مقابله با بحران آب به سبک «چین»

چین بزرگترین کشور جهان با یک میلیارد و 400 میلیون نفر جمعیت، برای تامین آب مورد نیاز خود در سال های گذشته بیش از 60 میلیارد دلار هزینه کرده اما آنچه که بیش از هزینه باعث شده این کشور علیرغم کمبودها، مانند ایران با بحران آب مواجه نشود شیوه درست مصرف آن است.

به گزارش ایرنا بر اساس آمار بانک جهانی، کشوری که سالانه کمتر از هزار متر مکعب آب قابل شرب برای هر یک از شهروندانش داشته باشد، با کمبود آب مواجه است با این حساب ذخایر آب دستکم 11 استان چین از جمله پایتخت این کشور کمتر از این میزان است و می توان چین را در ردیف کشورهای کم آب مانند ایران قرار داد.

برای رفع این مشکل، دولت چین طی 10 سال بیش از 60 میلیارد دلار صرف هزینه پروژه انتقال آب کرده است. در این پروژه با یک کانال، بیش از 13 میلیارد متر مکعب آب از منطقه جنوبی و مرکزی به محوریت استان 'خو بی' به مرکز چین و پایتخت این کشور منتقل می شود.

دولت چین امیدوار است که این پروژه از کمبود آب در مناطق شمالی کشور بکاهد، این مناطق یک پنجم منابع آب شیرین چین را در خود جای می دهند ولی در همین حال دو سوم زمین های زراعی چین در این مناطق است.

این پروژه پرهزینه زیرساختی قطعا نشانگر توان و تمایل دولت پکن برای رفع مشکل آب است اما کارشناسان معتقدند انتقال آب مناطق جنوبی چین به شمال این کشور تنها به طور موقت و سطحی مشکل بی آبی چین را حل می کند ولی به رفع علل ریشه ای بی آب نمی پردازد لذا آنچه در این میان می تواند این کمبود را جبران کند نحوه مصرف آب حداقل در بخش خانگی است.

«لیو شو» کارشناس اقتصادی بخش انرژی معتقد است تغییر سیاست های قیمت گذاری آب شاید بیشتر از پروژه های پرهزینه انحراف مسیر آب اثرگذار باشد و بهتر مشکل آب را رفع کند برای همین در سال های اخیر، چین بهای آب شرب و مصرفی خانوارها را بالا برده است.

جدا از افزایش قیمت ها هم اکنون مصرف آب شهری و قابل استفاده برای خانوارها دارای روش و فرمول خاصی که بیانگر مدیریت صحیح و درست چینی ها بر منابع آبی این کشور است.

دسته بندی آب خانوارها در چین

آب مصرفی خانوارها در چین در چهار دسته عرضه می شود آب شرب، آب غیر شرب سرد، آب غیر شرب گرم و آب فاضلاب که برای دستشویی و سیفون استفاده می شود.

 آب شرب

آب شرب مردم چین بر خلاف ایران از طریق لوله کشی تامین نمی شود بلکه مردم این کشور در تمام شهرها، آب شرب را در بطری ها یا گالون های 1.5 تا 20 لیتری و از مغازه ها می خرند هزینه هر گالن 20 لیتری که استفاده بیشتری در این کشور دارد بسته به کیفیت آب از 20 تا 30 یوان متغییر است.

 آب گرم مصرفی

این نوع آب که برای استحمام و شستشو کاربرد دارد از طریق لوله کشی تامین می شود هزینه این آب به صورت وزنی محاسبه می شود قیمت هر تن آب گرم در پکن 35 یوان است. برای استفاده از این آب باید کارت های اعتباری که در داخل کنتور آب گرم قرار می گیرد را شارژ کرد.
دولت برای کاهش هزینه های سوخت به منظور گرم کردن آب، در هر محله مغازن بزرگ آب قرار داده و از آنجا آب گرم را به خانوارهای آن محله منتقل می کند.

آب سرد مصرفی

این نوع آب هم که باز برای حمام و شستشو مورد استفاده قرار می گیرد کمی ارزانتر از آب گرم است هر تن از این نوع آب هم به بهای 25 یوان فروخته می شود. این آب اصلا قابل شرب نیست.
این نوع آب هم از طریق لوله کشی به منازل صادر می شود و دارای کنتور جداگانه است که همانند کنتور آب گرم باید هزینه آن را از قبل پرداخت کرد.

آب فاضلاب یا آب سیفون

این نوع آب هم فقط برای سیفون توالت ها کاربرد دارد و از طریق کنتور و لوله کشی جداگانه ای به منازل فرستاده می شود هزینه هر تن از این آب نیز 5 یوان است.

با این حال در کنار سیستم توزیع و مصرف آب در این کشور پرجمعیت آنچه بیشتر از همه مورد توجه قرار می گیرد مدیریت مصرف است اگرچه بر اساس آمار مصرف سرانه ‌آب در چین 20 درصد بیشتر از مصرف متوسط جهانی است اما مصرف آب شهری در چین به مراتب خیلی کمتر از ایران است.

در 440 شهر از مجموع 660 شهر چین، مردم از کمبود آب رنج می‌برند. آب به دلیل مدیریت مصرف، این مشکل تاکنون حاد نشده و به صورت یک بحران در نیامده است.

'هو سی یی' کارشناس حوزه آب و معاون پیشین وزارت کشاورزی چین معتقد است که در چنین وضعی، چین باید جامعه صرفه جو در آب را ایجاد کند تا کارایی و سود مصرف آب ارتقا یابد.

وی گفت: در زمنیه کشاورزی باید ضمن بهسازی سیستم های آبیاری، اجرای پروژه های نمونه آبیاری با رعایت صرفه جویی و بهسازی کانال های آبیاری را در دستور کار قرار داد.

برنامه وی برای صرفه جویی در حوزه صنعت هم این است که با استفاده از بهسازی فنی و جایگزینی فراورده ها، به تصفیه فاضلاب، استفاده مجدد از این آب و استفاده از آب دریایی پرداخت.

او می گوید: در زندگی شهری نیز باید ضمن رعایت صرفه جویی آب، به تحقیق و توسعه در مورد شیوه های صرفه جویی در آب پرداخت.

به هر حال راهکار حل مشکل آب در چین و ایران، مدیریت صحیح مصرف است چنانچه مصرف آب همچنان بالا باشد و توسعه‌ پایدار نداشته باشیم، پیامدهای ناگواری گریبان اقتصاد را خواهد گرفت تنها راه حل احتمالی، استفاده‌ هر چه موثرتر از منابع آبی است.