حدود 800 هزار کودک زیر پنج سال ایرانی از سوءتغذیه رنج می‌برند. برآوردها حاکی از آن است که نیمی از این تعداد بر اثر عواملی همچون بیماری و فقر فرهنگی درگیر سوء‌تغذیه‌اند و نیمی دیگر از این کودکان زیر پنج سال فقط به این دلیل دچار سوءتغذیه و رشد ناکافی مغزی هستند که در خانواده‌های تهیدست به دنیا آمده‌اند. به گفته متخصصان کودک در یک کلمه اگر بخواهیم علت عقب ماندگی و رشد نا کامل مغزی را در کودکان در نظر بگیریم، می‌توانیم به سوءتغذیه اشاره کنیم. سوء تغذیه در ابعاد مختلف در برخی از نقاط مختلف کشور وجود دارد.
به گزارش آرمان، بر اساس یافته‌های حاصل از بررسی‌های انجام شده در کشور مهم‌ترین مشکلات تغذیه‌ای عبارت از سوءتغذیه پروتئین و انرژی در کودکان زیر پنج سال و کمبود ریزمغذی‌ها از جمله آهن، روی و ویتامین‌های آ و د است.
سوءتغذیه کودکان ایرانی در مناطق کم‌برخوردار
مهر سال جاری، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه به موازات افزایش شهرنشینی و بالا رفتن درآمد، شاهد تحولات رفتارهای غذایی همچون زیاده‌خواری و ناطرازی تغذیه‌ای در بخشی از جمعیت کشور هستیم، افزود: نتیجه این است که در کنار کمبودها شامل سوءتغذیه انرژی پروتئین و کمبود ریزمغذی‌ها در برخی از مناطق کم برخوردار کشور، سوءتغذیه ناشی از رفاه نیز در کشور به صورت روزافزون خودنمایی کند. زهرا عبداللهی گفت: آمارها می‌گوید در جهان غذای کافی برای همه تولید می‌شود، اما هنوز بیش از ۸۰۰میلیون نفر در جهان از گرسنگی رنج می‌برند و در حدود ۴۵درصد مرگ و میر کودکان با سوءتغذیه در ارتباط است. ضرر و زیان ناشی از سوءتغذیه به اقتصاد جهانی برابر با سه و نیم تریلیون دلار در سال برآورد شده است و در حدود دو‌میلیارد نفر از جمعیت جهان با اضافه وزن مواجه هستند.
او خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین تعریف امنیت غذایی که توسط سازمان جهانی بهداشت وFAO ارائه شده است، «دسترسی همه مردم در تمام اوقات و نقاط به غذای کافی و سالم به منظور زندگی سالم و فعال» امنیت غذایی نامیده می‌شود. در سال‌های اخیر امنیت تغذیه‌ای به عنوان هدفی ماورای امنیت غذایی مطرح شده است و منظور آن است که با افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی درمانی و تامین سلامت در کنار تامین امنیت غذایی می‌توان به امنیت تغذیه‌ای که عبارت است از سیری سلولی و بهره‌مندی سلول از مواد مغذی مورد نیاز برای داشتن یک زندگی سالم و فعال، دست یافت.
او عنوان کرد: با وجود کاهش قابل ملاحظه سوءتغذیه کودکان در کشور نباید از نظر دور داشت که در عین حال مشکل سوءتغذیه کودکان در برخی مناطق کم برخوردار کشور همچنان یکی از چالش‌های موجود است. این مقام مسئول تاکید کرد: حفظ سلامت تغذیه‌ای و تامین امنیت غذایی در سطح خانوار تابع عوامل درآمد و قیمت‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در انتخاب و خرید مواد غذایی، دسترسی به مواد غذایی در بازار و محل زندگی، آگاهی و دانش خانواده درباره غذا و تغذیه از نظر خرید، نگهداری، پخت غذا و توزیع آن در خانوار، دستـــرسی به خـــــدمات بهداشتی درمانی برای پیشگیری و درمان بموقع بیماری‌ها و سلامت افراد برای بهره‌گیری مطلوب بیولوژیک سلولی از مواد مغذی مصرفی است. از این رو، نه تنها اقدامات درون بخشی بهداشت، بلکه برنامه‌های فرابخشی برای ارتقای امنیت غذا و تغذیه در کشور حائز اهمیت است.
آمار نگران‌کننده سوءتغذیه در ایران
عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره اینکه چند‌درصد از کودکان دچار سوءتغذیه هستند، گفت: سوءتغذیه کودکان با سه شاخص قد، وزن و لاغری تعریف می‌شود. بر همین اساس و طبق گزارش‌ها شیوع سوءتغذیه در کودکان زیر پنج سال از نوع کم وزن در کشور 8/4درصد است. کوتاه قدی تغذیه‌ای 8/6درصد است و لاغری چهار‌درصد است. حسین‌زاده عنوان کرد: در سوءتغذیه هر زمانی که نسبت به آن چیزی که بدن مورد نیازش است مواد مغذی و انرژی به اندازه کافی به فرد نرسد و به عبارت دیگر وقتی عدم تعادل یا عدم تناسب بین مواد مغذی و انرژی مورد نیاز مشهود باشد، فرد دچار سوءتغذیه شده است. بنابراین در تعریف کلی سوءتغذیه به این شکل خواهد بود هم کسانی که میزان دریافت آنها کمتر از حد مورد نظر و هم کسانی که میزان دریافت آنها بیشتر از حد مورد نظر باشد دچار سوءتغذیه هستند.
کمبود پروتئین در بدن کودکان سوءتغذیه‌ای
عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: زمانی که از سوءتغذیه نام می‌بریم، دچار کمبود مواد در بدن شده‌ایم، حال کمبودهایی که اتفاق می‌افتد ممکن است کمبود دریافت کالری یا انرژی باشد یا کمبود دریافت مواد مورد نیاز بدن یعنی ریزمغذی‌هایی که برای بدن مورد نیاز باشد. درباره دریافت کالری و انرژی سه گروه دریافت موارد اصلی مطرح می‌شود که عبارتند از پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها. در واقع درباره کودکان می‌توان گفت مشکلاتی که پیش می‌آید کمبود پروتئین است که این کمبود پروتئین منجر به این می‌شود که بچه‌ها دچار علائم سوءتغذیه به اشکال مختلف شود. حسین‌زاده تاکید کرد: همچنین در شرایطی که معاینه دقیق برای افراد صورت نگیرد وزن در اثر ورم که ایجاد می‌شود بیشتر از حد معمول باشد بدن را دچار اختلالات رشد و تکامل می‌کند، به همین دلیل باید یک معاینه دقیق از بچه‌هایی که در این سن رشد هستند صورت گیرد و علاوه بر اینکه وزن و قد آنها نسبت به استاندارد‌های بین‌المللی و استاندارد‌هایی که برای رشد در نظر گرفته می‌شود، باید به شکل منظم تطابق بدهیم و نسبت به منحنی رشد معاینه دقیقی صورت بگیرد که بچه‌ها دچار ورم هستند یا خیر؛ زیرا ورمی که ایجاد می‌شود در بعضی از موارد امکان دارد ظاهر بچه‌ها را به صورتی نشان دهد که در نظر بیاید وزن آنها مناسب است به همین دلیل باید تحت نظر متخصص مربوطه معاینات برای آنها صورت بگیرد و همچنین از لحاظ وضعیت قد و افزایش آن که نشان‌دهنده یک سوءتغذیه مزمن است، مورد بررسی قرار گیرد.
تاثیرتغذیه کودکان زیر6سال دررشد ذهنی آنها
همچنین رئیس بهزیستی شهرستان کرمان گفت: بهبود وضع تغذیه کودکان در سن رشد باعث ارتقای سلامت و بهبود رشد فیزیکی و ذهنی و پرورش کودکان زیر شش سال می‌شود. علیرضا احمدی‌پور با بیان اینکه تغذیه عامل اصلی سلامت است، عنوان کرد: بهبود وضع تغذیه کودکان در سن رشد باعث ارتقای سلامت و بهبود رشد فیزیکی و ذهنی و پرورش کودکان زیر شش سال می‌شود. او با تاکید بر اینکه توسعه پایدار جوامع به کودکان سالم بستگی دارد، اظهار کرد: به دلیل شکل گرفتن شخصیت فرد در شش سال اول زندگی، یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین دوره‌های رشد دوره کودکی است. همچنین کارشناس شبکه بهداشت کرمان هم با تاکید بر استفاده از غذای گرم در مهد کودک‌ها عنوان کرد: مراقبت تغذیه‌ای در کودکان به ارتقای شاخص‌های رشد، دریافت غذای سالم و مغزی و ایجاد باورهای عادات صحیح غذایی در کودکی و بزرگسالی منجر به سلامت جسم می‌شود. به گزارش مهر، رعنا نمازیان اظهار کرد: بررسی وضعیت رشد کودکان سه تا شش سال روستا مهدها و مهدهای حاشیه‌ای بر اساس شاخص وزن برای ارتقای آگاهی خانواده‌ها در زمینه تغذیه و رشد کودک و همچنین ترغیب آنها برای استفاده از خدمات روستا مهد است.
وزارت بهداشت چاره‌ای بیندیشد!
در این بین وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح کشور وظیفه مهم و سنگینی به عهده دارند که علاوه بر برنامه‌ریزی و شناسایی کودکان دچار سوءتغذیه راهکارهای مناسب را برای کودکان آن کشور اجرا کنند. نتایج مطالعه شاخص‌های چندگانه سلامت در جمعیت که در سال‌های 1390-1389 توسط معاونت بهداشت وزارت بهداشت انجام شد، حاکی از آن است که سوءتغذیه پروتئین، انرژی در برخی از مناطق کشوری یکی از مشکلات تغذیه‌ای شایع در کودکان زیر پنج سال به شمار می‌رود. وزارت بهداشت در تمام مناطق کشور شبکه بهداشتی گسترده‌ای دارد که همه روستاها را تحت پوشش قرار می‌دهد، زیرا کمبود مواد معدنی ویتامین‌ها و ریز مغذی‌ها در برخی از جوامع روستایی مساله شاخصی است.
شما که این مطلب رو مینویسی حساب کن یه کارگر ساده که روزی 60000 تومن دستمزد میگیره اگر یه دونه بچه داشته باشه چه جوری روزی یک عدد سیب و پرتقال و موز ( که البته موز از پرتقال ارزون تر هست ) دو تا گردو نیم لیتر شیر یک عدد تخم مرغ 200 گرم گوشت مرغ یا ماهی هفته ای یک وعده گوشت قرمز و برای تنقلات کشمش یا برگه ( که البته خشکبار جزئ کالا لوکس به حساب میاد ) بتونه تهیه کنه واسه یک بچه . . . . فقط یک بچه . . . . حالا بماند روزی یک کاسه کوچک ماست یا عسل در وعده صبحانه . . . . . صبحانه ها شده نون و پنیر و چای شیرین ناهار و شام هم بنا به وضع درامد خانواده باید سنجیده شود و تنقلات هم شده انواع چیپس و پفک و برای جلوگیری از گرسنگی در طول روز مردم کیک و نوشابه میخورند که حتی حاضر نیستند به جای نوشابه از شیر استفاده کنند . . . . این ها رو نوشتم که از نبودن فرهنگ تغذیه بگم نه مشکلات اقتصادی چون خوردن نوشابه به جای شیر فرهنگ سازی لازم داره به جای کشمش و یا خرما نباید چیپس خورد اگر در طول روز احساس گرسنگی میکنیم چند برگ کاهو رو جایگزین پفک کنیم که هم مشکلات گوارشی نداشته باشیم هم این که تغییر فرهنگ بدهیم