سال هاست وزش توفان و هجوم شن های روان در منطقه سیستان، علاوه بر بروز مشکلاتی در سلامتی، زندگی اجتماعی و معیشت مردم این منطقه را هم با بحران رو به رو کرده است. به طوری که روز گذشته هم میزان ذراتم معلق در هوای سیستان 31 برابر حد مجاز بود.
به گزارش خراسان، 37 روز از فصل بادهای 120 روزه و ریزگردهای سیستان گذشت، اما باز هم مردم این منطقه روز گذشته به جای بارش های پاییزی، شاهد خاک و شن در هوای منطقه بودند. عمده شن های روان و تپه های ماسه ای سیستان را در محدوده هیرمند و در اطراف رودخانه خشک شده هیرمند و منطقه زهک می توان مشاهده کرد که با وزش باد و گرمای هوا، سال به سال وضعیت این مناطق را بحرانی تر می کند، اما بی توجهی ها همچنان ادامه دارد.
به سختی می توان نفس کشید
یکی از اهالی روستای گمشاد هیرمند در این باره به خبرنگار ما می گوید: سال هاست به چنین وضعیتی عادت کرده ایم البته از سر اجبار، شرایط به گونه ای است که انگار مسئولی به دنبال رفع این مشکل و نجات مردم نیست. «سارانی» می افزاید: مشکلات مردم این منطقه یکی دو تا نیست، خیلی ها به دلیل ریزگردها و هجوم شن و ماسه به راحتی قادر به نفس کشیدن نیستند و سلامتی فرزندانشان به خطر افتاده است. یکی از اهالی روستای ملا دادی هم می گوید: هر زمانی توفان و گرد و خاک در منطقه بر می خیزد، خانه های خیلی ها در زیر شن و ماسه پوشیده و راه تنفس هم گرفته می شود و به زحمت با کمک مردم و نیروهای راهداری پس از تخلیه شن های روان قادر به نفس کشیدن می شویم.
«قدرت نژاد» اضافه می کند: با وجود تلاش نیروهای راهداری برای جمع آوری شن و ماسه های اطراف منازل مردم اما به دلیل تعداد کم نیروها و کمبود امکانات ماسه روبی گاهی با تاخیر تخلیه و جا به جا شدن شن و ماسه ها رو به رو می شویم. یکی از اهالی شهرک شاه محمد کرم زهک نیز می گوید: هر زمانی توفان و گرد و خاک در منطقه بر می خیزد، شن و ماسه بسیاری از خانه ها را می پوشاند به طوری که علاوه بر مشکلات تنفسی و بهداشتی، زندگی اهالی در زیر خاک و شن مدفون می شود. «گرگیج» ادامه می دهد: برای اهالی منطقه همیشه این سوال مطرح وجود دارد که چرا با وجود این که مسئولان در جریان وضعیت مردم هستند، اقدام اساسی انجام نمی دهند؟ تا چه زمانی باید شاهد مهاجرت آن ها به مناطق دیگر باشیم.
امید به سالی پر باران
فرماندار زهک در این باره می گوید: با همکاری ستاد بحران استان در قسمتی از زهک که در مسیر کانون بحران قرار داشت اقدام به مالش پاشی جلبکی به صورت پایلوت کردیم و منتظر نتیجه آن هستیم، در صورت موفقیت در سطح گسترده منطقه اجرایی می شود و شاهد تحول بزرگی برای رفع این مشکل خواهیم بود. «جمشید رخشانی نسب» می افزاید: البته با توجه به گزارش های کارشناسان هواشناسی کشور و استان که سال پر بارشی را برای منطقه پیش بینی کرده اند امیدواریم شاهد پر آب شدن رودخانه هیرمند و دریاچه هامون باشیم و علاوه بر آن با اقدام هایی که در دست اجراست نتایج خوبی به دست آید تا قسمتی از مشکلات مردم کاسته شود. وی اضافه می کند: یکی از اقدام هایی که در دست اجراست، مالچ پاشی در سطح پنج هزار هکتار اراضی منطقه محمد شاه کرم است که با انجام آن قسمتی از مشکلات این منطقه رفع می شود.
وی تصریح می کند: با توجه به کمبود نیرو و ماشین آلات ماسه روبی در شهرستان های سیستان، یکی از پیشنهاد های فرمانداری زهک به مسئولان ستاد بحران استان متمرکز کردن ماشین آلات موجود منطقه سیستان با اعتبارات کلی برای هر منطقه به منظور تخلیه و جابه جایی ماسه و شن های روان در مناطقی که مشکلات زیادی بر مردم به وجود آورده است، بود با این اقدام می توان در همه نقاط سیستان با استفاده از ظرفیت موجود راهداری که در یک جا متمرکز می شود استفاده کرد زیرا خرید ماشین آلات از عهده ستاد بحران استان خارج است. وی اظهار می کند: اعتقاد داریم که وجود ریزگردها در منطقه بر حوزه های مختلفی از جمله سلامت، آموزش، اقتصاد و... تاثیر منفی می گذارد و باید برای رفع این مشکل همه مسئولان تلاش هایشان را افزایش دهند. وی ادامه می دهد: البته باز هم راهکار ها به موضوع تامین آب دریاچه هامون و گرفتن حق آبه سیستان منتهی می شود که باید از سوی مسئولان کشوری و استانی پیگیری شود. رخشانی نسب اضافه می کند: باید توسط نهاد های تخصصی مانند محیط زیست طرح های مطالعاتی و پژوهشی درباره این موضوع ارائه شود تا بتوان برای رفع مشکل به نتیجه مطلوبی دست پیدا کرد.
غلظلت ذرات معلق؛ 31 برابر حد مجاز
مدیرکل ستاد بحران استانداری هم می گوید: با توجه به گزارش هواشناسی استان روز گذشته توده ای از ریزگردها از سمت خراسان جنوبی به سیستان حرکت کرد، شرایط در ساعات اولیه به گونه ای بود که دید افقی در ایستگاه فرودگاهی زابل به 300 متر و در زهک به 500 متر کاهش یافت و سرعت باد هم به 76 کیلومتر بر ساعت رسید، اما به مرور از سرعت باد کاسته شد.
«عبدالرحمن شهنوازی» می افزاید: میزان غلظت ذرات معلق در هوای سیستان نیز چهار هزار و 580 میکروگرم بر متر مکعب معادل 31 برابر حد مجاز گزارش شد. بر اساس آمار گزارش شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی زابل، 48 نفر به مراکز درمانی و بیمارستانی مراجعه کردند که اغلب از بیماران تنفسی، قلبی و ریوی و چشمی بودند از این تعداد،35 نفر به طور سرپایی درمان و مرخص شدند و 13 نفر هم برای ادامه درمان بستری شدند. وی اضافه کرد: از سوی جمعیت هلال احمر زابل ماسک میان مردم توزیع شد، همه دستگاه های مربوطه از جمله راهداری و حمل و نقل جاده ای برای تخلیه و جمع آوری ماسه و شن ها به ویژه در نقاطی که کانون ریزگردهاست در حالت آماده باش قرار گرفتند.
