در یک هفته گذشته تقریبا همه بازارهای کالا در بحبوحه نگرانیهای رو به رشد نسبت به احتمال وقوع رکود اقتصادی، تن به ریزش قیمت داده اند اما قیمت یک کالا از این روند مستثنی بوده است.
به گزارش ایسنا، در حالی که قیمت نفت خام و کالاهای دیگر طی هفته گذشته روند کاهشی پیدا کرد، کالایی که از این روند تبعیت نکرد، گاز طبیعی اروپاست. قیمت پایه گاز بازار اروپا در هاب تی تی اف هلند، اوایل هفته گذشته به بالاترین حد خود در حدود چهار ماه گذشته صعود کرد. گاز طبیعی در اروپا از ابتدای سال میلادی گذشته به این طرف، حدود ۷۰۰ درصد رشد قیمت داشته است و تحلیلگران می گویند هنوز بزرگترین افزایش قیمت این کالا اتفاق نیفتاده است.
حرکت قیمت گاز طبیعی در اروپا خلاف روند هفته‌های اخیر
قیمت گاز در پی بحران انرژی در پاییز سال گذشته، روند صعودی پیدا کرد. سپس حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه و اقدام اروپا برای جست و جوی منابع دیگری به جای گاز روسیه، این بحران را تشدید کرد. در این بین، روسیه عرضه گاز به مشتریان اروپایی بزرگ شامل آلمان و ایتالیا را اواسط ژوئن کاهش داد. سه هفته پس از کاهش عرضه گاز روسیه و اختلال فعالیت تاسیسات LNG فریپورت آمریکا، قیمت گاز اروپایی ۶۰ درصد صعود کرده است.
بهای معاملات ماه آتی تی تی اف، سه شنبه گذشته هشت درصد رشد کرد و به ۱۷۹ دلار (۱۷۵ یورو) به ازای هر مگاوات ساعت رسید که بالاترین رکورد از مارس بود. به گفته اوله هانسن، مدیر استراتژی کالا در ساکسو بانک، این قیمت پنج برابر بالاتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۱ است و ۱۱ برابر بالاتر از میانگین بلندمدت است. قیمت گاز اروپایی، معادل قیمت ۳۰۰ دلار هر بشکه نفت خام رسیده است.
در این بین، کالاهای دیگر از جمله نفت خام از اواسط ژوئن تحت تاثیر اقدام بانک مرکزی آمریکا و سایر بانکهای مرکزی بزرگ جهان در افزایش نرخهای بهره به بیشترین میزان چند دهه اخیر که با هدف مبارزه با نرخ تورم بی‌سابقه در ۴۰ سال گذشته صورت گرفت، افت قیمت پیدا کردند. این افزایش سریع نرخهای بهره، نگرانیهای سرمایه گذاران در بازارهای سهام و کالا از وقوع رکود اقتصادی را برانگیخته است.
کاهش قابل توجه تحویل گاز از سوی روسیه به آلمان، تعمیرات دو هفته‌ای قریب الوقوع خط لوله نورد استریم ۱ که از ۱۱ ژوئیه آغاز می شود و نگرانی از این که روسیه پس از پایان تعمیرات، جریان گاز از این مسیر را احیا نکند، عوامل مهمی در نگرانی از رکود در آلمان و اقتصادهای منطقه یورو و همه اقتصادهای اتحادیه اروپا در آینده نزدیک هستند.
وضعیت فعلی برای گاز طبیعی مثل دهه ۱۹۷۰ برای نفت است
تغییر مداوم بازارهای انرژی از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین، گویای این حقیقت است که گاز در سالهای اخیر به کالای جهانی تبدیل شده و تقاضای قوی برای LNG در اروپا، قیمتها در این منطقه و آسیا را بالا برده است. توانایی صادرات آمریکا برای گرفتن جای بخشی از عرضه روسیه هم قیمت پایه گاز طبیعی آمریکا در هاب هنری را نسبت به سال گذشته، دو برابر افزایش داده است. قیمت گاز آمریکا از زمان اختلال فعالیت تاسیسات LNG فریپورت، حدود ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده، زیرا گاز بیشتری برای عرضه در بازار داخلی موجود است.
کوین بوک، مدیرکل شرکت تحقیقاتی کلیر ویو انرژی پارتنرز در واشنگتن هفته گذشته به بلومبرگ گفت: شرایط فعلی برای گاز طبیعی مانند دهه ۱۹۷۰ برای نفت خام است. دنیا اکنون همان طوری درباره گاز فکر می‌کند که زمانی درباره نفت فکر می‌کرد و نقش اساسی که گاز در اقتصادهای مدرن و نیاز برای تامین و متنوع کردن منابع تامین انرژی ایفا می‌کند، بدیهی‌تر شده است.
گاز طبیعی سابق بر این کالایی بود که در بازارهای منطقه ای مبادله می شد. اما اکنون که به نظر می رسد جهانی سازی در اکثر بخشهای اقتصاد جهان عقب نشینی پیدا کرده است، تجارت گاز جهت معکوسی پیدا کرده و به سرعت جهانی سازی می شود.
ضرورت تنوع سازی واردات و اهمیت گاز به عنوان یک کالای جهانی و نه منطقه ای، هرگز به این حد نبوده است زیرا اروپا قصد دارد خود را از بند وابستگی به گاز روسیه رها کند و هرگز برای تامین انرژی به مسکو وابسته نباشد. اتحادیه اروپا هنوز فاصله زیادی برای رسیدن به این هدف دارد؛ به طوری که آلمان هشدار داده است کمبود گاز می‌تواند فروپاشی مشابه برادران لهمان را رقم بزند زیرا قدرت اقتصادی اروپا با چشم انداز کم‌سابقه کمبود نیرو برای کسب و کارها و مصرف کنندگان مواجه شده است.
نه این که اروپا تلاش نکند. پروژه های ساخت پایانه‌های واردات LNG از یونان گرفته تا آلمان و فنلاند، فعال شده اند اما مدتی طول خواهد کشید تا اروپا بتواند خود را از وابستگی به گاز روسیه برهاند. اروپا صفر کردن واردات گاز روسیه تا سال ۲۰۲۷ را هدف گذاری کرده است.
بازگشت سرمایه گذاری LNG
سران گروه ۷ کشورهای صنعتی جهانی در اجلاس آلمان که اواخر ژوئن برگزار شد، بر اهمیت LNG تاکید کردند. این کشورها در عین تاکید بر حمایت از اهداف تغییرات اقلیمی پاریس، اذعان کردند که سرمایه گذاری در این بخش در واکنش به بحران فعلی، ضروری است. در این شرایط استثنایی، سرمایه گذاری حمایت شده در بخش گاز به عنوان واکنش موقتی، می تواند مناسب باشد.
در این بین، خریداران گاز به قراردادهای بلندمدت بازگشته اند تا بتوانند گاز غیرروسی را تامین کنند و خود را از افزایش پرنوسان قیمت بازار نقدی مصون نگه دارند.
دانیل تولمان، تحلیلگر شرکت وود مک کنزی در ماه مه گفته بود: بسیاری از خریداران قدیمی، LNG یا گاز را در معاملات نقدی خریداری می کنند یا قراردادهای LNG را با فروشندگان روسی تمدید کرده یا امضا می کنند. قیمتهای نقدی به حدی بالا و متغیر است که بسیاری از خریداران را به سوی قراردادهای بلندمدت کشانده است.
قطر هم به میزان قابل توجهی ظرفیت صادرات LNG را در بزرگترین پروژه LNG جهان تاکنون که یک سال پیش، قبل از جنگ اوکراین اعلام کرده بود، توسعه می‌دهد. شرکت دولتی "قطر انرژی" در هفته‌های اخیر غولهای بین‌المللی نظیر اکسون موبیل، کونوکو فیلیپس، اِنی، توتال انرژیز و شل را به عنوان شریک در پروژه توسعه "نورث فیلد ایست" انتخاب کرد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، تا زمانی که ظرفیت جدید آمریکا و قطر در اواسط دهه جاری به بهره برداری برسد، بازار گاز دچار محدودیت خواهد ماند زیرا کریدورهای تجارت انرژی مداوم در حال تغییرند. افزایش اخیر قیمت گاز اروپا از زمان کاهش عرضه روسیه، هنوز تمام نشده است زیرا اتحادیه اروپا همچنان دنبال منبع دیگری برای تامین گاز و اجتناب از سهمیه بندی انرژی و وقوع رکود است.
