به رغم اینکه روسیه، ترکیه و ایران یادداشت تفاهم درباره تشکیل چهار منطقه موسوم به منطقه بدون تنش در سوریه را امضا کردند، این سند تا اجرایی شدن با چالش های زیادی روبه روست.
به گزارش «تابناک»، این سند مورد حمایت دولت سوریه است و هدف آن تقویت آتش بس در این کشور جنگ زده است که درگیری ها در آن طی شش سال اخیر ادامه داشته است.
روسیه می گوید: این مناطق تنش زدایی شده جداسازی گروه های تروریستی از مخالفان مسلح را بسیار سریع تر می کند؛ مسأله ای که مدت هاست در سوریه در کانون اختلافات است.
این توافق در واقع دستاورد دور چهارم مذاکرات میان دولت سوریه و مخالفان در شهر آستانه قزاقستان است.
لیزی فیلان خبرنگار آر تی در دمشق گفت: این توافق یک تحول مهم است. امضای این یادداشت تفاهم از طرف ایران ترکیه و روسیه به پیشنهاد روسیه با هدف تشکیل مناطق بدون تنش در سوریه صورت گرفت و بنا بر آن درگیری میان نیروهای دولت سوریه و مخالفان مسلح در این چهار منطقه متوقف می شود. براساس این توافق گروه های مخالف سوری که در این مناطق مستقر هستند، موظف خواهند بود گروه هایی را که به طور بین المللی تروریستی شناخته می شوند، از جمله داعش و النصره وابسته به القاعده را هدف قرار دهند.
این طرح همچنین هدف تقویت آتش بس در سوریه میان دولت و مخالفان مسلح را دنبال می کند و طرف های ناظر بر آتش بس را قادر خواهد ساخت که ساده تر گروه های مخالف را از گروه های تروریستی تشخیص دهند. در واقع اگر درگیری در این مناطق متوقف شود، احتمال دارد شاهد ایجاد مناطق پرواز ممنوع نیز بر اساس این توافق در سوریه باشیم.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در اظهاراتی در سوچی گفته که من و پوتین درباره مناطق پرواز ممنوع و نحوه ایجاد آنها صحبت کرده ایم. این مسأله یکی از مهمترین محورهای اصلی گفتگوهای آستانه است و من امیدوار به دستیابی به پیشرفت در این زمینه هستم.
پوتین نیز در اظهاراتی گفت: یکی از راه های تقویت آتش بس در سوریه ایجاد مناطق امن یا مناطق بدون تنش است. روز گذشته من درباره این مسأله با ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز گفت وگو کردم و آن طور که متوجه شدم طرف آمریکایی نیز از این ایده حمایت می کند.
خبرنگار راشا تودی افزود: دولت سوریه در وهله نخست از این پیشنهاد حمایت کرده است. با این حال این ایده با چالش های بسیار مهمی روبه روست. دولت سوریه هنوز این یادداشت تفاهم را امضا نکرده است. مخالفان نیز همین طور. آنها می گویند پیش از آنکه درباره این ایده موافقت کنند فهرستی طولانی وجود دارد که باید محقق شود. با این حال، به رغم دستیابی به این پیشرفت مهم، به نظر می رسد اجرایی شدن این یادداشت تفاهم با چالش های زیادی روبه رو خواهد بود. در همین راستا، روز گذشته با وجود موافقت ایران و ترکیه از طرح پیشنهادی روسیه برای ایجاد مناطق امن در سوریه و توقف عملیات نظامی، گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد با اعتراض و مخالفت شدید مذاکرات قزاقستان را ترک کردند و به این توافق نه گفتند.
یکی دیگر از چالش های پیش روی این طرح این است که مشخص نیست ترکیب نیروهای حافظ مناطق کاهش تنش به چه صورتی است. در واقع حداقل هنوز اعلام نشده که نیروهای نظامی کدام کشورها قرار است در این طرح مشارکت داشته باشند.
مسأله دیگر آنکه محل استقرار نیروهای هر بازیگر خارجی در هر یک از این مناطق چهارگانه می تواند مناقشاتی را به همراه داشته باشد.
کما اینکه، پایگاه «دبکافایل» اسرائیل در مطلبی نوشته است: طرح رئیس جمهور روسیه شامل همکاری افسران ایران در امر نظارت بر این مناطق که یکی از آنها نزدیک مرز سوریه با اسرائیل است، می‌شود. لذا اسرائیل با هرگونه حضور نیروهای ایرانی در این مناطق که مجاور با مرزهای سرزمین های اشغالی است مقابله خواهد کرد.
در نهایت اینکه هنوز جزئیات کامل این طرح به بیرون درز نکرده است. به نظر می رسد پس از مشخص شدن جزئیات باید شاهد چالش عمده ای در پیش روی این طرح باشیم.
