی و دامداری و در نتیجه فقر اهالی اینجا فراهم کرده است. فقری که علاوه بر سخت کردن معیشت مردم در بحث‌های فرهنگی و بهداشتی نیز آنها را با مشقت‌های زیادی روبه‌رو می‌کند.
اما میان این همه سختی، مرزداران شرق و جنوب شرق کشورمان این روزها خود را تنها نمی‌بینند، چراکه ارتش و دیگر نهادها برای خدمت رسانی به این افراد به قول معروف پاشنه‌هایشان را ور کشیده‌اند.
چشم در برابر توفان
زن سالخورده‌ای که دستمالی دور سرپیچیده، از این می‌گوید که توفان ریزگرد و شن امان آنها را بریده است. آن‌طور که او می‌گوید وقتی در سیستان باد می‌وزد دیگر نمی‌توان جایی را دید. به همین دلیل بیشتر افراد دچار مشکلات بینایی شده‌اند.
مرد جوان دیگری، حرف‌های زن سالخورده را تایید می‌کند. او نیز تاکید می‌کند مشکلات درمانی شرایط زندگی را برای سیستان و بلوچستانی‌ها دشوار‌تر کرده است، زیرا آنها براحتی نمی‌توانند به مراکز درمانی دسترسی داشته باشند.
زن میانسال دیگری دست‌های پینه‌بسته اش را نشان می‌دهد و می‌گوید اینجا بیماری‌های پوستی و چشمی مشکل مشترک بسیاری از روستاییان حاشیه هامون است.
زنان‌های زیادی با لباس‌های محلی در صف معاینه قرار دارند، خیلی‌هایشان حتی نمی‌دانند به چه بیماری مبتلا هستند، البته کم نیستند افرادی که از بیان کردن مشکل‌شان شرم دارند.
یکی از پزشکان مخصوص زنان می‌گوید برای کمک رسانی بهتر به این بیماران به تجهیزات بیشتری نیاز است. علاوه براین باید برای افزایش آگاهی در مناطق محروم نیز تلاش کرد، زیرا بسیاری از بیمارانی که به ما مراجعه می‌کنند نمی‌دانند چرا دچار بیماری شده‌اند.
در جست‌وجوی درمان ناباروری
عبدالخالق 48 سال دارد؛مردی کوتاه قد و لاغر اندام که از شرایط زندگی دلی پر دارد. او سواد ندارد و از همان دوران کودکی چوپانی کرده است، اما باهوش به نظر می‌رسد. حرف‌هایش را شمرده شمرده و حساب شده به زبان می‌آورد.
بیست ساله بوده که ازدواج کرده، اما به دلیل بیماری صاحب فرزند نشده است. گلایه او از کمبود امکانات و نبود مراکز درمانی مربوط به مسائل و مشکلات نازایی است. او می‌گوید: به بیمارستان صحرایی احداث شده در روستای ده رئیس آمده‌ام تا بتوانم بیماری‌ام را با متخصصان در میان بگذارم، اما ظاهرا در اینجا امکان درمان وجود ندارد و قرار است بعد از تشکیل پرونده و آزمایش‌های اولیه به بیمارستان‌های ثابت ارتش مراجعه کنم.
غم بیماری، غم فقر
از صحبت‌های اهالی مناطق محروم سیستان و بلوچستان پیداست بی‌پولی و دسترسی نداشتن به مراکز درمانی باعث حادتر شدن بیماری آنها می‌شود. محمد دادکانی، مردی 52 ساله است که به زور و با صدای ضعیف از ته حنجره حرف می‌زند.
او که بازوی چپش آسیب دیده و از حالت عادی خارج شده، توضیح می‌دهد با دو بیماری دست‌و پنجه نرم می‌کند.
دادکانی می‌افزاید: حنجره‌ام بر اثر عفونت آسیب‌دیده و بر صدایم تاثیر گذاشته است. یک بار به بیمارستان رفتم، اما چون برای ادامه درمان پول نداشتم دیگر پیگیر نشدم.
سرنوشت مرد میانسال و حاد شدن بیماری او به دلیل فقر، داستان مشترک خیلی از اهالی مناطق محروم سیستان و بلوچستان است.
او ادامه می‌دهد: بازویم به خاطر افتادن از موتورسیکلت شکست و به دلیل خوددرمانی و استفاده از شیوه‌های قدیمی به این روز افتاد و کج شد. البته اگر پول داشتم خوددرمانی نمی‌کردم.
سوء تغذیه درد مشترک کودکان
جلوی چادرهایی که برای بیماران برپا شده است، تعداد زیادی کودک جمع شده‌اند. دختر و پسران زیادی با شوق چادرها را نگاه می‌کنند و به پوستر و وسایل پزشکی چشم دوخته‌اند.
از نگاه بسیاری از آنها می‌توان فهمید برای اولین بار است چشم‌شان به تجهیزات پزشکی می‌افتد. این وسایل به قدری برای برخی از آنها عجیب است که می‌خواهند هر چه زودتر دکتر معاینه‌شان کند؛ البته هستند کودکانی که از معاینه شدن ترس دارند. مثل دختر بچه‌ای که گوشه چادر مادرش را گرفته و سعی دارد خودش را پنهان کند.
یکی از پزشکانی که به امور کودکان رسیدگی می‌کند می‌گوید: درد مشترک بچه‌ها چیزی نیست جز سوء تغذیه چراکه قد و وزن آنها با سن‌شان نمی‌خواند.
پزشک دیگری ادامه می‌دهد: کم نیستند کودکانی که به خاطر تغذیه نامناسب دچار مشکلات گوارشی شده‌اند.
مشکل ریشه‌ای دندان
دویدن دنبال اتوبوس‌هایی که به شکل درمانگاه یا داروخانه سیار درآمده‌اند، یکی از ماجراجویی‌های این روزهای کودکان مناطق محروم سیستان و بلوچستان است.
آنها برخلاف مشکلات زیادشان، می خندند و از نیروهایی که برای درمان آنها وارد عمل شده اند با لبخند پذیرایی می‌کنند.
در کنار کودکان، بزرگسالان نیز از این که دسترسی به امکانات درمانی برایشان فراهم شده، خوشحال هستند.
آنها مشکلات زیادی دارند، از بیماری‌های گوارشی بگیرید تا ارتوپدی. اما دراین میان بیشتر آنها ترجیح می‌دهند خودشان را به دندانپزشکان برسانند.
احمد علی، مرد جوانی است که از تیم‌های درمانی سراغ دندانپزشکان را می‌گیرد. او می‌گوید شب‌های زیادی را از دندان درد بیدار مانده است. احمد علی برای کم کردن از درد دندان روش‌های عجیب و غریب زیادی را امتحان کرده است. آن طورکه می‌گوید به توصیه یکی از دوستانش روغن ترمز روی دندانش ریخته، اما باز دردش ساکت نشده است.
پزشکی که مرد جوان را به قسمت دندانپزشکی راهنمایی می‌کند، می‌گوید: خیلی از اهالی مناطق محروم به خاطر فقر شدید، توجهی به بهداشت دهان و دندان خود ندارند، چراکه اول باید به فکر سیر کردن شکم‌شان باشند، به همین علت مراجعه به دندانپزشکی که هزینه نسبتا بالایی دارد اولویت آنها نیست.
ارتش در خط مقدم امداد
ارتش برای حمایت از افراد محروم مناطقی مانند سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی که به امکانات بهداشتی و درمانی دسترسی ندارند با توجه به منابعی که در اختیار دارد، راهکاری در پیش گرفته است؛ برای نمونه تلاش می‌کند هر سال با ایجاد بیمارستان‌های صحرایی در مناطق محروم، گرهی از مشکل نیازمندان باز کند.
امیر سرتیپ دوم پزشک جلیل رجبی، فرمانده بهداشت، امداد، درمان و آموزش پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران درباره خدمت رسانی به مناطق شرق و جنوب شرق به جام‌جم می‌گوید: ارتش در مناطق محروم کشور رزمایش‌هایی را در زمینه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی برگزار می‌کند. هدف از برگزاری این رزمایش بزرگ، مردم‌یاری و امدادرسانی، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم محروم و کمتر برخوردار مناطق شرق و جنوب شرق کشور است.
آن طور که او می‌گوید ارتش با توجه به شناخت و کسب اطلاعات از مردم و نیروهای بومی سعی کرده است در زمینه‌هایی که بیشترین بیماری‌ها و نیاز‌های درمانی منطقه است، به تهیه تجهیزات و فراهم کردن شرایط حضور متخصصان اقدام کند.
رجبی ادامه می‌دهد: در این رزمایش پزشکان عمومی، متخصصان طب اورژانس، مغز و اعصاب، قلب و عروق، زنان و زایمان، ارتوپدی، چشم، گوش و حلق و بینی، پوست، دندانپزشک، متخصص عفونی و جراحان عمومی و تخصصی در اجرا و برگزاری طرح مردم‌یاری و امدادرسانی محمد رسول‌الله(ص) ارتش در استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی حضور داشتند. همچنین در زمینه فراهم کردن تجهیزات مورد نیاز پزشکی از سامانه‌ها و تجهیزات مختلفی از جمله اتاق‌های عمل سیار، سونوگرافی، رادیولوژی، آزمایشگاه، دندانپزشکی پورتابل و قابل حمل، اکو، امکانات مرتبط با بیماری‌های زنان و نظایر آن برای خدمات‌رسانی مطلوب‌تر به مراجعه‌کنندگان به گروه‌های پزشکی استفاده شد.
با تمام قوا
در طرح مردم یاری و امدادرسانی محمد رسول‌الله(ص) بیش از 50 هزار نفر از خدمات مختلف بهداشتی و درمانی رایگان ارائه شده در سامانه‌های بیمارستانی ثابت، سیار و صحرایی ارتش بهره مند شدند و بیماران نیازمند از سوی پزشکان عمومی و تخصصی مورد معاینه قرار گرفتند.
رجبی در این باره توضیح می‌دهد: در این رزمایش 500 نفر از انواع خدمات دندانپزشکی بهره‌مند شدند و 150 مورد جراحی سبک و سرپایی در دو استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی صورت گرفت. همچنین به بیش از 2000 نفر از مراجعه‌کنندگان به مراکز یادشده انواع خدمات پارا کلینیکی ارائه شد.
فرمانده اداره بهداشت و درمان ارتش با بیان این که ارتش کل توانش را در این رزمایش به کار گرفته است، می‌گوید: ارزش خدمات ارائه شده در این رزمایش حدود سه میلیارد تومان گزارش شده است که باتوجه به محرومیت و نیاز منطقه برای طرح‌های بعدی قطعاافزایش خواهد یافت.
دراین رزمایش خدمات بهداشتی و درمانی به ساکنان ایرانشهر (بخش بمپور و روستاهای همجوار)، شهرستان خاش (بخش ده رئیس و روستاهای همجوار)، شهرستان کنارک (منطقه کهیر)، استان خراسان جنوبی (بیرجند و منطقه سربیشه، پسابندر و سواحل مکران) ارائه شد.
برکات رزمایش محمد رسول‌الله (ص)
اهداف طرح مردم یاری و امدادرسانی محمد رسول‌الله(ص) علاوه بر ارائه خدمات درمانی ارائه خدمات بهداشتی به مردم منطقه، ارزیابی آماده سازی نیروهای ارتش در شرایط بحران، واکنش سریع و ترتیب و هماهنگی بین نیروها شامل بیمارستان ها، آزمایشگاه‌ها، ارزیابی تجهیزات پزشکی، آماده سازی نیروهای متخصص برای خدمت رسانی در شرایط آب و هوایی مختلف و ... است.
از دیگر برنامه‌ها و هدف‌های ارتش از این رزمایش می‌توان به اعزام برخی بیماران به بیمارستان‌های ثابت ارتش اشاره کرد.
علاوه براین در بعضی بیماری‌های خاص نیز که نیاز به درمان و عمل جراحی تخصصی‌تر بود از افرادی که ویزیت شدند حدود 5 درصد برای اعزام به بیمارستان‌های ارتش تشکیل پرونده دادند تا به صورت رایگان درمان شوند. همچنین در طول اجرای این رزمایش با حضور نیروهای ارتش در روستاهای منطقه بیش از4000 بسته بهداشتی و آموزشی بین مردم توزیع شد.
