بیانیه مشترک پوتین و شی جینپینگ در مورد ایران، افشای انتقال اطلاعات هستهای به عربستان، افزایش ۵۰ درصدی فروش تسلیحات فرانسوی به عربستان و اظهارات جدید ترامپ در مورد مذاکره با ایران، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به طرح کنگره آمریکا برای توقف فروش تسلیحات به عربستان سعودی، امارات و اردن نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ وکلا و اعضای کنگره آمریکا که در بین آنها نمایندگان جمهوریخواه نیز حضور دارند، طرحی را برای توقف برنامه فروش تسلیحات به عربستان سعودی، امارات و اردن آماده کردهاند.
به نوشته پایگاه خبری روزنامه القدس العربی، ارزش برنامه دونالد ترامپ برای فروش تسلیحات به سه کشور یاد شده، هشت میلیارد دلار است و نمایندگان کنگره گفتهاند که احتمالا طی روزهای آتی اولین گامها در این راستا را اعلام خواهند کرد.
نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات نگران این هستند که ترامپ با اجرای تصمیم خود قدرت کنگره را در مخالفت با رؤسای جمهور آتی در موضوع فروش تسلیحات کاهش دهد. نمایندگان کنگره پیش از این، فروش تجهیزات نظامی به عربستان سعودی و امارات را به خاطر کشتار غیرنظامیان یمنی ممنوع کرده بودند.
نمایندگان دموکرات کنگره گفتهاند، اعضای مجلس نمایندگان که اکثریت آن را دموکراتها تشکیل میدهند، طرحی را در دست بررسی دارند که به موجب آن، دولت آمریکا باید ۲۲ مجوز فروش تسلیحات به کشورهای مذکور را باطل کرده و آن را به کنگره بازگرداند تا در یک بازه زمانی سی روزه، نمایندگان کنگره آن را بررسی کنند.
همچنین بر پایه این طرح، نمایندگان کنگره تلاش دارند تا قانون صادرات سلاح مربوط به سال ۱۹۷۶ را بازبینی کرده و محدودیتهای شدیدتری برای استفاده از بند «حالت فوقالعاده» وضع کنند؛ همان بندی که دونالد ترامپ با توسل به آن فروش سلاح به عربستان سعودی، امارات و اردن را توجیه میکند.
به نوشته رویترز پیشبینی میشود، این طرح حمایت اعضای جمهوریخواه کنگره را نیز به دست آورد.
«واکین کاسترو»، عضو دموکرات کمیته امور خارجه در مجلس نمایندگان در این خصوص گفت، اعضای دو حزب اراده این را دارند تا روابط واشنگتن با ریاض را به خصوص در مسأله فروش سلاح مورد ارزیابی مجدد قرار دهند.
در ۲۲ می گذشته «دونالد ترامپ» دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با اعلام وضعیت فوق العاده ملی به خاطر تنشها با ایران و رد مخالفتهای کنگره، اعلام کرد که قصد دارد فروش هشت میلیارد دلار تسلیحات نظامی به عربستان و امارات را نهایی کند.
بیانیه مشترک پوتین و شی جینپینگ در مورد ایران
رؤسای جمهوری روسیه و چین پس از دیدار دوجانبه با انتشار بیانیهای مشترک ضمن محکومیت اقدام آمریکا در اعمال تحریمهای یکجانبه علیه ایران بر پایبندی همه طرفها به توافق برجام تأکید کردند.
در این بیانیه مشترک به گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ارتباط با تأیید فعالیتها و تعهدات ایران اشاره و نسبت به انجام تعهدات از سوی ایران اظهار خرسندی شده است.
درعین حال، «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه و «شیء جینپینگ»، رئیسجمهور چین از ایران خواستهاند تا از گامهای بیشتر برای متوقف کردن تعهدات خود ذیل برجام پرهیز کند و دو کشور در بیانیه مشترک پایبندی خود را به تعهدات مندرج در برجام مورد تأکید قرار دادهاند.
انتشار این بیانیه مشترک از سوی روسیه و چین در شرایطی است که از سال گذشته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با خروج یکجانبه از توافق برجام، اقدام به اعمال مجموعهای از شدیدترین تحریمها علیه ایران کرده است.
علاوه بر چین و روسیه، اتحادیه اروپا نیز مخالفت خود را با اعمال تحریمهای آمریکا علیه ایران اعلام کرده، هرچند کشورهای اروپایی هنوز هیچ اقدام عملی برای تداوم برجام اجرا نکردهاند.
افشای انتقال اطلاعات هسته ای به عربستان
در حالی که اعضای کنگره آمریکا به دنبال راهی برای متوقف کردن فروش تسلیحات به عربستان سعودی هستند، سناتور «تیم کاین» از اعضای دموکرات کنگره، از اطلاعات محرمانه اطلاعات هستهای به ریاض خبر داده است.
رویترز در این رابطه مینویسد: سناتور کین از صدور دو مجوز توسط دولت آمریکا برای انتقال محرمانه اطلاعات هستهای به عربستان سعودی بلافاصله بعد از قتل «جمال خاشقجی» خبر داده است.
صدور این مجوزها بلافاصله بعد از مرگ خاشقجی میتواند فشارها بر دولت ترامپ در خصوص همکاری هستهای با عربستان را افزایش دهد.
پیشتر در ماه مارس ریک پری، وزیر انرژی آمریکا تأیید کرده بود چند مجوز برای فروش تکنولوژی هستهای به عربستان سعودی صادر کرده است.
پری که در کمیتهای در سنای آمریکا صحبت میکرد گفت، نمیداند این مجوزها را قبل از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی صادر کرده و یا بعد از آن.
در پی اظهارات پری، وزارتخانه متبوع او در بیانیهای اعلام کرد در مجموع هفت مجوز برای شرکتهای آمریکایی که خواهان مشارکت در برنامه هستهای غیرنظامی عربستان بودهاند صادر شدهاست.
در این بیانیه آمده این مجوزها شامل انتقال مواد هستهای و تجهیزات نمیشود.
این مجوزها در جریان پروژهای بزرگتر صادر شدهاند که در نهایت به ساخت دست کم دو نیروگاه هستهای در عربستان منجر خواهد شد.
دریافت این مجوز که به بند ۸۱۰ معروف است، امر معمولی است و اسناد اعطای این مجوز به شرکتهای آمریکایی برای دسترسی عمومی در وزارت انرژی آزاد است.
با این حال اسناد مربوط به مجوزهای مربوط به برنامه هستهای عربستان سعودی در این میان قرار نگرفتهاند.
پری در توجیه این موضوع گفته است در این اسناد اطلاعات خصوصی مربوط به شرکتها وجود داشته که هنوز علنی نشدهاند.
افزایش ۵۰ درصدی فروش تسلیحات فرانسوی به عربستان
افزایش فروش سلاح از فرانسه به ریاض در شرایطی انجام شده که پاریس خواستار پایان آنچه «جنگ کثیف» در یمن نامیده، شده است.
بر اساس این گزارش، فرانسه یک میلیارد یورو سلاح به عربستان سعودی فروخته است.
چند روز قبل «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه از بحران یمن به «جنگ کثیف» تعبیر کرد و خواستار خاتمه آن از سوی عربستان سعودی و امارات شد.
وی در این باره افزود: بله، سعودیها و اماراتیها باید تمامش کنند. باید در خصوص فروش تسلیحات به این کشورها کاملاً هشیار باشیم و این همان چیزی است که انجام میدهیم.
در ماه گذشته میلادی یک کشتی سعودی که در بندری در شمال فرانسه با هدف انتقال تسلیحات از این کشور به ریاض، پهلو گرفته بود بدون اینکه بارگیری کند این بندر را به مقصد اسپانیا ترک کرد.
دلیل دست خالی برگشتن این کشتی آن بود که گروه حقوق بشری فرانسوی موسوم به «ACAT» شکایت کرده بود که تسلیحات فروخته شده به عربستان ممکن است برای کشتار شهروندان یمنی به کار گرفته شود و به همین دلیل، ناقض یکی از قطعنامههای سازمان ملل است.
بازگشت بدون تسلیحات کشتی «بحر ینبوع» متعلق به عربستان در حالی است که امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه از فروش تسلیحات به سعودیها حمایت کرده بود.
اظهارات جدید ترامپ در مورد مذاکره با ایران
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا به مقامهای انگلیسی گفته به دنبال درگیری نظامی با ایران نیست و در عوض به دنبال گفتوگوی مستقیم با تهران بر سر طرح خود جهت مذاکره بر سر توافق هستهای برجام و گسترش دادن آن است.
روزنامه گاردین با گزارش این خبر افزود، مقامهای آمریکایی در گفتوگو با همتایان انگلیسی خود در حاشیه سفر سه روزه ترامپ به لندن هم به آنها اطمینان خاطر دادهاند، آمریکا سر جنگ با ایران ندارد. مقامهای آمریکایی مدعی شدهاند اقدام آمریکا در اعزام یک ناو، بمبافکن و نیروهای بیشتر به منطقه با هدف بازدارندگی صورت گرفته است.
روزنامه گاردین اشارهای به منابع مورد استناد خود برای گزارش این خبر نکرده است.
دولت آمریکا بعد از خروج از برجام در اردیبهشتماه سال گذشته، سیاست «کارزار فشار حداکثری» را علیه ایران در پیش گرفته است. واشنگتن میگوید، هدف از این سیاست رسیدن به توافقی جدید با ایران است که در آن به همه مسائل مورد اختلاف پرداخته میشود.
این سیاست تا کنون نتوانسته آمریکا را به هدفش برای آوردن ایران بر سر میز مذاکره بر سر توافقی جدید برساند؛ دولت آمریکا احتمالاً به همین سبب، صحنهآراییهای نظامی با هدف القای قریبالوقوع بودن جنگ را هم در دستور کار قرار داده است.
«جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید چند هفته پیش اعلام کرد، ارتش آمریکا برای «مقابله با تهدید ایران» ناو «یو اس اس آبراهام لینکلن» را به منطقه خلیج فارس اعزام کرده است. با این حال، اندکی بعد معلوم شد که این ناو طبق برنامهای از پیش تعیینشده روانه منطقه شده است.
دولت آمریکا در کنار این اقدامات تحریکآمیز بارها گفتهاند، مایل به گفتوگوی مستقیم با ایران هستند.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا روز دوشنبه ششم خردادماه بعد از چندین هفته صحنهآرایی نظامی و تهدید ایران، در یک کنفرانس خبری مشترک با نخستوزیر ژاپن گفت که تمایل دارد با تهران وارد مذاکره شود. او مدعی شد قصد آسیب زدن به ایران را ندارد.